Свет
Норвежаните протестираат против надградбата на американскиот арктички радар
Додека американскиот радарски систем во најсеверниот регион во Норвешка, Финмарк, кој се наоѓа на 28 километри од руската граница, се надградува со сосема нова опрема, локалното население станува сè повнимателно и несигурно, пренесува „Спутник“.
Надградувањето на американскиот радар во поларниот норвешки град Вардо предизвикува незадоволство кај локалното население, објави националниот радиодифузер НРК. Минатиот викенд, 153-метарскиот американски товарен брод „Оушн фридом“ пристигна во Вардо со втор товар со разузнавачка опрема директно од Портланд, Мејн.
„Целиот кеј на Вардо беше затворен со високи метални огради. Областа беше под силна стража од воени и цивилни лица. Најголемиот дел од специјалната достава беше придружуван од полицијата. Ова не беше добредојдена глетка за жителите на рибарското село, кои се чувствуваат сè повеќе вовлечени во борбата на суперсилите против нивната волја“, стои во извештајот.
Локалниот жител Стиг Нилсен ја опишал ситуацијата како „чисто војување“. Тој посочил дека американската опрема може да се користи за попречување на руските авиони.
„Тоа е едноставно закана за градот. Апсолутно страшно “, рекол Нилсен за НРК.
Друг локален жител, Асле Кристијансен, ја довел во прашање законитоста на надградбата, посочувајќи дека има околу 2.000 луѓе кои живеат околу новиот радар.
„Како ќе спасуваме животи ако нешто се случи, не можам да разберам. За возврат нема да добиеме ништо. Ги гледам само негативностите на целата работа. Ова ја прави целата заедница тука во Вардо небезбедна“, вели Кристијансен.
Рони Бјорклунд, кој живее на 200 метри од радарот, целиот Вардо го гледа како бомбашка цел.
„Прво, ова е провокација кон нашите соседи на исток. Второ, ние сме бомбашка цел ако нешто се случи. Воопшто не е добро“, смета Бјорклунд.
Градоначалникот на Вардо, Орјан Јенсен, рекол дека иако лично не е загрижен, може да ја разбере загриженоста на жителите. Тој дури и се согласил дека може да дојде до „остра ситуација“.
„Радарскиот систем е трн во око на Русија. Можна е таква ситуација во Вардо“, вели тој.
Јенсен рекол дека очекува Министерството за одбрана да преземе мерки за подобрување на безбедноста околу радарскиот систем и за зајакнување на мерките во случај на евакуација.
Министерството за одбрана е свесно за локалните критики, но смета дека радарскиот систем е важен за заштита на Норвешка и нејзините национални интереси. Според високата советничка на Министерството за одбрана, Марита Исаксен Ванберг, модернизацијата, која трае веќе неколку години, нема да ја промени мисијата на радарскиот систем или некако да ги зголеми воените тензии на северот.
Поради својата близина до полуостровот Кола и Баренцовото Море, американскиот радар„ Глобус два“ беше сместен во Вардо. Иако официјално се користи за следење вселенски отпад, неговата можна улога во американскиот противракетен систем и можноста за изградба на база на податоци за руски ракети го направија трн во норвешко-руските односи.
Надградениот и помоќен радар наречен „Глобус III“ е во фаза на изградба уште од 2017 година.
И двата радара се повеќегодишен извор на полемики за жителите на Вардо. И покрај огромната критика, тие обезбедуваат многу потребни работни места за рибарското село, чие население брои 2.100 жители и е преполовено во однос на 1970-тите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Трамп: Секој Евреин што ќе гласа за Мамдани е глупав човек
Американскиот претседател Доналд Трамп ги повика Евреите во Њујорк да не гласаат за кандидатот на левото крило на Демократската партија, Зохран Мамдани, нарекувајќи го „докажан мразител на Евреите“.
„Секој Евреин што ќе гласа за Зохран Мамдани е глупaв човек!“, напиша Трамп на својата платформа Truth Social, обвинувајќи го 34-годишниот кандидат дека „ги мрази Евреите“. Мамдани, муслимански демократски социјалист роден во Уганда, е познат поддржувач на палестинската кауза и застапник на кампањата за бојкот и санкции против Израел.
Во обид да ги смири реакциите, Мамдани во последните месеци јавно се изјаснува против антисемитизмот. Тој води во анкетите со 41 отсто поддршка, пред поранешниот гувернер Ендру Куомо, кој има 34 отсто и ја има поддршката на Трамп.
Трамп претходно се закани дека ќе му ги ускрати федералните средства на Њујорк ако Мамдани победи на изборите за градоначалник.
Свет
Глобалното затоплување ќе ја надмине границата од 1,5 степени, предупредува ОН
Светот нема да го исполни климатскиот цел од ограничување на затоплувањето на 1,5 степени Целзиусови, соопшти Програмата на Обединетите нации за животна средина (UNEP). Според годишниот извештај, поради недоволните мерки за намалување на емисиите на стакленички гасови, глобалната температура во следната деценија ќе ја надмине целта утврдена со Парискиот договор од 2015 година.
UNEP предупредува дека сегашните политики водат кон раст на температурите од 2,3 до 2,5 степени, што ќе биде „тешко да се преобрати“. Иако е постигнат напредок во однос на пред десет години – кога прогнозите укажуваа на пораст до четири степени – емисиите и понатаму растат, бидејќи земјите се потпираат на јаглен, нафта и гас за производство на енергија.
Овие податоци, според агенцијата, дополнително ќе го засилат притисокот пред климатскиот самит COP30, на кој државите ќе разговараат за побрзо финансирање на мерките за ублажување на глобалното затоплување.
Свет
Германија им нуди пари на Авганистанците ако се откажат од доаѓање во земјата
Германската влада им понудила финансиска надомест на Авганистанците кои имаат одобрение за прием во Германија, доколку доброволно се откажат од тоа одобрение за влез во земјата.
Според документот на Германското друштво за меѓународна соработка, понудата се однесува на околу 660 лица кои сега се во Пакистан. Поединци што ќе прифатат, ќе добијат еднократна исплата — 1500 евра во Пакистан и дополнителни 5000 евра како „помош за нов почеток“, но со тоа ќе се откажат од сите идни побарувања кон германската влада.
Министерството за внатрешни работи објаснило дека не може да гарантира навремен завршеток на програмата за прием поради административни пречки и рокови што ги поставила пакистанската влада.
Хуманитарни организации ја осудија понудата, нарекувајќи ја „лоша“ и „недоволна“. Според нив, износот не го покрива ниту дел од трошоците што бегалците веќе ги направиле, а враќањето во Авганистан би значело ризик за нивниот живот под талибанскиот режим.
Во меѓувреме, неколку авганистански семејства што поднеле тужби против германската држава успеале да добијат дозвола за влез и пристигнале во Хановер.

