Економија
Со дигиталната технологија ќе се оствари нова иднина на глобалната економија (2)

Дигиталната борба против пандемијата и дигиталната трансформација на општеството се темите на кои во статија се осврнува кинескиот амбасадор во земјава, Џанг Ѕуо.
Денеска го објавуваме вториот и последен дел од неговите укажувања за ефектите од дигиталната економија.
Првиот дел кој беше споделен вчера можете да го прочитате ТУКА.
4. Дигиталната борба против пандемијата ја промовира социјалната трансформација, и изгради еколошки ланец на интерконекција
На Меѓународниот самит за меѓународна соработка „ Еден појас и еден пат“, одржан во мај 2017 година, претседателот Ши Џинпинг посочи, „Ќе ја промовираме изградбата на големи податоци, „облак“ клауд компјутерство (cloud computing) и паметни градови, за да ја реализираме идејата за дигитален свилен пат во 21 век“. Дигиталниот свилен пат ќе стана важна платформа за глобалната меѓусебно поврзана екологија. Во продолжувањето на дигиталната борба против пандемијата, изграден е екосистем, вклучувајќи ја основната екологија од хардверот и софтверот, мезо-екологијата од разни интернет апликации и микроекологијата на ниво на платформа-компании.
Дигитализацијата ја промовира трансформацијaта на општеството
На 7 ноември 2018 година, во својата честитка на Петтата светска Интернет-конференција, претседателот Ши Џинпинг потенцираше, „заеднички да го промовираат развојот на глобалната дигитализација и да се изгради дигитален свет со одржлив развој, со цел развојот на Интернетот да биде од голема корист за целиот свет“. Според оваа насока, Кина го зајакнува влегувањето на дигитализацијата во секојдневието, и таа ги покажува своите разновидни и социјализирани карактеристики.
До крајот на март 2020 година, бројот на кинески корисници беше 904 милиони, со 75,08 милиони повеќе од крајот на 2018 година, а стапката на пенетрацијата на Интернет во Кина достигна 64,5%. Како резултат на тоа, изградбата на дигитални градови се забрзува, развиен е интегриран систем на „транспорт, медицинска нега и административни услуги“.
Врз основа на дигитализацијата, Кина пробува да ги разреши проблемите со гужвата во сообраќајот, градското управување и борбата протов епидемии и др. Користејќи големи податоци, „облак“ клауд компјутерство (cloud computing), блок-синџир, блокчејн (blockchain), вештачка интелигенција и други врвни технологии, промовира иновации во методите и идеите во текот на управувањето со градовите.
Нивото на дигиталниот развој во руралните области исто се зголемува. Стапката на пенетрацијата на Интернет е 46,2%, што претставува зголемување од 7,8 проценти во споредба со крајот на 2018 година. Разликата на процентите на Интернет-пенетрација помеѓу урбаните и руралните области е намален за 5,9%. Со помош на дигиталната трансформација, Кина извојува уште поголеми победи во битката против сиромаштијата. До крајот на октомври 2019 година, во 99% од кинеските сиромашни села е поставен широкопојасниот интернет, кој што го достигна водечкото место во покривањето на руралните места во светот. Тој помогна во надминување на сиромаштијата на разни начини, како што се електронска трговија, онлајн образование и др.
На пример, во југозападната провинција на Кина Јунан, е изграден Центар за дигитален Јунан, кој е првиот центар на блок-синџир, блокчејн (blockchain) во земјата. Во центарот се регистрирани 24 компании, како Алибаба, Чу Лиен и Сент Гален и др. Задачата на центарот е да го реализира севкупното покритие на 5G мрежа во целата провинција.
Дигиталната инфраструктура ќе промовира меѓусебно поврзана екологија на сите нешта
На специјалниот состанок на дигиталната економија на Самитот на Г20 во Осака од 2019 година, претседателот Ши Џинпинг предложи дека „зајакнување на изградбата на дигиталната инфраструктура ќе ја промовира меѓусебната поврзаност и интерконекција“. Покрај оваа насока, Кина ќе го промовира брзиот развој на нов тип инфраструктура – меѓусебната интерконекција со сите земји во светот.
Особено впечатливо е што во контекст на нормализација на превенцијата и контролата на епидемијата, Кина привлече десетици трилиони инвестиции за поддршка на изградбата на нови инфраструктурни проекти.
Новата инфраструктура генерално опфаќа три аспекти: информатичка инфраструктура, како што е 5G мрежа, Интернет на нештата, индустриски Интернет и сателитски Интернет, вториот аспект е конвергираната инфраструктура, која ја означува продлабочената употреба на Интернетот, технологиите на вештачката интеграција и податоците да реализираат паметен сообраќајен или енергетичен систем.
5. Дигиталната борба против пандемијата го подобрува глобалното управување и гради синџир за безбедност на Интернет-просторот
На оддржаниот специјален состанок за дигитална економија на Самитот на Г20 во Осака во 2019 година, претседателот Ши Џинпинг посочи, дека „дигиталната економија се развива брзо и го менува длабоко обликот на светската економија и на човечкото општество“, „ на нас ни е потребно да ги подобриме правилата за управување на податоците заедно“. Овој важен став ја укажува насоката за управување на дигитализацијата. За време на превенција на епидемија и обновување на производството и животот, „здравствениот код“ стана популарен во Кина како важна почетна точка за дигитално управување, водејќи ја изградбата на дигиталниот ланец за безбедност на општеството.
Дигитализацијата на општеството е од корист за подобрување на ефикасноста на социјалното управување
На Втората светска Интернет-конференција во 2015 година, Ши Џинпинг истакна, дека „интернет-просторот е простор за активности на целото човештво, иднината и судбината на просторот треба да се контролираат од сите земји во светот“,
Дигитализацијата дава очигледен ефект во битката на Кина против пандемијата. На пример, интелигентна медицинска помош за дијагностицирање, што обезбеди безбедност на медицинските персонали, изградбата на паметни градови ја зајакнува ефикасноста за превенцијата и контролата на епидемијата; паметната логистика ги обезбедува најитните порачки на средствата и материјалите; дигиталното образование ги задоволува потребите на учениците; интелигентното производство дополнително ја подобрува ефикасноста на производството и го поддржува висококвалитетниот економски развој во земјата, а последното е „Интернет+административни услуги“ ја помага дигиталната трансформација на владата и модернизацијата на владиното управување.
До крајот на март 2020 година, бројот на корисниците на административните услуги преку Интернет во Кина достигна 694 милиони, што претставува 76,8% од вкупните интернет-корисници. Благодарение на континуираниот развој на дигиталната администрација, националната интегрирана платформа за сервиси преку Интернет е ставена во пробна фаза и игра важна улога како „дигитална влада“ во борбата против епидемијата. Освен ова, легализација на дигиталната влада исто така се зајакнува, таа станува се повеќе нормализирана, стандардизирана и интензивирана. Постепено, провинциите реализираа унифицирани извори на податоците, а кај мобилните услуги на владата успеаа да ги користаат унифицираните апликации. Како резултат на тоа е реализирана „заедничка национална игра“ во изградбата на дигитална влада.
Создавање на меѓународен систем за дигитално управување
Градењето на заедница во сајбер-просторот е план на Кина за глобално дигитално управување. Претседателот Ши Џинпинг во својата честитка за „Експо 2019“ на меѓународната индустрија со големи податоци истакна, дека „Сите земји треба да ја зајакнат соработката, да ја продлабочуваат размената и заеднички да ги искористат можностите од дигиталниот, мрежниот и интелигентниот развој.“ Мора да се справат истовремено со предизвиците со легалност, безбедност и со начините на владиното управување. Кина се надева дека ќе придонесе со кинеска мудрост во глобалното дигитално управување, да ја зајакнува глобалната размена и соработката, да ги решава заедно со сите земји ризиците и предизвиците со кои се соочува дигиталното управување, и да се залага за почитување на интернет-суверенитетот, со цел да ги реализираат дигиталната интерконекција и заедничкото управување преку билатерална и мултилатерална соработка.
За да може да се справи со пандемијата, Кина искористи серија на врвни технологии, како на пример големи податоци, вештачка интелигенција и други методи на дигиталната технологија, ја реализираше универзалната онлајн соработка на целиот народ, кој придонесе за квалитетната општествена координација, и е од корист за да ја постави граница помеѓу собирање, обработување и дистрибуирање на податоците. Кина ќе ја обезбедува легалноста на дигиталното управување, ќе ги осигурува националната безбедност, личната приватност и деловните тајни. Истовремено, Кина уште поактивно ќе ја промовира и ќе учествува во меѓународната соработка во управувањето со податоците, ќе ја унапредува изградбата на Дигиталниот Пат на свилата, ќе ја зајакнува комуникацијата со СЗО во идните битки против епидемии, а ќе ги споделува и научните истражувачки податоци и информации.
ЛИНК до англиската верзија на текстот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Се зголемуваат цените на бензините, се намалува на дизелот

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,21 % во однос на одлуката од 05.05.2025 година.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 0,847%, кај дизелот има намалување за 1,511%, кај екстра лесното масло исто така има намалување за 1,181% и кај мазутот намалувањето е за 2,906%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,3599%.
Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се намалува за 0,50 ден/лит.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 се зголемуваат за 0,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) не се менува.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 0,592 ден/кг и сега ќе изнесува 35,450 ден/кг.
Напоменуваме дека ова се максималните цени на нафтените деривати од 00:01 часот на 13.5.2025 година. Трговците на големо и трговците на мало со нафтени деривати и горива за транспорт можат да ги формираат цените на одделни нафтени деривати и горива за транспорт и пониско од највисоките утврдени цени, велат од РКЕ.
Економија
Димитриеска-Кочоска: Законски иницијативи за унапредување и зајакнување на регулаторната рамка и зголемување на довербата на граѓаните во финансискиот систем

Министерството за финансии презеде повеќе законски иницијативи за унапредување и зајакнување на регулаторната рамка со цел зголемување на довербата на граѓаните во финансискиот систем и градење силни банки, кои се силен партнер во спроведување на политиките на Владата за поддршка на домашната економија. Ова го наведува министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска во новото издание на Е-билтен на Македонската банкарска асоцијација, објавен во април 2025 година.
„Законот за решавање банки е најзначаен чекор во овој сегмент, со кој се создава нова регулаторна рамка која ќе овозможи навремена интервенција во кредитни институции со проблеми и предуслови за одржување на финансиската стабилност и довербата на јавноста во банкарскиот сектор, со истовремено избегнување на значително негативно влијание врз финансискиот систем преку обезбедување континуитет на клучните функции на банката. Односно, заштита на депонентите и клиентите“, пишува министерката.
Таа додава дека Законот, чија примена се очекува во последниот квартал од годината, пропишува правила, постапки и инструменти за решавање банка, овластувања на Народната банка како орган за решавање банки, како и активности по започнувањето на постапката за решавање банка и дека на овој начин ќе се обезбеди спречување на несолвентност и намалување на негативните последици врз финансискиот систем.
Според министерката со инструментите за ефективно решавање банки што ќе се воведат, ќе се гарантира избегнување на користење средства од даночните обврзници за спасување на овие институции. Тоа, наведува, значи дека употребата на државни инструменти е ограничена и ќе може да се активираат само во исклучителни околности, по исцрпување на сите други опции. Од друга страна, појаснува, со воспоставување на Фондот за решавање банки, Народната банка ќе биде надлежна за управување со постапките и средствата во случаи на финансиски проблеми.
Законот значи воспоставување пазарна дисциплина и доверба во банкарскиот сектор, како и усогласување со европските стандарди, што е значаен чекор напред во унапредување на регулаторната и супервизорската рамка во нашата земја.
Во текстот најавува дека дополнително зајакнување на финансиската стабилност и зајакнување на целокупниот финансиски систем заради зголемување на сигурноста на банкарскиот сектор се очекува и со законската инцијатива за нов закон за банките. Целта на новото законско решение е да се постигне зајакнување на капацитетот на банките за адекватно управување со ризиците поврзани со нивните активности, како и за апсорбирање на потенцијалните загуби што можат да настанат во деловното работење, чија имплементација дополнително ќе го подигне нивото на квалитетен капитал на банките и ќе ја зајакне супервизијата.
Димитриеска-Кочоска подвлекува дека во сите овие активности важна и за истакнување е улогата на Народната банка, како и зајакнувањето на нејзината независност, што се овозможува со последните измени и дополнувања на Законот за Народната банка.
Министерката во објавениот текст ја истакнува важноста на банкарскиот сектор во спроведување на економските политики на Влада, напоменувајќи ги активностите кои се одвиваат во реализација на обезбедените 250 милиони евра поволни кредити за домашните компании.
Економија
За првпат објавен Извештајот за спроведување на макропрудентната политика на Народната банка

Народната банка го објави за првпат Извештајот за спроведувањето на макропрудентната политика, со кој се овозможува транспарентен увид во карактеристиките на преземените макропрудентни мерки, начинот на нивното одредување, како и ефектите од нив. Преземените макропрудентни мерки беа насочени кон исполнувањето на посредните цели на макропрудентната политика за зајакнување на отпорноста на банкарскиот систем и ограничување на структурните системски слабости, а преку тоа и исполнување на крајната цел за одржување на финансиската стабилност.
Целта на мерките насочени кон кредитокорисниците, коишто се применуваат од средината на 2023 година, беше намалување на ризикот од прекумерно преземање ризици од стрaна на банките и од појава на преголема задолженост кај физичките лица при поолабавени кредитни услови и следствено, намалување на веројатноста за остварување на ризиците при неповолни промени во општите економски услови. Мерките се состоеја од јасни правила за тоа колку може да се задолжи едно лице без да се загрози неговата финансиска стабилност, поврзувајќи ја висината на кредитот со висината на доходот на физичкото лице или со вредноста на станбениот простор којшто е заложен како обезбедување. Воведувањето на овие мерки имаше главно превентивен карактер, нивниот интензитет главно се вклопуваше во применетите кредитни политики и практики на банките, но тие го пренесоа сигналот на Народната банка дека треба барем да се задржат применетите критериуми при новото кредитирање на физичките лица.
Другата група мерки целат кон зајакнување на капиталната сила на банките и нивниот капацитет за справување со потенцијалните негативни ефекти од остварувањето на ризиците, а се состојaт од воведување дополнителни капитални барања, познати како заштитни слоеви на капиталот. Во периодот по воведувањето на заштитните слоеви на капиталот ‒ заштитниот слој на капиталот за системски значајните банки и заштитниот слој за зачувување на капиталот во 2017 година и противцикличниот заштитен слој на капиталот во 2023 година ‒ нивото на капиталот на банките е значително зголемено при што стапката на адекватност на капиталот е поголема за речиси 4 процентни поени, достигнувајќи едно од највисоките нивоа во изминативе две децении.
Макропрудентната политика, како клучна алатка за одржување на финансиската стабилност, беше институционализирана со измените на Законот за банките во 2016 година, a надлежноста на Народната банка како макропрудентен орган беше дополнително зајакната со Законот за финансиска стабилност од 2022 година и со измените на Законот за Народната банка во 2024 година, што овозможи проширување на спектарот на примена на макропрудентните инструменти за целите на одржувањето на финансиската стабилност. Со редовна анализа и можност за приспособување на инструментите, Народната банка и натаму ќе спроведува макропрудентна политика со која ќе овозможи одржување на стабилноста и сигурноста на банкарски систем, што е најважната претпоставка за финансиска стабилност и долгорочен економски раст, се наведува во соопштението на Народната банка.
Извештајот е достапен на следнава врска