Свет
(Видео) Пет светски настани што ја одбележаа 2020, а не се за коронавирусот

Кога ќе се спомене 2020 година, сите веднаш помислуваат на Kовид-19 и тоа е во ред. Но, оваа година имаше и други светски настани што ќе влијаат на случувањата во годините што претстојат.
Макар и без пандемијата на коронавирусот, идните историчари 2020 година ќе ја сметаат за година полна со настани што го сменија светот.
Од претседателските избори во Америка до повеќемесечните протести против „последниот европски диктатор“, ова се пет настани што ќе го обликуваат светот во следните години.
Бајден го победи Трамп на изборите во САД
Очите на целиот свет во ноември беа свртени кон САД – и сите едвај чекаа да дознаат дали најголемата економска и воена сила на светот ќе ја води Доналд Трамп уште четири години или ќе му биде препуштена на демократскиот кандидат Бајден.
Иако изборите беа одржани на 3 ноември, борбата беше тесна и неизвесна во некои клучни земји, па дури по неколку дена, Џо Бајден беше проектиран како победник додека броењето на гласовите продолжи.
Сепак, Трамп не го прифати поразот велејќи дека изборите се лажни и дека станува збор за изборна измама од страна на демократите, без да наведе докази.
Бајден победи со рекордни 81.283.385 гласа наспроти 74.2223.744 на Трамп, а Изборниот колеџ ја потврди победата на Бајден – 306 изборни гласа, а Трамп освои 232.
Велика Британија излезе од Европската Унија
Велика Британија официјално ја напушти Европската Унија на 31 јануари оваа година – но, со преоден рок како дел од договорот за повлекување.
Ова е првпат некоја држава да го напушти блокот, а долгорочните последици допрва треба да се видат.
Напуштањето се случи четири години по референдумот, а земјата за тоа време смени дури тројца премиери. Сагата траеше до крајот на 2020 година, а Велика Британија и ЕУ се бореа за трговскиот договор и другите аранжмани.
Европската Унија и Велика Британија постигнаа трговски договор по неколкумесечни несогласувања во врска со правата за риболов и идните бизнис-правила.
Договорот е постигнат една недела пред истекот на транзицискиот период на брегзитот.
Револуција во Белорусија
Александар Лукашенко, кого некои го нарекуваат последен диктатор на Европа, победи на претседателските избори во август, тврди неговиот режим.
Сепак, западните влади, ЕУ и голем дел од белоруското население не се согласуваат тврдејќи дека изборите биле наместени во корист на Лукашенко, кој е претседател 26 години – и е единствениот претседател што некогаш го имала земјата.
Предводена од коалиција на жени лидери, опозицијата забележа огромна поддршка во јавноста во изборниот круг, а по објавувањето на резултатите, се одржаа невидени протести во целата земја.
И покрај репресијата од страна на државните безбедносни сили, која опфаќаше илјадници апсења, обвинувања за тортура и смрт на голем број активисти, протестите продолжуваат да се одржуваат на улиците на Минск и другите градови.
Лидерот на опозицијата, Светлана Тихановскаја, беше противкандидат на изборите по апсењето на нејзиниот сопруг. Оттогаш се наоѓа во егзил, а другите опозициски лидери се принудени да ја напуштат земјата или се во затвор.
Оставка на владата во Бејрут по катастрофалната експлозија во пристаништето
Речиси 200 лица загинаа, а илјадници беа повредени во катастрофалната експлозија во пристаништето Бејрут на почетокот на август.
Но, последиците од таа експлозија ги надмина штетите, смртта и уништувањето што го предизвика, што на крајот доведе до оставка на владата по негодувањето во јавноста и меѓународниот свет.
Попладнето на 4 август, огромна експлозија, толку моќна што се почувствува и на стотици километри оддалеченост, во Израел и на Кипар, го потресе Бејрут.
Официјални лица изјавија дека тоа е предизвикано од согорување речиси 2.750 тони амониумнитрат, индустриско ѓубриво што стоело со години на пристаништето, неправилно складирано.
Потврдено е дека повеќе од 200 лица загинаа од експлозијата, илјадници беа хоспитализирани, а околу 300.000 луѓе останаа без покрив над главата поради широкораспространетата штета нанесена во поголемиот дел од градот.
Кога беше откриена причината за експлозијата, со потенцијално опасна супстанција што се чувала погрешно, се зголеми гневот во земјата.
Неколку дена по експлозијата – владата поднесе оставка
Премиерот на Либан, Хасан Дијаб, е само еден од официјалните лица што се соочуваат со обвиненија за експлозијата. Судијата што ја поднесе тужбата рече дека министрите добиле неколку предупредувања за амониумнитрат и дека не презеле никакви мерки за да го спречат тоа што се случило.
Движењето Black Lives Matter се прошири на глобално ниво
Смртта на Афроамериканецот Џорџ Флојд (46), кој почина кога полицаец го стисна за вратот и клечеше врз него повеќе од осум минути за време на апсењето, доведе до големи протести не само во САД, каде што се случи инцидентот, туку и во целиот свет.
Флојд беше уапсен на 25 мај кога наводно се обидел да плати продукти со фалсификувани пари. Дерек Шовин, белец, полицаец од Минеаполис, клечеше врз неговиот врат, додека другите полицајци му помагаа да го задржи Флојд на земјата или ги спречуваа минувачите да помогнат.
Кога снимките од неговата смрт многу бргу се проширија и се споделуваа, имаше големи протести против полициската бруталност и расна неправда, првично локално, пред тие да се прошират во САД, а потоа и во целиот свет.
Имаше демонстрации во европските градови, каде што се појавија прашања за тековната расна нееднаквост, полициската бруталност и за историски прашања, како што е колонијализмот.
Движењето Black Lives Matter, основано во 2013 година по убиството на тинејџерот Трејвон Мартин, доби меѓународно внимание по смртта на Флојд, а организации беа основани во многу земји.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Фото) „Ова не е Октоберфест“ – Германски политичар критикуван од тоа што направи на погребот на папата

Откако објави селфи на социјалните мрежи на кое се гледа како се смее пред погребот на папата Франциск во Ватикан, баварскиот премиер Маркус Зодер се соочи со критики.
„Тукушто слетав во Рим: сега сме во конвој со германскиот претседател Франк-Валтер Штајнмаер на пат кон Ватикан за погребот на папата Франциск“, објави Маркус Зодер на „X“ заедно со фотографија на која се смее.
Ова предизвика бројни реакции и критики.
„Несоодветно е да се прават селфиња на погреб. Ова не е Октоберфест. Треба да бидеме среќни што Зедер нема ќебап во рака“, напиша германската политичарка Мари-Агнес Штрак-Цимерман (ФДП).
Gerade in Rom gelandet: Nun geht es im Konvoi mit Bundespräsident Frank-Walter Steinmeier in den Vatikan zu den Trauerfeierlichkeiten für den verstorbenen Papst #Franziskus. pic.twitter.com/FgbiwUVSNW
— Markus Söder (@Markus_Soeder) April 26, 2025
Фотографијата на Зодер беше критикувана и од многу корисници на социјалните мрежи.
Покрај тоа, Зодер објави серија фотографии пред и по погребот на папата, што доведе до тоа многумина да го обвинат дека се однесува како да дошол на забава, а не на погреб.
View this post on Instagram
„Многу трогателни моменти во Рим непосредно пред почетокот на погребот. Папата Франциск многу ќе ни недостига. Трогателно е да се види колку луѓе се собираат тука на плоштадот ‘Свети Петар’ во Ватикан и низ целиот свет пред телевизорите за да му оддадат последна почит“, напиша тој во еден од своите објави денес.
Свет
Каде е Кралот Чарлс? Отсуството од погребот на папата Франциск ја откри вековната тајна на британската круна

Додека државни лидери, кралски височества и високи црковни великодостојници денеска му оддаваа последна почит на папата Франциск во Ватикан, отсуството на британскиот крал Чарлс привлече особено внимание и отвори бројни прашања: зошто монархот не присуствуваше на церемонијата?
Иако кралот Чарлс важи за еден од највлијателните светски лидери, неговото отсуство не е случајно – тоа е диктирано од вековна традиција и строги црковни протоколи што датираат уште од времето на кралот Хенри VIII. Како врховен поглавар на Англиканската црква, британскиот монарх не може да учествува на настани организирани од Римокатоличката црква во својство на крал.
Историските корени на овој став водат до 1534 година, кога кралот Хенри VIII ја основа Англиканската црква поради одбивањето на папата Климент VII да му дозволи развод. Оттогаш, секој британски владетел го носи статусот Врховен гувернер на Англиканската црква, а надбискупот на Кентербери е нејзин главен духовен водач.
Иако кралот Чарлс во минатото лично се сретнал со папата Франциск, неговото отсуство од денешната церемонија е во согласност со долгорочната политика на британската круна. Истата практика ја следеше и кралицата Елизабета II, која никогаш не присуствуваше на погреб на папа.
Во 2005 година, за време на погребот на папата Јован Павле II, тогашниот принц Чарлс присуствуваше како личен претставник на кралицата, непосредно пред сопствената венчавка со Камила. Овојпат, пак, кралското семејство одлучи да го почитува традиционалниот протокол, па на церемонијата во Ватикан присуствуваше принцот Вилијам.
Вреди да се напомене дека кралот Чарлс беше последниот светски лидер кој се сретна со папата Франциск, само две недели пред неговата смрт, за време на државната посета на Италија. Со својата одлука да не присуствува, кралот уште еднаш ја истакна автономијата на Англиканската црква и важноста на почитувањето на историските традиции.
Свет
Убиени 10 лица, половина од нив деца во израелскиот напад на Газа

Најмалку 10 лица, меѓу кои три жени и пет деца, загинаа утрово во израелски воздушен напад врз трикатна зграда во западниот дел на градот Газа. Болницата Шифа, која ги прими телата, потврди дека половина од жртвите се деца.
Израелската армија соопшти дека целта на нападот било скривалиште на милитанти на Хамас, но бројот на цивилни жртви предизвика нов бран загриженост за состојбата на теренот.
Во меѓувреме, Хамас информираше дека испратил делегација во Каиро во обид да се обнови прекин на огнот, откако примирјето беше нарушено минатиот месец поради нов бран на израелско бомбардирање.
Од Израел пак, најавија дека воените операции ќе продолжат сè додека не бидат ослободени сите заложници и додека Хамас не биде целосно уништен или разоружан.