Култура
Филмовите „Адолесцензура“ и „Поглед во очите“ вечерва на „Македокс“
																								
												
												
											Македонските премиери на деветтото издание на „Македокс“, всушност, се трите филма на првата генерација „Докуникулци“, која произлезе од минатогодишната летна филмска школа на „Македокс“.
Сместени во Програмата за деца и млади, трите филма ќе бидат прикажани во три различни термини.
Краткиот документарен филм „Адолесцензура“ (Македонија, 2018, 14 мин.) на Леа Димитрова ќе биде прикажан на денеска, во 18 часот, во Музејот на современата уметност во Скопје. Филмот зборува за три другарки кои си ги решаваат  проблемите низ муабет и со кафе. И бараат чаре за цензурата.
Филмот „Поглед во очите“ (Македонија, 2018, 24 мин.) на Јоана Арсовска ќе биде прикажан денеска, во 20:30 часот, на платото пред Куршумли-ан. Ова е филм за животот пред и по ужасот наречен сексуално насилство. Едниот од протагонистите е анонимен, а другиот е самата 17-годишна режисерка. Што значи да се доживее и преживее сексуално насилство? Како може човек да се справи со последиците? А младиот човек?
Премиерата на документарниот филм „Поинакви“ (Македонија, 2018, 24 мин.) на Розе Симоновска ќе се одржи утре, во 21 часот, во Куршумли-ан. Во филмот Јордан нè води на патување во светот на аутистите кои знаат да уживаат во животот, и покрај чудните погледи и тесните гледишта на сограѓаните.
Во Музејот на современата уметност од 20 до 22 август се одржува втората работилница на темата „Режирање реалност“, овој пат со полскиот автор Војцех Старон. Работилницата почна со проекцијата на филмот „Сибирска лекција“ и со дискусија на која полскиот снимател и режисер на документарни филмови ги пренесе своите филмски искуства на пријавените учесници. Објаснувајќи ги своите методи на работа, Старон најчесто ги употребуваше зборовите „интуиција“ и „емоција“ потенцирајќи дека реалноста не ја гледаме само со очите, туку со камерата градиме нова реалност која треба да содржи емоции за да го привлече вниманието на гледачите.
„Во играните филмови се обидуваме да создадеме реалност, но гледачите ретко веруваат во неа. Во документарните филмови реалноста ја добиваме бесплатно, а реалноста може да биде многу возбудлива“, рече Старон. Работилницата се случува со поддршка на Филмската фондација на Краков, Полска.
Запознавањето со сите членови на петте комисии за доделување на наградите на деветтиот „Македокс“ се случи со нивното претставување „Под смоквата“. Покрај тоа што секој/а за себе зборуваше како станал/а режисер на документарни филмови, присутната публика имаше можност да дознае дел од нивните искуства со снимањето, монтажата и продуцирањето на креативните документарци. Држејќи се до тематската основа на годинашното издание на фестивалот, Пирјо Хонкасало едноставно објасни: „Реалноста е таму каде што умот е на некое друго место“.
Членови на жирито за доделување на наградата „Кромид“ за најдобар филм од Главната програма на фестивалот се Пирјо Хонкасало, режисерка и сценаристка на документарни филмови од Финска, Војцех Старон, режисер на документарни филмови и снимател на играни филмови, кој студирал на престижната Филмска школа во Лоѓ, и Маријам Чачија, која одлучила да снима документарни филмови речиси цела деценија по дипломирањето со почести на отсекот Театарска режија и глума на грузискиот државен универзитет за театар и филм „Шота Руставели“.
Комисијата за наградата „Млад кромид“ за најдобар филм во селекцијата Нови автори е во состав: Мартичка Божилова, продуцентка и режисерка во бугарската продукциска куќа „Агитпроп“ и директорка на Балканскиот документарен центар, Мигуел Рибеиро, програмски координатор на Меѓународниот филмски фестивал во Лисабон, и Ник Војт, режисер и продуцент кој работи и живее во Тбилиси, Грузија.
Наградата за најдобар краток филм „Сечкан кромид“ ќе биде доделена со одлука на жирито во состав: Ингибјорг Халдорсдотир, која дипломирала теорија на филм и уметност на Исландскиот универзитет во Рејкјавик и соосновачка е на Исландскиот документарен филмски фестивал, Ксавиер Марадес е од Барселона, а постдипломските студии за документарен филм ги завршил на Школата за визуелни уметности во Њујорк, и Дијана Дабровска, филмска критичарка и новинарка која пишува за месечниот филмски и ТВ-магазин „Кино“ во Полска, соработува со канадскиот магазин „Синема скоп“, а работи на Универзитетот во Лоѓ.
За наградата „Кокарче“ за најдобар студентски филм ќе одлучуваат Еол Чашку, албански продуцент, режисер и сценарист, кој студирал режија во Париз, Тамара Котевска, која дипломирала на ФДУ во Скопје, а по филмот „Студантс“ веќе работи на вториот документарец „Земјата на медот“, и Владимир Димовски, дипломиран филмски снимател кој своето филмско образование го заокружува на магистерските студии на ФАМУ во Чешка.
Жирито за наградата „Филм со најдобри етички идеи“ е во состав: Пирко Саисио, писателка, актерка и една од најактивните личности во културниот и социјалниот живот во Финска, Исмет Рамиќевиќ, редовен професор на Катедрата по вајарство на Факултетот за ликовни уметности во Скопје и добитник на 20 награди од областа на ликовната уметност, и Јасна Франговска, новинарка со долгогодишно искуство стекнато во повеќе медиуми и носителка на наградите „Крсте Петков Мисирков“ и годишната награда на „Нова Македонија“.
Наградите на „Македокс 9“ ќе бидат доделени на 23 август во Куршумли-ан. Статуетките на сите награди се дело на словенечкиот академски скулптор Примож Селишкар.
Деветтото издание на „Македокс“ е поддржано од Агенцијата за филм на РМ, Програмата МЕДИА на Креативна Европа, Фондацијата за развој на демократијата од Вашингтон (National Endowment for Democracy) и Град Скопје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
																	
																															Култура
Гудачкиот квартет „Пламенка Трајковск“ во рамките на Есенските музички свечености 2025
														Во рамки на 25. издание на „Есенски музички свечености“ утре, 05.11.2025г. (среда) ќе се одржи мултимедијален концерт „Јохан Штраус во филмот: Концерт и проекција на немиот филм Веселата војна“ во изведба на Гудачкиот квартет Пламенка Трајковска, со почеток во 20:00 часот во Салон 19 19 (Културен информативен центар).
Учествуваат: Пламенка Трајковска – виолина, Сандра Крстевска – виолина, Љубица Бошкоска – виола,
Александра Јаневска – виолончело.
Гудачкиот квартет ќе направи уникатен спој на класична музика и нем филм во чест на „кралот на валцерот“.
Уникатниот, мултимедијален концерт, насловен како „Јохан Штраус во филмот: Концерт и проекција на немиот филм Веселата војна“ претставува редок спој со кој гудачкиот квартет ќе ја изведува музиката на Јохан Штраус во живо, додека на платното ќе се проектира нем филм на режисерот Роберт Вине. Филмот, инспириран од виенската култура, нуди визуелно и музичко патување низ духот на европската култура од крајот на 19 век.
Публиката ќе има можност да доживее едно несекојдневно уметничко искуство во кое валцерот, некогашниот белег на европската култура, повторно ќе заживее преку звук, слика и емоција.
Концертот е замислен како омаж на двојното наследство на Штраус – како симбол на музичката елеганција и како инспирација на кинематографијата. Поводот е одбележувањето на 200-годишнината од раѓањето на славниот виенски композитор и 30 години камерно музичко творештво на виолинистката Пламенка Трајковска.
Гудачкиот квартет Пламенка Трајковска е дел од Здружението Пламенка Трајковска – МКС, Скопје и претставува еден од водечките камерни ансамбли во земјата. Со својата музичка страст и креативност, тие ја спојуваат класичната традиција со современиот израз, фолклорот и кросоверот. Квартетот настапува на најзначајните културни сцени во Македонија и Европа, создавајќи концерти исполнети со енергија, емоција и уметничка прецизност.
Култура
Концерт на „Танец“ во Националната опера и Балет – уникатно сценско патување низ времето и традициите
														Националниот Ансамбл за народни игри и песни „Танец“ најавува уникатно сценско патување низ времето и традициите. Концертот „Изворни минијатури“ кој е најавен за 22 ноември со почеток во 19 и 30 часот во Националната опера и балет е повеќе од обичен концерт-тоа е враќање кон изворите и никулците кои р’ти богатиот репертоар на „Танец“.
Публиката ќе има можност да ужува автентични ора и песни изведени во нивната интегрална форма, како што егзистирале на теренот; раскош на дијалекти, потсетување на најстарите слоеви од македонскиот музички и сценски фолклор и врвна изведба, машки, женски и мешани ора, придружени од врвни играорци и музичари на македонски изворни инструменти.
Концертот „Изворни минијатури“ е препознаен како исклучително популарен проект кој веќе го обиколи поголемиот дел од државата, што гарантира врвен квалитет и голем интерес.
Цена на билетите е 600 денари. Место за продажба kupikarta.com.
Култура
Изложба „Автопортрети и неколку палети“ на Миро Масин во Скопје
														На 6 ноември (четврток) во 19 часот во галерија Остен ќе се одржи отворањето на самостојната изложба „Автопортрети и неколку палети“ на еден од највлијателните македонски уметници Миро Масин.

За изложбата од Остен ќе кажат:
За уметник од рангот на Масин, чие творештво се протега со децении и опфаќа богата таписерија од македонски и универзални теми, автопортретот не е само обид за сличност. Тоа е филозофско истражување. Секое платно во оваа серија е поглавје во тековната автобиографија, не на настани, туку на состојби на битието. Не сме сведоци на линеарен наратив за еден живот, туку на спирално спуштање во длабочините на уметничката свест. Лицето што нè гледа од овие дела е познато, но бескрајно променливо – сад за интроспекција, превирања, спокојство и неуморно течење на времето.
И потоа, тука се палетите.
Со еден потег на гениј, овие скромни инструменти се воздигнуваат од неговото ателје до ѕидот на галеријата. Тие не се претставени како чисти, беспрекорни алатки, туку како артефакти на создавањето, сè уште прелиени со самата суштина на уметноста на Масин. Овие „неколку палети“ се, всушност, тивки автопортрети сами по себе. Тие се бојното поле и лабораторијата каде што се мешале боите, се донесувале одлуки и на визиите најпрво им се давала материјална форма. Хаотичното, слоевито натрупување на боја на овие дрвени штици е директен, непосреден запис за уметничкиот процес. Секоја дамка од окер, секоја лента од црвена боја, секој базен од длабок ултрамарин е фосилизиран момент на инспирација и борба.
Кога се гледаат во дијалог со завршените автопортрети, палетите завршуваат еден свет круг. Уредената композиција на портретот го наоѓа своето хаотично, енергетско потекло во неуредната живост на палетата. Погледот на насликаното јас се чини дека гледа назад кон самата материја од која е родено. Нам, како гледачи, ни е даден привилегиран увид: ја гледаме не само конечната слика за себе, туку и суровата, материјална генеза на таа слика. Палетата е идентитетот на уметникот во егото на портретот – неограничениот, исконски извор на креативна енергија што потоа се користи, рафинира и проектира на платното како кохерентен идентитет.
Оваа изложба, „Автопортрети и неколку палети“, затоа е мастерклас по уметничка вистина. Таа го демистифицира чинот на сликање, а истовремено повторно го мистифицира самиот уметник. Ни покажува дека создавањето на себе е процес на акумулација, слоевитост и повремено стружење – процес што се огледува точно во натрупувањето на пигментите на алатката на уметникот. Масин не ни покажува едно, дефинитивно јас. Тој ни покажува мноштво јас, секое од нив верно на моментот на своето создавање, секое од нив доказ за фактот дека идентитетот не е фиксна точка, туку континуиран, креативен чин.

