Култура
ЕКСКЛУЗИВНО СО ТУРСКИОТ АКТЕР ХАЛИЛ ЕРЃУН – Али Риза во Битола: Би се преселил во Македонија, луѓето уште не се поразени од капитализмот
Бунтовен, прогресивен, поборник за вистинските човечки вредности, како правдата и половата рамноправност, исклучително харизматичен, турската актерска ѕвезда Халил Ерѓун, познат на домашната телевизиска публика како Али Риза во турската серија „Кога лисјата паѓаат“, изминативе две недели беше во Битола за потребите на снимањето на филмот „Најтешкото нешто“ каде што ја толкува улогата на Африм. Станува збор за првиот македонски филм на турски јазик во режија на Сердар Акар ( „Долина на волците“, „Збогум Румелија“), а во продукција на „Сектор филм“ ( Владимир Анастасов, Ангела Несторовска) од Скопје. Го затекнавме пред да замине на последниот ден од неговото снимање во Битола, а едночасовниот разговор беше само мало ѕиркање во личноста на Ерѓун, кој во својата богата професионална и лична биографија со повеќе од 80 улоги во театар, филм и телевизиски серии, како и на прагот на осмата деценија од животот со часови би имал што да раскаже.
Роден е во Изник во 1946 година, студирал политички науки во Анкара, а актерската кариера ја почнува во театар во Бурса. Неговото филмско деби се случува во 1974 година со големиот турски режисер Јилмаз Гуну. За своите улоги е повеќепати наградуван, а вели улогите внимателно ги бира и прифаќа да игра единствено ако му се допаѓаат.
За улогата во „Најтешкото нешто“ пресудило сценариото, а со македонската продукција се поврзал преку нашиот актер Ертан Шабан, кој исто така има филмска кариера во Истанбул.
Иако голема актерска ѕвезда во Турција, без трошка ароганција природно и спонтано одговори на неколку прашања. За својата младешка верба во правда кога кон крајот на шеесеттите и во седумдесеттите години има големи политички превирања во Турција бил во затвор, но вели дека и до денес ја негува истата идеолошка ориентација и нема намера да отстапи.
Ерѓун во Македонија доаѓа првпат, но вели дека веќе размислува и да се пресели тука бидејќи смета дека либерал капитализмот не успеал комплетно да навлезе во секојдневието и да ја избрише човечноста.
„Првпат сум во Македонија, но воопшто не ја доживувам како странска земја. За мене, земјите од Балканот се многу блиски, и историски и културолошки. Ние сме нераскинливо поврзани уште од времето на балканските војни. Уште како дете, миграциите ми оставија голем впечаток. Ги набљудував доселениците и нивната носталгија по родниот крај, но исто така и нивното поврзување со населението и културолошкото соединување. Верувам дека големите мешања на народите од Балканот се вистинско културолошко богатство“, вели Ерѓун.
Со оглед на тоа што пред актерската кариера завршил политички студии во Анкара, нему му се познати историските и политичките услови на Балканот. Од друга страна, пак, како креативен човек со емпатичен сензибилитет носи посебни впечатоци од детството и младоста кога ги набљудувал доселениците во неговиот роден крај.
„Доаѓам од Измир, и во местото каде што потекнувам имаше многу мигранти од балканските земји. Особено лично ги доживувам приказните што се одвиваа пред моите очи. Тоа беа луѓе кои морале да ги напуштат своите домови и беа многу носталгични кон своите земји. Жените се собираа во дворовите и пееја песни што ги потсетуваат на нивните домови. За жал, овие процеси на миграции и денес не се завршени и многу луѓе дури и во вашата убава земја се принудени да талкаат по светот за подобар живот“.
Воопшто не се кае што поради своите идеолошки убедувања за време на револуцијата во 1968 година бил затворен од страна на тогашните турски власти.
„Бев и останав социјалист, верувам во рамноправност. Бев воодушевен од југословенската федерација, титовата Југославија. И моите пријатели со слични политички убедувања ја гледаа Југославија како земја во која царуваат и демократијата и рамноправноста. Но, во седумдесеттите во Турција состојбите беа поинакви. Не беше баш дозволено да се спротивставиш, па така завршив и во затвор. Не се каам за ништо и денеска верувам во истите нешта. Сметам дека секој уметник треба да биде на страната на правдата, да ги почитува работничките права и да се спротивстави на хегемонијата. Исто така, верувам дека жените треба да бидат рамноправни со мажите“.
Улогата што ја толкува како Африм во филмот „Најтешкото нешто“ на некој начин е симбол на неговите убедувања. Тој толкува татко чиј син се инфилтрира во некој поинаков криминоген свет и нивниот конфликт доаѓа од спротивставените убедувања за вредноста на животот.
„Многу сум среќен што дојдов во Македонија и што играм во овој филм. Ми се допадна сценариото и без размислување ја прифатив улогата. Имам одлична соработка со режисерот Акар и со македонската продукција. Особено ме пленат љубезноста и гостопримливоста на луѓето тука и размислувам дури и да живеам тука“.
Филмската индустрија во Турција произведува квалитетни филмови и има хиперпродукција на телевизиски серии. Ерѓун смета дека иако комерцијални, овие серии се значајни за публиката, но и за актерите, кои можат брзо да заработат за сметка на популарноста со која се стекнуваат преку малите екрани.
„Не гледам многу серии, на телевизија главно гледам музички канали. Јас сум театарски глумец и во филмот влетав во седумдесеттите во соработка со мојот добар пријател и тогаш режисер во подем. За сериите најпрво имав задршка, но кога почнав да снимам, тоа почна да ми се допаѓа. Пазарот е голем, а за секој актер е најважна гледаноста на тоа што го сработил. Филмската индустрија е напорна и скапа работа и ако порано се почитувале само големите евергрин филмови, таа состојба денес е значително променета. Серијата ’Кога лисјата паѓаат’ стигна дури до Перу и беше прифатена од тамошните гледачи, што укажува на тоа дека животните приказни се универзални и препознавањата со други култури се случуваат спонтано. Се радувам што сум дел од снимањето на сериите, но секако прифаќам единствено ако видам дека сценариото е добро и улогата ми се допаѓа“, вели глумецот.
Ерѓун смета дека приказната во филмот „Најтешкото нешто“ го носи тој убав човечки психолошки фактор и ќе допре до широка публика.
„Сите улоги во овој филм се подеднакво важни. Испреплетени се многу приказни кои зборуваат за човечноста, сентименталноста и душата. Тоа ќе биде препознаено од широка публика и верувам дека ќе доживее голем успех“.
На крајот, рече дека е оптимист и дека верува во тоа дека светот ќе ги надмине овие уништувачки синдроми и стремеж кон материјализмот и ќе се вратат есенцијалните човечки вредности.
Снимањето на „Најтешкото нешто“ почна на 28 јули, а завршува до крајот на неделава. Кастингот во оваа современа филмска приказна го сочинуваат турски актерски ѕвезди и познати и успешни македонски актери.
Сценариото е на Оливер Ромевски, познат по романите со интригантни трилер и криминалистички приказни. Во главните улоги се играат и Ердал Бешикчиоглу, во чија филмографија се впишуваат и главна улога во култната серија „Бехзат Ч.“, во филмот „Мед“ што беше добитник на „Златна мечка“ на Берлинскиот филмски фестивал и многу други; Белчим Билгин позната по филмовите „Сонот на пеперутката“, „Љубовта ги сака случајностите“, „Сезона на носорогот“ серијата „Сети се сакана“; нашиот актер Ертан Шабан, кој се прослави во Турција, и нашите познати и успешни актери и актерки: Луран Ахмети, Бедиа Беговска, Сара Климоска, Сузан Акбелге, Џенап Самет, Дениз Абдула, Ивана Павлаковиќ, Ерман Шабан, Неат Али, Осман Али и многу други.
Кинематографер на филмот е Дејан Димески (добитник на „Сребрена камера 300“ на ИФФК „Браќа Манаки“), костимограф е Емилија Атанасовска, сценографијата е на Кирил Спасески. „Сектор филм“ го реализират проектoт во копродукција со турската продуцентска куќа „Ен-те-џе медиа’ (NTC Medya). Филмот е поддржан од Агенцијата за филм на Република Северна Македонија.
Дејствието на филмот се одвива во актуелно време и прикажува неколку испреплетени животни судбини чии патишта се вкрстуваат во определен миг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Музеите се огледало на минатото и на нашето културно наследство, порача министерката Костадиновска Стојчевска
Министерката за култура Бисера Костадиновска Стојчевска на сите музејски работници им го честита Меѓународниот ден на музеите – 18 Maj за кои вели дека се огледало на минатото и на нашето културно наследство.
„На 18 Mај, Меѓународниот ден на музеите ја нагласуваме нивната заштитничка улога на историјата, културата и македонскиот идентитет. Музеите се инспирација за креативност, истражување и критика, уникатни локации за интерпретација на уметноста, археологијата и науката. Со честитката до сите музејски работници ја нагласувам нивната посветеност во заштита на дејноста и придонесот за едукација на младите генерации во справувањето со комплексните општествени предизвици“, се вели во честитката.
Министерката за култура посочува дека денеска ја подигаме свеста и го насочуваме вниманието кон важноста на музејските институции со отворање на нивните врати за граѓаните.
Таа потенцира дека Министерството за култура поддржува голем број проекти на музеите во остварување на заедничката цел за достојно почитување и вреднување на културата и културното наследство.
„Музеи за едукација и истражување“ е мотото под кое денеска се одбележува Меѓународниот ден на музеите – 18 Мај, датум кој музејските институции низ светот со разновидни активности го одбележуваат од 1977 година.
На овој ден, музеите во земјава традиционално ги отворат своите врати и овозможуваат бесплатен влез за посетителите кои можат да ги видат актуелните изложби и да се запознаат со движното културно богатство.
Меѓународниот ден на музеите традиционално се одбележува секоја година на 18 мај со цел промоција на значењето на музејските институции во современото општество.
Култура
Лозано, Пајак, Сашко Коцев… денес во Градски парк како дел од кампањата „Крени глас против врсничко насилство“
Во рамки на кампањата на „Макпетрол“ за спречување на врсничкото насилство, во Градски парк денеска ќе се одржи отворен настан наменет за деца, млади, родители, баби, дедовци…
Диџеј Боно, Сашко Коцев, „Биби и Боби“, Лозано, Пајак, Весна Петрушевска со децата од нејзината актерска школа, како и други гости, ќе бидат дел од програмата на оваа забавна дружба што е дел од кампањата „Крени глас против врсничко насилство“, а за најмладите ќе има интерактивни содржини и популарни игри.
Марија Јосифовска-Спасовска, член на Управниот одбор и директор во „Макпетрол“, вели дека се пресреќни што во текот на нивната општествено одговорна активност добиле многу поддржувачи.
Почнувајќи од децата и младите, од кои добивме впечаток дека им е навистина мило што, конечно, така отворено и толку гласно, се зборува за проблем со којшто тие секојдневно се соочуваат. Секако, тука се и општините, кои ја препознаа вредноста на нашата идеја и активно се вклучија во обезбедувањето услови за учениците да се здобијат со знаења за булингот. Наставниците, стручните служби, како и родителите, исто така, застанаа зад кампањата и помогнаа фокусот на јавноста да се сврти кон врсничкото насилство. За да се реши проблемот со булингот потребна е уште работа и посветеност, но веруваме дека и со позитивната енергија од нашиот настан, ќе придонесеме да се придвижиме во вистинска насока, истакнува Јосифовска-Спасовска.
Како што информира организаторот, на кампањата „Крени глас против врсничко насилство“ досега се приклучиле 24 општини и за сите нив „Макпетрол“ обезбеди едукативни материјали и работилници предводени од психолог со долгогодишно искуство за проблемот со булингот.
Култура
Утре, бесплатен влез во музеите
„Музеи за едукација и истражување“ е мотото со кое утре ќе се одбележи Меѓународниот ден на музеите, 18 Мај, датум кој музејските институции во светот со разновидни активности го одбележуваат од 1977 година.
На овој ден музеите во земјата традиционално ги отворат своите врати и овозможуваат бесплатен влез за посетителите, кои може да ги видат актуелните изложби и да се запознаат со движното културно богатство.
Музеите, освен својот придонес како платформа за размена на идеи и знаења, имаат значајна улога во образованието и се афирматори на темите што денес силно го засегаат светот, а кои чекаат да бидат истражени и споделени.
Музејските институции ги поттикнуваат идните генерации на креативен, динамичен и интересен начин да се осврнат на комплексните општествени предизвици на денешницата, да се информираат за причините и последиците од човековото влијание врз природата и да развијат критичко размислување и лична одговорност неопходна за градење одржливо општество.
Меѓународниот ден на музеите традиционално се одбележува секоја година на 18 мај со цел промоција на значењето на музејските институции во современото општество. Денот посветен на музеите е урврден од Меѓународниот совет на музеите – ИКОМ, со седиште во Париз.