Европа
Која е Грета Тунберг – климатска активистка или изманипулирано дете?
Грета Тунберг, тинејџерката која уште еднаш е во центарот на вниманието поради нејзиното обраќање во Њујорк на климатскиот Самит на Обединетите нации, во кој на светските лидери им порача дека поради нивните празни зборови, планетата умира, предизвика различни реакции во јавноста, од громогласни аплаузи до оспорувања и тврдења дека со неа манипулираaт нејзината алчна мајка и експерт за односи со јавноста.
Девојчето на возраст од 16 години за само 12 месеци стана лицето на борбата за спас на планетата од глобалното затоплување, а денес таа беше објавена како една од добитниците на „алтернативниот Нобел“, наградата „Рајт лајвлихуд“, поради нејзината инспиративна акција за итна борба против климатските промени, која се заснова на научни факти.
Грета стана позната низ целиот свет на 15-годишна возраст затоа што, минатата година, секој петок бегаше од училиште со цел да протестира против климатските промени пред шведскиот парламент. Нејзиниот пример го следеа врсници низ целиот свет и така се создаде глобалното движење „Петоци за иднината“ (Fridays for Future).
Наскоро Грета беше прогласена за икона на активизмот и климатска воинка, која разговара рамо до рамо со водечките експерти, но во меѓувреме се појавија прашања и за тоа кој профитира од нејзиниот ангажман. Така, дежурните скептици побараа одговор во семејното дрво на девојчето.
Мајката на Грета е оперската пејачка и соработничка на „Евровизија“, Малена Ернман, а нејзиниот татко е актерот Сванте Тунберг. Грета во една пригода изјави дека таа прво дознала за климатските промени на осумгодишна возраст и речиси веднаш прашала зошто возрасните не го сфаќаат тоа сериозно.

Наводно, ова бил еден од факторите што довеле до нејзиното заболување од депресија на 11-годишна возраст. Престанала да јаде, да оди на училиште и да разгова со сите освен членовите на семејството и наставникот.
Тогаш било откриено дека страда од Аспергеров синдром (форма на аутизам), опсесивно компулсивно нарушување и селективен мутизам, што, според нејзиното објаснување, значи дека зборува само кога смета дека е неопходно, при што сфатила дека мора да зборува за климатските промени.
Според официјалната биографија достапна за медиумите, родителите на Грета се откажале од своите кариери за да се грижат за неа и нејзината сестра Бети, која исто така страда од Аспергеров синдром и опсесивно компулсивно нарушување.

Кога Грета минатата година започна да протестира пред шведскиот парламент, експертот за односи со јавноста и активист за животна средина Ингмар Рентог објави нејзина фотографија на својот фејсбук-профил. Приказната ја презел локален весник па така стигна и до светските медиуми, а во исто време беа направени и првите обвинувања против мајката на Грета, Малена, дека со помош на Рентог смислила кампања за промоција на книгата за борбата на нејзината ќерка со различните дијагнози.
Британскиот магазин „Стендпоинт“ објави дека Рентог не случајно налетал на штрајкот на Грета, туку по договор со Малена, со која неколку недели претходно разговарал на климатска конференција.
Како еден од доказите за оваа теорија беше наведен податокот дека вредноста на зелената компанија на Рентог, „Немаме време“, скокнала за повеќе од милион долари откако Грета се приклучила во нејзиниот младински одбор.
Иако Грета подоцна се повлече од бордот, во јавноста се јавија обвинувања дека нејзината мајка сфатила за користа која може да ја има од славата на нејзината ќерка, односно оти истата е поголема и од промоцијата на книгата.
Германските медиуми, исто така, внимателно го следеа искачувањето на Грета до врвот на светската популарност. Така, „Дојче веле“, повикувајќи се на весникот „Ројтлингер генерал“, забележува дека оваа шеснаесетгодишна девојка има изразени заеднички карактеристики со популистите – совршено ги поедноставува комплексните теми и го дели општеството.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Трамп: Искрено, Украина веќе изгуби територија
Американскиот претседател Доналд Трамп синоќа изјави дека договорот за завршување на војната во Украина е „поблиску од кога било“ откако Вашингтон му понуди на Киев безбедносни гаранции по моделот на НАТО. Трамп, исто така, изрази увереност дека Москва ќе прифати таков договор, објави „Ле Монд“.
Трамп откри дека имал „многу долги и многу добри“ разговори со својот украински колега Володимир Зеленски, како и со лидерите на НАТО и европските земји како што се Велика Британија, Франција и Германија.
„Се обидуваме да го разработиме тоа и мислам дека сега сме поблиску“, им рече Трамп на новинарите во Овалната соба. „Имавме бројни разговори со претседателот Путин на Русија и мислам дека сега сме поблиску од кога било досега, па ќе видиме што можеме да направиме“.
REPORTER: An Article 5-like deal seems to be emerging without NATO membership for Ukraine. If such a security guarantee is offered, what incentive is there for Ukraine to give up any sort of territory?
US PRESIDENT TRUMP: Well, they've already lost the territory, you know, to be… pic.twitter.com/99sx8a6f03
— Status-6 (Military & Conflict News) (@Archer83Able) December 15, 2025
На прашањето дали неодамна разговарал директно со Владимир Путин, Трамп одговори остро: „да, разговарав“, без да навлегува во детали.
Сепак, Трамп се чини дека сугерираше дека во замена за безбедносни гаранции, Украина ќе мора да се согласи да отстапи делови од источниот регион Донбас што сè уште се контролирани од Киев – можност што Зеленски претходно силно ја отфрли.
На прашањето каков поттик ќе има Украина за да се откаже од територија, Трамп одговори: „Па, искрено, тие веќе изгубија територија“.
Тој додаде дека Европа, која и покрај противењето на Русија повторно предложи испраќање мултинационални мировни сили, ќе биде „голем дел“ од секоја безбедносна гаранција.
Европа
Крај на краткорочните изнајмувања станови за туристи во Шпанија, Airbnb казнет
Шпанија го казни Airbnb со огромни 65 милиони евра за рекламирање недвижности за краткорочно изнајмување, без соодветни дозволи. Одлуката доаѓа во време кога расте притисокот врз владата да го ограничи туристичкото сместување во услови на продлабочување на кризата со домувањето, објавува „Евроњуз“.
Шпанското Министерство за заштита на потрошувачите соопшти дека казната е конечна и дека на платформата со седиште во САД ѝ е наредено веднаш да ги отстрани сите нелегални огласи. Официјалните лица изјавија дека повеќе од 65.000 огласи на Airbnb ги прекршуваат шпанските закони за заштита на потрошувачите, вклучително и огласување недвижности, без дозволи или со неважечки броеви за лиценца.
Казната е шестпати поголема од профитот што Airbnb го оствари од спорните огласи помеѓу времето кога властите ја предупредија компанијата и времето кога огласите конечно беа отстранети.
Зошто беше казнет Airbnb?
Според шпанските власти, 65.122 огласи на Airbnb ги прекршиле прописите дизајнирани да ги заштитат закупците и потрошувачите. Многу од овие имоти се наоѓале во региони во кои краткорочните изнајмувања се ограничени или бараат експлицитно одобрение.
Министерството нагласи дека од платформите како Airbnb се очекува да проверат дали имотите рекламирани во Шпанија се во согласност со локалните и регионалните прописи за домување. Кога не го прават тоа, велат, тие изнајмувања остануваат на пазарот подолго отколку што треба намалувајќи го бројот на домови достапни за жителите што бараат долгорочен смештај.
Министерот за права на потрошувачите, Пабло Бустиндуј, рече дека има илјадници семејства што живеат на работ поради кризата со домувањето во земјата, а некои компании профитираат од бизнис-модели што ги принудуваат луѓето да ги напуштат своите домови.
Борбата против нелегалните изнајмувања не е ограничена само на Airbnb. Во јуни Шпанија исто така му наложи на Booking.com да отстрани повеќе од 4.000 нелегални огласи.
Барселона ја предводи борбата против масовниот туризам
Барселона стана епицентар на борбата на Шпанија против краткорочните изнајмувања. Градот оваа година објави планови за постепено укинување на сите туристички станови до 2028 година, со што ефикасно ќе им се забрани на платформи како Airbnb да продаваат приватно сместување во станбени згради.
Градските лидери велат дека краткорочните изнајмувања ги испразнија локалните населби, ги истиснаа жителите од пазарот за изнајмување и ги трансформираа цели населби исклучиво за туризам. Локалните заедници се согласуваат, а протестите – од мирни маршеви до напади со водни топови – се сè почести против масовниот туризам и растечките трошоци за живот.
Другите регионални и национални власти во Шпанија следат сличен пат. Повеќе од 53.000 нелегални туристички станови неодамна беа отстранети од официјалните регистри во целата земја, главно во Андалузија, Канарските Острови, Каталонија и Валенсија.
Шпанија пречека рекордни 94 милиони странски туристи во 2024 година и е на добар пат да го надмине овој рекорд оваа година. Иако туризмот останува клучен економски столб, официјалните лица велат дека построгата регулација на краткорочните изнајмувања е клучна за балансирање на растот на бројот на посетители со квалитетот на животот на локалното население.
Европа
Турски борбени авиони соборија дрон надвор од контрола во близина на брегот на Црното Море
Турција собори беспилотно летало „надвор од контрола“ кое се приближувало до нејзиниот воздушен простор над Црното Море, соопшти Министерството за одбрана. Инцидентот се случува по украинските напади врз руските танкери од „флотата во сенка“ покрај турскиот брег и предупредувањата од турските политичари за опасностите од ширење на војната во Украина, објави АП њуз.
Министерството во соопштението наведува дека борбените авиони Ф-16 биле испратени по откривањето на објектот. „За да се избегне каква било потенцијална штета, тој бил соборен во безбедна зона надвор од населените области“, се додава во соопштението. Во соопштението не се дадени дополнителни детали за локацијата или времето на инцидентот.
Украина соопшти дека нејзините поморски беспилотни летала погодиле два танкери на 28 ноември, додека трет брод бил погоден на 2 декември додека се движел кон турското пристаниште Синоп. Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган ги осуди претходните напади како закана за „безбедноста на навигацијата, животите и животната средина, особено во нашата ексклузивна зона“.

