Свет
Чиле ќе бара УНЕСКО да ги признае неговите мумии за најстари во светот
Многумина веруваат дека најстарите, најретките мумии потекнуваат од Египет, од иконската Долина на кралевите, но тоа е погрешно. Првите луѓе за кои се знае дека ги мумифицирале своите мртви го сториле тоа во најсувото место на Земјата – крајбрежните заливи на пустината Атакама во Чиле, пренесува „Спутник“.
Народот Чинчоро се населил во Чиле околу 7 000 п.н.е. и развил техника за мумификација во околу 5 000 п.н.е., приближно 2 000 години пред античките Египќани да почнат да ги мумифицираат своите фараони.
Припадниците на Чинчоро биле ловци собирачи од преткерамичкиот период, а иако се малку познати дури и во Чиле, земјата се надева дека апликацијата до УНЕСКО за статус во Светското културно наследство може конечно да ги доведе во центарот на вниманието.
Сместен во долината Азапа е археолошкиот музеј „Сан Мигел де Азапа“ во малото село Сан Мигел де Азапа. Оваа институција поседува мумифицирани остатоци од околу 300 припадници на Чичоро, иако само околу 10 отсто од нејзината колекција е изложена за јавност, бидејќи на музејот му недостигаат финансии и простор за соодветно да ја покаже целата колекција.
„Тоа е многу света колекција бидејќи повеќето предмети се поврзани со церемонијата на смртта”, објаснува кураторот и конзерватор Мариела Сантос.
Постојат пет различни стилови на мумификација кои се користеле во текот на околу 4 000 години иако Сантос вели дека најзастапени се црните и црвените мумии, кои биле обично полнети со стапови и со трска, украсени со перики и маскирани со глина на лицата.
Германски археолог Макс Уле, кој пред еден век ги открил мумиите во близина на плажата во Арика, им го дал името Чинчоро.
До неодамна Чилеанци не им придаваа голема вредност на богатствата по должина на нивната најсеверна граница, но ова веројатно ќе се промени додека Чиле ќе бара статус за локациите на Чинчоро. Предлогот треба да биде поднесен до УНЕСКО најрано во 2020 година.
Во периодот пред понудата локалната власт ги засили напорите за промовирање на археолошкиот туризам и охрабрувајќи ги локалните заедници да се гордеат со тоа што се чувари на погребните места на Чинчхоро.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Швајцарската црква го инсталира Исус придвижуван од вештачка интелигенција
Mала и не премногу раскошна црква долго време се смета за најстара во швајцарскиот град Луцерн. Но, капелата Свети Петар стана синоним за новата ера откако Исус беше инсталиран во неа, придвижуван од вештачка интелигенција и способен да зборува 100 јазици.
„Тоа беше вистински експеримент. Сакавме да видиме и да разбереме како луѓето реагираат на Исус напојуван со вештачката интелигенција. За што би разговарале со него? Дали би имало интерес да разговараат со него? Веројатно сме пионери во ова“, рекол теологот Марко Шмид.
Инсталацијата позната како Deus in Machina беше инсталирана во август како најнов чекор во повеќегодишната соработка за извонредна реалност со локална универзитетска истражувачка лабораторија, пишува „Гардијан“.
По проектите кои експериментираа со виртуелна и проширена реалност, црквата одлучила дека следниот чекор е да инсталира аватари.
„Дебатиравме каков аватар би бил тоа – теолог, личност или светец? Но, тогаш сфативме дека најдобра фигура ќе биде самиот Исус“, рече Шмид.
Во недостиг на простор и барање место каде луѓето би можеле да имаат приватни разговори со аватарот, црквата наместо свештеникот поставила компјутер и кабли во исповедалницата. По обуката на програмата за вештачка интелигенција за теолошки текстови, посетителите се поканети да поставуваат прашања, и да добиваат одговори генерирани од вештачката интелигенција.
На луѓето им се советува да не откриваат никакви лични податоци и да потврдат дека го користат аватарот на сопствен ризик. „Тоа не е исповед. Немаме намера да имитираме исповед“, објасни Шмид.
За време на двомесечниот период на експериментот, повеќе од 1.000 луѓе – вклучувајќи муслимани и туристи од Кина и Виетнам – ја искористиле можноста да комуницираат со аватарот.
Иако податоците за инсталацијата допрва треба да бидат објавени, повратните информации од повеќе од 230 корисници покажуваат дека две третини од нив сметаат дека тоа е духовно искуство, истакнува Шмид.
„Значи, можеме да кажеме дека тие имаа религиозно позитивен момент со оваа вештачка интелигенција Исус. Мене тоа ми беше изненадувачки. Други беа понегативни, некои ѝ кажаа на црквата дека не можат да разговараат со машината. Еден локален новинар кој го испробал уредот ги опиша одговорите како „повремено пробиени, повторливи и преполни со мудрост“, додаде.
Експериментот, исто така, предизвика критики во црковната заедница, додаде Шмид. Некои католички свештеници протестираа поради користењето на исповедалницата, додека нивните протестантски колеги беа лути што инсталацијата користеше слики на овој начин.
Сепак, Шмид беше најмногу импресиониран од ризикот што црквата го презеде верувајќи дека вештачката интелигенција нема да даде одговори кои би биле незаконски, експлицитни или би понудиле толкувања или духовни совети кои се во спротивност со црковните учења. Со надеж дека ќе го ублажи овој ризик, црквата спроведе тестови на 30 луѓе пред да го постави аватарот. По започнувањето на проектот, таа се погрижи поддршката за корисници секогаш да биде достапна.
„Никогаш немавме впечаток дека зборува чудни работи. Но, се разбира, не можеме да гарантираме дека нема да каже ништо чудно“, рече Шмид.
На крајот, токму оваа неизвесност го навела да одлучи дека аватарот засега ќе остане само експеримент:
„Таков Исус не би оставил трајно бидејќи одговорноста би била преголема“, вели.
Сепак, тој го спомена и поширокиот потенцијал на идејата.
„Тоа е навистина едноставна и достапна алатка со која можете да зборувате за религијата, за христијанството, за христијанската вера“, рече Шмид, мислејќи дека може да се трансформира во еден вид повеќејазичен духовен водич кој може да одговори на религиозни прашања.
За него, експериментот и големиот интерес што го предизвика покажало дека луѓето сакаат да одат подалеку од Библијата, тајните и ритуалите:
„Мислам дека има жед да се разговара со Исус. Луѓето сакаат да добијат одговор, сакаат зборови“, смета свештеното лице.
Европа
Се состануваат министрите за одбрана на Германија, Франција, Полска, Италија и Велика Британија
Министрите за одбрана на Германија, Франција, Полска, Италија и Обединетото Кралство денеска во Берлин разговараат за мерките за зајакнување на безбедноста и одбраната во Европа.
Руското истрелување на нова ракета со среден дострел кон Украина, за која се смета дека има импликации за цела Европа, најверојатно ќе биде главна тема на разговор.
Германецот Борис Писториус, Французинот Себастиен Лекорну, Британецот Џон Хили, Полјакот Владислав Косињак-Камиш и Италијанецот Гвидо Кросето исто така се состануваат пред враќањето на критичарот на НАТО, Доналд Трамп на функцијата претседател на САД.
Трамп, кој треба да биде инаугуриран на 20 јануари, побара од Европа да инвестира значително повеќе пари во сопствената безбедност и се очекува да ја намали воената помош за Украина.
По неодамнешното одобрение од Вашингтон, Украина почна да ги користи ракетите ATACMS од САД и британските крстосувачки ракети Storm Shadow за гаѓање воени локации во Русија.
Рускиот претседател Владимир Путин потоа нареди ракетен напад врз украинскиот град Днепар, кој има повеќе од еден милион жители, со нова ракета со среден дострел во четвртокот наутро.
Тој рече дека новата ракета Орешник е единствена и ќе оди во масовно производство. Москва вели дека проектилот лета со хиперсонична брзина, што го оневозможува пресретнувањето на противвоздушните системи. Експертите претпоставуваат дека проектилот технички би можел да биде опремен со нуклеарни боеви глави.
Свет
(Видео) Мафијашка пресметка во ноќен клуб во Мексико, шест мртви и 10 ранети
Најмалку шест лица се убиени, а четворица се тешко ранети во масовно пукање во ноќен клуб во градот Вилахермоза, Мексико, јавија мексиканските медиуми.
#AlMinuto⏱️| Continúan saliendo a la luz videos del ataque ocurrido esta madrugada en el antro 'DBar' en #Villahermosa, en este se observa a los presuntos responsables huyendo tras realizar detonaciones de arma de fuego.
El saldo oficial es de 6 fallecidos 🕊️ y 10 personas… pic.twitter.com/oloGc9nJY3
— Tabasco al minuto (@Tabalminutomx) November 25, 2024
Според соопштението на локалните власти, вооружени напаѓачи влегле во ноќниот клуб околу четири часот наутро со цел да убијат едно лице, додека останатите се колатерални жртви.
🚨🇲🇽6 DEAD IN MEXICAN BAR SHOOTING
Mexican authorities have detained a suspect in a local bar shooting in Villahermosa City, Tabasco, Mexico that left 6 dead and 10 injured.
Reports state that an armed commando entered the DBAR bar to attack a patron, which triggered the mass… pic.twitter.com/Osq0uf0BbI
— Mario Nawfal (@MarioNawfal) November 25, 2024
Првичните информации укажуваат дека се работи за мафијашка пресметка. Пет лица загинале на местото на настанот, додека едно лице починало при пристигнувањето во болница.
#AlMinuto⏱️| Circula en redes como un persona grabó el momento crucial cuando el comando armado disp*raba dentro de el antro Dbar en Villahermosa
El cuál dejó como saldo 6 abatidos y 10 personas heridas de forma oficial🕊️ pic.twitter.com/tsw2C2Hph4
— Tabasco al minuto (@Tabalminutomx) November 24, 2024
Напаѓачите побегнале од местото на настанот, а полицијата започнала потрага по нив. Истрагата е во тек.