Свет
(Видео) Пет светски настани што ја одбележаа 2020, а не се за коронавирусот
Кога ќе се спомене 2020 година, сите веднаш помислуваат на Kовид-19 и тоа е во ред. Но, оваа година имаше и други светски настани што ќе влијаат на случувањата во годините што претстојат.
Макар и без пандемијата на коронавирусот, идните историчари 2020 година ќе ја сметаат за година полна со настани што го сменија светот.
Од претседателските избори во Америка до повеќемесечните протести против „последниот европски диктатор“, ова се пет настани што ќе го обликуваат светот во следните години.
Бајден го победи Трамп на изборите во САД
Очите на целиот свет во ноември беа свртени кон САД – и сите едвај чекаа да дознаат дали најголемата економска и воена сила на светот ќе ја води Доналд Трамп уште четири години или ќе му биде препуштена на демократскиот кандидат Бајден.
Иако изборите беа одржани на 3 ноември, борбата беше тесна и неизвесна во некои клучни земји, па дури по неколку дена, Џо Бајден беше проектиран како победник додека броењето на гласовите продолжи.
Сепак, Трамп не го прифати поразот велејќи дека изборите се лажни и дека станува збор за изборна измама од страна на демократите, без да наведе докази.
Бајден победи со рекордни 81.283.385 гласа наспроти 74.2223.744 на Трамп, а Изборниот колеџ ја потврди победата на Бајден – 306 изборни гласа, а Трамп освои 232.
Велика Британија излезе од Европската Унија
Велика Британија официјално ја напушти Европската Унија на 31 јануари оваа година – но, со преоден рок како дел од договорот за повлекување.
Ова е првпат некоја држава да го напушти блокот, а долгорочните последици допрва треба да се видат.
Напуштањето се случи четири години по референдумот, а земјата за тоа време смени дури тројца премиери. Сагата траеше до крајот на 2020 година, а Велика Британија и ЕУ се бореа за трговскиот договор и другите аранжмани.
Европската Унија и Велика Британија постигнаа трговски договор по неколкумесечни несогласувања во врска со правата за риболов и идните бизнис-правила.
Договорот е постигнат една недела пред истекот на транзицискиот период на брегзитот.
Револуција во Белорусија
Александар Лукашенко, кого некои го нарекуваат последен диктатор на Европа, победи на претседателските избори во август, тврди неговиот режим.
Сепак, западните влади, ЕУ и голем дел од белоруското население не се согласуваат тврдејќи дека изборите биле наместени во корист на Лукашенко, кој е претседател 26 години – и е единствениот претседател што некогаш го имала земјата.
Предводена од коалиција на жени лидери, опозицијата забележа огромна поддршка во јавноста во изборниот круг, а по објавувањето на резултатите, се одржаа невидени протести во целата земја.
И покрај репресијата од страна на државните безбедносни сили, која опфаќаше илјадници апсења, обвинувања за тортура и смрт на голем број активисти, протестите продолжуваат да се одржуваат на улиците на Минск и другите градови.
Лидерот на опозицијата, Светлана Тихановскаја, беше противкандидат на изборите по апсењето на нејзиниот сопруг. Оттогаш се наоѓа во егзил, а другите опозициски лидери се принудени да ја напуштат земјата или се во затвор.
Оставка на владата во Бејрут по катастрофалната експлозија во пристаништето
Речиси 200 лица загинаа, а илјадници беа повредени во катастрофалната експлозија во пристаништето Бејрут на почетокот на август.
Но, последиците од таа експлозија ги надмина штетите, смртта и уништувањето што го предизвика, што на крајот доведе до оставка на владата по негодувањето во јавноста и меѓународниот свет.
Попладнето на 4 август, огромна експлозија, толку моќна што се почувствува и на стотици километри оддалеченост, во Израел и на Кипар, го потресе Бејрут.
Официјални лица изјавија дека тоа е предизвикано од согорување речиси 2.750 тони амониумнитрат, индустриско ѓубриво што стоело со години на пристаништето, неправилно складирано.
Потврдено е дека повеќе од 200 лица загинаа од експлозијата, илјадници беа хоспитализирани, а околу 300.000 луѓе останаа без покрив над главата поради широкораспространетата штета нанесена во поголемиот дел од градот.
Кога беше откриена причината за експлозијата, со потенцијално опасна супстанција што се чувала погрешно, се зголеми гневот во земјата.
Неколку дена по експлозијата – владата поднесе оставка
Премиерот на Либан, Хасан Дијаб, е само еден од официјалните лица што се соочуваат со обвиненија за експлозијата. Судијата што ја поднесе тужбата рече дека министрите добиле неколку предупредувања за амониумнитрат и дека не презеле никакви мерки за да го спречат тоа што се случило.
Движењето Black Lives Matter се прошири на глобално ниво
Смртта на Афроамериканецот Џорџ Флојд (46), кој почина кога полицаец го стисна за вратот и клечеше врз него повеќе од осум минути за време на апсењето, доведе до големи протести не само во САД, каде што се случи инцидентот, туку и во целиот свет.
Флојд беше уапсен на 25 мај кога наводно се обидел да плати продукти со фалсификувани пари. Дерек Шовин, белец, полицаец од Минеаполис, клечеше врз неговиот врат, додека другите полицајци му помагаа да го задржи Флојд на земјата или ги спречуваа минувачите да помогнат.
Кога снимките од неговата смрт многу бргу се проширија и се споделуваа, имаше големи протести против полициската бруталност и расна неправда, првично локално, пред тие да се прошират во САД, а потоа и во целиот свет.
Имаше демонстрации во европските градови, каде што се појавија прашања за тековната расна нееднаквост, полициската бруталност и за историски прашања, како што е колонијализмот.
Движењето Black Lives Matter, основано во 2013 година по убиството на тинејџерот Трејвон Мартин, доби меѓународно внимание по смртта на Флојд, а организации беа основани во многу земји.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Белата куќа: Ревидираниот план треба повторно да им се претстави на Русите
Каролин Левит, портпаролка на Доналд Трамп, разговараше со новинарите пред Белата куќа.
Таа порача дека разговорите за завршување на војната во Украина биле продуктивни, но дека и понатаму постојат неколку точки на несогласување.
„Ревидираниот план треба повторно да им се претстави на Русите“, напомена таа.
„Постои чувство на итност. Претседателот сака овој договор да се постигне и оваа војна да заврши. Трамп врши голем притисок врз двајцата лидери“, додаде.
На прашањето дали Трамп се држи до својот рок за постигнување договор со Украина до четврток, таа одговори дека Трамп сака договорот „да се постигне што е можно побрзо“.
Потврди и дека војната во Украина била спомната за време на денешниот телефонски разговор меѓу Трамп и кинескиот претседател Шји Џинпинг, но нагласи дека фокусот сепак бил на американско-кинеските односи.
Свет
Шпанија: Трета страна нема да одлучува кој смее, а кој не смее во НАТО
Само Украина има право да разговара за прашањата поврзани со територијалниот интегритет на земјата, порача шпанскиот министер за надворешни работи, Хосе Мануел Албарес.
Првичниот нацрт-предлог што го предложија САД вршел притисок врз Киев да отстапи територија и да се обврзе дека нема да се приклучи кон НАТО во замена за прекин на војната. Албарес смета дека за тие прашања треба да одлучуваат Украина, односно НАТО.
„Украина е суверена земја која има демократски избрана влада. Владата на претседателот Зеленски. Тие се единствените кои имаат право да разговараат за работите што се основни и темелни принципи на меѓународното право и светскиот поредок, како што е територијалниот интегритет“, напомена тој.
Контрапредлогот што го изработија Велика Британија, Франција и Германија донесе низа клучни промени, вклучувајќи бришење на текстот што се однесува на ограничување на понатамошното ширење на НАТО и отстранување на референциите за територијални отстапки.
Албарес повтори дека одлуката за тоа кој може да се приклучи кон НАТО не ја носи „трета страна“, туку самиот воен сојуз.
„За мене е многу јасно дека сè што е поврзано со тоа кој ќе се приклучи кон НАТО или Европската унија е на нас, земјите членки, да одлучиме. Не би било прифатливо трета страна надвор од НАТО или Европската унија да ни зборува или да одлучува кој може да влезе, а кој не“, заклучи тој.
Свет
Родители со три деца живееле во колиба во шума, италијанскиот суд им ги одзеде
Италијанскиот суд одзеде три деца од британско-австралски родители кои живееле во изолирана колиба во шумата, без струја и вода, што предизвика жестока дебата во земјата околу алтернативните стилови на живот и правата на децата. Случајот стана јавен откако семејството заврши во болница по труење со печурки, пишува „Гардијан“.
Нејтан Тревалион, поранешен готвач од Бристол, и неговата сопруга Кетрин Бирмингем, поранешна инструкторка за јавање од Мелбурн, во 2021 година купиле запуштен имот во шумскиот предел Палмоли во регионот Абруцо. Нивната цел била да ги одгледуваат своите три ќерки — осумгодишната Утопија Роуз и шестгодишните близначки Галоријан и Блу — што е можно поблиску до природата.
Семејството одгледувало своја храна, користело соларна енергија и црпело вода од бунар. Децата се школувале дома, опкружени со коњи, магариња и кокошки. Еднаш неделно оделе во Сан Салво, град на Јадранот, што бил нивниот главен контакт со надворешниот свет.
Животот на семејството привлекол внимание во септември минатата година, кога сите биле хоспитализирани по консумација на отровни печурки што самите ги собрале. Властите потоа спровеле истрага и утврдиле дека домот бил „запуштен, во ужасни хигиенски услови и без неопходни комунални услуги“, стои во судскиот документ.
Минатата недела, судија за малолетници во Л’Аквила го потврдил наводите на обвинителството дека децата претрпеле „сериозни и штетни повреди“ на нивните права и наредил да бидат одземени. Полицијата ги однела во четврток и ги сместила во установа под црковна управа. Мајката е таму со нив, но двата родителa имаат ограничен пристап, потврди нивниот адвокат Џовани Анџелучи.
Во пресудата се наведува дека „семејството живее во станбена оскудица“, дека „нема социјална интеракција, нема стабилни приходи“, дека домот „нема санитарии“ и дека „децата не посетуваат училиште“.
Таткото Нејтан Тревалион го опиша одземањето како „голема болка во срцето“ и „шок“. „Тоа беше најлошата ноќ во мојот живот“, рече за локалниот портал „Ил Центро“ ден по одземањето и додаде дека девојчињата во установата морале да спијат во одвоена соба од мајката. „Ова е најтешкиот дел. Тоа е ужасна ситуација.“
За „Ла Република“ изјави: „Живееме надвор од системот… за тоа нè обвинуваат. Им го уништуваат животот на среќно семејство.“ Адвокатот на парот најави жалба, тврдејќи дека извештајот на судијата содржи „неточности“, особено во врска со школувањето на децата.
Случајот предизвика политичка контроверзија. Премиерката Џорџа Мелони изрази „загриженост“ и нареди министерот за правда да го испита случајот, додека вицепремиерот Матео Салвини го спореди постапувањето со „киднапирање“.
Синдикатот на италијанските судии (ANM) предупреди на „политичко искористување“ на случајот, истакнувајќи дека одлуката е донесена врз основа на фактори како безбедноста на децата, хигиенските услови и образованието.
Познатата италијанска социологинка Кијара Сарачено оцени дека ситуацијата е тешко да се процени.
„Нема ништо лошо во желбата да се понуди алтернативно образование. Проблем е колку децата биле изолирани и какви биле нивните хигиенски услови“, рече таа, поставувајќи и прашање зошто службите не се подеднакво ревносни во други случаи. „Толку многу сиромашни деца живеат во неадекватни домови. Тогаш мора да се запрашаме: каде се социјалните работници?“
Градоначалникот на блискиот Палмоли, Џузепе Масчиули, исто така ја осуди мерката. „И јас сум родител, па ме потресе оваа ситуација“, изјави за CNN, додавајќи дека верува оти случајот може да се реши ако семејството прифати одредени услови, вклучувајќи повторно воведување проточна вода и неделни средби со локалното училиште за следење на напредокот на децата.








