Роботската хирургија достигна историска пресвртница. За прв пат, робот изврши операција за отстранување на жолчното кесе целосно сам, слушајќи и реагирајќи на гласовните команди на хирургот. Роботот следеше вербални инструкции откако беше обучен преку видеа од вистински процедури.

„Оваа работа претставува огромен скок напред во однос на претходните обиди бидејќи се справува со некои од фундаменталните пречки за примена на автономни хируршки роботи во реалниот свет“, рече водечкиот автор на студијата, Џи Вунг „Брајан“ Ким.

Обуката на робот да изврши сложена хируршка процедура со десетици чекори е огромен предизвик. Не е доволно само да се знае секое дејство што роботот треба да го преземе, вклучувајќи ги и клучните предупредувања, на пример како што е – каде скалпелот никогаш не треба да биде. Најтешкиот дел е преведувањето на сите тие информации во софтверски код. „Тоа е она што го прави целиот процес неверојатно сложен. Како воопшто да го запишете? Како да го претворите во код?“, објасни д-р Матијас Унберат, вонреден професор на Универзитетот Џонс Хопкинс.

„Може ли да научам што да правам гледајќи човек? Ако е така, работите стануваат многу поедноставни“, додава Унберат. Овој пристап се нарекува учење преку имитација и е основа на најновото истражување. Под надзор на колегата на Унберат, професорот Аксел Кригер, тим научници од Универзитетот Џонс Хопкинс започнаа со обука на системот користејќи видеа од операции за отстранување на жолчното кесе извршени од човечки хирурзи на трупови од свињи.

Тимот на Кригер веќе покажа минатата година дека робот може да научи да ракува со хируршка игла, да крева ткиво и да шие по само неколку секунди обука. Но, отстранувањето на жолчното кесе е многу посложена постапка, која се состои од 17 индивидуални чекори, од препознавање на ткиво до прецизни засеци и поставување на спојници, од секој од нив носи свои предизвици.

За разлика од претходните автономни роботи, новиот систем, наречен SRT-H (Surgical Robot Transformer-Hierarchy), е нешто сосема друго.

„Како да научите робот да се движи по кој било пат, во какви било услови и да реагира интелигентно на сè што ќе му се најде на патот“, објасни Кригер.

Значи, отстранувањето на жолчното кесе не беше проблем. Откако „гледаше“ видео туторијал со објаснувања, роботот ја изврши постапката со 100 проценти точност. Иако траеше подолго од човечки хирург, резултатите беа подеднакво добри. Успешно ги повтори сите 17 чекори на осум различни свински жолчни кеси надвор од телото (ex vivo).

Благодарение на можностите за обработка на природен јазик, напојувани од истиот вид машинско учење како популарниот ChatGPT, системот реагира во реално време на гласовните команди на хирургот, како што е командата „поместете ја левата рака малку налево“ и учи од повратните информации додека се добиваат. Роботот не попушти дури ни кога истражувачите намерно ја комплицираа задачата, како на пример со промена на неговата положба или додавање бои што го менуваа изгледот на ткивото.

„Ова е доказ дека е можно автономно да се извршуваат сложени хируршки процедури. Го потврдивме концептот и покажавме дека имитациското учење може да автоматизира толку сложена процедура со исклучително висока сигурност“, рече Кригер.

„Нашата работа покажува дека моделите со вештачка интелигенција можат да станат доволно сигурни за хируршка автономија – нешто што до неодамна изгледаше како далечна иднина, но сега е докажано дека е изводливо“, заклучи Ким.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека Русија синоќа започнала масовен комбиниран напад врз Украина, користејќи 18 ракети, вклучувајќи балистички ракети, и околу 400 дронови за напад.

„Оваа ноќ, Русија започна масовен комбиниран напад кој траеше речиси десет часа. Осумнаесет ракети, вклучувајќи балистички ракети, и околу 400 дронови за напад, од кои речиси 200 се од типот „шахед“, напиша Зеленски на Телеграм, пренесува Укринформ.

Според него, главна цел на нападот бил главниот град и регионот Киев, додека биле нападнати и регионите Чернигов, Суми, Полтава, Кировоград и Харков. Во нападот врз Киев, две лица загинале, а 16 биле повредени, рече Зеленски.

„Ова е очигледна ескалација на теророт од страна на Русија: стотици „маченици“ секоја вечер, постојани напади, масовни напади врз украински градови. Ова значи дека е потребно забрзување. Мора да бидеме побрзи со санкциите и да извршиме притисок врз Русија за да ги почувствува последиците од својот терор“, истакна тој.

Како што изјави претседателот на Украина, „партнерите мора да бидат побрзи со инвестициите во производство на оружје и развој на технологија“.

Тој, исто така, најави преговори со партнерите.

„Денес ќе разговарам со партнерите, за дополнително финансирање за производство на пресретнувачки беспилотни летала и снабдување за воздушната одбрана на Украина. Задачите се апсолутно јасни. Мора силно да одговориме на ваквите руски напади. Токму така ќе одговориме“, предупреди Зеленски.

Производството на жестоки пијалоци во Русија е во пад, дури и кога податоците покажуваат дека Русите пијат повеќе жестоки пијалоци од кога било досега. Руската Федерална служба за регулирање на пазарот на алкохол претходно оваа недела објави дека производството на жестоки пијалоци се намалило за повеќе од 16 проценти во првата половина од 2025 година.

Официјалните податоци покажуваат дека производството на вотка во Русија се намалило за 10,9 проценти на годишно ниво, од 33,40 милиони декалитри (10 литри) во 2024 година на 31,38 милиони декалитри во истиот период во 2025 година, објавува Политико.

Легендарниот руски пијалок служел како национална валута некое време во 1990-тите и до ден-денес останува прославен дел од културниот идентитет на земјата. Сепак, додека производството е во опаѓање, потрошувачката на алкохол е во пораст.

Русите пиеле повеќе во 2024 година отколку во слични периоди во изминатите осум години. Сè повеќе луѓе претпочитаат рум, виски, коњак и текила, објави руската ревизорска фирма „Финекспертиса“ во мај.

Во исто време, рускиот претседател Владимир Путин тврди дека Русите пијат помалку, велејќи дека сè повеќе и повеќе од нив претпочитаат спорт. Продажбата на гореспоменатите алкохолни производи се зголеми за 10,2 проценти на 3,2 литри по глава на жител годишно, надминувајќи ја потрошувачката на вотка во некои региони. Сепак, вотката останува најпопуларниот пијалок во целата земја, со удел од 60 проценти од вкупната годишна продажба.

Падот на производството на вотка во Русија се должи на зголемувањето на цената на алкохолот и забраната за извоз на алкохолни пијалоци во ЕУ, САД и други земји поради западните санкции. Забраната значително ги намали приходите од извоз за руските производители на вотка, објави државната служба за контрола на квалитетот на производите во Ростовскиот регион во јуни, повикувајќи се на податоци од консултантската агенција „Стратеџи партнерс“.