Свет
Дали НАТО ќе се повика на членот 5?

Русија повторно се заканува со инвазија на Украина, тврди НАТО. Во тек се дипломатски напори за да се спречи тоа. НАТО испраќа војници во околните земји за поддршка на Украина.
Во исто време Русија испрати дополнителни воени трупи на границата со Украина.
Но, од толку насобрано тешко оружје прашање е дали ќе се користи, како и кој ќе го користи. Имено, Украина не е членка на НАТО, иако е во центарот на актуелната криза, а целото оружје е распоредено околу таа земја.
НАТО не може директно да ја брани Украина бидејќи не е членка на таа алијанса, но прашање е дали НАТО тогаш би можел да го иницира прашањето за членот 5.
На прес-конференцијата во петокот, американскиот секретар за одбрана, Лојд Остин, ја потсети Русија дека членот 5 од договорот за НАТО ги обврзува Соединетите Американски Држави и нивните сојузници да им помогнат на нивните источноевропски членки во случај Русија да нападне некоја од нив.
„Нашиот фокус не е на борбите во Украина“, рече тој додавајќи дека „работиме на убедување на нашите партнери и сојузници во НАТО“.
Што значи членот 5?
Заемната одбрана на членките на НАТО се објаснува со едноставна мантра – партиите се согласуваат дека вооружениот напад врз една од членките на НАТО, или повеќе од нив во Европа или Северна Америка, се смета за напад врз сите членки на алијансата.
Понатаму, беше објаснето дека доколку една членка на алијансата биде нападната, НАТО мора да преземе дејства за кои смета дека се неопходни, вклучително и употреба на вооружена сила, со цел да се одржи безбедноста на северноатлантската област.
Но, постои и член 5, кој дозволува вооружен одговор од страна на членките на НАТО во случај на напад врз земја што не е членка на алијансата, но тој член е нејасно формулиран и широк, што остава простор за други видови акции.
Така, НАТО досега само еднаш се повика на членот 5, по серијата напади на 11 септември 2001 година, кога терористичката група Ал каеда ги нападна САД.
По нападот, НАТО распореди сили за поддршка на САД во Авганистан, каде што од 2003 до 2014 година телото беше наречено Меѓународни сили за безбедносна помош (ИСАФ).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Почина „Мама Еразмус“, жената што ги промени животите на 16 милиони студенти

Италијанката Софија Коради, креаторката на образовната програма Еразмус што им овозможи на милиони млади луѓе да студираат во други европски земји, почина во Рим на 91-годишна возраст, објавија вчера италијанските медиуми.
Софија Коради, која подоцна ќе стане професорка на Универзитетот во Рим, како студентка доби престижна американска стипендија Фулбрајт, која ја однесе на Универзитетот Колумбија во Њујорк, каде што дипломирала право.
Таа предложи и започна програма за размена
Кога италијанскиот образовен систем не ја призна нејзината американска диплома по нејзиното враќање, таа предложи програма за размена, која на крајот ја започна на ниво на Европската унија во 1987 година.
Оттогаш, околу 16 милиони студенти учествувале во програмата, според веб-страницата на Еразмус.
Програмата, управувана од ЕУ, поттикнува поблиска соработка меѓу универзитетите и високообразовните институции низ цела Европа.
„Мама Еразмус“
Софија Коради, или „Мама Еразмус“ како што беше позната, рече дека идејата за програмата, родена за време на Студената војна, била нејзина „лична пацифистичка мисија“.
За италијанскиот министер за надворешни работи Антонио Тајани, кој ѝ го припишува „раѓањето на Генерацијата Европа“, таа „ги инспирирала животите на милиони млади луѓе кои патувале, студирале и прифаќале различни култури“.
Sofia Corradi ci ha lasciati.
Aveva sognato una gioventù europea che si incontrasse e si arricchisse delle proprie differenze. Milioni di studenti le devono un pezzo di vita e un orizzonte.
Omaggio alla Mamma Erasmus, il cui sogno continua a costruire la nostra Europa.
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) October 18, 2025
„Таа сонуваше за европска младина збогатена со нејзината разновидност. Милиони студенти ѝ ги должат своите хоризонти“, рече францускиот претседател Емануел Макрон на социјалната мрежа Икс.
Свет
Авганистан и Пакистан се согласија за прекин на огнот

Авганистан и Пакистан се согласија на моментален прекин на огнот на разговорите во Доха, соопшти Министерството за надворешни работи на Катар.
За време на разговорите што започнаа во саботата во Доха, „двете страни се согласија за моментален прекин на огнот и воспоставување механизми за консолидирање на траен мир и стабилност“, соопшти Министерството за надворешни работи на Катар во соопштение објавено на Икс.
Условите на договорот не беа откриени, но ќе следат состаноци меѓу авганистанските и пакистанските претставници за да се обезбеди неговото спроведување.
Пакистанскиот министер за одбрана, Хаваџа Асиф, подоцна потврди дека е постигнат договор за прекин на огнот и рече дека двете страни ќе се сретнат повторно во Истанбул на 25 октомври.
Преговорите беа водени со посредство на Катар и Турција.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) Американците објавија снимка од нападот на Карибите; Пентагон: Транспортираа товар со дрога

Министерството за одбрана на САД објави снимка од напад со беспилотно летало извршен пред два дена врз полу-нурнат брод на картел во јужниот дел на Карибите, покрај брегот на Венецуела.
Според американските разузнавачки служби, бродот не бил вистинска подморница, како што претходно тврдеа некои официјални лица, туку полу-нурнат брод што се движел по позната шверцерска рута кон САД. Бродот, според Пентагон, носел голема количина нелегални дроги, вклучително и фентанил.
Двајца убиени, двајца приведени па ослободени
Двајца членови на нарко картелот беа убиени во нападот, додека двајца други преживеаа и подоцна беа спасени од американската морнарица, според Американците. Преживеаните ќе бидат вратени во нивните матични земји – Колумбија и Еквадор.
Американските претставници истакнуваат дека ваквите полу-нурнати бродови се повеќе се користат за шверц на дрога од Јужна Америка до Карибите и Мексиканскиот Залив, од каде што пратките потоа се префрлаат во САД.
фото: принтскрин