Македонија
Што се гори во печките на „Дрисла“ и каде се инспекторите, прашуваат активистите

Што се гори во печките на „Дрисла“, што се складира, каков отпад и каков е третманот на тој отпад, дали се запазуваат законите и стандардите, се дел од прашањата кои активистите од „Движењето за чист воздух“ вчера ги доставиле до раководството на скопската депонија. Тие исто така бараат од „Дрисла“ и од Град Скопје да одговорат дали имаат прецизна листа на компании кои депонираат отпад и каков вид отпад, а доколку одговорот е потврден, тие прашуваат дали „Дрисла“ го согорува тој отпад.
Активистите што минатата недела направија петнаесетминутна блокада пред влезот на „Дрисла“ повикуваат на одговорност и транспарентност околу прашањата кои создадоа голем сомнеж во јавноста дека еден од главните причинители за енормното загадување на Скопје е незаконското и несовесното менаџирање со отпадот во „Дрисла“.
„Ние членовите на ‘Движењето за чист ВОЗДУХ’ на 01.02.2019 при блокадата на ЈП ‘Дрисла’ ги поставивме следниве прашања и ве молиме да ни одговорите на истите: Што се гори во печките на ‘Дрисла’, што се складира, каков отпад и каков е третманот на тој отпад, дали се запазуваат законите и стандардите? Дали ЈП ‘Дрисла’ и Град Скопје имаат прецизна листа на компании кои депонираат отпад и каков вид отпад? Доколку одговорот е позитивен, дали евентуално ЈП ‘Дрисла’ го согорува тој отпад? Дали ЈП ‘Дрисла’ се придржува кон максималниот капацитет на горење на печката? Колкава е температурата на печката за согорување на медицинскиот отпад? Имајќи предивид дека водениот филтер како филтрациска технологија е апсолутно неадекватен за гасниот дел на филтрацијата дали и кога е извршено мерење на гасната структура на филтерот? Каде можат да се видат тие податоци?“, пишува во барањата на активистите.
Тие бараат одговорност и од надлежните државните органи и прашуваат: каде се инспекторите? Дали некогаш биле вклучени граѓански екоактивисти при реализација на инспекциски надзор?
„Дали имате обезбедено 24-часовен надзор на работата и влијанието на депонијата врз околината и дали подлежите под таков 24-часовен мониторинг? Дали има ноќни и ненајавени контроли. Кога ќе биде набавен одамна најавениот нов инценератор и какви карактеристики и спецификации поседува, односно кое регулациско тело ги има пропишано истите? Дали сте ги преземале и спровеле законски пропишаните регулативи за мерење на влијанието на трите медиуми: воздух, почва и подземни води? Што точно содржат тие во ‘Дрисла’ и околината на ‘Дрисла’? Имајќи го предвид фактот дека сè уште немате постројка за третман на опасни отпадни води и исцедоци каде завршува контаминираната вода, колкава количина е излеана до денес и на кој начин е депонирана?“, прашуваат активистите.
„Движење за чист воздух“ очекува дека одговорите ќе ги добие во рок од 7 дена, а доколку одговорот не го добијат во овој временски рок, тие велат дека ќе преземат други активности вклучувајќи долготрајни блокади.
Во битката за намалување на загадувањето тие ќе ги поддржат протестите на иницијатива „Канцерогено општество” што ќе се одржи в сабота пред Собранието.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Дурмиши: Цените на основните прехранбени производи се стабилизираат, инфлацијата во март е намалена

Инфлацијата во март 2025 година, во споредба со февруари, бележи намалување од 1,3 отсто, покажуваат податоците на Државниот завод за статистика, објави министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, на „Фејсбук“.
„Мерките на Министерството за економија и труд даваат резултати. Цените на основните прехранбени производи се стабилизираат и се намалуваат. На годишно ниво во март 2025 година, во споредба со март 2024, инфлацијата мерена преку трошоците за живот изнесува 2,7 отсто. Континуирано работиме на мерки за подобрување на стандардот на граѓаните и стабилизација на цените“, напиша министерот Дурмиши.
Владата на предлог на Министерството за економија и труд донесе одлука за ограничување на профитната бруто-маржа на 102 групи со основни прехранбени производи, како и одлука за утврдување највисоки цени на 8 групи со основни прехранбени производи. Овие две одлуки стапија во сила на 20 февруари и ќе важат до 30 април 2025 година.
Со одлуката за ограничување на профитната бруто-маржа во трговијата на големо и мало на 102 групи на производи или над 1.000 перехранбени и непрехранбени производи се опфатени:
– 5 отсто профитна бруто-маржа на основите 8 прехранбени производи – млеко, леб, брашно (тип 400 и тип 500), јајца, масло за јадење, јогурт и кисело млеко;
– 10 отсто профитна бруто-маржа на прехранбени производи, кои опфаќаат група од 55 прехранбени производи (месо и преработки од месо, шеќер, млечни производи, маргарин, путер, конзервирани зеленчук и овошје, грав, ориз, тестенини);
– 15 отсто профитна бруто-маржа на 39 прехранбени производи и средства за хигена (свежо овошје и зеленчук, детергенти, бебешка храна, пелени, сапун, тоалетна хартија и друго.
Замрзнати беа цените на 8 групи со основни прехранбени производи: млеко,леб, брашно (тип 400 и тип 500), јајца, масло за јадење, јогурт и кисело млеко.
Целта на овие мерки, како што велат од Владата, е заштита на стандардот на граѓаните, намалување на цените на основните прехранбени производи и стабилизација на инфлацијата.
Економија
Од полноќ пониски цени на бензинот, дизелот, мазутот и на екстра-лесното масло за домаќинство

Регулаторната комисија за енергетика донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,87 отсто во однос на одлуката од 1 април.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 0,730%, кај дизелот за 1,046%, кај екстра лесното масло за 1,189% и кај мазутот намалувањето е за 1,815%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,4386%.
Од 8 април од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 76,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 78,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 68,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 68,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 41,025 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалуваат за 0,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 0,680 ден/кг и сега ќе изнесува 41,025 ден/кг.
Напоменуваме дека ова се максималните цени на нафтените деривати од 00:01 часот на 8.4.2025 година. Трговците на големо и трговците на мало со нафтени деривати и горива за транспорт можат да ги формираат цените на одделни нафтени деривати и горива за транспорт и пониско од највисоките утврдени цени.
Економија
Годишен раст на зелените кредити од 8,5 отсто заклучно со 2024 година

Податоците за зелените кредити доставени од банките покажуваат раст во четвртиот квартал од 2024 година. На крајот на декември 2024 година, растот на зелените кредити во однос на истиот период лани изнесува 2,3 милијарди денари, или 8,5%. Во споредба со крајот на 2019 година, кога започна прибирањето и објавувањето на овие податоци, зелените кредити се зголемени за 4 пати. Зелените кредити се заеми наменети за проекти коишто поддржуваат одржливи, еколошки цели, или цели коишто придонесуваат за зелената транзиција во општеството, како што се инвестициите во нова еколошка технологија.
Според податоците на Народната банка, на крајот од четвртото тримесечје од 2024 година, состојбата на зелените кредити во билансите на банките изнесува 29.177 милиони денари. За споредба, на крајот на 2019 година тие изнесувале 7.176 милиони денари. Зелените кредити одобрени на компаниите, коишто на крајот на 2024 година изнесуваат 28.032 милиона денари, преовладуваат во вкупното зелено кредитно портфолио на банките.
Уделот на зелените во вкупните кредити на крајот на 2024 година изнесува 6%, што е речиси тројно зголемување во однос на крајот на 2019 година, кога изнесувале 2,2%.
Народната банка, препознавајќи ги ризиците од климатските промени на долг рок, зазеде проактивен став и како една од своите стратегиски цели ја постави зголемената свесност за климатските промени и придонесот кон зелената одржлива економија. Преку низа активности, нашата централна банка придонесува за поттикнување на зеленото финансирање, вклучувајќи ги и монетарните мерки.
За таа цел, Народната банка на својата веб-страница од 2022 година почна да објавува и квартални податоци за кредитите за зелено финансирање одобрени на домаќинствата и нефинансиските друштва, коишто можете да ги најдете на следнава врска: https://www.nbrm.mk/podatotsi_i_pokazatieli_za_bankarskiot_sistiem_na_riepublika_makiedonija.nspx