Економија
Државата предлага зголемување на концесиите за металски и неметалски суровини

Министерот за економија, Крешник Бектеши, денеска ја одржа првата од серијата дебати за тарифникот за плаќање концесиски надоместоци, на која беа поканети претставници од концесионерите и претседателот на Македонска асоцијација за рударство, Николајчо Николов.
Министерот Бектеши ја иницираше денешната средба со цел заеднички да се разгледа предлогот за зголемување на сите видови надоместоци во висина од 50 проценти и низ конкретни предлози и решенија да се дојде до „вин-вин“ решение во втората половина од годината, кое ќе стапи на сила со почетокот на идната година, со оглед на фактот што годинава буџетите и инвестициските планови на концесионерите се веќе изготвени и започнати со реализација.
„Измената на тарифникот е иницијатива што се наметна по направената компаративна анализа за висината на концесиските надоместоци од експлоатација на минерални суровини во Албанија, Србија, Бугарија, Турција, Шведска, Хрватска и Романија. Оваа анализа покажа дека за различни минерални суровини надоместоците во Република Македонија се многу пониски од останатите земји, заради што предлагаме нивно зголемување“, рече Бектеши на почетокот на дискусијата.
Исклучок од ова зголемување се битуминозните и мастни карпи бидејќи за нив, како што рече, сè уште во Република Македонија не се доделени концесии, а не е променета ни висината за пресметка на надоместокот за експлоатирана количина на 1m3 геотермална вода и архитектонско – украсен камен од кој не може да се добијат комерцијални блокови и томболони, затоа што овие пресметки се воведени скоро и сè уште ја рефлектираат фактичката состојба на пазарот.
При претставувањето на новиот тарифник беше објаснета и предложената промена во начинот на пресметка на концесискиот надоместок за експлоатирани количини на архитектоско-украсни камења (мермер, оникс, травертин, гранит и други), за кој ќе се наплатува износ од 5 проценти од вредноста на продадената минерална суровина. Ова е од причина што пазарната вредност кај овој вид суровини има големи разлики, во зависност од бојата, квалитетот и компактноста на минералната суровина, па со ваквиот вид пресметка реално ќе се врши наплатата на украсните камења.
„Нашата крајна цел е одржливо искористување на минералните суровини, а измената на тарифникот би овозможила општините каде што се вршат овие дејности, како најголеми корисници на средствата од концесиски надоместок, да имаат поголем буџет за реализација на проекти корисни за граѓаните, како што се здравството, образованието и заштитата на животната средина“, истакна Бектеши.
Концесионерите присутни на оваа прва дебата ја поздравија иницијативата за партнерско изготвување на ова подзаконско решение, укажувајќи дека од 2007 година не е извршена промена во делот на неметалски суровини, а од 2012 во делот на металски суровини, додека светските трендови континуирано се менуваат, а особено упатија благодарност за слухот што нема да се донесе интервентно решение кое ќе ги наруши веќе планираните годишни активности и буџетски средства.
„Ова е одлична можност да се направи квалитетен исчекор во изготвување на регулативата, во која нема да губи ниту државата, односно локалната самоуправа, а ни компаниите ќе бидат принудени да работат со загуби. Имавме плодна дискусија, а во наредниот период ќе го разгледаме предложеното решение и ќе доставиме наши предлози за фер наплата на овој надоместок“, истакна претседателот на Македонска асоцијација за рударство, Николајчо Николов.
Согласно со актуелниот тарифник, концесискиот надоместок се исплаќа по два основа, и тоа за користење на просторот, односно површината на која е доделена концесијата и по основ на експлоатација на минералната суровини. Во контекст на ова, концесионерите укажаа дека треба да се разгледаат и други модели за наплата кои ќе ја отсликаат реалната состојба меѓу концесионерите и ќе придонесат за своевидна меѓусебна категоризација на рудниците.
Ова е прва од низата планирани дебати на оваа тема, а целта е низ неколку средби да учествуваат сите актуелни коцесионери во Република Македонија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
„Соработка за економски напредок“: средба меѓу гувернерот на Народната банка и претседателот на Стопанската комора

Во духот на заедничката определба за поттикнување на економскиот развој и за зајакнување на институционалната соработка, во Народната банка денес се одржа средба меѓу гувернерот Трајко Славески и претседателот на Стопанската комора на Северна Македонија, Бранко Азески.
На средбата беше нагласена важноста на постојаниот дијалог помеѓу носителите на економската политика и бизнис-заедницата, особено во контекст на актуелните светски и регионални економски предизвици. Претседателот Азески истакна дека Комората е подготвена за понатамошна активна соработка со Народната банка, изразувајќи поддршка за професионалноста и кредибилитетот што гувернерот Славески ги носи на оваа позиција, известува Народната банка.
Во разговорот беа отворени теми поврзани со монетарната политика, финансиската стабилност, пристапот до финансии за стопанството, како и улогата на Народната банка во создавањето поволно деловно опкружување. Двете страни се согласија дека со заемна отвореност и координација може да се придонесе за поефикасно исполнување на стратегиските економски цели на земјата.
Гувернерот Славески ја истакна заложбата на Народната банка за транспарентност, предвидливост и поддршка на стабилноста, како предуслов за одржлив раст. Тој упати благодарност за поддршката и изрази задоволство од иницијативите на Комората за продлабочување на комуникацијата со институциите од финансискиот сектор.
Средбата заврши во конструктивен дух, со договор за засилување на соработката преку редовни консултации и размена на анализи и мислења од заеднички интерес, се наведува во соопштението од Народната банка.
Економија
Се зголемува цената на дизелот

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,93 % во однос на одлуката од 2.06.2025 година.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 1,833%, кај дизелот за 3,057%, кај екстра лесното масло за 3,388% и кај мазутот зголемувањето е за 3,088%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,5243%.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 не се менуваат.
Малопродажните цени на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се зголемуваат за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 0,624 ден/кг и сега ќе изнесува 38,486 ден/кг.
„Напоменуваме дека ова се максималните цени на нафтените деривати од 00:01 часот на 10.6.2025 година. Трговците на големо и трговците на мало со нафтени деривати и горива за транспорт можат да ги формираат цените на одделни нафтени деривати и горива за транспорт и пониско од највисоките утврдени цени“, велат од РКЕ.
Економија
Објавени повици за самовработување, за млади до 29 години грант до 10.000 евра, а за невработени над 29 години грант до 7.000 евра

Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, заедно со директорот на Агенцијата за вработување на Република Северна Македонија, Селајдин Белули, денеска официјално го објавија отворањето на јавниот повик за Мерка 1.1 и Мерката 1.2 во рамки на Оперативниот план за вработување за 2025 година, кои имаат за цел поддршка на самовработувањето на невработените граѓани регистрирани во Агенцијата за вработување.
Мерката 1.1 е наменета за лица над 29 години и обезбедува финансиска поддршка од 430.500 денари односно 7.000 евра за основање на нов бизнис, а Мерката 1.2 се однесува за млади до 29 години, кои имаат можност да добијат поддршка до 615.000 денари или 10.000 евра за основање сопствен бизнис.
Двете мерки, исто така, вклучуваат обука за претприемништво, подготовка на бизнис план и менторство за 6-месечен период за целните групи, вклучувајќи ги и лицата со попреченост, припадниците на ромската заедница и жените од руралните средини.
„Овие мерки не се само финансиска помош, туку се директна инвестиција во потенцијалот на граѓаните и во развојот на локалната економија“, истакна министерот Дурмиши на прес-конференцијата.