Контакт

Економија

Стапи во сила новиот Закон за енергетската ефикасност


Објавено пред

Новиот Закон за енергетската ефикасност, кој минатата недела беше изгласан во Собранието на Северна Македонија и беше објавен во „Службен весник“, денеска стапи во сила. Материјата за енергетската ефикасност досега беше регулирана со стариот Закон за енергетиката од 2011 година и соодветните подзаконски акти. Имајќи го тоа предвид, постоеше значајна бариера за имплементација на мерки за енергетската ефикасност во нашата држава, соопшти Министерството за економија.

dobivaj vesti na viber

Старото законско решение го попречуваше развојот на пазарот на енергетските услуги, со тоа и инвестициите во оваа област, иако приближно 300 енергетски контролори посетија обуки и положија испити по што стекнаа овластување за вршење енергетска контрола и соодветно на тоа 80-ина друштва стекнаа лиценца за вршење енергетска контрола.
Со новиот Закон за енергетската ефикасност, кој беше објавен во „Службен весник“ и од денеска стапи во сила, нашата држава во целост ги имплементира соодветните прописи за енергетска ефикасност на Европската Унија.

Уште поважно, новиот закон ќе овозможи реализација на потребните инвестиции и мерки во областа на енергетската ефикасност следејќи ги позитивните примери од земјите на ЕУ и регионот, каде што енергетската ефикасност донесува корист на повеќе нивоа како за граѓаните така и за економијата воопшто. Енергетските контролори и друштвата лиценцирани за вршење енергетски контроли, конечно, ќе може да почнат со работа и со тоа активно да учествуваат во подобрувањето на енергетската ефикасност во нашата држава.

Новиот закон, меѓу другото, детаљно ги регулира енергетските контроли кај големите трговци и енергетските контроли на зградите како засебни области. Конкретно, во иднина енергетските контроли ќе се вршат од обучени и овластени контролори за секоја област посебно – енергетски контроли на големите трговци, од една страна, и енергетски контроли на згради, од друга. Ова законско решение им овозможува јасни услови за работа на енергетските контролори и друштвата што стекнале лиценца за вршење енергетски контроли, како и нови вработувања во овој сектор. Исто така, со поделбата на контролите во две засебни области очекуваме повисок квалитет на енергетските контроли и со тоа зголемување на енергетската ефикасност воопшто.

Во согласност со предложените решенија на законот, јавниот сектор ја презема водечката улога и е обврзан да дава позитивен пример во поглед на подобрувањето на енергетската ефикасност во Република Северна Македонија. Законот пропишува многубројни обврски и мерки во овој поглед, како што се обврските за реконструкции на зградите во јавниот сектор на среден и долг рок и обврските за јавни набавки на исклучиво енергетски ефикасни стоки и услуги.

Понатаму, законот пропишува и обврски за следење на потрошувачката и заштедите на енергија од страна на општините и другите лица од јавниот сектор. Со ова, јавниот сектор, а пред сè, Владата и министерствата, ќе ја преземат водечката улога кон остварување на целите за енергетска ефикасност, кои, покрај користа што ја донесуваат за нашите граѓани и економијата, претставуваат обврска во согласност со преземените обврски со Договорот за енергетската заедница на патот на нашата држава кон полноправно членство во ЕУ.
Законот исто така пропишува обврски во врска со енергетската ефикасност при пренос, дистрибуција и снабдување со енергија, со што ги надополнува соодветните одредби од Законот за енергетиката. Потрошувачите на пазарите на енергија во иднина ќе може да очекуваат инструменти и мерки со кои ќе може да остваруваат заштеди при користењето енергенти, а кои ќе ги нудат снабдувачите и дистрибутерите на овие пазари.

Важно е исто така да се спомене дека законот ќе овозможи реализација на долгорочни договори за енергетски услуги од страна на друштва даватели на енергетски услуги – ЕСКО. Со ова законско решение се прецизираат одредбите и модел-договорите, кои овозможуваат реализација на проекти за подобрување на енергетската ефикасност како за реконструкции на згради така и за други вложувања во енергетска опрема и инсталации.

Важно е да се нагласи дека со користењето на овој модел таквите инвестиции нема да претставуваат трошок за корисниците бидејќи тие се финансираат од самите остварени заштеди на енергија. Во овој поглед очекуваме заживување на пазарот на енергетски услуги и со тоа значајни вложувања, особено во јавниот сектор, на еден ваков иновативен начин – реконструкции и заштеди, без значајно финансиско отповарување на корисниците на овие енергетски услуги. Со ова, граѓаните, покрај подобрување на енергетската ефикасност на згради што ги користат државните органи и општините, ќе може да очекуваат и реконструкции на училишта, болници и други објекти што ги користат секојдневно.

Законот воведува новини и во однос на улогата на Агенцијата за енергетика на Република Северна Македонија во однос на поддршката на развојот на енергетските услуги преку обезбедување информации, објавување модел-договори и примери на одредби, како и техничка поддршка на јавниот сектор во врска со енергетските услуги. Понатаму, законот донесува новини во однос на барањата за истакнување информации и етикета со која се означува класата на енергетска ефикасност и екодизајнот на производите што користат енергија и што се нудат на пазарите во државата. Со тоа законот ќе обезбеди понуда на исклучиво енергетски ефикасни производи и информираност на граѓаните во врска со нивото на потрошувачка на одделните групи производи.

Овие законски решенија се воведуваат во согласност со најновите прописи што се во примена во ЕУ, но на начин и динамика што соодветствуваат на нашата реалност, секако имајќи ги предвид потребите на трговците и снабдувачите со производи во врска со успешната и долгорочна примена на овие барања во иднина.

Новината исто така е и дека секој граѓанин приклучен на системот на топлинска енергија ќе има можност да се исклучи од постојниот систем за греење само во случај кога системот на кој планира да се приклучи или системот за поединечно греење и/или ладење што ќе го користи обезбедува подобри енергетски перформанси, односно е поефикасен и еколошки поприфатлив и го намалува користењето примарна енергија во споредба со системот за централно греење и/или ладење на кој е приклучен земајќи ја предвид енергијата потребна за екстракција, конверзија, транспорт и дистрибуција, што ќе може да го докаже со извештај од претходно извршена енергетска контрола изготвен од овластен енергетски контролор за згради. Истовремено, граѓанинот треба да обезбеди писмена согласност за исклучување од системот за централно греење и/или ладење од мнозинството од вкупниот број сопственици на посебни делови на зградата во согласност со Законот за домувањето.

Со цел да овозможи остварување на целите и поддршка на политиките за енергетска ефикасност пропишани во согласност со овој закон, се предвидува и основање фонд за енергетска ефикасност како независно и самостојно правно лице. Средствата од фондот ќе се користат за финансирање проекти и мерки за енергетска ефикасност следејќи ги примерите од други држави од Европската Унија, каде што фондовите за енергетска ефикасност постојат подолго време и успешно го помагаат развојот на енергетските услуги и подобрувањето на енергетската ефикасност воопшто. Детаљните услови и начинот на работење на фондот ќе се уредат со посебен закон.
Со новиот Закон за енергетската ефикасност нашата држава ќе добие уште едно модерно, современо законско решение, кое ќе овозможи придобивки во неколку области: подобрување на енергетската ефикасност и остварување заштеди на енергија како примарна цел; нови вработувања и заживување на работата на друштвата што даваат енергетски услуги и вршат енергетски контроли; законска рамка за реализација на проекти за реконструкција на згради, набавка на енергетски ефикасна опрема и инсталации, како и други енергетски услуги, без значајно финансиско отповарување на корисниците на тие услуги; воведување можности за дополнителна финансиска поддршка за реализација на проекти за енергетска ефикасност преку основањето на фондот за енергетска ефикасност со посебен закон; и подобрување на енергетската ефикасност на производите достапни на пазарите во Република Северна Македонија во согласност со новите правила за означување и екодизајн на производите што користат енергија.



©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија

Митева: Владина делегација учествуваше на националниот ден на светската изложба ЕКСПО 2025 во Јапонија

Објавено пред

Владината делегација предводена од министерот за надворешни работи и надворешна трговија Тимчо Муцински, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и генералниот секретар на Владата Игор Јанушев денес учествуваше на националниот ден на светската изложба ЕКСПО 2025 во Јапонија.

dobivaj vesti na viber

„Силен впечаток остави точката и настапот на националниот ансамбл Танец кои го отворија денешниот ден. Македонскиот павилјон изобилува со традиционални изложби, но најсилно и најголеми внимание зазема токму онаа на јапонскиот архитект Кензо Танге кој го има проектирано Скопје после земјотресот во 1963 година“, изјави портпаролката, Марија Митева.

Како Влада остануваме посветени на афирмација на Македонија, а присуството на ЕКСПО 2025 година е уште еден доказ за тоа, додаде Митева.

Прикажи повеќе...

Економија

Силна профитабилност во првиот квартал од 2025 година во услови на меѓународно опкружување исполнето со предизвици

Објавено пред

dobivaj vesti na viber

Во првиот квартал од 2025 година, цените на суровата нафта се движеа помеѓу 60 и 68 долари за барел што претставува намалување во однос на опсегот од 68 до 93 долари за барел, во првиот квартал од 2024 година. Ваквиот пад првенствено беше предизвикан од неизвесноста околу развојот на глобалниот трговски протекционизам, инфлаторните притисоци и геополитичките тензии. Инфлацијата доведе до повисоки трошоци за производство, додека геополитичките прашања го дестабилизираа пазарот. Како резултат на трговските тензии, проекциите за растот на глобалната побарувачка за нафта беа намалени, за разлика од општото зголемување на цените во првиот квартал од 2024 година, предизвикано од геополитички ризици и нарушувања во снабдувањето.

Обемот на продажба во првиот квартал од 2025 година изнесуваше 247 илјади М³, со пад од 10% споредено со истиот период минатата година. Производите беа пласирани на двата пазари на кои компанијата традиционално работи (домашниот и извозниот), при што извозот учествуваше со 24% во вкупниот обем на продажба.

Бруто-добивката достигна 269 милиони денари, што претставува намалување од 9% споредено со истиот период минатата година. Добивката пред оданочување изнесува 107 милиони денари.

Прилагодената ЕБИТДА за периодот достигна 137 милиони денари, бележејќи годишен раст од 25%. Ова е резултат од зголемената продажба на домашниот пазар, зголемените чисти извозни бруто-маржи, повисоката бруто маржа на електрична енергија и намалувањето на оперативните трошоци за 5%. Остварената ЕБИТДА забележа пад од 15% споредено со истиот период лани, главно поради негативниот ефект на вреднување на залихите од 20 милиони денари, наспроти позитивниот ефект од 28 милиони денари постигнат во претходната година.

Во согласност со своите стратешки приоритети и одлуката да ги зајакне инвестициите во почисти извори на енергија и да ги намали емисиите на јаглерод диоксид, компанијата инвестираше 9 милиони денари во проекти за обновливи извори на енергија во текот на првиот квартал од 2025 година. Овие тековни инвестиции не само што придонесуваат кон одржливоста на животната средина, туку обезбедуваат и значителни економски придобивки.

Посветеноста на компанијата на својата стратегија за ООП останува цврста и доследна, особено во поглед на поддршката на средината и заедницата каде што ОКТА работи. Годината започна со фокус на иднината на земјата – децата и младите. Преку нашата годишна донација од 6.000 литри екстра лесно масло за греење на СОС Детското село во Скопје, обезбедивме доволни количини за целосно покривање на потребите за греење за целата година. Ваквиот придонес значително ги подобрува условите за живот на децата без родителска грижа.

Во текот на првиот квартал од годината, ОКТА ја најави својата програма за стипендии за постдипломски студии во земјата и во странство. Оваа иницијатива го поддржува нашето уверување дека инвестирањето во образованието и новата генерација значи инвестирање во поодржлива и посигурна иднина. Нашите вработени пак, повторно ја покажаа својата посветеност на општествената добробит преку учеството во првата традиционална крводарителска акција за оваа година, потврдувајќи ја својата непоколеблива посветеност на хуманоста и благосостојбата на заедницата.

ОКТА има за цел да ја задржи својата лидерска позиција на локалниот пазар преку обезбедување на редовно и непрекинато снабдување со горива од највисок квалитет до своите клиенти на пазарите на кои работи. Унапредувајќи ги своите иницијативи за автоматизација, компанијата работи на подобрување на својата организациска ефикасност, намалување на трошоците и поставување на цврста основа за идни остварувања.

Преку прифаќање на иновациите и приспособливоста, ОКТА не само што обезбедува континуитет, туку и придонесува за подобрување на општеството, поттикнувајќи одржлив напредок и стабилност за сите.

ПР

Прикажи повеќе...

Економија

„Бехтел и Енка“ на средба со градежната индустрија за коридорите

Објавено пред

На 29 април 2025 година, во кампот на Бехтел ЕНКА во Гостивар, се одржа значајна средба помеѓу менаџментот на компанијата и домашните компании членки на Здружението на градежнишво при Стопанската комора на Северна Македонија.

dobivaj vesti na viber

Овој настан, организиран во рамки на соработката помеѓу Бехтел ЕНКА и Стопанската комора, имаше за цел да ја продлабочи соработката и да овозможи поголема вклученост на домашните градежни компании во реализацијата на Коридорите 8 и 10д – два од најзначајните инфраструктурни проекти во земјата и поширокиот регион.

Џош Бејкер, проектен менаџер во Бехтел ЕНКА, изрази благодарност за конструктивната соработка со Комората и за силниот интерес од домашните компании. Тој истакна дека моментално околу 60% од снабдувачите на проектот се локални, како и повеќе од 90% од подизведувачите, со цел дополнително да се зголеми ова учество.

„Со нетрпение очекуваме да изградиме длабоки и соработувачки партнерства со талентирани домашни компании и да работиме заедно за постигнување на највисоки стандарди за безбедност и квалитет,“ изјави Бејкер.

Тој додаде дека и покрај почетните доцнења поради експропријација, градежните активности на делниците Гостивар–Букојчани и Прилеп–Битола напредуваат стабилно, а делницата Тетово–Гостивар е во фаза на засилено активирање.

„Повеќе од 35 години, Бехтел ЕНКА успешно реализира автопатски проекти низ Балканот, благодарение на силната соработка меѓу нашите директно вработени тимови и подизведувачите, од кои поголемиот дел се од локалниот пазар во кој работиме. Овој модел на партнерство – изграден врз тимска работа, взаемно учење и заедничка посветеност – е клучот за нашиот успех. И на нашиот тековен проект го продолжуваме овој пристап, и веќе гледаме ветувачки резултати во областите каде што сме вклучиле подизведувачи. Во Бехтел ЕНКА, ние не ги доделуваме обврските и потоа се повлекуваме; работиме рамо до рамо со нашите подизведувачи за да обезбедиме безбедност, квалитет и навремена испорака. Ова обединето залагање е суштинско за постигнување на највисоките стандарди низ целиот проект“, истакна Џанберк Атила, заменик раководител на проект – менаџер за изградба и терен.

Крис Хинспетер, бизнис менаџер на проектот, додаде дека Бехтел ЕНКА е посветена на транспарентност во процесите за набавка и подизведување. „Сакаме овој процес да биде отворен и достапен. Колку повеќе локални компании се приклучат, толку посилен ќе биде проектот,“ изјави тој.

Техничките менаџери Озкан Доган (подизведување), Хакан Билај (земјени работи), Фатих Курт (структури) и Чаглар Кандемир (карпи и постројки) ги презентираа процедурите и можностите за регистрација и квалификација на домашните компании, охрабрувајќи ги активно да аплицираат за наредните можности.

Д-р Јелисавета Георгиева Јовевска одговорна во Комората за инфраструктура и економски развој ја истакна подготвеноста и капацитетот на македонските компании во вклучување на овие значајни инфраструктурни проекти: „Нашите компании имаат децении искуство, и дома и во странство. Веруваме во заеднички настап – обединување на домашната експертиза со меѓународни стандарди.“

Стопанската комора на Северна Македонија ја потврди својата поддршка за своите членки и ги повика сите заинтересирани компании да ги контактираат за помош и ресурси поврзани со ангажманот на проектот.

Прикажи повеќе...

Најново

Топ7 часа

Исчезнатиот рибар кај Злетовска Река најден мртов

Пронајден е починат исчезнатиот рибар Кире Павлов од Пробиштип. Неговото исчезнување во полицијата го пријавил Благој Стојанов од истиот град кој...

Топ7 часа

МВР трага по осумгодишно момче кое исчезнало во Скопје

Осумгодишниот А.Џ., кој имал здравствени проблеми се оддалечил од местото каде што престокувал со својот татко. За случајот, полицијата во...

Свет7 часа

Зеленски: Договорот за минералите е прв резултат од мојата средба со Трамп во Ватикан

Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, денеска го нарече историски договорот за минерали меѓу САД и Украина. „Ова е првиот опиплив исход...

Македонија13 часа

Владата: Сметки од услугите од бифињата, СДСМ ги прикажува како трошоци за ручеци на министри

Владата во целост ги демантира, како што ги нарекува, лажните и манипулативни наводи на партијата СДСМ за сметките. Според Владата,...

Македонија14 часа

Сиљановска-Давкова: Работниците и синдикатите со право протестираат за повисоки плати и пошироки права

Порака од претседателката Сиљановска-Давкова по повод 1 Мај – Меѓународниот ден на трудот: Денеска го славиме 1 Мај – Меѓународниот...

Македонија16 часа

„Платите во Македонија се мизерни“ – синдикалците побараа минимална плата од 500 евра

Платите во Македонија се мизерни и не се зголемуваат онака како што е предвидено со колективните договори. Сојузот на синдикати на Македонија...

Македонија16 часа

(Видео) Власта за четири месеци потрошила 30.000 евра на јадење по ресторани, вели Кузеска од СДСМ

Портпаролката на СДСМ, Богданка Кузеска, објави дека во држава каде што работниците бројат денови до платата, министри од ВМРО-ДПМНЕ трошат...

Топ16 часа

Приведен полицаец од Струмица кој пукнал во канцеларија додека проверувал пиштол

Полицијата го приведе нејзиниот колега, А.Б.(52),  кој се сомничи за предизвикување опшгта опасност. На 30 април во службена просторија на...

Македонија19 часа

Работниците се темелот за иднината на Македонија, велат од ВМРО-ДПМНЕ во честитката за 1. Мај

ВМРО-ДПМНЕ останува посветена на нови економски политики и подобрување на стандардот, работниците се темелот за иднината на Македонија, велат од...

Свет20 часа

Шефот на Пентагон му се закани на Иран: Знаеме точно што правите, ќе се соочите со последици

Американскиот министер за одбрана Пит Хегсет го предупреди Иран дека ќе се соочи со последици за поддршката на Хутите, група...

Свет20 часа

Америка и Украина го потпишаа долгоочекуваниот договор за минералите

Вашингтон и Киев го потпишаа долгоочекуваниот договор за природните ресурси на Украина по неколкумесечни напнати преговори. Иако деталите од договорот...

Македонија20 часа

Колони возила и утрово на граничниот премин со Грција

Големи колони има и утрово на граничниот премин со Грција, на излез од државата. Од АМСМ велат дека времето на...

Топ1 ден

По четири години поминати во бегство фатен затвореник од Идризово

Полицијата го приведе А.А. од Скопје, 54-годишен затвореник од Идризово, баран со централна и меѓународна потерница поради бегство од затворот....

Македонија2 дена

Поддршка од министерот за правда за Пандов чијашто куќа беше запалена: „Случајот бара одлучна акција“

Министерот за правда Игор Филков најостро го осудува палењето на куќата на директорот на Управата за извршување на санкции, Александар...

Македонија2 дена

Кирков: Вработените во ЗОО последно земале февруарска плата

До Стефан Кирков, којшто е член на Советот на Град Скопје, пристигнала молба од вработените во скопската Зоолошка градина и барање...

Македонија2 дена

ССМ утре на протест со истото барање како и лани: Протестираме за најмалку 500 евра минимална плата

Исто како и на ланскиот првомајски протест, и оваа година Сојузот на синдикатите на Македонија (ССМ) ги повика работниците и...

Македонија2 дена

Незаконски и неуставно е одобрението за отворање на приватното средно училиште „Медресеја Иса Беу“ во Кондово, одлучи Уставниот суд

Уставниот суд денеска ја укина одлуката за давање одобрение за основање на приватното средно училиште „Медресеја Иса Беу“ во село...

Македонија2 дена

(Фото) Злато, сребро, лаптопи, велосипеди и друга стока запленети од Царинската управа при откриени обиди за шверцување

Царински службеници на граничен премин Богородица спречија обид за криумчарење на сребрен накит во вредност од 430.880 денари. Сребрениот накит...

Македонија2 дена

Димитровска: Осомничениот ми е семеен пријател, разговорите не се поврзани со „Адитив“

Петседателката на Комисијата за спречување на корупцијата, Татјана Димитровска, вели дека еден од осомничените од случајот „Адитив“, во кој и...

Топ2 дена

50-годишник од Охрид повеќепати силувал малолетничка, која се породила во март годинава

СВР Охрид поднесе кривична пријава против 50-годишниот С.Т. од Охрид, поради постоење основи на сомнение за сторено кривично дело „силување...