Ирачкиот премиер Нури ал-Малики, кој доаѓа од шиитското мнозинство, ги предупреди ривалските политички сили да не ја користат офанзивата на радикалните групи на сунитите и џихадистите од Исламската држава во Ирак и на Левантот (ISIL), повторувајќи дека новата влада мора да произлезе од парламентарните избори на коишто надмоќно победи.

Џихадистите од ISIL кои пред околу две седмици ја покренаа офанзивата во Ирак, веќе успеаја во западниот дел од земјата да си отворат целосен пат кон Сирија, каде што исто така дејствуваат против силите на алавитскиот (шиитски) претседател Башар ал-Асад, освојувајќи го граничниот премин Бумал, наспроти Ал Каим кој го контролираат благодарејќи на договорот со локалниот огранок на глобалната терористичка мрежа Ал Каеда, од којашто Исламската држава во Ирак и на Левантот се оддели, поради несогласувањата околу радикалноста во дејствувањето. Така ISIL се приближува уште повеќе кон својата цел, обновување на средновековниот сунитски калифат кој се протега од ирачката планина Заргос преку Сирија до медитеранскиот брег на Либан. Меѓутоа, истовремено се зацврстуваат и границите на курдските региони во Сирија и Ирак, така што на овие земји им се заканува целосно распаѓање.Откако челниците на сунитските племиња повикаа на воспоставување влада којашто нема да се раководи од резултатите на парламентарните избори одржани на 30-ти април кои ги нарекуваат „маскенбал“, премиерот Нури ал-Малики оцени дека таквиот потег би претставувал „државен удар врз уставот и врз политичкиот процес“.Коалицијата која стои зад ал-Малики освои 92 пратенички места на парламентарните избори на 30-ти април, што е трипати повеќе од втората по големина политичка партија во земјата. Меѓутоа, не го освои потребното мнозинство во ирачкиот претставнички совет, поради што е принуден да бара поддршка од ривалска партија за формирање влада.Ирачкиот премиер го осуди „обидот на оние кои се противат на уставот да го сопрат младиот демократски процес и на избирачите да им го украдат гласот“. Малики предупреди дека никој не смее да се обидува да ја искористи „настанатата ситуација во земјата (…) за остварување на политички цели“.И покрај притисоците на Западот, Малики го исклучува формирањето на влада на ткн национално единство во кое би биле вклучени сите претставници на шиитите и сунитите, како и на Курдите, претпочитајќи политички договор за коалицирање во формирањето на новата ирачка влада. „Станува збор за многу критичен момент за Ирак и формирањето влада е нашиот најголем предизвик“, изјави американскиот државен секретар Џон Кери. Најави воедно дека во петок ќе замине за Саудиска Арабија каде ќе побара „итно дејствување“ во Ирак, по посетите на Багдад, Брисел и Париз, каде што ќе престојува во четврток. Вашингтон, кој се дистанцира од Малики и го обвинува за секташка исклучивост во формирањето на владата што го предизвикало чувството на потиснатост кај сунитите, сепак вети дека ќе испрати 300 воени експерти инструктори во Ирак, од кои во средата пристигнаа речиси половината и веднаш се распоредени на првите линии на судирите.Новиот бран секташки насилства во Ирак започна на 23-ти април 2013 година кога безбедносните сили се судрија со милитантите и сунитските антивладини демонстранти, во неколку градови, како Рамади и Хавиџа во близина на Киркук, кои сега по една година се под контрола на ISIL.Процените говореа дека напорите на ирачките безбедносни сили да му стават крај на насилството, најголемо по повлекувањето на американските единици во 2011 година, нема да дадат резултат, бидејќи не е начната сржта на проблемот. Аналитичарите и странските дипломати, сметаат дека насилството произлегува од чувството на незадоволство кај сунитското малцинство кое смета дека е искористено од шиитското мнозинство кое сега ја контролира власта во земјата, што придонесува со привлекување нови борци.Некои групи од сунитите, коишто во времето на диктаторот Садам Хусеин ја држеа власта, коишто на државно ниво се малцинство со 33 отсто наспроти 66 проценти шиити, се блиски со глобалната терористичка мрежа Ал Каеда и вршат напади врз припадници на шиитското мнозинство, врз ирачките безбедносни сили, како и врз сунитските прозападни политичари.Последните напади во Ирак се поврзани со големата историска нетрпеливост меѓу двете најголеми верски заедници во земјата, шиитите и сунитите. Екстремистичките групи во Ирак ги засилија нападите за да ја дестабилизираат власта на премиерот Нури ал-Малики, во време на одржувањето на кампањата за локалните избори што се одржаа во 2013 година, први по заминувањето на американските сили од земјата. Неговата влада влезе во жесток судир со милитантите, особено по подобрувањето на односите меѓу Багдад и Техеран каде што мнозинство, исто така, се шиитските муслимани, а Малики зазема неутрален став и во однос на граѓанската војна во соседна Сирија каде што сунитските опозициски бунтовници речиси три години се борат да го соборат од власта претседателот Башар ал-Асад кој е припадник на малцинските алавити (органок на шиитскиот ислам)./крај/мф/сн

Извор: Reuters