Култура
Со предавањето на Алфредо Саад Фиљо завршува првиот дел на КРИК фестивал

Вечерва во 20,30 часот во МСУ, на програмата на КРИК фестивал за критичка култура, воведно предавање насловено „Кризата на неолиберализмот, кризата на демократијата“ ќе одржи Алфредо Саад Фиљо, професор по политичка економија на Универзитетот СОАС (SOAS) во Лондон.
Неолиберализмот е во криза. Финансискиот колапс од 2007/2008 беше привремено решен, создавањето светски финансиски меур се претвори во криза на демократијата, преку порастот на авторитарното наличје на неолиберализмот, кој зема замав во сé поголем број земји. Кога се на власт, авторитарните лидери постојано наметнуваат особено исклучувачка форма на неолиберализам, која им штети на сиромашните, ја промовира финансијализацијата и неолиберализацијата на секојдневниот живот и уште повеќе ги концентрира моќта, приходите и имотот.
Оваа сесија ќе ги испита корените на економската и политичката криза на неолиберализмот, фрактурите во глобалниот поредок, подемот на авторитарниот неолиберализам и можностите за левицата.
По предавањето, ќе се одржи разговор со професорот Алфредо Саад Фиљо и Бранимир Јовановиќ.
„Во рамки на КРИК секогаш настојуваме да излеземе од нашиот потесен фокус на културните и уметничките практики и да ги согледаме динамиките во поширокот општествен, политички и економски контекст. Општествената молекула е создадена од различните, взаемно поврзани атоми на дејствување, кои се во постојано преплетување, одбивање и привлекување.
Токму затоа, на последната вечер од првиот дел на КРИК 03, радосни сме да го објавиме предавањето на Алфредо Саад Фиљо, еден од водечките професори по политичка економија, чиј матичен универзитет повеќе од 15 години е Универзитетот СОАС (SOAS) во Лондон, каде што е и раководител на докторските студии.
Освен анализите во рамки на политичката екномија од марксистичка перспектива, тој длабко навлегува и во анализите на поврзаноста на авторитарните режими, новите фашизми, популизмот во корелација со кризата на демкоратијата заснована врз неолибералниот наратив“, вели Искра Гешоска, директорка на фестивалот.
Синоќешниот трет фестивалски ден беше посветен на Ангела Мелитопулос, уметничка од Германија, која предава на Кралската академија за ликовни уметности во Копенхаген, Данска.
Ангела Мелитополус е позната авторка, која се изразува преку видео инсталации, видео есеи, документарци и звучни дела, како и теоретски текстови. Нејзината работа ги истражува не-наративните својства на движечките слики, вметнувајќи ги во конструкти од политичка географија и нови архиви базирани на историјата на малцинствата, на пример, миграциони искуства, антикапиталистички движења и антифашистички отпори.
Таа претстави дел од нејзин видео есеј од 2002 година за автопатот „Братство единство“ во поранешна Југославија, односно за последиците на нејзиниот распад, во кој учества и професорот Небојша Вилиќ од Македонија.
Потоа, таа го претстави нејзиниот проект „Crossings“, со кој учествуваше на последното издание на Документа (2017), експериментална филмска медитација за кризата со мигрантите во Грција и како е таа поврзана со сложените реалности на делувањето на капиталот и искористувањето на ресурсите. Видео инсталацијата прикажува картографија на места, истории и сеќавања за да ја позиционира актуелната криза во подолгата историја на капиталистичко уништување што се пренесува насилно од тело на тело и од генерација на генерација.
„Повеќе се работи за следење на траги отколку за видео документирање, а кога се следат траги, тие треба и да се прочитаат и низ тој процес на прегледување, монтирање тоа станува процес на акција. Ако ве интересира мапирањето и односот кон пејсажот, се разбира, кој не ги исклучува луѓето, нужно ќе стигнете до прашањето на мигрантите. Автономијата на мигрантството се семта дека има политички потенцијал да ги смени политиките на државите, нешто што е надвор од контрола на државата“, вели Мелитополус.
Потоа следуваше и разговор помеѓу Ангела Мелитополус и Маурицио Лазарато, кој со свои теоретски текстови учествува во нејзините дела. Во овој дел тие се задржаа на важноста на микрополитиката, како значаен фактор и за иднината на светот.
„Иднината на светот ќе биде фашистичка, реакционерна и расистичка доколку не се направи поврзување помеѓу политиката и микрополитиките во заедниците“, реќе Лазарато. Со неговото предавање за политиките на задолжување и неофашистичкиот бран во светот беше отворено годинашното издание на фестивалот за критичка култура КРИК.
Синоќа во МСУ свој концерт имаше и грчката група „Millions of dead tourists“, кој познат и значаен дел од грката експериментална музичка сцена. Исто така, во текот на овие два дена се одржува работилница за критичко пишување во сферата на визуелните уметности „Јасно и гласно“.
Фестивалот КРИК на 7 декември продолжува со вториот блок програмски содржини.
КРИК – фестивал за критичка култура е отворе (Критика – Реакција – Идеја – Конфронтација) има цел да ги промовира уметничките и културните практики како општествено релевантни алатки кои ќе придонесат за еманципација и демократизација на социо-културниот контекст. КРИК застанува во одбрана на правото на критичка култура, која постојано ќе ги поместува границите на еманципаторските политики во социо-културниот простор.
КРИК е отворена платформа низ која се истражуваат и изучуваат можностите на проникнување помеѓу естетското и политичкото, помеѓу уметничките практики и нивното влијание врз пошироката демократизација на општеството. Во рамки на КРИК се промовираат теориските, социо-културните, економските и уметничките практики како важна алатка со која може да се менуваат општествените наративи.
КРИК – Фестивал за критичка култура се реализира во соработка со: Мутлимедијалниот Институт (MI2), од Загреб, kuda.org од Нови Сад, Berliner Gazette од Берлин, n.b.k. Video-Forum од Берлин, платформата Светот околу нас – критиката во регионот, организирана од партнерските организации kulturpunkt.hr и Kurziv (Хрватска), SEECult (Србија), SCCA – Љубљана (Словенија), Проектниот простор Прес ту егзит (Македонија).
Контрапункт – асоцијација за развој на критичка теорија, социо-културен активизам и современи културни практики и КРИК – фестивал за критичка култура се поддржани од: Гете-институт Скопје, Министерство за култура на Република Македонија, Фондација отворено општество – Македонија, Фондацијата Култура нова од Хрватска и Креативна Европа 2014 – 2020.
Логистички партнери на фестивалот се: НУ Музеј на современа уметност – Скопје, Младински културен центар и порталот окно.мк Постојани стратешки партнери на Контрапункт и на КРИК се: МаМа од Загреб и kuda.org од Нови Сад.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Во МНТ почнаа пробите за претставата со работен наслов „Кататонија“

Во Македонскиот народен театар почнаа пробите за претставата со работен наслов „Кататонија“, по мотиви на драмскиот текст на Алис Бирч, во режија на Васил Христов и драматург Викторија Рангелова-Петровска.
Според режисерот Христов, претстои интензивен и динамичен процес, во кој преку драмскиот материјал што се обработува се отвораат повеќе горливи прашања за нашето современо општество.
Поигрувањето со драмската форма, драмската структура и специфичниот наратив, каректеристични за авторката Алис Бирч, ќе се применува и во адаптацијата на драмскиот материјал. Претставата се работи во копродукција на Македонскиот народен театар и Вондерленд театар – Скопје.
Во претставата играат: Игор Ангелов, Сања Арсовска, Верица Недеска, Дениз Абдула, Владимир Петровиќ, Јасмина Василева, Јасмина Билаловиќ и Ања Митиќ.
Како костимограф се потпишува Роза Трајческа-Ристовска, сценографското решение е на Васил Христов. Инспициент на проектот е Саво Ивановски. Премиерната изведба на претставата е предвидена за почетокот на јуни 2025 година.
Култура
Манифестацијата „Денови на Македонската култура во Белград – Допир на Македонија“ свечено отворена со изложба на уметникот Тодор Јовановски

Во просториите на Завичајниот музеј „Жарково“ – Музеј на град Белград синоќа беше свечено отворена изложбата на слики од реномираниот македонски уметник Тодор Јовановски, со што официјално почна годинешната традиционална манифестација „Денови на македонската култура во Белград“, со наслов „Допир на Македонија“. Манифестацијата се одржува 14-ти пат во организација на Здружението „Македониум“, а под покровителство на Националниот совет на македонското национално малцинство и Министерството за култура на Република Србија.
Изложбата на Јовановски, кој со своето уметничко творештво пренесува длабоки културни и емотивни релации со Македонија, оваа година доби и хуманитарен карактер. Уметникот ја донираше својата слика „Виолинистка“ (масло на платно, 70 x 50 см, 2016), со цел приходот од продажбата да биде наменет за помош на семејствата на пациенти од Кочани кои се лекуваат во Белград. Аукцијата е отворена до 29 мај, а на затворањето на изложбата на 30 мај ќе виде врачена на купувачот.
Манифестацијата ја отвори претседателката на Македонскиот национален совет, Зорица Митровиќ, додека за творештвото на Јовановски говореше историчарот на уметноста, Здравко Вучетиќ.
Програмата на манифестацијата продолжува со следните настани:
9 мај, Академија 28 – Јубилеен концерт по повод 10 години од основањето на ансамблот „Македониум“, со учество на гости од Културно уметничкото друштво „Колан“, пејачките групи „Срма“ и „Луњина“, како и хорот на ОУ „Доситеј Обрадовиќ“ од Умка. И овој настан е од хуманитарен карактер, а доброволниот билет чини 300 динари и ќе се користи за поддршка на повредените од Кочани.
15 мај, Театар 78 – Изведба на претставата „Земјата на штрковите“ од театарот „Провокација“ од Скопје, со почеток во 19:30 часот. Претставата потоа ќе биде играна и во Јабука 16 мај, и Вршац 17 мај.
22 мај, Градска библиотека Белград – Свечена академија по повод празникот на светите браќа Св. Кирил и Методиј, со гостување на Симона Груевска Маџоска од Институтот за македонски јазик од Скопје.
28 мај, куќа на Ѓуро Јакшиќ – Поетска вечер и портрет на поетесата Емилија Тодорова од Австралија.
2 и 3 јуни, кино сала на Етнографскиот музеј – Филмска ревија на македонскиот режисер Љубиша Георгиевски, со избрани дела од неговиот опус, во соработка со македонската кинотека.
Култура
Промоција на нов хумористичен роман од Кацаров во „Матица македонска“

Во рамките на манифестацијата „Книга во секој дом“, утре, во книжарницата на „Матица македонска“ на Булеварот на книгите Св. Климент Охридски, со почеток во 12 часот, ќе се одржи промоција на новиот хумористичен роман на Трајче Кацаров, „Романот за Чарли Офтика – Туркачот“.
Роман во кој комичните ситуации, градени преку ликовите предадени на емпатијата, љубовта, љубомората, зависта, се нижат како на филмска лента, веродостојно и нужно, притоа правејќи ја содржината лесно читлива, односно, лесно видлива.
Новото дело на Кацаров, всушност е роман за киното. За киното како празник што го следи современиот човек. Киното како инкубатор на емотивни стерсови и реакции најчесто изрзени низ извици: „Аууу! Уааа! Ејјјј! Бреее! Тууу! Пу јазк!“ Но, и антологија на случките во киното и надвор од него приредена од протагонистите во „Романот за Чарли Офтика – Туркачот’ на туѓи терети и сопствени заблуди и адвокатот, докторот по правни науки Алексеј Миро. Роман што ви овозможува читајќи да гледате, а гледаното да го видите.
„Поради големата застапеност на хумор во него, романот е забранет за оние што не знаат да се смеат, но и за оние што се смеаат до зајдување. Ако го набавите денес, смеењето ќе ви почне од вчера!“ – стои во најавата на промоцијата, на која читателите ќе можат и да поразговараат со Кацаров.