Свет
Коронавирусот во Италија и Јужна Кореја се појави во исто време, но бројот на заразени е драстично различен – кои се причините за тоа?

Италија и Јужна Кореја приближно во исто време се соочија со појавата на коронавирусот, но во тие земји ситуацијата денес е сосема различна. Засега сè уште не е јасно кои се причините за тоа иако постојат неколку индиции.
Милиони луѓе во Италија се во карантин, а починаа повеќе од 800. Во Јужна Кореја во карантин се неколку илјади луѓе, а 67 починале. Како што вирусот се шири во светот, ситуацијата во овие две земји одлично илустрира каков ќе биде проблемот за државите што се борат со нагло зголемување на бројот на заразени.
Тестирањето на секој потенцијален пациент не е практично, но ако властите не пронајдат начин да утврдат колку има земено замав заразата, најдобар одговор е канрантинот.
Италија на почетокот спроведуваше многу тестирања, но потоа го намали фокусот, така што сега не мора да се обработуваат илјадници примероци. Сега, со ограничувањето на движењето, земјата се обидува да спречи ширење на заразата.

(Фото: ЕПА)
На илјадници километри оддалеченост, властите во Јужна Кореја на поинаков начин одговорија на болеста. Тестираат стотици илјади луѓе и ги следат потенцијалните носители преку мобилен телефон и сателитска технологија.
Двете земји ги регистрираа првите случаи на Ковид-19 кон крајот на јануари. Оттогаш Јужна Кореја објави 67 смртни случаи и речиси 8.000 заразени лица по тестирањето повеќе од 222.000 луѓе.
Италија има 827 мртви и идентификувани повеќе од 12.000 заразени кога изврши повеќе од 73.000 тестови на неоткриен број луѓе.
Агресивното и континуирано тестирање е моќна алатка во борбата против вирусот
Епидемиолозите велат дека овие бројки не може директно да се споредат. Но, некои велат дека толкавата голема разлика упатува на важен заклучок, а тоа е дека агресивното и континуирано тестирање е моќна алатка во борбата против вирусот.
„Опсежното тестирање може да им даде на властите подобра слика за обемот на епидемијата“, вели Џереми Кониндик од Центарот за глобален развој во Вашингтон. Кога тестирањето е ограничено, властите мора да преземат порешителни активности за да го ограничат движењето на луѓето.
„Не ми се допаѓаат присилните ограничувања на движењето во вид на карантин“, рече тој. „Кина го стори тоа, но Кина може да го стори тоа. Кина има жители што ќе го почитуваат тоа“.
Примерите на Италија и Јужна Кореја се корисни за земји како што се САД, кои имаат проблем да воспостават систем на тестирање и заостануваат неколку недели кога станува збор за ширење на заразата.

(Фоо: ЕПА)
Засега, размерите на проблемот во Јапонија и САД сè уште не се видливи.
Германија исто така не спроведува опсежно тестирање, но канцеларката Ангела Меркел вчера ги предупреди сограѓаните дека единствената опција е изолацијата бидејќи веројатно 60-70 проценти од населението ќе биде заразено со Ковид-19.
Јужна Кореја, која има малку помалку жители од Италија, речиси 50 милиони, има приближно 29.000 луѓе во самоизолација. Некои згради се ставени во карантин и најмалку еден станбен комплекс е најтешко погоден од вирусот. Но, досега властите не изолираа ниту еден регион.
Сеул посочува дека ги користи искуствата од МЕРС во 2015 година и дека настојува да ја информира јавноста што е можно повеќе. Спроведува масовно тестирање, вклучително и луѓе што имаат многу благи форми на болеста или дури немаат никакви симптоми, но би можеле да заразат други.
Владата има законско право да пристапува до податоците собрани преку камери за видеонадзор, ГПС-мониторинг на мобилни телефони и автомобили, податоци од трансакции со кредитни картички и влез во земјата, како и други лични податоци на луѓе за кои е потврдено дека боледуваат од заразна болест. Некои од тие податоци може да бидат објавени, така што луѓето кои можеби биле изложени на вирус или нивните пријатели и членови на семејство може да се решат да се тестираат.
Таквиот систем на податоци им помага и на болниците во нивната работа. Луѓето кај кои е потврден вирусот се самоизолираат и се следат од далечина преку апликации на паметни телефони или редовно се проверуваат преку телефон сè додека не се ослободи болнички кревет за нив. Сето ова, вклучително и хоспитализацијата, е бесплатна.
Сепак, системот не е совршен. Речиси 18.000 луѓе сè уште ги чекаат резултатите од тестовите откако 209.000 луѓе имаа негативни резултати. Ова значи дека се можни нови случаи.
Земјата нема доволно заштитни маски, почна да наметнува ограничувања при нивното купување и сака да ангажира повеќе квалификувани луѓе за да работат на обработка на тестовите и да ги следат заразените.

(Фото:ЕПА)
Покрај тоа, овој пристап навлегува во приватноста.
Традиционалните пристапи, како што се изолирање на погодените области и пациентите, може да бидат само умерено ефикасни.
„Традиционалните пристапи, како што се изолирање на погодените области и пациентите, може да бидат само умерено ефикасни и може да предизвикаат проблеми во отворените општества“, изјави заменик-министерот за здравство на Јужна Кореја, Ким Ганг-лип.
Исто така, постојат некои сличности меѓу Италија и Јужна Кореја кога станува збор за коронавирусот. Во двете држави заразата првично се појави во помалите градови за разлика од метрополите, па болеста бргу ги загрози локалните здравствени системи.
Болеста кај еден од првите пациенти во Италија, 38-годишната Матија, беше потврдена дури кога таа вторпат отишла во болница. Насоките за лекување тогаш не налагале тестирање луѓе што немаат никаква врска со Кина или други заразени области.
Италија има, генерално, ефикасен здравствен систем, но сега е во хаос
Регионалните власти првично спроведуваа повеќе тестирања, а потоа го намалија фокусот само на лицата со симптоми.
Според меѓународните студии, Италија има, генерално, ефикасен здравствен систем. Нејзиниот универзален здравствен систем прима помалку пари од европскиот просек, но во споредба со Јужна Кореја – 8,9 проценти од БДП наспроти 7,3 проценти во Јужна Кореја, според Светската здравствена организација (СЗО).
Системот, сепак, сега е во хаос.
Испитувањата засега покажуваат дека секое заразено лице може да зарази уште две лица
„Ако трае неколку недели или месеци, ќе ни треба засилување“, рече Пјер Луиџи Вијале, шеф на одделот за инфективни болести во болницата „Сант’Орсола-Малпиги“ во Болоња.
Пред кризата Италија имаше само 5.000 легла во одделите за интензивна нега.
Владата побара од регионалните власти да го зголемат бројот на места во одделите за интензивна нега 50 проценти и да го удвојат бројот на кревети за респираторни и заразни болести.
Набавени се речиси 5.000 респиратори.
По откривањето на тоа жариште, Јужна Кореја отвори 50-ина локации за тестирање во целата земја.
Првиот случај во Јужна Кореја беше 35-годишна Кинезинка, која била тестирана на 20 јануари. Била тестирана благодарение на интуицијата на здравствениот работник, а не на официјалните упатства.
Најголемото жариште беше откриено по дијагностицирање на вирусот кај 31. пациент, 61-годишна жена од градот Даегу, на 18 февруари. Таа исто така немала врска со Вухан во Кина, од каде што вирусот почна да се шири. Но, таа била член на секта, која сега е поврзана со 61 процент од случаите.
Во моментот 117 институции во Јужна Кореја имаат опрема за тестирање на коронавирус. Максималниот капацитет е 20.000 теста на ден.
Владата го плаќа тестирањето за лица со симптоми доколку тие ги испратат лекарите. Инаку, тестирањето може да чини 140 долари.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Американската полиција објави снимка: маж киднапира жена додека таа вреска за помош

Полицијата во американскиот град Вичита бара помош од јавноста за идентификување на жена која наводно била киднапирана рано наутро во недела. Целиот инцидент, кој ги остави жителите во шок, е снимен со надзорна камера.
Властите објавија фотографии и вознемирувачко видео од надзорната камера на жената, направено околу 2 часот наутро во недела, 12 октомври. Видеото од 20 секунди покажува како неидентификуван маж ја влече жената од влезната врата додека таа вреска за помош. Видеото е снимено со безбедносна камера во блиска куќа.
We’ve worked throughout the day on this investigation, following up on numerous leads, and we appreciate the public's help.
At this time, we have not been able to identify the female and male seen in the video. Exploring all options, we've reached out to our regional and… pic.twitter.com/APj14eTdRI
— Wichita Police (@WichitaPolice) October 13, 2025
Истражителите рекоа дека го подобриле аудио записот во снимката за да го намалат шумот во позадина, со надеж дека некој ќе го препознае гласот на жената. Досега, ниту жената ниту мажот на снимката не се идентификувани, а полицијата побара помош од регионалните и федералните агенции.
„Цел ден работевме на оваа истрага, следејќи бројни траги и ја цениме помошта од јавноста“, соопшти полицијата на социјалните медиуми. Тие ја повикаа јавноста внимателно да ја прегледа снимката и да се јави со какви било информации. „Вашата помош е од суштинско значење за да се обезбеди нејзината безбедност“, додадоа тие, според Фокс њуз.
Свет
Трамп постигна прекин на огнот во Газа, но сега се појавуваат три големи прашања

Американскиот претседател Доналд Трамп успеа да ги донесе Израел и Хамас на преговарачка маса и да постигне прекин на огнот, но колку тоа ќе биде одржливо и трајно зависи од неколку клучни работи.
Си-ен-ен наведува дека три прашања се клучни за понатамошниот развој на ситуацијата и спроведувањето на мировниот план на Трамп од 20 точки.
Што ќе направи Хамас?
Во претходниот договор за размена на заложници, во кој помогна да се договори, Хамас го искористи прекинот на огнот за да излезе од тунелите и да ја врати контролата врз Газа.
Но, околностите сега се различни. Новиот договор им овозможува на израелските сили да останат во повеќе од половина од Појасот Газа – нешто што Хамас никогаш порано не би го прифатил. Договорот, исто така, им овозможува на странските воени сили да влезат во областите за да се осигури дека Хамас повеќе не може да дејствува таму. Договорот ужива широка поддршка од арапските и муслиманските држави и го повикува Хамас да се разоружа.
Ако Газа навистина сака да се обнови, Хамас мора да го прифати договорот во целост и да се откаже од какво било право на власт во енклавата.
Прашањето за власта во Газа
Клучен дел од договорот, покрај ослободувањето на заложниците, е воспоставувањето на привремени безбедносни сили и политичка администрација во Газа. Доколку овие структури се воспостават, планот на Трамп има шанса да успее. Ако не, Хамас на крајот би можел да ја врати власта со сила, уништувајќи ја секоја надеж за долгорочен мир и реконструкција.
Наредните недели ќе бидат клучни за да се види кои земји се подготвени да ги испратат своите сили во привремена безбедносна мисија и дали може да се создаде привремено управно тело без бесконечни политички внатрешни борби.
Охрабрувачки е што американската војска, под Централната команда (CENTCOM), веќе поставува позиции надвор од Газа за да ја следи ситуацијата и да помогне во создавањето безбедносни услови за пристигнувањето на меѓународните сили. Не се очекува американските сили да влезат во Газа, но тие ќе бидат клучни за добивање меѓународна поддршка и обезбедување успех на мисијата.
Кога станува збор за привремената влада, Си-ен-ен нагласува дека конечната одлука за учесниците ќе мора да ја донесат самите Палестинци, но дека без американско водство, процесот лесно би можел да се претвори во месеци расправии – што повторно би му користело на Хамас.
Дали постои одржлив план за обнова на Газа?
Обновата на Газа ќе трае повеќе од една деценија и ќе чини стотици милијарди долари.
Секоја надеж за обнова бара глобално координиран напор под американско водство, со учество на палестински претставници кои не се поврзани со Хамас, и финансиска и логистичка помош од американските сојузници.
Доколку Хамас одбие да ги напушти областите над израелските линии на разграничување, тој ќе биде оној што ќе ја блокира обновата, анализира Си-ен-ен, бидејќи повеќето земји нема да се осмелат да инвестираат во област каде што Хамас ја задржува вооружената контрола.
Фокусот на Америка останува на спроведувањето на планот на Трамп. Планот, за кој Египет, Катар и Турција помогнаа да се преговара со САД, сè уште има голем број нерешени прашања – првенствено кој ќе управува со опустошената Газа, како ќе се спроведе разоружувањето на Хамас и повлекувањето на израелската армија.
Нетанјаху сè уште има простор за маневрирање
Според договорот, повлекувањето на израелските сили е условено со разоружување на Хамас, давајќи му простор на премиерот Бенјамин Нетанјаху да тврди дека Израел го задржува правото да преземе воена акција доколку е потребно, што би можело да доведе до нова ескалација во догледна иднина.
Главниот преговарач на Хамас, Калил ал-Хаја, минатата недела изјави дека американските и меѓународните посредници гарантирале дека „овој договор трајно ја завршува војната“, но не беше јасно каква форма добија тие гаранции.
„Договорот изгледа како пат кон палестинска државност, но тоа е држава каде што Хамас нема место“, рече Бурџу Озчелик, аналитичарка за безбедност на Блискиот Исток во лондонскиот институт RUSI. „Колку е подготвен Хамас да го прифати тоа и да го почитува договорот во наредните недели и месеци е големо прашање“, додаде таа.
Озчелик верува дека Израел ќе го задржи „своето право да дејствува во Газа“ ако смета дека неговата безбедност или граничните заедници се загрозени.
„Во исто време, мора да постои тело кое ќе управува со Газа, за да обезбеди ред, безбедност и хуманитарна помош“, вели таа. Озчелик заклучува дека Египет и Турција ќе мора да преземат улога во транзицискиот период. „Сите актери сега сакаат да покажат дека прават сè што можат за да функционира планот на Трамп.“
Свет
Бајден и Клинтон го пофалија Трамп за дипломатскиот успех

Поранешните демократски претседатели Џо Бајден и Бил Клинтон го пофалија американскиот претседател Доналд Трамп за помошта во посредувањето за прекин на огнот во војната во Газа, редок пример за двопартиска поддршка за републикански лидер.
„Ги пофалувам претседателот Трамп и неговиот тим за работата за постигнување обновен договор за прекин на огнот“, напиша Бајден, поранешен демократски претседател на САД, на платформата Икс.
Тој додаде дека Блискиот Исток сега, со поддршка на Соединетите Американски Држави и глобалните партнери, е „на патот кон мирот“.
Тој, исто така, ја истакна улогата на сопствената администрација во преговорите, велејќи дека неговиот персонал „неуморно работел за да ги врати заложниците дома, да им обезбеди помош на палестинските цивили и да ја заврши војната“, која започна во октомври 2023 година за време на неговиот мандат.
Клинтон го повтори истото мислење, пишувајќи на Икс дека „претседателот Трамп и неговата администрација, Катар и другите регионални актери заслужуваат голема пофалба за тоа што ги држеа сите ангажирани додека не се постигне договор“.
Тој ги повика Израел и палестинската милитантна група Хамас, со поддршка на Соединетите Американски Држави, да го „претворат овој кревок момент во траен мир“ и рече дека верува оти тоа е можно ако преземат заеднички чекори.
My statement on the ceasefire between Israel and Hamas: pic.twitter.com/lN0xQxGHfT
— Bill Clinton (@BillClinton) October 13, 2025
Бил Клинтон, поранешен демократски претседател од 1993 до 2001 година, беше многу гласен критичар на Трамп, обвинувајќи го дека води политики водени од сопствени интереси, а не од благосостојбата на американскиот народ.
фото: принтскрин