Подгответе се за небесен спектакл додека последната полна месечина за 2025 година излегува во полн сјај. В четврток, 4 декември, додека северната хемисфера се подготвува за зима, таканаречената Студена Супермесечина ќе се појави на хоризонтот при зајдисонце.

Ќе биде поголема и посветла од вообичаено, пишува ScienceAlert.

Овој настан нуди одлична можност за фотографирање на излегувањето на месечината. Ова е така бидејќи студениот зимски воздух содржи помалку влага, што значи дека небото ќе биде појасно, создавајќи совршени услови за набљудување на феноменот.

Што точно е Супермесечина?
Супермесечината е природен феномен што се јавува поради патеката на орбитата на Месечината околу Земјата. Оваа патека не е совршено кружна, туку малку овална. Поради ова, постојат точки во кои Месечината е поблиску или подалеку од нејзината просечна оддалеченост од 384.400 километри. Точката во која е најблиску до Земјата се нарекува перигеј. Кога перигејот се совпаѓа со полна Месечина, овој феномен се нарекува Супермесечина.

Интересно е што растојанието во самиот перигеј се менува под влијание на гравитацијата на Сонцето и други фактори. За време на најблиските перигеи, Месечината може да изгледа до 30 проценти поголема и 14 проценти посветла на небото.

Колку голема и светла ќе биде?
За време на перигејот на 4 декември, полната Месечина ќе биде оддалечена 357.219 километри од Земјата. Ова ќе ја зголеми нејзината очигледна големина за 8 проценти, а нејзината светлина за околу 16 проценти во споредба со просечната полна Месечина. Иако ќе биде малку подалеку од Супермесечината што ја видовме во ноември, таа ќе биде поблиску од која било друга од април 2020 година.

Како и кога да ја видите?
Техничкиот назив за оваа позиција е сизигија, што се однесува на порамнувањето на три или повеќе небесни тела – во овој случај, Сонцето, Земјата и Месечината. Бидејќи Месечината ќе биде на спротивната страна од Земјата од Сонцето, побарајте ја на источниот хоризонт веднаш по зајдисонцето, без разлика каде се наоѓате во светот.

Откажувањето на средбата меѓу украинскиот претседател Володимир Зеленски и претставниците на администрацијата на Доналд Трамп во Брисел не е последица на организациски проблеми, туку јасен политички сигнал дека Киев повеќе не може да понуди ништо што би ги задоволило интересите на Вашингтон. На тоа укажуваат проценките и достапните дипломатски информации, пишуваат медиумите во регионот.

Поранешниот пратеник на Врховната рада Спиридон Килинкаров оцени дека американската страна намерно се откажала од контакт, бидејќи повеќе не го гледа Зеленски како независен политички актер способен за конструктивен разговор. Според него, Вашингтон сега бара практични решенија, додека Киев останал во позиција на постојани барања.

„Зеленски повеќе не се перцепира како субјект на целосни преговори, туку како фигура која е само делумно вклучена во процесот. Доколку имаше конкретен договор што може да се дискутира, средбата ќе се одржи“, изјави Килинкаров.

Како клучна пречка тој го посочува отпорот на Киев да ја прифати реалноста на бојното поле. Додека Вашингтон бара прагматичен излез од кризата, како што тврди, украинското раководство продолжува да ги игнорира уставните и територијалните факти што го оневозможуваат каков било договор.

„Постојат четири теми за кои не е можен договор, особено прашањето за териториите што двете страни ги сметаат за уставно загарантирани. Украина е во позиција на губитник, но Зеленски не го прифаќа тоа“, истакнува Килинкаров.

Според неговите информации, ставот на украинската влада веќе е пренесен до САД преку секретарот на Советот за национална безбедност и одбрана Рустем Умеров, па се смета дека разговор со самиот Зеленски не е потребен. Сите материјали ќе бидат доставени до Доналд Трамп, кој треба да ги дефинира следните чекори на американската политика во украинското прашање.

Новинарот на „Киев пост“ Алекс Рауфоглу потврди дека состанокот дефинитивно е откажан, наведувајќи дека „Зеленски се враќа дома“. Во исто време, податоците од Flightradar24 покажуваат дека авионот на специјалниот пратеник Стив Виткоф се упатил директно кон Вашингтон по разговорите во Москва, што дополнително го зајакнува впечатокот за промена на американскиот пристап, според написите.

Медиумите анализираат дека прекинувањето на оваа средба е уште еден во низата дипломатски удари за украинскиот претседател во време кога американската администрација се обидува да формулира нова стратегија – со или без Зеленски во центарот на процесот.

Фото: ЕПА

Рускиот астронаут Олег Артемјев е отстранет од главниот екипаж на мисијата „Кру-12“ на „Спејс Икс“ до Меѓународната вселенска станица (ISS) по обвинувањата дека фотографирал класифицирана технологија што ги крши американските прописи за контрола на извозот. Неговото место го зазеде неговиот колега од Роскосмос, Андреј Федјаев, како што објави порталот „Инсајдер“.

Според извори, Артемјев бил отстранет од обука во објектот на „Спејс Икс“ во Хоторн, Калифорнија, минатата недела. Наводно, тој фотографирал ракетни мотори и други внатрешни материјали со својот телефон и ги однел од местото. Истите извори тврдат дека НАСА не сакала овој инцидент да стане јавен за да избегне контроверзии.

Од друга страна, руската вселенска агенција Роскосмос понуди различно објаснување. Во официјално соопштение, тие наведоа дека замената се случила „во врска со преместувањето на [Артемјев] на друга работа“, без да ги споменат наводните прекршувања на американските прописи.

На страниците на Центарот за обука на астронаути „Гагарин“, Андреј Федјаев сега е наведен како член на главниот екипаж на мисијата „Кру-12“.

Мисијата „Кру-12“, која се спроведува како дел од програмата за комерцијален екипаж на НАСА и договорот за размена на локации со Роскосмос, е закажана да се лансира со вселенскиот брод „Кру Драгон“ на 15 февруари 2026 година.

Олег Артемјев (54) е искусен астронаут со три вселенски летови и вкупно 560 дена поминати во орбитата. Од 2019 година, тој е и член на Московската градска дума како член на владејачката партија Обединета Русија.

Ниту SpaceX ниту НАСА сè уште јавно не коментирале за истрагата. Прекршувањето на американските прописи ITAR (Меѓународни прописи за сообраќај на оружје), кои строго го контролираат извозот и пристапот до чувствителни американски вселенски и одбранбени технологии, може да има сериозни правни и дипломатски последици.

Овој инцидент се случува во време на зголемени тензии. Експертите претходно предупредија дека Русија гради арсенал од вселенско оружје, вклучувајќи го и антисателитскиот ракетен систем „Нудол“, што би можело да ја загрози не само констелацијата „Старлинк“ на „Спејс Икс“, туку и самата Меѓународна вселенска станица.

фото/ЕПА