Култура
Заштитата на културното наследство, младите и евроинтеграциите – трите главни столба во мандатот на министерката за култура

Заштитата на културното наследство, евроинтеграциите и младите се трите главни столба во Програмата на Владата и во мојот мандат како министерка за култура, изјави Ирена Стефоска.
„Јас и мојот тим во оваа насока имаме благородна и одговорна мисија зашто културата и уметноста не познаваат граници и не ги делат луѓето ниту по етничка ниту по партиска ниту, пак, по родова, генерациска и која било припадност. Клучниот документ што ги дефинира основите на нашата мисија во културата е Националната стратегија за развој на културата за периодот 2018 – 2022 година, која беше изгласана во Парламентот без ниеден глас против. Ова подразбира обезбедување и осовременување на условите за работа на институциите, на независната сцена и на поединците“, нагласи министерката за култура Стефоска.
Таа истакна дека суштинската грижа за недвижното, движното и нематеријaлното богатство е врвен приоритет на нејзиниот министерски кабинет, а, впрочем, едно од клучните барања и на ЕУ кон Република Северна Македонија е токму заштитата на културното наследство.
Стефоска во своето излагање пред новинарите се осврна на обврските кон УНЕСКО, Охрид и Охридскиот Регион и потсети дека како поранешна претседателка на Комисијата за култура во Собранието, беше иницијатор за организирање на Надзорна расправа за Охридскиот Регион, од која произлегоа 22 заклучоци. Таа посочи дека не е помалку важно што во рамките на Програмата за прославување на јубилеи на историски настани и еминентни личности за периодот 2020 – 2021 година на 40. сесија на Генералната конференција на УНЕСКО беа потврдени двата јубилеја предложени од нашата држава.
Таа рече дека нејзина прва задача како министерка е да овозможи воспоставување на ефикасен систем за заштита на културното наследство и макотрпно, заедно со тимот и институциите, да работи на раскрстувањето со вандалскиот однос кон нашето наследство.
„ Уште веднаш по моето стапување на должност, од надлежните институции побарав детални податоци и анализи за црквата „Св. Ѓорѓи“ во Курбиново каде што по 7 години изготвување проекти, досега се спроведени само заштитна покривна конструкција и превентива на ѕидното сликарство иако со децении сме сведоци на ужасната состојба во која се наоѓа црквата. Замислете, зборувам за културно добро од 12 век, со светска вредност!“, истакна министерката за култура Стефоска.
Таа пред новинарите изрази зачуденост, зошто во последниве децении црквата „Св. Ѓорѓи“ не била прогласена од надлежните институции за културно наследство во опасност иако Законот за заштита на културното наследство го наложува тоа. Стефоска посочи дека таквиот статус, добро во опасност, значи да се мобилизираат сите стручни и материјални ресурси во земјава и да се вклучуваат меѓународни експерти и ресурси за трајно решавање на проблемот.
Таа пред новинарите истакна дека нема да бидат заборавени и спомениците од НОБ кои се еднакво важен сегмент во нашата културна меморија.
Министерката за култура Стефоска го истакна и проблемот со задоцнетите плати во културата за кој беше информирана јавноста, кој се реши и се решава со мачна, деноноќна работа на сите надлежни служби во Министерството.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
МНТ со претставата „Марта Верина“ на фестивалот „Отело“: „Настапот е голема чест, но и одговорност“

Со претставата „Марта Верина“ во режија на Нина Николиќ и според текст на Драгана Лукан, Македонскиот народен театар ќе се натпреварува за награда на Меѓународниот театарски фестивал „Отело“, кој ќе се одржи во Гостивар од 22 до 27 септември.
„Марта Верина“ ќе биде изведена на 25 септември во 20 часот на големата сцена во Центарот за култура во Гостивар. Влезот за претставата е бесплатен.
На фестивалот ќе се натпреваруваат шест претстави во категориите: најдобра претстава, најдобра актерка и најдобар актер. За наградите ќе одлучува тричлено стручно жири.
„Меѓународниот театарски фестивал „Отело“ во Гостивар, чија приказна започнува пред речиси една деценија, претставува крик за театар, култура и уметност на локалната заедница. Реализиран преку ентузијазмот на членовите на Здружението за култура и уметност „Отело“, фестивалот во изминативе години успеа да се позиционира како релевантен во регионот и во Македонија. Ако се земе предвид дека на отворањето на првото фестивалско издание, половина од заинтересираните гледачи останале пред театарот, бидејќи гледалиштето на гостиварскиот дом веќе било преполно, можеме да бидеме сигурни дека учеството на „Отело“ претставува чест, но и голема одговорност. Играњето онаму каде што театарот е реткост е неверојатна привилегија за мене како режисерка, зашто токму таму гледаме колку е значајна нашата работа и колку театарот може да менува перцепции, ставови, па дури и животи во одредени ситуации“ – истакнува Николиќ.
За драмскиот текст на Драгана Лукан, режисерката вели дека има силна драмска структура и дека обработува длабоко интимни теми, кои говорат за скриените трауми, стравови и копнежи на современиот човек. Истовремено, нагласува дека делото отвора важни прашања во врска со слободата и правата на жените, за кои сите ние денес сме должни гласно да зборуваме.
„Марта Верина“ е приказна за жена што поради своите „погрешни“ избори не му припаѓа на општеството и мора да живее со товарот на „грешката“ што ја направила. Напишана низ „клучалка“, со реплики „украдени“ од реалноста, таа го прикажува животот зад затворените врати, на моменти со непријатна интимност со која гледачот се соочува од позиција на воајер. Ликовите во неа сите ги познаваме – ги среќаваме секој ден, ги сакаме или ги мразиме. Тие не се црно-бели, ги имаат сите тонови на спектарот и истовремено се ужасно во право и ужасно грешат.
Во претставата играат: Дарја Ризова, Григор Јовановски, Благој Веселинов, Биљана Драгиќевиќ-Пројковска, Амернис Нокшиќи, Софиа Насевска-Трифуновска и Саша Ханџиќ. Сценографијата е на Илина Ангеловска, костимографка е Ивана Каранфиловска Угуровска, музиката ја потпишуваат Оливер Митковски и Андреја Салпе, а дизајнот на постерот е на Сара Митова.
Претставата е копродукција меѓу Македонскиот народен театар и „Перипетија продукција“.
Култура
Почина филмската икона Клаудија Кардинале

Легендарната италијанска актерка Клаудија Кардинале почина во вторникот на 87-годишна возраст во Немур, близу Париз, во присуство на своите деца, соопшти нејзиниот агент за AFP.
Родена во Тунис во 1938 година во семејство со сицилијанско потекло, Кардинале првично сонуваше да стане учителка. Сепак, по победата на избор за убавина, го привлече вниманието на продуценти и тргна по патот на филмот.
Во текот на својата кариера сними повеќе од 170 филмови и соработуваше со најголемите имиња на европската кинематографија – Лукино Висконти, Федерико Фелини, Марчело Мастројани, Ален Делон, Омар Шариф, па дури и со холивудски легенди како Берт Ланкастер и Хенри Фонда.
Иако нејзиниот приватен живот беше обележан со тешки моменти – младешка траума кога како тинејџерка беше жртва на силување и остана бремена, тајно мајчинство што со години го криеше од јавноста и комплицираниот брак со продуцентот Франко Кристалди – Кардинале успеа да ја зачува својата внатрешна сила и независност. Наместо да биде дефинирана од трагедиите, таа избра да го гради својот пат преку уметноста, притоа обезбедувајќи иднина за својот син Патрик и отворајќи простор за жената-уметница да биде и слободна и гласна. Токму тоа што ја претвори личната болка во мотивација, ја направи инспирација за многу жени ширум светот.
Кардинале беше добитничка на награди за животно дело од Венецискиот и Берлинскиот фестивал, а во 2017 година беше и заштитно лице на Канскиот фестивал. Последниот филм го сними во 2010 година.
„Остави зад себе слободна и инспирирана жена – и како личност и како уметница“, изјави нејзиниот агент.
Култура
Концерт на јапонската Heavenphetamine во Скопје

Во сабота во „Ла кања“ ќе се одржи концерт на Heavenphetamine. Ќе нстапат Hiroki Oda (синтисајзер/вокали) и Sara Oda (тапани/вокали). Свират музика која е истовремено прецизна и непредвидлива.
Ги синхронизираат тапаните со електронски синт секвенци и луп педали, создавајќи хаос од дисциплина и слобода во кој се раѓаат композиции што пулсираат како техно, но задржуваат панк енергија и органски звук. Мелодичните вокали на јапонски внесуваат дополнителна интимност во нивниот музички универзум (краут, психоделија, пост-панк, есид хаус) во кој жанрот е само хемиска состојка за дожувување и препуштање.
https://heavenphetamine.bandcamp.com/
https://youtu.be/gd4e-0t8GDs?si=pUze2MK82hkjinrd
Двојката го напушти родното Токио во 2021 година и оттогаш практично живее на турнеја. Досега имаат свирено на повеќе од 150 концерти во 37 земји, носејќи ја својата музика насекаде, од сквотови до големи фестивали како Tallinn Music Week Trans Musical Festival. Редовно настапуваат во градовите на Украина погодени од војната и снимаат со локални музичари. Нивниот прв долгосвиречки албум „The Sun on a Winter Day“, снимен во Киев среде воздушни напади и прекини на струја, беше објавен во август 2024 година од украинската издавачка куќа Kontrabass.
Во текот на вечерта, на импозантниот ѕид на Чифте Амам, ќе бидат проектирани експериментални филмови на јапонскиот режисер Toshio Matsumoto.
Со ова започнува концертниот серијал на современа и експериментална музика, насловен: ПРЕΔИЗВУК: од хаос до хармонија
Куратор и продуцент: Ѓорѓи Јаневски
Дизајн на постер: Тања Вукобрат