Уругвај вчера стана првата латиноамериканска земја што донесе закон со кој се легализира евтаназијата. Уругвајскиот Сенат гласаше за законот што Долниот дом на парламентот го одобри во август.

Текстот беше одобрен со 20 од 31 глас, објави весникот „Ел Обсервадор“, кој забележува дека Уругвај е првата земја во претежно католичкиот регион чиј парламент ја легализира евтаназијата, а во Колумбија и Еквадор оваа практика е декриминализирана преку судовите.

„Денес Уругвај повторно е на чело на човековите права. Го донесовме законот за евтаназија: мерка што ја признава слободата на избор до самиот крај, со достоинство и слобода“, напиша сенаторката Констанца Мореира на социјалните медиуми.

Сенаторот Алехандро Санчез рече дека донесувањето на законот „зборува за длабока посветеност на човечкото достоинство и слобода“.

Уругвај се придружува на само неколку земји низ светот што имаат закони за евтаназија, вклучувајќи ги Холандија, Шпанија и Канада.

Откако претседателот Доналд Трамп ја укина даночната стимулација од 7.500 долари за купувачите, се очекува продажбата на електрични возила во САД да се намали. Во исто време, продажбата на електрични возила од кинеските конкуренти во остатокот од светот силно расте, пишува CNN.

Пред две години, додека се кандидираше за реизбор, Доналд Трамп ја исмејуваше иницијативата на претседателот Џо Бајден за електрични возила како „измама“ промовирана од „радикални левичарски фашисти, марксисти и комунисти“.

„Во рок од 3 години, сите овие автомобили ќе бидат произведени во Кина“, напиша тој на социјалните медиуми во тоа време. Таа изјава сега звучи повеќе како ветување отколку како предвидување.

Откако се врати на функцијата, Трамп и републиканците во Конгресот го сменија курсот за развој на електрични возила во Америка. Тие го елиминираа даночниот стимул од 7.500 долари што привлекуваше купувачи, го замрзнаа финансирањето за инфраструктура за полнење и ги елиминираа целите за енергетска ефикасност за производителите на автомобили.

Резултатот е повлекување на САД од трката за електрични возила токму кога Кина, нејзиниот главен економски ривал, добива на предност. Со тоа, Кина ја зацврстува својата доминација не само во глобалната продажба на електрични возила, туку и во синџирите на снабдување со батерии и клучните ретки метали што се користат во нивното производство.

Во политички контекст, ставот на Трамп против електричните возила е разбирлив – републиканците долго време се спротивставуваа на стимулациите предводени од демократите, делумно затоа што ги гледаат како закана за нафтената и гасната индустрија. Но, во контекст на трговската војна на Трамп со Кина, логиката на повлекување од електричните возила станува нејасна.

Пакетот за стимулации на Бајден во голема мера беше насочен кон Кина – поттикнувајќи ја изградбата на фабрики за батерии во САД и казнувајќи ги компаниите што не произведуваа доволно во САД.

Според таа логика, Трамп требаше да оди подалеку за да ги охрабри американските производители и потрошувачи да ги прифатат електричните возила. Кога беше прашан за контрадикцијата, портпаролот на Белата куќа рече дека Трамп „ја враќа американската доминација во енергетиката и производството со елиминирање на мачните регулативи што ја задушија енергетската индустрија и враќајќи работни места дома“, како дел од „обврската на администрацијата да обезбеди американските производители на автомобили да играат клучна улога во следната позлатена ера на Америка“.

Во речиси секој друг сектор – од фармацевтската индустрија до вештачката интелигенција до чиповите – Трамп јасно стави до знаење дека сака производство на американска почва.

Имајќи го тоа предвид, би имало смисла Трамп да направи сè што може за да се произведуваат електрични автомобили во САД, особено затоа што многу експерти велат дека сме поблиску до крајот на ерата на бензинот отколку до почетокот.

Во меѓувреме, кинеските производители како BYD и Geely прават силен наплив на странските пазари. Иако овие брендови можеби не им се познати на Американците, тие се сè попопуларни и достапни на пазарите од Источна Азија до Европа и Јужна Америка.

Фото: ЕПА

Од 1981 година, кога болеста стана позната, СИДА-та одзеде 44 милиони животи низ целиот свет. Се смета за една од најсериозните епидемии во историјата на човештвото. Иако бројот на смртни случаи се намали со текот на времето благодарение на едукацијата и превентивните мерки, луѓето сè уште умираат од последиците на оваа болест.

Во 2024 година, околу 630.000 луѓе починаа од СИДА низ целиот свет. Затоа, откритието од страна на Универзитетската клиника во Келн непосредно пред почетокот на Европската конференција за СИДА (15-18 октомври) во Париз буди нова надеж дека тоа би можело да претставува уште едно оружје во борбата против оваа болест, пишува Дојче Веле.

Тестирани повеќе од 800 антитела против ХИВ
Истражувачкиот тим предводен од Флоријан Клајн, директор на Институтот за вирусологија, проучувал примероци од крв од 32 лица. Сите биле заразени со ХИВ, но независно, односно без терапија, развиле силен и широко ефикасен имунолошки одговор преку антитела против вирусот.

Научниците тестирале повеќе од 800 различни антитела од овие примероци во лабораторија, испитувајќи ја нивната способност да го неутрализираат вирусот ХИВ. Едно од нив, означено со 04_A06, особено се издвојуваше. Ова антитело го блокира местото преку кое вирусот се прицврстува на клетките домаќини за време на инфекцијата. На овој начин, го спречува вирусот ХИВ да влезе во клетките. Откако вирусот ќе влезе во клетка, ги презема нејзините функции и ги користи за да се реплицира, со што го ослабува имунолошкиот систем на долг рок.

Планот за производство на антитела се наоѓа во човечкиот имунолошки систем, во Б-лимфоцитите. Кога ќе дојдат во контакт со патогени, овие лимфоцити созреваат во плазма клетки кои произведуваат големи количини на антитела, вклучувајќи го и 04_A06. Истражувачите го дешифрираа генетскиот план за неговото создавање и беа во можност да го репродуцираат. „Значи, повеќе не е потребно да се зема крв од пациенти, но овој генетски план може да се вметне во друга клетка и да се каже: произведете го овој протеин – или ова антитело.“

Антитело 04_A06 – за терапија и превенција на ХИВ
Во експерименти на глувци кои носат компоненти на човечкиот имунолошки систем и се инфицирани со ХИВ, антителото 04_A06 беше во можност целосно да го неутрализира поголемиот дел од вирусот ХИВ. Истражувачите тестираа околу 340 различни варијанти на ХИВ, вклучувајќи ги и оние кои веќе беа отпорни на други антитела. „Вирусите се многу разновидни и затоа ХИВ е толку тежок за лекување, бидејќи постои голема генетска разновидност меѓу вирусите“, објаснува Клајн. Новооткриеното антитело, сепак, беше во можност да неутрализира 98 проценти од тестираните варијанти.

Значи, 04_A06 може да им помогне на луѓето кои веќе се инфицирани со ХИВ бидејќи го спречува вирусот да влезе во клетката. „Се врзува за рецепторот на вирусот, го блокира и на тој начин го спречува да ја инфицира целната клетка.“ Покрај тоа, вирусите кои се „обележани“ со антитела полесно се препознаваат и уништуваат од имунолошкиот систем. Ова антитело може да се користи и превентивно за да се спречи инфекцијата со ХИВ: „Ако антителото веќе постои во телото, вирусот што влегува веднаш се запира пред да може да ја инфицира клетката.“

Сè уште нема вакцина против ХИВ
Новото антитело би можело да дејствува како таканаречена пасивна имунизација. Спротивно на тоа, активната имунизација вклучува вакцина што му овозможува на телото самостојно да произведува антитела, но таква вакцина сè уште не постои. Постојат студии со mRNA вакцина што треба да го стимулира имунолошкиот систем да одговори на специфичен протеин од обвивката на вирусот ХИВ. Сепак, досега овој пристап е тестиран само на една варијанта на вирусот.

Во моментов, разни лекови во форма на таблети или инјекции се користат за профилакса против ХИВ инфекции, и тоа со голем успех. Сепак, таблетите најчесто треба да се земаат секојдневно. Депо препаратите со долго дејство, како што се оние што содржат ленакапавир, веќе се одобрени во САД и ЕУ, но сè уште не се продаваат во ЕУ.

Идејата зад профилаксата со антитела како 04_A06, објаснува Клајн: „Дека можете да избегнете земање таблети дневно бидејќи би имало повеќе од 90 проценти шанса да се спречи инфекцијата“. Профилаксата со антитела би се земала приближно на секои шест месеци.

Ново ХИВ антитело со висока потенција
Веќе се откриени и други антитела со широк спектар против ХИВ, но „04_A06 дефинитивно е исклучително моќен претставник на оваа група“, вели Александра Тркола, директорка на Институтот за медицинска вирусологија на Универзитетот во Цирих. „Теоретски, само 04_A06 постигнува ефикасност што нормално се постигнува само со комбинирање на повеќе антитела“.

„Силен“ во овој контекст значи дека дури и кога мала количина од антителото се нанесува на заразените клетки, ефектот е многу изразен. Ова е важно ако откритието од Келн еден ден ќе се развие во лек што може да се администрира со инјекција. Бидејќи може да се администрира само ограничена количина – а давањето 20 инјекции не само што би било незгодно, туку и многу скапо за производство, објаснува Клајн.

Долгиот пат до лек за СИДА
Сепак, може да помине долго време пред да се развие вистински лек базиран на 04_A06, вели Кристоф Спинер, раководител на одделот за заразни болести во Универзитетската болница „Rechts der Isar“ во Минхен. Тој забележува дека резултатите од Келн во моментов се само лабораториски податоци, „така што ефикасноста не може директно да се пренесе во услови од реалниот живот“. Потребни се понатамошни студии за дозата, безбедноста и ефикасноста на антителото.

Александра Тркола, исто така, предупредува: „Сè уште не можеме да знаеме дали антителото ќе се покаже ефикасно и во клиничка употреба“. Сепак, додава: „Знаците секако се многу охрабрувачки“.

фото: принтскрин