Економија
„Македонската економија – да се биде или не“ – колумна на Живко Груевски од „Еуромакс ресоурцес“

„… додека ги пишував овие редови, во главата упорно ми одѕвонуваа музичките акорди и безвременската порака од текстот на култниот евергрин отпеан од рок-легендата Дадо Топиќ (1978) „Ја хоќу ЖИВОТ – болји ЖИВОТ…“
Девастирачките економски и социјални последици од пандемиското „цунами“ само го мултиплицираа чувството на разочараност и бесперспективност, посебно кај младите генерации и дополнително го засилија разорниот тренд на економски мотивираната миграција. Покрај политиката, информации за неповолните економски текови, енергетската криза, инфлаторните притисоци и загрижувачкото зголемување на трошоците за живот, нападно ги диктираат насловните страници и ударните прилози на сите медиуми. Недостигот на реални странски и домашни инвестиции генерира хронично ниска понуда на квалитетни и добро платени работни места, непристојно низок животен стандард кој обезбедува само преживување или „живуркање“ без јасно препознатливи можности за прогрес. Речиси и да нема семејство кај кое дел од нивните најблиски роднини, соседи и пријатели не се веќе иселени во некоја од економските развиени земји. Голем дел од нашата млада популација, едуцирани и во најдобра работоспособна кондиција, искрено и отворено потврдуваат дека во Македонија не ја гледаат својата иднина па затоа интензивно планираат да се иселат во странство барајќи можности за поквалитетен и посреќен живот.
Сите сме помалку презаситени од напливот на мноштво аргументирани и академски елаборирани економски студии, анализи, статистички извештаи, експертски предупредувања и прогнози. Всушност, нам никогаш и не ни недостасувале стручни мислења со кои се дијагностицираат прецизно слабостите и проблемите во економијата. Но, ние хронично страдаме од недостиг на храбро и одлучно соочување со реалноста и проактивно преземање конкретни акции и дела за позитивни резултати – сега и веднаш! Високите достигнувања за поквалитетен, подостоинствен и посреќен живот на сите наши сограѓани се практично остварливи само преку забрзан економски развој. И да бидам директен и прецизен – во актуелниве кризни времиња единствено реална, повторувам ЕДИНСТВЕНА мега странска гринфилд инвестиција која е веќе во земјава и е целосно подготвена веднаш да започне со оперативна реализација е токму проектот на ‘Еуромакс ресоурцес’ и глобалниот деловен гигант Групацијата ‘Трафигура’, за современ рударски комплекс за бакар „Иловица – Штука“!!!
Да ве потсетам на фактот дека во изминативе петнаесетина години за подготвителна фаза на геолошки истражувања, проектирање, физибилити студија, изработка на меѓународно потврдена „Студија за оценка на влијанието врз животната средина и социјалните аспекти“, како и за сите други неопходни активности и професионално ангажирани домашни и странски експерти – кумулативно се инвестирани околу 50 милиони евра.
Сега, за првите две години на интензивна изградба на рударскиот комплекс, обезбеден е инвестиционен буџет од околу 340 милиони евра. Во оваа фаза, околу 180 милиони евра ќе бидат исплатени по реализација на комерцијални договори со домашни компании, кооперанти од различни сектори на македонското стопанство.
Во текот на планираниот период од 25 години за оперативно функционирање, по основ на аутсорсинг-сервиси, секоја година редовно ќе се исплаќаат по околу 75 милиони евра на домашните кооперанти. Само по овој основ, кумулативно за период од 25 години ќе бидат исплатени околу 1,87 милијарди евра.
Секоја година редовно ќе се плаќаат приближно 24 милиони евра во националниот буџет по основ на законски давачки, даноци и такси. Околу 5 милиони евра на годишно ниво ќе се слеваат директно во општинските буџети на Босилово и Ново Село. Само богати и економски развиени општини, региони и држава, можат реално да си дозволат практично реализирање на сите приоритетно планирани инфраструктурни и комунални проекти, како и одржливо инвестирање во грижата за заштита на животната средина, што е од интерес за сите жители независно од нивните политички, етнички, верски или културни различности.
Веднаш по започнувањето со оперативното работење, овој рударски комплекс ќе се придружи на ТОП 3 извозните компании од нашата држава со проектиран просечен извоз (зависно од берзанските цени на бакарот!) од околу 200 – 250 милиони евра годишно. Значајните приливи на девизни средства во државава во голема мерка ќе помогнат во одржувањето на билансот на плаќање во услови на трговски дефицит поради повисокото ниво на увоз во однос на извозот, ќе допринесат за ублажување на инфлаторните притисоци, зголемувањето на девизните резерви и ќе помогнат за одржување на стабилноста на националната валута…
За оперативно функционирање на овој рударски комплекс потребни се над 500 директни работни места со еднакви можности за сите кандидати од различни професии и правична „родова балансираност“ кај сите позиции. Експертскиот тим ќе помогне преку организирање и финансирање на ефикасни теоретски и практични обуки, како и индивидуални интервјуа за професионална и непристрасна проценка на секој кандидат поединечно – личните квалификации, вештини и преференции. Согласно светските искуства, тука ќе има и реална потреба од околу 2.700 „индиректни“ вработувања кај сите домашни деловни партнери – кооперанти кои по комерцијалните договори за аутсорсинг во следните 25 години се обезбедуваат најразлични сервисни услуги и потрошни добра.
Несомнено фактите потврдуваат дека оваа мега странска гринфилд инвестиција во југоистокот на нашата држава претставува неповторлива шанса за СИТЕ жители и домашните деловни партнери. Веднаш остварлива можност за локалните и регионалните институции и јавни претпријатија долгорочно да си обезбедат квалитетно партнерство и стабилна финансиска асистенција, но секако и уникатна можност за нашата национална економија за забрзан и одржлив развој, прогрес со одлучно чекорење победнички напред!
И да, сепак морам да споделам со вас дека додека ги пишував овие редови, во главата упорно ми одѕвонуваа музичките акорди и безвременската порака во текстот на култниот евергрин отпеан од рок-легендата Дадо Топиќ (1978) „Ја хоќу ЖИВОТ – болји ЖИВОТ“ … Стремежот за постигнување СРЕЌА и подобар ЖИВОТ (Резолуција на УН – Ден на ареќата, 20 март) е едно од фундаменталните човекови права и возвишена ЦЕЛ!
Д-р Живко Груевски
(ПР-текст)
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Финансиска писменост и потрошувачки кредити: што треба да знаете?

Дали ви се случило да се изгубите во светот на финансиските производи? Не сте единствени. Финансиите играат клучна улога во нашето секојдневие, а финансиската писменост станува неопходна вештина, посебно при аплицирањето за потрошувачки кредити.
Вашата финансиска моќ започнува со разбирањето на основните принципи. Не е важно само да штедите, туку и да ги разбирате алатките што ви стојат на располагање, како што се потрошувачките кредити.
Ова знаење ви овозможува да бидете сигурни, одговорни и да носите одлуки кои го подобруваат вашиот живот.
Што значи да се биде финансиски писмен?
Да се биде финансиски писмен значи да имате капацитет да ги разберете, планирате и насочите вашите финансиски ресурси на начин кој ќе ви донесе долгорочна корист. Тоа подразбира:
· Комплетно познавање на вашите финансиски приливи и одливи.
· Вештини за креирање и придржување кон буџет.
· Комплетно разбирање на различните трошоци и услови за кредитирање.
· Свесност за долгорочното влијание на секое финансиско задолжување.
· Моќ да споредувате и да го изберете најдоброто.
Финансиски писмената личност е онаа која ги користи финансиите како алатка за остварување на своите амбиции, а не како товар кој ја спречува. Финансиски писмена личност не е онаа што избегнува потрошувачки кредити, туку онаа што знае како, кога и зошто да ги користи.
Финансиската писменост и потрошувачки кредити
Потрошувачкиот кредит може да биде моќна финансиска алатка за остварување на лични планови, било да се работи за уредување на домот, консолидација на постоечки кредити, или справување со итни финансиски ситуации.
Кога знаете што прашувате, кога ги читате сите услови, кога ги анализирате понудите и кога однапред го планирате секој чекор, тогаш вие сте во контрола. Финансиската писменост ви дава сигурност. Ве прави подготвени. Ви овозможува да:
· Ги разберете сите услови за кредитирање
· Ги разберете сите трошоци
· Ги споредите различните кредитни понуди
· Го планирате влијанието врз месечниот буџет
Видови на потрошувачки кредити
Денес, пазарот нуди голем избор на потрошувачки кредити, секој со свои предности, услови и намена. Но, токму оваа разновидност знае да го направи изборот потежок. Во Mint Credit веруваме дека добрата одлука започнува со знаење, па затоа ги претставуваме најчестите видови потрошувачки кредити.
1. Наменски кредити – Кредити кои се одобруваат за конкретна, однапред дефинирана намена, како купување мебел, финансирање на одреден проект или уредување на дом.
2. Ненаменски кредити – Средства кои можете да ги користите за било која лична потреба, без обврска да објаснувате за што ќе се користат.
3. Туристички кредити – Кредити за финансирање патувања, одмори или туристички аранжмани.
4. Кредити за рефинансирање – за спојување или отплата на постоечки кредити со подобри услови.
5. Други потрошувачки кредити – на пример кредити за школување, пензионери, студенти.
Со Mint Credit знаете што добивате – брзо, едноставно и 100% онлајн
Во Mint Credit, не гледаме на кредитите само како на производ, туку како на финансиско решение што треба да работи во ваша корист. Токму ова е причината зошто аплицирањето за кредит преку Mint Credit е дизајнирано да биде брзо, едноставно и лесно.
Процесот вклучува:
1. Аплицирајте целосно онлајн, преку нашата веб-страница или директно преку Mint App.
2. Пополнете ја апликацијата со вашите лични податоци, износот и рокот на отплата.
3. Брза проверка и одобрување, за неколку минути добивате одговор.
4. Финансиските средства ви се исплаќаат директно на вашата сметка.
Mint Credit – Информираноста е ваша најголема предност
Денес, повеќе од кога било, да се биде информиран е најголемата предност. Со правилно знаење и вистински партнер, потрошувачките кредити стануваат алатки кои ве унапредуваат и ве водат кон подобар живот и ви овозможуваат да ги остварите вашите планови.
Доколку ви требаат потрошувачки кредити од финансиско друштво кое нуди јасни услови, флексибилни решенија и транспарентна услуга, изберете Mint Credit.
Контактирајте не на телефон 15 107 за повеќе информации или посетете не во една од нашите филијали ширум државата.
(ПР)
Економија
Фотографскиот гигант „Кодак“, стар 133 години, пред банкрот

Поранешниот фотографски гигант „Истман Кодак“, компанија со традиција од 133 години, ги предупреди инвеститорите дека е во опасност од банкрот.
Во својот извештај за заработка „Кодак“ соопшти дека нема „обезбедено финансирање или достапна ликвидност“ за да отплати долг од приближно 500 милиони долари, пишува Си-ен-ен.
„Овие услови фрлаат значителен сомнеж врз способноста на компанијата да продолжи како континуирана компанија“, се наведува во документот на „Кодак“.
Компанијата се обидува да собере пари со суспендирање на плаќањата во својот пензиски фонд.
И покрај мрачните прогнози, извршниот директор Џим Континенца тврди дека компанијата постигнала напредок.
„Во вториот квартал ‘Кодак’ продолжи да постигнува напредок во однос на нашиот долгорочен план и покрај предизвиците на неизвесната деловна средина“, рече тој.
Портпаролот на компанијата за Си-ен-ен додаде дека тие се „уверени оти ќе може да отплатат значителен дел од нивниот долгорочен заем многу пред рокот на достасување и да го модифицираат, продолжат или рефинансираат преостанатиот долг и/или обврските за преференцијални акции“.
Веста силно одекна на пазарот, а акциите на „Истман Кодак“ (KODK) паднаа за повеќе од 25 проценти во вторникот.
Компанијата „Истман Кодак“ е основана во 1892 година, но нејзините корени датираат од 1879 година кога основачот Џорџ Истман патентирал машина за обложување плочи. Тој го продал првиот фотоапарат на „Кодак“ во 1888 година за 25 долари.
Во тоа време фотографијата била резервирана за малкумина поради нејзините технички барања, но фотоапаратот на „Кодак“ бил дизајниран да ја доближи до масите. Истман исто така го создал легендарниот слоган: „Вие го притискате копчето, ние го правиме другото“.
Самото име „Кодак“ нема никакво значење. Според компанијата, Истман го измислил затоа што му се допаѓала буквата К. „Буквата K ми беше омилена – се чувствува како силна, моќна буква“, објасни тој.
„Кодак“ доминира на пазарот со децении. Во текот на 70-тите, според „Економист“, тие држеа 90 проценти од продажбата на филмови и 85 проценти од продажбата на фотоапарати во САД, а хит-песната на Пол Сајмон, Kodachrome, беше на врвот на листата во 1973 година. Иронично, падот беше потпомогнат од технологијата што самите ја измислија – првиот дигитален фотоапарат, воведен уште во 1975 година.
Компанијата не успеа да се приспособи на дигиталната ера и поднесе барање за банкрот во 2012 година, со долгови од 6,75 милијарди долари кон 100.000 доверители. Краткорочно закрепнување се случи во 2020 година кога американската влада ги ангажира да произведуваат фармацевтски состојки. Цената на акциите потоа скокна толку многу што тргувањето беше запрено дури 20 пати во еден ден.
Иако повторно се соочува со загуби, „Кодак“ објави планови за проширување на фармацевтскиот дел од својот бизнис. Компанијата продолжува да произведува филмови и хемикалии за други компании, вклучително и филмската индустрија.
Фото: принтскрин/инстаграм
Економија
Голем пад на „Тесла“ на два важни пазара, кинескиот бренд процвета

„Тесла“ регистрираше голем пад на продажбата на автомобили во Велика Британија и Германија минатиот месец, додека, пак, кинескиот BYD регистрираше историски раст на продажбата во двете земји.
Во Велика Британија, „Тесла“ продаде само 987 возила минатиот месец, што е пад од 59,9 проценти во споредба со јули 2024 година, според податоците од здружението SMMT.
Дополнително, во Германија, продажбата на возила на „Тесла“ во јули се намали за 55,1 процент на годишно ниво на 1.110 единици.
Вкупниот резултат на „Тесла“ во Германија за првите седум месеци од 2025 година е исто така слаб – продадени се само 10.000 возила, што е пад од дури 57,8 проценти на годишно ниво.
За разлика од „Тесла“, BYD продаде 3.184 возила во Велика Британија во јули, четири пати повеќе отколку во истиот месец минатата година, додека во Германија растот на продажбата беше речиси 390 проценти.
„Тесла“ се бори на европскиот пазар поради зголемената конкуренција од кинеските производители, но и поради политичките активности на извршниот директор Илон Маск.
Маск претходно во јули предупреди дека „Тесла“ може да очекува неколку тешки квартали поради новите царини и укинувањето на даночните олеснувања за електрични возила во Соединетите Американски Држави.