Македонија
„Службен весник“ ја објави промената на Уставот

В сабота, 12 јануари, ден по изгласувањето на одлуката за прогласување на амандманите 33, 34, 35 и 36 на Уставот на Република Македонија, шестиот број на „Службен весник“ за годинава ја објави промената на Уставот. Одлуката ја потпишал претседателот на Собранието, Талат Џафери.
Во Уставот, зборовите „Република Македонија“ се заменуваат со зборовите „Република Северна Македонија“, а зборот „Македонија“ се заменува со зборовите „Северна Македонија“, освен во членот 36 од Уставот.
Во преамбулата на Уставот се бришат зборовите: „кaко и граѓаните кои живеат во нејзините граници кои се“, „одлуките на АСНОМ“ се заменуваат со зборовите „правните одлуки кои се наведени во прогласот од Првото заседание на АСНОМ до македонскиот народ за одржаното заседание на АСНОМ“, по зборот „година“ се додаваат зборовите „на кои се изрази волјата за создавање самостојна суверена држава и Охридскиот рамковен договор“, а се бришат зборовите „одлучија да“.
Со амандманот 34 се потврдува дека Републиката ги почитува суверенитетот, територијалниот интегритет и политичката независност на соседните држави. Со амандманот 35 Републиката ги штити, гарантира и негува особеностите, историското и културното наследство на македонскиот народ и правата и интересите на своите државјани што живеат или престојуваат во странство.
Во амандманот 36 пишува дека Републиката се грижи за дијаспората на македонскиот народ и за дел од албанскиот народ, турскиот народ, влашкиот народ, српскиот народ, ромскиот народ, бошњачкиот народ и другите и ги негува и унапредува врските со татковината.
Објавена е и одлуката за прогласување на Уставниот закон за спроведување на амандманите.
Државјанството е македонско/граѓанин на Република Северна Македонија. Во личните документи и патни исправи на граѓаните државјанството се пишува на македонски јазик и неговото кирилско писмо, а на граѓаните што зборуваат службен јазик поинаков од македонскиот и неговото кирилско писмо, се пишува на македонски јазик и неговото писмо и на јазикот и неговото писмо на тој јазик во сите закони.
Постојните официјални документи и материјали на јавната администрација за меѓународна употреба и документите за внатрешна употреба што може да се користат надвор од државата треба да се усогласат најдоцна во рок од пет години.
Усогласувањето на документите и материјалите наменети исклучиво за внатрешна употреба ќе почне со отворањето на секое поглавје од релевантното поле во преговорите со Европската Унија, а ќе заврши најдоцна во рок од пет години од отворањето на поглавјето.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Андоновски на Дигиталниот самит во Гдањск: Дигиталните вештини се клучен капитал на малите држави

Министерот за дигитална трансформација, Стефан Андоновски, учествуваше на министерскиот панел на високо ниво на Дигиталниот самит во Гдањск, стратешки настан организиран во рамки на полското претседателство со Советот на Европската Унија, во соработка со Европската комисија.
На панелот „Skills Gap – Ensuring ICT Talent Development“ се дискутираше за една од најгорливите теми во дигитална Европа – недостигот на ИКТ талент и потребата од системска изградба на дигитални вештини. На панелот учествуваа и високи претставници од Европската унија, вклучувајќи ја министерката за правда и дигитализација на Естонија Лииса-Ли Пакоста, директорката на Европската фондација за обука Пилви Торсти, извршниот директор на Synerise Јарослав Крулевски, и министерот Андоновски од Македонија.
Министерот Андоновски во своето излагање истакна дека во дигиталната економија, вештините не се само образовна тема – тие се инфраструктура, продуктивност и БДП.
Тој ги претстави конкретните иницијативи на Македонија, како што се проектот за дигиталниот иновациски хаб INNOFEIT EDIH, како основа за градење вештини во јавниот и приватниот сектор, но и соработката со приватниот сектор и меѓународните организации во изградбата на клучните национални платформи, како што се порталот за електронски услуги, националната платформа за интероперабилност, Централниот регистар на население, итн.
„Дигиталниот талент не почнува со диплома. Почнува во училница“, додаде Андоновски, нагласувајќи ја потребата од вклучување на кодирање, критичко размислување и безбедност на интернет уште во основното образование, нешто на што Министерството веќе активно работи.
„Европа не може да си дозволи да ги остави дигиталните вештини на случајност. А ние како мали земји, не можеме да градиме дигитални институции без луѓето што ги движат“, заврши Андоновски во своето обраќање.
Со учество на министри, високи претставници од ЕУ, приватниот сектор и академијата, самитот во Гдањск претставува една од највлијателните дигитални платформи за стратешки дијалог во 2025 година. На панелот свое обраќање имаше и вицепремиерот на Полска, Гавковски, министри од Европската унија, директорот на Дигитална Европа, претставници на Европската комисија, лидери од тек секторот и невладините организации.
Македонија
Муртезани: Финансирањето на енергетската транзиција бара стратешки пристап и заедничка визија

Министерот за европски прашања, Орхан Муртезани, денеска учествуваше на панелот насловен „Финансирање на енергетските амбиции“, кој се одржа во рамки на Форумот за мапирање на енергетската иднина на Западен Балкан (MEF-WB Energy Forum 2025) – регионален настан што веќе осма година по ред претставува платформа за продлабочена соработка меѓу земјите од регионот и заеднички пристапи кон забрзана зелена транзиција и целосна декарбонизација до 2050 година.
Во своето излагање, министерот Муртезани посочи дека динамичните геополитички ја засилија неопходноста Северна Македонија да го забрза преминот кон обновливи извори на енергија и поголема енергетска независност. Тој подвлече дека Владата го ревидираше Националниот енергетски и климатски план, како целосно би се усогласил со Европскиот зелен договор и Договорот за енергетска заедница, а истовремено ги мобилизира сите достапни инструменти за финансирање, како што се Инвестициската рамка за Западен Балкан и ИПА III.
Во тој контекст, Муртезани го нагласи значењето на регионалната интеграција, заедничките инфраструктурни проекти и флексибилните модели на финансирање како предуслов за одржлива транзиција.
На прашањето за приоритетните сектори и инвестиции, Министерот истакна четири главни области: производство на обновлива енергија, модернизација на електропреносната мрежа, енергетска ефикасност и електрификација на транспортот.
Во овие области, Муртезани рече дека Владата активно спроведува иницијативи кои имаат за цел не само да ја забрзаат транзицијата кон зелени извори на енергија, туку и да обезбедат одржлива енергетска инфраструктура, подобар урбан транспорт и подобрување на енергетските перформанси на јавните објекти.
„Акцентот е ставен на решенија што се долгорочно одржливи, општествено инклузивни и усогласени со европските и регионалните цели“, потенцираше Министерот.
Муртезани на крајот порача дека Северна Македонија останува активен и посветен партнер во регионалниот процес на енергетска трансформација и дека преку визионерски пристап, усогласена регулаторна рамка и силни меѓународни партнерства, државата не само што одговара на глобалните предизвици, туку и активно придонесува кон нивното обликување.
Форумот за мапирање на енергетската иднина на Западен Балкан има зе цел преку заедничкиот ангажман да се премине од идеи кон реални инвестиции, кои ќе донесат почиста, побезбедна и поконкурентна енергетска иднина за целиот регион.
Македонија
40-годишен скопјанец ја истепал мајка си: со тупаници ја удирал по лицето и телото и ја гризел, предложен притвор

Основното јавно обвинителство Скопје поведе постапка против 40-годишен скопјанец за кого постои основано сомнение дека извршил кривично дело – Телесна повреда според член 130 став 2 во врска со став 1 од Кривичниот законик.
Во семејниот дом на 8 јуни, во алкохолизирана состојба, осомничениот вршел семејно насилство и телесно ја повредил неговата мајка. Најпрво почнал да ја навредува, а потоа и физички ја нападнал, удирајќи ја со тупаници по лицето и телото и да ја гризе. Од зададените удари оштетената се здобила со телесни повреди.
Имајќи ја предвид пред се опасноста од бегство и ризикот дека осомничениот ќе го повтори кривичното дело, јавниот обвинител до судијата на претходна постапка достави предлог за определување мерка притвор.