Свет
ОН: Иранските резерви на ураниум се 12 пати поголеми од дозволените

Иран има складирано дванаесет пати поголемо количество ниско збогатен ураниум од законската граница дозволена според нуклеарниот договор од 2015 година, соопшти во средата Меѓународната агенција за атомска енергија (ИАЕА).
Агенцијата за нуклеарно набљудување на ОН ги презентира своите откритија во доверлив документ дистрибуиран до земјите членки, до кој дојдоа и новинските агенции.
„ИАЕА соопшти дека на 2 ноември Иран имал резерва од 2.442,9 кг ниско збогатен ураниум за разлика од 2.105,4 кг пријавени на 25 август. Нуклеарниот договор што Иран го потпиша во 2015 година со светските сили му дозволи да чува резрва само 202,8 кг“, објави „Ал џезира“.
Иран продолжи да збогатува ураниум до чистота до 4,5 отсто, според извештајот на ИАЕА, со што го крши прагот од 3,67 отсто дозволен според Заедничкиот сеопфатен план за акција (JЦПОА) или иранскиот нуклеарен договор, договорен со посредство на Барак Обама.
ИАЕА во својот извештај наведе дека објаснувањата на Техеран за присуството на нуклеарен материјал откриен на непријавена локација во Иран не се веродостојни. Иако иранските власти ѝ доставија на ИАЕА некои информации за непријавената нуклеарна локација, Агенцијата го извести Иран дека продолжува да смета оти одговорот на Иран не е технички веродостоен, се вели во извештајот.
„Потребно е целосно и навремено објаснување од Иран во врска со присуството на честички од ураниум од антропогено потекло на локација во Иран, што не е пријавена на Агенцијата“, додаде ИАЕА.
ИАЕА сè уште ги анализира примероците земени во септември од две осомничени поранешни нуклеарни локации во Иран, кои беа отворени за инспекторите оваа година“, објави Би-би-си во четвртокот.
Сателитските снимки објавени кон крајот на минатиот месец покажуваат дека Иран неодамна почнал градежен проект на својата нуклеарна локација Натанц. „Асошиетед прес“ на 28 октомври објави дека Техеран почнал да гради „нов или преработен пат кон југот на Натанц, кон поранешен полигон за безбедносните сили во објектот за збогатување. Новинската агенција цитира слики од „Планет лабс“, со седиште во Сан Франциско.
Веста за градежниот проект следуваше кусо откако шефот на Организацијата за атомска енергија на Иран (АЕОИ), Али Акбар Салехи, за иранските државни медиуми на 8 септември изјави дека властите ја заменуваат надземната сала за производство на нуклеарно оружје на Натанц – уништена во експлозијата на 2 јули – со подземна напредна постројка за склопување центрифуги во планините околу Натанц.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Денес се очекува важна одлука на НАТО за оружјето за Украина

Американскиот претставник во НАТО, Метју Витакер, изјави дека очекува големи најави од европските сојузници за финансирање на купувањето оружје за Украина преку програмата „ПУРЛ“, која овозможува Киев да набавува оружје од САД со европски средства.
Витакер порача дека системот функционира непречено и ефикасно, додека САД очекуваат зголемени придонеси.
Според Институтот Кил, воената помош за Украина во јули и август била за 43 проценти помала отколку во првата половина од годината.
Во петок, украинскиот претседател Володимир Зеленски ќе се сретне со американскиот претседател Доналд Трамп во Белата куќа, каде ќе разговараат за воздушна одбрана и набавка на оружје со долг дострел.
Свет
Кина уништува десетици илјади мапи кои не го прикажуваат Тајван како дел од нејзината територија

Kинеските царински службеници во источната покраина Шандонг запленија пратка од 60.000 карти наменети за извоз, опишувајќи ги како „проблематични“ бидејќи погрешно го означиле островот Тајван, кој Пекинг го смета за дел од својата територија.
Покрај тоа, властите наведуваат дека мапите изоставуваат важни острови во Јужното Кинеско Море, каде што територијалните претензии на Пекинг се преклопуваат со оние на соседните земји, вклучувајќи ги Филипините и Виетнам, пишува „Би-Би-Си“.
Според официјалното објаснување, „проблематичните“ мапи не можат да се продаваат бидејќи „го загрозуваат националното единство, суверенитетот и територијалниот интегритет“ на Кина.
Географските мапи се чувствителна тема за Кина и нејзините ривали, особено кога станува збор за гребени, острови и карпи во Јужното Кинеско Море.
Кинеската царина објави дека таканаречената линија со девет цртички, по која Пекинг полага право на речиси целото Јужнокинеско Море, не е нацртана на спорните карти. Таа линија се протега стотици километри јужно и источно од најјужната кинеска покраина Хаинан.
Запленетите карти, исто така, не ја прикажуваат поморската граница меѓу Кина и Јапонија. Властите додадоа дека картите погрешно ја означиле покраината Тајван, но не прецизираа точно во што се состои грешката.
Кина го смета Тајван за своја територија и не ја исклучува можноста за употреба на сила за да го стави под своја контрола. Од друга страна, Тајван се смета себеси за независен од кинеското копно, со свој устав и демократски избрано раководство.
Тензиите во Јужнокинеското Море повремено ескалираат, а најновиот инцидент се случи минатиот викенд, кога се судрија кинески и филипински бродови.
Манила го обвини кинескиот брод дека намерно се удрил во филипинскиот брод и користел воден топ. Пекинг, сепак, тврдеше дека инцидентот се случил откако филипинскиот брод ги игнорирал повторените предупредувања и опасно се приближил до кинескиот брод.
Филипините и Виетнам се исто така многу чувствителни на прикажувањето на Јужното Кинеско Море на картите. Филмот „Барби“ од 2023 година беше забранет во Виетнам и цензуриран на Филипините токму поради сцената на која е прикажана карта.
Свет
УНИЦЕФ предупредува на голем пад на хуманитарната помош поради глобалните мерки за штедење

Глобалните намалувања на помошта за развој веќе го погодија буџетот на УНИЦЕФ оваа година, со сериозни последици за децата, предупреди агенцијата на Обединетите Нации, а се очекуваат и понатамошни намалувања на средствата за нејзината работа.
Извршната директорка, Кетрин Расел, изјави за медиумската група „РНД“ дека агенцијата очекува пад од најмалку 20 проценти во глобалните средства за хуманитарни и долгорочни програми за деца и семејства. Таа додаде дека иако УНИЦЕФ се обидува да го искористи секој долар, децата неизбежно ќе страдаат.
Во јули, државниот секретар на САД, Марко Рубио, го објави официјалниот крај на странската помош преку Агенцијата на САД за меѓународен развој (УСАИД).
Таа агенција е една од најголемите хуманитарни организации во светот, која водеше бројни програми низ целиот свет – од помош за борба против ХИВ/СИДА до постконфликтна обнова. Германија, исто така, го намали буџетот за помош за развој како дел од мерките за штедење.
Во декември 2024 година, УНИЦЕФ објави дека во 2025 година ќе ѝ бидат потребни околу 9,9 милијарди долари за итна помош за 109 милиони деца во 146 земји погодени од конфликти и кризи.
Расел предупреди дека намаленото финансирање може да доведе до помалку вакцинации, полоша медицинска грижа и прекинато образование, што пак може да ги дестабилизира земјите и да ја зголеми веројатноста за конфликт.
Студија објавена во медицинското списание „Лансет“ заклучи дека намалувањата на финансирањето на УСАИД може да резултираат со повеќе од 14 милиони дополнителни смртни случаи во текот на следните пет години, вклучувајќи околу 5 милиони деца под петгодишна возраст.