Економија
Подобра координација меѓу институциите за навремена исплата на помошта од економските мерки

Во подготовка на законските решенија за имплементација на економските мерки од четвртиот пакет да има подобра координација меѓу надлежните институции и да бидат прифатени забелешките во однос на процедурите што ги дава приватниот сектор, побара Комората на сметководителите на Македонија на денешната прес-конференција. Само така ќе се донесат функционални решенија, кои ќе овозможат предвидената помош за надминување на штетните ефекти од пандемијата врз стопанството да стигне до оние на кои им е најпотребна и нема да се остави простор за разни толкувања на законските одредби, што ќе создаде дополнителна правна несигурноста.
„Уште во фаза на подготовка на законските решенија мора да постои подобра координација меѓу сите надлежни институции, а особено меѓу Министерството за финансии и Управата за јавни приходи, каде што се обработуваат и систематизираат податоците за деловните субјекти врз основа на кои потоа се дефинираат критериумите и условите за добивање на помошта. Исто така, критериумите и условите важно е да бидат прецизно и јасно дефинирани за да не остава простор за разни толкувања и конфликтни ситуации меѓу засегнатите страни“, изјави Александра Андреева, член на Управниот одбор на Комората на сметководителите.
Таа посочи дека во законот за финансиска помош за исплата на плати за последните три месеци на 2020 година, кој се очекува да биде разгледуван во Собранието, би требало јасно да се дефинира дали со предвидената помош треба да се исплати бруто или нето-плата. Ако остане недефинирано, како што беше со уредбата за истата мерка во претходните пакети за економска поддршка, повторно може да се појават разни толкувања од надлежните институции и несигурност кај деловните субјекти.
Комората на сметководителите потенцира и дека при носењето на законските решенија за економските мерки мора да се имаат предвид рокови во кои тие треба да се имплементираат, но и роковите што веќе се дефинирани во другите важечки закони, како и реалното време потребно за да изготви документацијата за аплицирање.
„Денеска сме 27 октомври, а законот за финансиска поддршка за исплата на плата за октомври, ноември и за декември уште не е донесен. Пријавата за добивање финансиска помош ќе треба да се поднесе најдоцна до 7 ноември, а за да може да се поднесе, ќе треба да се направат и пресметки за остварени приходи и да се обезбедат сите потребни документи. Ако се земе предвид како досега функционираа работите кога беше во прашање аплицирањето за економските мерки, повторно товарот ќе падне врз сметководителите, а некои претпријатија, поради кусите рокови, може и да не успеат да аплицираат и да останат без неопходната помош. Во нормални услови пресметките за исплата на плати почнуваат од 25 во месецот за да може навреме да се исплатат личните доходи до 15 наредниот месец. Јасни и навремени законски решенија и подобра техничка институционална подготвеност за нивно спроведување е од голема важност за непречено функционирање на стопанството, особено во услови на криза“, изјави Андреева.
Благоја Грозданов, член на УО на Комората на сметководителите, истакна дека иако сметководителите очекуваа подобрување на нивниот статус и решавање на проблемите да се постигне со измени на Законот за вршење на сметководствените работи, законските измени повторно се носат во процес кој е нетранспарентен и неинклузивен.
„Во услови на пандемија, спроведувањето на сите економски мерки во пракса беше токму на товар на сметководителите како единствен линк меѓу државата и стопанството. Професионалното усовршување се одвиваше деноноќно следејќи и толкувајќи ги сите комплицирани уредби, чести измени и нефункционалност на системи и сите рокови беа уредно запазени и при рестриктивните мерки. Наместо давање правна сигурност и заштита, со ваков начин на постапување, без консултација со сите засегнати страни за реалните потреби на фелата и постапување според тоа, државата повторно ја занемарува значајноста на оваа професија и се соочува со ризик за неколку години да биде во недостиг на сметководители“, изјави Грозданов.
Тој појасни и дека сите професионални дејности што нудат услуги имаат потреба од континуирано усовршување, a Министерство за финансии треба да ги отстрани сите недостатоци и недоречености за изведување на процесот.
„Воедно, би сакале да упатиме и апел до надлежните институции да размислуваат во насока на намалување на обемот и опфатот на податоците што се бараат во даночните и статистичките извештаи и да размислуваат за продолжување на роковите заради тоа што товарот во услови на здравствено-економска криза што врз себе го понесуваат сметководителите е огромен. Не смее да се заборави дека тоа што во овие кризни услови се здравствените работници во својот сегмент, тоа се сметководителите за економијата“, изјави Грозданов.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Од полноќ нови цени на горивата

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 2,40 % во однос на одлуката од 22.04.2025 година.
Од 29.4.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 73,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 75,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 66,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 65,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 37,155 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се зголемуваат за 2,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се зголемува за 1,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 0,375 ден/кг и сега ќе изнесува 37,155 ден/кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 1,713%, кај дизелот за 1,399%, кај екстра лесното масло за 1,293% и кај мазутот зголемувањето е за 1,959%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,3526%.
Економија
Дурмиши: Безбедноста и здравјето на работниците се наш фокус, дигитализацијата ќе овозможи отворање нови работни места

Министерот за економија и труд Бесар Дурмиши денеска се обрати на настан по повод одбележување на „Светскиот ден на безбедност и здравје при работа“
„Во услови на длабоки промени во светот на работата, глобализацијата, технолошките промени, новите бизнис-модели и слично, еден од најзначајните предизвици на Министерството за економија и труд е да дефинира кои лица, односно работници треба да бидат предмет на заштита и да уживаат соодветна заштита во работата.Брзиот развој на технологијата и дигитализацијата на деловниот свет во последната деценија овозможи отворање на нови видови работни места, кои пред десет години не можевме ни да ги замислиме.
Заедно со отворањето нови работни места, ќе има и промени на постојните работни места, што ќе бара работниците да развијат нови вештини и да се прилагодат на новите технологии и начини на работа. Тоа е затоа што новите технологии често го менуваат начинот на кој се работи и бараат различен сет на вештини“, рече Дурмиши.
Во таа насока а со цел полесно вклучување и прилагодување на работниците на потребите на пазарот на труд, односно стекнување на компјутерски вештини и дигитална писменост, заради зголемување на вработливоста и конкурентноста на пазарот на трудот со Оперативниот план за активни програми и мерки за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2025 година се предвидуваат повеќе мерки кои се однесуваат на обуки и развој на дигитални вештини, како што се обуки за напредни ИТ вештини, специјалист за вештачка интелегенција, специјалист за мрежи, обуки за дигитален маркетинг и современите технологии засновани на вештачка интелегенција.
Сите овие обуки, според Дурмиши ќе овозможат преквалификација, доквалификација на сите кои сакаат да се стекнат но и да ги унапредат своите вештини заради зголемување на нивната конкурентност и побрза интеграција на пазарот на трудот и вклучување во новите трендови како што се дигитализација на работни места, бидејќи само на овој начин преку вложување во развој на дигитални вештини ќе отвориме нови работни места.
„Како министер, за економија и труд, кој има надлежност и улога да се грижи за унапредување на работничките права, во светот на дигитализацијата не смееме да го заборавиме работникот кој што треба да биде вклучен во секоја промена на секој технолошки развој. Мораме да бидеме свесни за тоа како технолошките промени влијаат на физичкото и менталното здравје на работниците. Односно да создадеме работна средина, работно место каде технологијата ќе служи за да ги подобри условите, но не и да го игнорира човечкото достоинство. Технологијата е тука за да ни помогне, но човечкиот фактор останува клучен. Наша задача е да осигураме дека дигиталниот напредок оди рака под рака со грижата за здравјето и благосостојбата на работниците. Напредокот и технологијата можат да создадат подобар свет, но само ако тој свет е изграден врз основа на безбедност, доверба и грижа за луѓето“, посочи Дурмиши.
Министерството во наредниот период, како што најави, ќе работи на подигнување на свеста, поттикнување на дебати и дискусии за важноста на безбедноста и здравјето при работа во оваа дигитална ера со посебен акцент на неопходноста да се има „пристап фокусиран на човекот“ при дизајнирањето, спроведувањето, управувањето и користењето на дигиталните технологии.
„Мора да ни биде јасно дека е клучно да бидеме проактивни во прилагодувањето на новите трендови и технологии за да останеме конкурентни на пазарот на трудот и да обезбедиме успешна кариера во иднина, за да можеме да ги задржиме младите во нашата земја но и да ги привлечеме оние кои се надвор од државата да се вратат и тука да ја креираат својата иднина“, истакна Дурмиши.
Економија
„Двојно поголема наплата: рекордни 247 милиони денари од концесии“, извести Министерството за енергетика

Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини објави дека наплатата на надоместоците за експлоатација на минерални суровини во првиот квартал од 2025 година достигна 247.491.155 денари. Ова претставува повеќе од двојно зголемување во однос на истиот период во 2024 година, кога беа наплатени 110.576.324 денари, извести Министерството.
„Овој значаен раст е резултат на посветените и засилени активности на Министерството за подобрување на наплатата и зајакнување на контролата врз обврските на концесионерите“, велат од Министерството за енергетика.
„Министерството спроведе сериозни активности за зајакнување на наплатата на надоместоците, вклучувајќи:
· Испраќање писмени опомени до концесионерите со предупредување за можен раскин на концесијата доколку не ги подмират навреме обврските.
· Засилување на редовните и вонредните инспекциски контроли на терен.
· Едностран раскин на десетина договори со концесионери кои не ги почитувале законските обврски, со уште десетина постапки во тек.
· Донесување нов Тарифник за утврдување на висината на надоместоците, кој е во сила од 1 јануари 2025 година.
Со новиот Тарифник, висината на надоместоците за издавање дозволи и концесии за експлоатација на минерални суровини е зголемена до 100%, со цел да се обезбеди правична вредност за користење на природните ресурси. Клучните измени вклучуваат:
· Зголемување на надоместокот за користење простор за експлоатација за околу 30%.
· Надоместок за експлоатација на мермер: 5% од приходот од продадената суровина, наместо од претходна фиктивна цена.
· Зголемување на надоместокот за металични минерални суровини од 2% на 4%.
· Просечно зголемување над 100% за неметалични минерални суровини.
Овие измени не се однесуваат на енергетските минерали, како јагленот, со цел да се избегне дополнителен притисок врз цените на електричната енергија“, соопшти Министерството.
„Порастот на наплатата директно влијае врз зголемувањето на буџетите на општините каде што работат концесионерите, како и на буџетот на Република Македонија. Овие средствата се користат за изградба и одржување на комунална инфраструктура на
подрачјето на единиците на локалната самоуправа, проекти за одржлив развој и енергетска транзиција и за спроведување на проекти за заштита на животната средина“, се додава во соопштението на Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини.