Економија
Швајцарија ќе финансира проекти за рамномерен регионален развој

Со буџет од над 1,1 милион швајцарски франци ќе бидат реализирани шеснаесет проекти од осумте плански региони во државата. Избраните проекти што се финансираат се во насока на развој на планските региони и се дел од проектот „Одржлив и инклузивен рамномерен регионален развој“.
Овие средства се една од трите компоненти на проектот „Одржлив и инклузивен рамнорен регионален развој“, во вкупна вредност од над 5 милиони швајцарски франци. Во финансиската реализација Министерството за локална самоуправа учествува со 1.269.440 швајцарски франци, кабинетот на заменик-претседателот на Владата со 474,664 швајцарски франци и Швајцарската агенција за соработка и развој (СДЦ) со 3.320.000 швајцарски франци.
Вицепремиерот за економски прашања, Кочо Анѓушев, на свечениот настан на кој беа презентирани одобрените проекти истакна дека еден од столбовите на концептот „Едно општество за сите“ е да постои рамномерен регионален развој во сите региони во земјата. Треба да се обидеме да направиме колку што можеме подобри услови за живот и во малите градови, односно да направиме колку што е возможно, да постигнеме подеднаков стандард за живот за сите граѓани на нашата држава. Тоа е идејата, тоа е суштината на „Едно општество за сите“, кажа Анѓушев.
„Оваа година во буџетот се предвидение 412 милиони денари за Програмата за рамномерен регионален развој, што е за 38% повеќе во споредба со 2018. Тоа не е доволно, секако, но тоа не се сите средства што се вложуваат во таа насока, затоа што преку министерствата, јавните претпријатија, акционерските друштва на Владата, и други финансии се вложуваат во рамномерниот регионален развој. Преку МОН се градат училишта на цела територија на Република Северна Македонија, преку МТСП се градат градинки и домови за стари лица, Министерството за здравство гради и реконструира болници на целата територија, додека, пак, преку МТВ се градат канализации и водоводи, а МЗШВ, преку програмата за регионален развој, се градат патишта во вредност од околу 40 мил ЕУР на целата територија. Кога ќе ги собереме овие средства, ќе видиме дека многу повеќе се наменети средства надвор од развиените плански региони. Не е тајна дека осумте плански региони во нашата држава не се подеднакво развиени; најмалку развиен е Североисточниот Плански Регион, додека најразвиен е скопскиот, и во таа смисла, и средствата што се одделени во буџетот се распоредени обратно пропорционално: најмногу средства се доделени за градба во помалку развиените региони, додека најмалку средства се алоцирани во Скопскиот Пански Регион со цел да направиме рамномерен развој на целата држава“, подвлече вицепремиерот Анѓушев.
Министерот за локална самоуправа, Сухејл Фазлиу, нагласи дека секој плански регион ќе реализира по два проекта што имаат директно влијание на подобрување на квалитетот на живеење и промовираат иновативен пристап во обезбедувањето на услугите. Тој додаде дека сите проекти се избрани на инклузивен начин со директно учество на граѓаните.
За грантовата шема за инвестициски проекти ќе се распределат 850 илјади швајцарски франци, а за 8-те проекти од грантовата шема за иновативни проекти 312 илјади швајцарски франци.
За Стефан Томаџан, заменик-амбасадор на Швајцарија во Северна Македонија, начинот на соработка влева оптимизам за следни проекти.
„Покрај релевантноста и квалитетот на предложените проектите, во двете грантови шеми беа земени предвид елементите со додадена вредност, како што се транспарентноста, социјалната вклученост, иновациите, родовата рамноправност, одржливоста на животната средина и партнерствата за развој. Токму ова нè уверува дека ваквиот проект има потенцијал да влијае врз зајакнувањето на економскиот развој на регионите и подобрување на квалитетот на животот воопшто“, потенцира Томаџан.
Во рамките на грантовата шема за инвестициски проекти, за која можеа да аплицираат единствено Центрите за развој на планските региони, и тоа во областите животна средина, социјална инклузија, бизнис-инфраструктура и туризам, проектите беа избрани преку организирање регионални форуми на кои учествуваа претставници од граѓанскиот, невладиниот, образовниот и бизнис-секторот, како и лично самите граѓани. Во секој плански регион финансиски е поддржана реализација на по еден проект којшто во процесот на консултација го избираа граѓаните. Притоа, приоритетниот проект во најразвиениот, Скопски Плански Регион, добива средства во висина од 60 илјади швајцарски франци, а во најмалку развиениот, во Североисточниот Плански Регион, 145 илјади швајцарски франци.
Со овие средства ќе се финансира изградба на инклузивно детско игралиште во скопската општина Карпош, ќе се постават агрометеоролошки станици за заштита на земјоделските култури и животната средина во општините во Југоисточниот Плански Регион, ќе се изврши реконструкција на ски-лифтовите на Пониква, изградба на парк за деца и лица со посебни потреби и слепи во Битола, поставување паметни инфо и промо-центри во Гостивар, Маврово и на Попова Шапка, уредување атрактивни зони и патеки во Охрид, Струга и Општина Дебарца, изградба на скејт-парк во Кавадарци и уредување пешачки и велосипедски патеки во општините од Вардарскиот Плански Регион и изградба и валоризација на спортско-рекреативен центар Бислим.
Во делот на грантова шема за иновативни проекти фокусот беше ставен на добивање комплетно нов производ, услуга, организациско решение, процес, надградување на постоечкиот производ, услуга, организациско решение или нов начин на искористување на постојниот производ.Вкупниот фонд за иновативните проекти е 312 илјади швајцарски франци, а вклучуваат изградба на мултифункционално игралиште, оформување сензорни соби за деца со посебни потреби во училишта во Штип, Кочани и Делчево, изградба на адреналински парк, изградба на параглајдерска платформа во Демир Капија, заеднички работен простор за соработка меѓу мали и средни претпријатија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Славески – Прескер: потврда на значењето на Народната банка за економската стабилност

Гувернерот на Народната банка, Трајко Славески, оствари средба со амбасадорот на Република Словенија, Грегор Прескер и со економскиот советник Горан Криж.
Во разговорот беше истакната улогата на Народната банка во одржувањето на макроекономската стабилност и значењето на довербата во финансискиот систем за економскиот развој и инвестициите.
Славески ја истакна посветеноста на Народната банка кон овие принципи, додека амбасадорот Прескер ги нагласи долгогодишните добри дипломатски и економски врски помеѓу двете економии, особено во финансискиот сектор каде што активно се вклучени голем број реномирани словенечки компании.
Во однос на финансискиот сектор, Славески се осврна на заложбите на Народната банка за намалување на надоместоците на банкарските услуги, заради обезбедување подостапни финансиски услуги за сите економски субјекти. Прескер искажа задоволство од заложбите на Народната банка и ја потврди понатамошната поддршка од Словенија, вклучително и преку центарот за обуки ЦЕФ.
Средбата претставува можност за продлабочување на билатералните односи меѓу двете земји и унапредување на соработката.
Економија
Ќе се олеснува кредитирањето при купување прв стан, вели Славески

Извршниот одбор на Народната банка усвои нова Одлука за макропрудентните мерки поврзани со макропрудентните инструменти за квалитетот на кредитната побарувачка од физичките лица. Со оваа одлука се регулираат основните показатели со кои се оценува кредитоспособноста на физичките лица, кога тие бараат кредити од банките и од штедилниците. Мерките ќе се применуваат од 1 декември 2025 година.
Гувернерот д-р Трајко Славески на конференцијата за печатот објасни дека со новата одлука се олеснува кредитирањето за купување или градење прво живеалиште, односно стан или куќа наменети за сопствено живеење. Но, имајќи ги предвид условите на пазарот на недвижности, особено во главниот град, што водат кон забрзан раст на цените на становите, поради што стануваат недостапни за помладите генерации, се врши и затегнување на условите за користење кредит за станбен објект којшто не претставува примарно живеалиште за кредитобарателите.
„За сите лица со нерешено станбено прашање, коишто навистина немаат стан/куќа на свое име каде што би живееле, а се очекува дека тоа ќе бидат претежно млади лица и млади брачни парови, со новата одлука се дозволува, без да се наруши пристапот на прудентност, тие да добијат станбен кредит и со учество од 10% од вкупната вредност на објектот за живеење. Наспроти ова, за сите останати случаи, минималното сопствено учество се зголемува од постојните 15% на 25% од вредноста на станот. Исто така, за корисниците на станбени кредити наменети за купување или градење прво живеалиште, ќе останат во важност досегашните лимити на показателот ДСТИ, коишто изнесуваат 55% за изложеноста во денари и 50% за изложеноста со валутна компонента. За сите останати баратели на кредити се предвидуваат пониски нивоа за овие показатели, и тоа од 50% за изложеноста во денари и 45% за изложеноста со валутна компонента.“
Имено, олеснувањето при купување прв стан се однесува на лицата коишто навистина немаат стан или куќа на свое име и планираат да купат или да изградат дом за сопствено живеење, за што треба да исполнат одредени критериуми, а се воспоставуваат соодветни механизми за проверка и следење, коишто се детално образложени во Одлуката.
„Промените во макропрудентните мерки имаат превентивен карактер и нивната цел е да нѐ заштитат сите нас од прекумерна задолженост, што може да се одрази понатаму на способноста за редовно отплаќање на обврските, како и на вкупната стабилност на финансискиот систем. Истовремено, со овие промени внимаваме да не „ги погодиме“ оние лица кои имаат потреба да го решат своето животно, станбено прашање, овозможувајќи им поповолни критериуми и полесен пристап до кредити, во однос на останатите корисници на кредити“, посочи гувернерот Славески.
Со ваквиот пристап, Народната банка се усогласува со практиката на голем број други централни банки во светот.
Економија
Трипуновски од Прилеп: Заложбата е на нашите полици да се продаваат македонски преработки од земјоделски производи

Денеска министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство, Цветан Трипуновски, присуствуваше на манифестацијата организирана од Slow Food – Прилеп, која се реализираше со поддршка на Министерството.
„Интенцијата и заложбата на Министерството е преку финансирање на ваков вид настани да се промовираат домашните преработки на земјоделски производи, да се развие локалниот туризам и да се поддржат здруженијата кои постојат на ниво на државата”, истакна министерот Трипуновски.
Министерот објави дека финансиската поддршка кон сите здруженија е зголемена на 200.000 денари по корисник.
„Сточарите на овој настан можат да ги промовираат своите преработки. Кога зборуваме за сточарството, изминативе 15 месеци покажавме дека земјоделството е во фокусот на приоритетите и работењето на Владата”, додаде тој.
Министерот Трипуновски истакна дека оваа година поддршката за македонските сточари од Програмата за финансиска поддршка е зголемена за околу 50%.
„Сакаме на нашите полици да се продава македонско млеко и македонски преработки од земјоделски производи”, појасни министерот.