Македонија
(Видео) Премиерот со премногу овластувања во новата агенција за разузнавање, реагираат експертите

Една од главните забелешки на експертската јавноста на јавната расправа за формирањето на новата агенција за разузнавање која ќе ја замени досегашната УБК, беше тоа што законот предвидува преголеми овластувања на премиерот. Експертите реагираа тоа што премиерот ќе биде претседателот на телото за внатрешна координација на службите, а ќе го предлага и директорот на Агенцијата за национална безбедност.
При дискусијата на двата закони за формирање на Агенцијата за национална безбедност и предлог-законот за координација на безбедносно-разузнавачката заедница држвата, од собранска говорница беа упатени пораки за смена на оваа одредба од законот бидејќи така се отвора сомнеж наместо реформа, повторно да се партизира и монополизира службата.
„Мислам дека на овој начин самиот премиер добива многу инструменти во рацете. Ако сакаме да го избегнеме тој политички призвук, мора да најдеме друг модалитет. Би било подобро друг да го води тој совет или да членуваат претставници од граѓанскиот сектор, од собранието, да не биде како што е сега предложено“, рече професорот Злате Димевски.
Со сличен став беше и професорот Марјан Ѓуровски, кој рече дека не може премиерот да биде главен координатор и носител на одлуките во службата, при тоа нагласувајќи дека се занемарени улогите на шефот на државата и претседателот на собранието кои со законот не се опфатени како членови на советот за координација.
„Кога ќе го прочитаме законот за координација на службите збунува обидот претседателот на владата да се круниса како неприкосновен во координацијата и носењето на одлуките во безбедноста“, рече Ѓуровски.
Експертската фела имаше забелешки и во однос на изборот на кадри во агенцијата за разузнавање. За професорот Маријан Николовски не е спорно што ќе биде формирана комисија која ќе врши селекција на вработените во службата, туку можноста одредени кадри преку интерен оглас да се префрлат во агенцијата.
„Во делот на вработување со спогодбено преземање се остава простор за партизација на службата. Со член од законот се предвидува дека вработен од орган на државна управа, општинска администрација, администрација на Град Скопје со спогодба помеѓу градоначалник и директор на агенцијата може да премине на работа во новата агенција. Во толку големата борба за деполитизација овој член отвора можност за негова злоупотреба“, рече професорот Николовски.
Согласно законот, досегашните вработени во УБК ќе бидат префрлени во новата агенција, доколку ги поминат предвидените проверки, а останатите ќе добијат отказ од службата. За Оливер Андонов од воената академија, ова е репресивна мерка и смета дека треба да се изнајде решение овие луѓе да останат во државната администрација затоа што поседуваат важни информации за државната безбедност.
„Според искуството на безбедносните служби, можеме да кажеме дека тие постапуваат по принципот, може некој да го нацртаме како најубав на светот, а друг да го претставиме како најлош. Треба веднаш да се преработи членот 188, со кој се предвидува отказ од проста причина што овие луѓе во минатото се стекнале со доверливи информации и сега да завршат на улица, можеме да се доведеме во состојба како што ја имаше Бугарија во 90-тите години“, рече Андонов.
Агенцијата за национална безбедност ќе биде регулирана, односно ќе ѝ биде вршен надзор од повеќе државни институции, меѓу кои Врховниот суд, Собранието на СРМ, јавниот обвинител, народниот правобранител, Државниот завод за ревизија и Агенцијата за класифицирани информации. Во склоп на агенцијата, од страна на директорот ќе биде формирана и единица за внатрешна контрола по мислење на Собранието.
Инаку, двата закона и ќе се носат со двотретинско мнозинство. Се очекува целата процедура да заврши до крајот на мај, при што Агенцијата за безбедност треба да почне да функционира од први јуни.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
(Фото) „Не умираме од несреќи, умираме од корупција“, „Шест месеци без правда за Кочани“: на плоштадот во Скопје одбележани шест месеци од трагедијата во „Пулс“

Вечерва во 20:16 часот, на плоштадот „Македонија“ во Скопје, со ѕвездено небо и молк, како симбол на солидарност и граѓанска одговорност, се одбележаа шест месеци од трагедијата во дискотеката во Кочани, каде загинаа 62 жртви, а над 200 беа повредени.
„Не умираме од несреќи, умираме од корупција“, „Шест месеци без правда за Кочани“, се дел од пораките што беа упатени од скопскоот плоштад.
„Ова не беше несреќа. Не беше трагедија. Беше масакр. Свирепо убиство од страна на дисфункционалните институции и партискиот картел. Не смееме да отрпнеме. Болката мора да ја почувствуваме сите заедно . таа болка треба да не разбесни и да не поттикне на акција. Вистинската борба за живот или смрт е токму борбата за Кочани“, велат организаторите.
Обвинението, поднесено во јуни, сè уште не е оценето од надлежниот суд, поради обемноста на предметот и бројните приговори од страна на обвинетите. Вкупно 34 физички и три правни лица се соочуваат со обвиненија.
Семејствата на загинатите преку „Марш на ангелите“ во Кочани секоја сабота веќе шест месеци бараат одговорност и правда за нивните деца, а протести се организира и во други градови.
фото: „Кој е следен“ – Инстаграм
Македонија
ИЈЗ смирува: Нема тешки метали во почвата и водата не е радиоактивна

Институтот за јавно здравје изврши вонредно испитување во засегнатото подрачје, и во неделата беа земени примероци, мостри од страна на професионален експертски тим од ИЈЗ за испитување на радиоактивност во вода, почва, и воздух како и примероци за испитување на тешки метали во почва, земја и испитување на тешки метали во вода.
Во текот на вчерашниот ден, ИЈЗ извести дека според резултатите и направените анализи, во земените примероци не е утврдено присуство на радиоактивност во воздух и почва, исто така не е утврдено присуство на тешки метали во вода.
Во текот на денешниот ден ИЈЗ ги заврши анализите и испитувањата на примероците за испитување на тешки метали во почва како и испитувањата за радиокативност во вода.
Од добиените денешени резултати, ИЈЗ информира за следното. Земени се мостри од повеќе локации од засегенатото подрачје за испитување на тешки метали во почва, и тоа: Pb, Cd, As, Ni, Hg Cr, Cu, Zn, Sn, Ba, Be, Co, V, Tl, Mo, Sb.
По анализата на резултатите од сите земени примероци, може да се заклучи дека нема отстаптување од референтните вредности за сите испитани 16 тешки метали (Pb, Cd, As, Ni, Hg Cr, Cu, Zn, Sn, Ba, Be, Co, V, Tl, Mo, Sb). Се забалежува зголемување на 2 параметри Cu (бакар) и Zn (цинк) само од едно испитано место, а тоа е површинскиот слој каде што гореле литиумски батерии и истото е во рамките на очекувањата, соопштуваат од ИЈЗ.
Во сите останатите места нема отстапување од референтните вредности за испитаните 16 тешки метали.
Исто така, во текот на денешниот ден, ИЈЗ информира дека е испитана и радиоактивноста во примероците од вода и според добиените резултати, нема радиоактивност на земени примероци од вода.
Институтот за јавно здравје во најкус можен рок успеа да ги направи потребните анализи. Истите ќе бидат повторени согласно протоколите во времето предвидено за тоа.
ИЈЗ останува во понатамошна координација со Министерството за здравство и со сите надлежни државни институции, и за секоја наредна активност јавноста ќе биде соодветно информирана.
Македонија
Муртезани на ГАК во Брисел: „Механизмот за владеење на правото претставува огледало на нашата демократска совест“

Министерот за европски прашања, Орхан Муртезани, денеска во Брисел учествуваше на состанокот на Советот за општи работи на Европската Унија, кој се одржа на покана на Данското претседателство со Советот на ЕУ и беше посветен на владеењето на правото. Ова беше второ учество на министри од земјите-кандидатки да бидат на иста маса на формален состанок на ГАК, заедно со земјите членки, во рамки на европскиот Механизам за владеење на правото.
Состанокот беше фокусиран на Извештајот на Европската комисија за 2025 година и на состојбите во четири области: судскиот систем, антикорупцискиот рамковен механизам, медиумската слобода и плурализам и институционалните прашања поврзани со контролните механизми.
Во своето обраќање, министерот Муртезани нагласи дека вклучувањето на Северна Македонија во Механизмот за владеење на правото е силна потврда за европската перспектива на земјата и признание за нејзиниот напредок. Тој посочи дека учеството во формалниот Совет за општи работи, втора година по ред, претставува јасна порака дека земјите кандидати се дел од заедничките напори за унапредување на владеењето на правото во цела Европа.
Муртезани исто така посочи дека Извештајот за владеење на правото 2025 за Северна Македонија потврдува реален напредок, но и дека истовремено остануваат предизвици кои не смеат да се игнорираат. Во продолжение, тој нагласи дека владеењето на правото не е само услов за членство, туку основа врз која се гради довербата меѓу институциите и граѓаните. Според него, реформите во оваа област се од заеднички интерес, бидејќи посилните институции и поголемата доверба во правдата придонесуваат кон стабилност и развој не само во Северна Македонија, туку и во целиот регион.
Муртезани потсети на неодамнешното обраќање на претседателката на Европската комисија во Стразбур, дека Европската Унија нема да биде целосна без Западен Балкан и дека проширувањето е стратешки интерес на цела Европа. Тој истакна дека Северна Македонија учествува во Советот не како набљудувач, туку како партнер кој активно придонесува во заедничките напори за унапредување на демократијата и владеењето на правото.
Муртезани заврши со порака дека зајакнувајќи ја правната држава дома, Северна Македонија ја зајакнува и Европската Унија и дека овој процес не е само национален приоритет, туку заедничка инвестиција во стабилноста, сигурноста и иднината на целата Европа.