Култура
Македонскиот филм „Господ постои, името ѝ е Петрунија“ во трка за „Златна мечка“ на Берлински филмски фестивал
Македонија за првпат во историјата на македонската кинематографија ќе учествува во главната селекција на Берлинскиот филмски фестивал со филмот „Господ постои, името ѝ е Петрунија” на Теона Стругар-Митевска. Ова е прво учество на Македонија во главна конкуренција на еден од трите најголеми фестивали во светот, Кан, Берлин или Венеција по повеќе од дваесет години.
Приказната на „Господ постои, името и’ е Петрунија” се случува во Штип, каде што секоја година во јануари локалниот свештеник фрла дрвен крст во реката, а стотици мажи со нуркање сакаат да дојдат први до него. Среќата и просперитетот се загарантирани на човекот кој ќе го фати прв. Петрунија неочекувано се фрла во водата од каприц и успева да го фати крстот пред другите. Нејзините конкуренти се бесни – како се осмелува жена да учествува во нивниот ритуал? Настанува општ хаос, но Петрунија опстојува на своето. Таа го освои својот крст и нема да се откаже.
„Конечно сме во официјална натпреварувачка програма на еден од трите најзначајни, навистина најзначајни, и навистина најпрестижни фестивали. Ова е добиено со многу труд и многу работа, голема посветеност и макотрпно градење репутација на бескомпромисен, смел и особен уметнички израз и филмски јазик на Теона Стругар-Митевска. Јас сум убедена дека и претходните нејзини филмови заслужуваа ваков пласман, но едноставно ваков пробив не доаѓа брзо и едноставно. Со ова потенцирам дека стилот и јазикот што ги негува Теона се навистина специфични, можеби требаше време, повеќе од колку што ние би сакале, се разбира, но сепак, конечно е направен и тој пробив“, вели Лабина Митевска продуцент на филмот.

Директорот на Агенцијата за филм, Горјан Тозија, вели дека оваа вест е продолжение на континуитетот на успесите од минатата година и уште една потврда дека со силни критериуми и јасна стратегија македонската кинематографија може да се одмерува со најдобрите во Европа и во светот.
„Агенцијата за филм со големо задоволство ја дочека веста за влезот на македонски филм во официјална конкуренција на еден од трите најважни филмски фестивали во светот. Овој извонреден успех е продолжување на континуитетот од годината што измина кога имавме извондредно достигнување на престижниот Sundance со краткометражниот игран филм ‘Види ја ти неа’ во режија на Горан Столевски, кој ја понесе и наградата за најдобар краткометражен филм. Како продолжување на успехот е и овогодишната селекција на македонскиот документарен филм ‘Медена земја’ во режија на Љубомир Стефанов и Тамара Котевска, кој влезе во строгата селекција на овој престижен филмски фестивал посветен на авторскиот и независен филм. Секако, не помал е и успехот за веста дека наш актер, Благој Веселинов, се вброи и во програмата Shooting Stars на Берлин, во конкуренција на десет најдобри млади европски актери. По долгогодишната апстиненција и невидливост на македонската кинематографија во селекциите на големите филмски фестивали, со нашиот интензивен фокус преку практикување на силни критериуми за поддршка, во краток период успеавме да дочекаме македонскиот филм да се одмери со најдобрите. Иако, македонската кинематографија кога е во прашање квантитетот не заостануваше бидејќи во период од 9 години се финансирани над 300 филмови, погрешните стандарди, вонфилмски влијанија, за жал, не му донесоа ништо добро на македонскиот филм. Но, кога се следат цврстите и јасни мерила за поддршка на професионалните продуцентски куќи, што подразбираат издржани и креативни проекти што кореспондираат со универзалните теми, доволно храбри да бидат конкурентни со трендот и манирот на европската и светската кинематографија, успехот е евидентен. Иако за проектот ‘Господ постои, името ѝ е Петрунија’ постоеја негодувања и негативни мислења, сепак, Агенцијата го препозна квалитетот и во манир на вистинска професионална институција ја помогна брзата и ефикасна реализација на проектот. Ни претставува особено задоволство што успехот на истиот ја оправда нашата доверба.Се трудиме да работиме посветено, внимателно и со голема одговорност, без протежирање на ‘наши’ и ‘ваши’, без нарачани проекти кои ќе бидат поддржани со јавни средства. И покрај фактот што наследивме огромни обврски, Агенцијата се соочува со најмал буџет од нејзиното постоење. Се надеваме дека стратегијата да создадеме квалитетна кинематографија ќе биде препознаена во огромната конкуренција на европски и светски филм“, вели Тозија.
„Господ постои, името и’ е Петрунија” е комплексна копродуција меѓу пет земји, Македонија, Франција, Белгија Словенија и Хрватска. Филмот е поддржан од фондот „Еуроимаж“ и Медиа фондот за развој на проекти. Буџетот на филмот е 1.400.000 евра, а од Македонската Агенција за филм доби 30.000,000 денари.
Филмот е сниман 6 недели во Штип во јануари и февруари 2018. Поспродукцијата е работена во Белгија, Франција и Словенија. Косценарист на Митевска е Елма Татарагич, директор на фотографија е Белгијката Виргиние Саинт Мартине, а сценограф е Вук Митевски. Костимографијата е на Моника Лорбер и шминката на Мојца Горогранц Петрушевска. Монтажерка на филмот е Мари Хелен Дозо, а дизајнер на звукот Ингрид Симон. Кастингот е на Киријана Николовска, прв асистент на режија Јане Кортошев, директор на филм Елена Станишева.
Главната улога на Петрунија ја игра Зорица Нушева, а останати улоги ги играат Сименон Мони Дамевски, Суад Беговски, Стефан Вујисиц, Џевдет Јасари, Виолета Шапковска, Андријана Колевска, Петар Мирчевски, Бајруш Мјаку, Илија Волчевски, Никола Кумев, Лабина Митевска, Игор Тодоров, Ненад Ангелкович, Владимир Тулиев.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
(Видео) До понеделник е гласањето за „Силјан“ за престижната „Cinema eye honors audience award“
Ексклузивно, еден од водечките светски филмски медиуми, IndieWire, го објави новиот трејлер за филмот, опишувајќи го како „најубавиот документарец на годината“ и ги повика гледачите од целиот свет да гласаат за него во рамки на престижната награда Cinema Eye Honors Audience Choice Award.
Линк за гласање: https://cinemaeyehonors.com/audience-choice-voting/
Меѓународен успех и признанија
Филмот ја имаше својата светска премиера на Филмскиот фестивал во Венеција 2025 година, каде што доби извонредни критики и беше наречен „триумф“ и „чудо над чудата“. „Приказната за Силијан“ се издвојува како едно од најзначајните документарни остварувања во пресрет на оскаровската сезона, а наскоро ќе биде прикажан во киносалите низ светот под дистрибуција на National Geographic.
Критичарите за филмот
Познатиот филмски критичар Кристијан Блауелт во својата рецензија за IndieWire напиша: „Приказната за Силијан е без сомнение најубавиот документарен филм на годината. Внимателно изработен, човечен и поетски приказ на односот меѓу еден постар човек и штркот кој му станува пријател и спасител.“ Филмот ја следи приказната за Никола, човек кој се обидува да ја одржи семејната фарма откако неговото семејство заминува во потрага по посигурна егзистенција. Во момент на осаменост, штркот кој случајно се појавува му станува придружник, пријател и симбол на надеж. Приказната е вистинита и неодоливо потсетува на старата македонска народна легенда за залутаниот син кој се враќа кај својот татко откако се претвора во штрк.
Процесот на создавање
Режисерката Тамара Котевска ја следи семејната приказна на Никола повеќе од година и пол пред да се појави штркот. Првично планира да сними документарен филм за последиците на конзумеризмот и глобализацијата врз миграциите, кај луѓето и кај нејзините омилени штркови. Но, животот на ова семејство неочекувано почнал да ја пресликува уметноста, претворајќи ја нивната реалност во современ мит за поврзаноста меѓу човекот и природата. Резултатот е поетско и длабоко човечко сведоштво за вечноста и за тоа како древните митови содржат вистини што остануваат значајни низ вековите.
Кампања за Оскар и американска турнеја
Тамара Котевска во моментов е на американска турнеја во рамките на кампањата за Оскар, а пред неколку дена настапи меѓу режисерите на десетте најдобри документарни филмови на годината во престижната селекција на The Hollywood Reporter на фестивалот во Савана, Вирџинија. Турата продолжува, а јавноста ќе има можност да ја следи преку медиумите и официјалните канали на филмот.
Култура
„Јон Вардар против Галаксијата“ со белгиска премиера во Бриж
Анимираната научно-фантастична комедија „Јон Вардар против Галаксијата“ на Гоце Цветановски денес има белгиска премиера на Razor Reel Flanders Film Festival во Бриж. Фестивалот е дел од Мелиес организацијата — европска мрежа на филмски фестивали посветени на фантастичниот филм, именувана по пионерот на кинематографијата Жорж Мелиес, француски режисер кој уште на почетокот на 20 век ги постави темелите на филмската фантазија и специјалните ефекти со класични дела како „Патување на Месечината“ (1902).
![]()
Основан во 2008 година, Razor Reel е препознатлив по својата посветеност на фантастиката, хоророт, анимацијата и независниот филм, промовирајќи авторски дела што ги поместуваат границите на жанрот.
Режисерот Гоце Цветановски вели: „Октомври беше многу активен за Јон Вардар: имавме десет фестивалски прикажувања, меѓу кои премиери во Тајван, Австралија, Турција, Канада, Германија, и мило ми е што ритамот не успорува ни во ноември. Наскоро ќе објавиме уште возбудливи новости.“
Филмот е во сценарио и режија на Гоце Цветановски, арт директор е Михајло Димитриевски – Тхе Мичо, продуцент е Алан Кастиљо, а главните улоги ги толкуваат Жарко Димоски, Емилија Мицевска и Дамјан Цветановски.
Култура
Oбјавен романот „За мајките се’ најдобро“ на хрватската писателка, Сања Пилиќ
„Македоника литера“ неодамна го објави романот за млади „За мајките сè најдобро“ на познатата и најчитаната хрватска писателка за деца Сања Пилиќ. Ова е нејзиниот прв роман, првпат објавен во 1990 година, за кого ја доби книжевната награда „Григор Витез“ и долг период е задолжителна лектира во основното образование во Хрватска.
Овој роман зборува за проблемите на пишувањето, за техниката, ликовите, заплетот, но и за животот на писателот, за неговиот социјален и финансиски статус и за проблемот на усогласување на пишувањето како професија и за семејниот живот. Зборува за мајчинството, но од перспектива на мајка која чувствува дека прерано пораснала и дека нејзиниот „возрасен“ живот ѝ забранува многу работи за кои копнее. Тоа се некои детски желби и фантазии, но и време за себе и за сопствените интереси.
Романот зборува и за семејното секојдневие, за обичните мајчински проблеми, за готвењето ручек, детските игри и проблеми, брачните врски и пријателствата. Сепак, сè е раскажано од перспектива на мајката која, како и сите други, има свои индивидуални потреби, проблеми и соништа што се во спротивност со нејзиниот мајчински идентитет.
„За мајките сè најдобро“ нема силен заплет, што значи дека во преден план не се заплетите, интригите и општите настани, туку романот е многу „разигран“ и непредвидлив, но не толку поради настаните во него, колку поради начинот на кој е напишан. Писателката често си игра со зборови, како на пример во следните реченици: „Лицемерите не се мерачи на лицето…“, „Валдемар има полутетка. Затоа тој ја полуслуша“… Таа, исто така, измислува свои зборови, користи сленг изрази, си игра со поговорки, со правопис и пишување со големи букви, со графички приказ или со празниот простор на страницата.
Сања Пилиќ (1954 година, Сплит, Хрватска) дипломирала на Факултетот за применети уметности, отсек фотографија. Работела како фотограф, трик-снимател и колорист на цртани филмови. Живее и работи во Загреб.
Објавила повеќе од осумдесет книги, вклучувајќи сликовници, книги за деца и млади и книги за возрасни. Добила бројни награди и признанија за својата работа. Неколку нејзини книги се задолжителна лектира за основните училишта, меѓу кои и овој роман, а повеќе наслови се толку популарни што се објавени во повеќе од десетина изданија.
Нејзини најпознати дела се: „За мајките сè најдобро“, „Немам време“, „Трошки од дневната соба“, „Па, не ми е жал“, „Женски песни“, „Фактор на успех“, „Мала торба, голема слобода“, „Ми одиш на нерви!“, „Се гледаме на Фејсбук!“ и други. За своите дела добила повеќе награди и признанија. Освоила над дваесет награди, а номинирана е за двете највисоки меѓународни награди за книжевност за деца „Ханс Кристијан Андерсен“ и Меморијалната награда Астрид Линдгрен (АЛМА).
Нејзини книги и текстови се преведени на повеќе јазици, а ова е втора нејзина книга на македонски јазик, по „Баш сум хепи!“, книга со куси раскази, исто така во издание на „Македоника литера“.
Сања Пилиќ (1954) е автор на повеќе од седумдесет книги, меѓу кои сликовници, книги за деца и за млади и книги за возрасни. На списокот на задолжителни лектири за основните училишта во Хрватска има повеќе наслови, а повеќето од нив се публикувани по десетина изданија. Нејзини најпознати дела се: „Сè најдобро за мајките“, „Немам време“, „Трошки од дневната соба“, „Е, баш не ми е жал“, „Женски песни“, „Фактор за успех “, „Мала торба, голема слобода“ „Ми одиш на нерви!“, „Се гледаме на Фејсбук!“, „Баш сум хепи!“ и многу други.
Добитничка е на дваесетина награди и е номинирана за меѓународната награда „Ханс Кристијан Андерсен“ за 2024 година, како и за наградата АЛМА (Astrid Lindgren Memorial Award) за 2024 година.
Нејзини текстови се преведени на словенечки, англиски, германски, холандски, италијански и унгарски. Нејзини книги се преведени на словенечки, бугарски и албански јазик. „Баш сум хепи!“ е прва нејзина книга објавена на македонски јазик. Дипломирала на Факултетот за применета уметност, отсек фотографија. Работела како фотограф, снимател на кинематографски ефекти и сликар на сцени за цртани филмови. Живее и работи во Загреб.

