Свет
Би-би-си: Зошто Саудиска Арабија и Иран се лути ривали?

Саудиска Арабија и Иран се два силни соседа и повеќегодишни ривали во борбата за регионална доминација, а неодамнешните напади врз саудиските нафтени постројки за кои се товари Иран дополнително го продлабочуваат непријателството на двете земји.
Десетгодишниот конфликт меѓу Ријад и Техеран е дополнително оптоварен со верски разлики – во Иран доминираат шиитските муслимани, а Саудијците се гледаат себеси како водечка сунитска муслиманска сила, пренесува Би-би-си.
Таа поделба во исламот се рефлектира во целиот регион на Блискиот Исток бидејќи другите земји што се поделени како такви со мнозинско шиитско или сунитско население бараат поддршка и соодветно водство од Саудиска Арабија или Иран.
Историски гледано, Саудиска Арабија како кралство и родно место на исламот се смета себеси за земја лидер во муслиманскиот свет.
Од друга страна, по Исламската револуција во Иран во 1979 година, се создаде нова држава – револуционерна теократија со цел ваквиот владејачки модел да го прошири и во соседните земји, пренесува британскиот јавен сервис.
Како што оценува Би-би-си, американската инвазија во Ирак во 2003 година го собори од власт Садам Хусеин, сунит, и тоа го отвори патот за влада во Багдад во која доминираат шиити, а влијанието на Иран врз шиитите во таа земја од тогаш континуирано расте.
Подоцнежните востанија во арапскиот свет предизвикаа политичка нестабилност во целиот регион, а Иран и Саудиска Арабија ги искористија ваквите протести за да го прошират своето влијание, особено во Сирија, Бахреин и во Јемен.
Така, во текот на последните 15 години ривалството се зголемува, а според оценката на Би-би-си, Иран на многу начини победува во ваквата регионална трка.
Се наведува дека во Сирија поддршката на Иран за претседателот Башар ал-Асад придонела неговите сили во голема мера да ги уништат бунтовничките групи поддржани од Саудиска Арабија.
Според анализата, регионалните тензии ги влошува и милитаристичкиот авантуризам на младиот и импулсивен саудиски престолонаследник, Мухамед бин Саламан – кој де факто е владетел на земјата, која во Јемен води војна против Хутите, бунтовничко движење поддржано од Иран.
Иран, од друга страна, ги негира обвинувањата дека ги снабдува со оружје Хутите, иако извештаите на Обединетите нации говорат поинаку.
За САД и другите западни сили, слободата на навигација и половидба во Заливот е суштинска и секој конфликт што може да ја блокира испораката за нафта може лесно да ги активира американските поморски и воздушни сили, се вели во анализата на Би-би-си.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Трамп постави барања до Европа и до Зеленски, само од Путин не бара ништо

Американскиот претседател Доналд Трамп ја повика Европската Унија да престане да купува нафта од Русија поради војната во Украина и му порача на украинскиот претседател Володимир Зеленски дека мора да постигне мировен договор со Владимир Путин.
Трамп ги опиша постојните европски санкции како недоволни и ги повика сојузниците во НАТО да воведат санкции врз Кина поради нејзината поддршка за Русија. Интересно е што, за разлика од Европа и Зеленски, тој не постави никакви барања до рускиот претседател Владимир Путин.
.@POTUS: "Zelensky's going to have to make a deal, and Europe has to stop buying oil from Russia." pic.twitter.com/FNpw1WMnBQ
— Rapid Response 47 (@RapidResponse47) September 16, 2025
Порака до Зеленски и Европа
Во разговор со новинарите денес, Трамп ги повтори своите барања до Украина и Европа. „Зеленски ќе мора да склучи договор. И Европа мора да престане да купува нафта од Русија“, рече Трамп, нагласувајќи дека украинскиот претседател мора да постигне мировен договор со рускиот претседател Владимир Путин.
Изјавите доаѓаат само еден ден откако тој рече дека не сака европските нации да продолжат да купуваат нафта од Русија и ги критикуваше нивните санкции како „не доволно строги“.
„Санкциите мора да бидат построги“
Трамп ја повтори својата долгогодишна загриженост за војната во Украина и неговата желба да посредува во мировен договор меѓу Москва и Киев.
„Европа купува нафта од Русија. Не сакам тие да купуваат нафта – а санкциите што ги воведуваат не се доволно строги. Јас сум подготвен да воведам санкции, но тие ќе мора да ги заострат своите санкции пропорционално на она што го правам“, рече тој.
Свет
Ердоган: Нетанјаху е како роднина на Хитлер

Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган остро го критикуваше израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху поради израелскиот напад од минатата недела врз преговарачкиот тим на Хамас во Катар, велејќи дека Нетанјаху идеолошки е како братучед на Хитлер.
„Исто како што Хитлер не можеше да го предвиди поразот што го чекаше, Нетанјаху ќе се соочи со истата крајна судбина“, додаде тој по враќањето од Доха, каде што присуствуваше на вонреден арапско-исламски самит по израелскиот воздушен напад.
Ердоган го нарече нападот врз преговарачкиот тим на Хамас јасен предизвик за меѓународниот поредок и меѓународното право. Тој тврдеше дека израелското раководство „го претворило својот радикален начин на размислување во ништо повеќе од убиствена мрежа изградена врз фашистичка идеологија“.
Ердоган истакна дека усвојувањето на Њујоршката декларација за решението со две држави од страна на Генералното собрание на ОН претставува голема пресвртница во дипломатскиот пејзаж на палестинското прашање. Декларацијата беше одобрена од 142 земји, а Ердоган нагласи дека таа ја одразува долгогодишната поддршка на Турција за решението со две држави, кое сега стана заедничка волја на светското мнозинство.
Осврнувајќи се на неколку западни земји кои неодамна го објавија своето признавање на Палестина, тој предвиде дека ова ќе изврши дополнителен притисок врз Израел. Тој изрази надеж дека „фронтот на човештвото“ ќе добие поширока поддршка на претстојното Генерално собрание на ОН.
Свет
(Видео) Трамп: Не знам многу за израелската офанзива врз Газа

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека „не знае многу“ за копнената офанзива што ја започна Израел во Газа.
„Ќе видиме“, им рече Трамп на новинарите кога беше прашан за тоа пред Белата куќа.
'I have to see, I don't know too much about it.'
US President Donald Trump has claimed he 'doesn't know too much' about Israel's ground offensive into Gaza City, saying if Hamas use hostages as 'human shields' they will 'have hell to pay'. pic.twitter.com/zjVXi1IXEc
— GB News (@GBNEWS) September 16, 2025
Потоа го повтори своето предупредување до Хамас да не користи заложници како човечки штитови, додавајќи дека ќе „плати ужасна цена“ ако го стори тоа.