Економија
Бесими: Финансирање на мерките за ублажување на ефектите од постојната криза, сo задржување на контурите на фискална консолидација

На крајот на јануари државниот и јавниот долг се намалија неколку проценти поени во однос на нивото од 2020 година и изнесуваат 48,7% и 57% соодветно. Во собраниска процедура е Законот за буџети со кои се пропишува лимит за јавниот долг од 60%. ММФ проценува дека за земјите од регионот 70% е нивото на долг кој нема да го загрозува економскиот раст. Намалување на буџетскиот дефицит, во насока на стабилизирање на долгот е политика која ќе се спроведува на среден рок, додека на кус рок, фискалната политика ќе се концентрира на заздравување на економијата и поддршка на стандарот на граѓаните, пишува во најновата колумна министерот за финансии Фатмир Бесими.
„Според проценките на Меѓународниот монетарен фонд и на експертите за земјите од Централна, Источна и Југоисточна Европа, прагот од 70% нема да делува негативно на економскиот раст на овие економии. Нашиот јавен долг е далеку под овие прагови. Според последните податоци за државниот и јавниот долг кај нас, на крајот од јануари годинава тие изнесуваат 48,7% и 57% соодветно. Гарантираниот долг изнесува 7,95%. Во однос на крајот на 2020 година, ова е намалување од 4 процентни поени кај јавниот долг и 3,2 процентни поени кај државниот долг. Инаку, според фискалните правила дефинирани како Мастришки критериуими, кои веќе се составен дел на предложениот Закон за буџети, кој е во собраниска процедура, предвидуваат прагови од 60% за долгот на општата влада и 15% гарантираниот долг како процент од БДП, според кои кумулативно јавниот долг може да достигне ниво од 75% од БДП. Секако, во новиот предлог закон за буџети се дефинира и буџетскиот дефицит да не надмине ниво од 3% од БДП“, пишува министерот за финансии.
Тој посочува дека согласно ревидираната Стратегија за јавен долг 2022-2024 (со изгледи до 2026 година) очекувањата беа дека 2021 година ќе ја завршиме со јавен долг од 61,2% и државен долг од 52%. Сепак, остварувањата се нешто пониски од оваа проекција. За годинава очекувањата за јавниот и државниот долг согласно Стратегијата е дека истите ќе изнесуваат 63,5% и 53,4%, но мора да се има предвид и пониската стартна основа, како и новонастанатите случувања со Украина.
„Годинава, согласно Буџетот за 2022, за финансирање на буџетскиот дефицит и на обврските кои достасуваат за отплата на странскиот и домашниот пазар потребни се 894,9 милиони евра (од кои 545,2 милиони евра за покривање на буџетскиот дефицит, 186 за отплата на надворешен и домашен долг и 164 милиони евра за отплата на камати). Изворите од кои ќе се финансираат овие потреби се државните хартии од вредност на домашниот пазар во износ од 350 милиони евра, еврообврзница која е иницијално планирана на сума од 250 милиони евра, заеми од меѓународни институции за финансирање проекти во износ од околу 95 милиони евра и користење на депозитите во износ од околу 203 милиони евра. Притоа, како што понатаму во текстот објаснува, за поддршка на стопанството и избегнување на евентуална стагфлација, препорачливо е да се фокусираме на надворешни извори на финансирање, посочува Бесими.
Буџетскиот дефицит за 2022 е проектиран на 4,3%. Согласно фискалната стратегија 2022-2024 (со изгледи до 2026), се планира буџeтскиот дефицит да се намали на 3,5% во 2023 година, 2,9% во 2024 година, 2,5% во 2025 година и 2,2% во 2026 година. Согласно тоа, очекувањата за јавниот и државниот долг се дека до 2026 ќе се сведат до 56,5% и 50% соодветно.
„Фискалната консолидација е дел од нашата фискална стратегија. Се оди кон максимално рационализирање на расходите, со истовремено зголемување на развојната компонента на буџетот. Истовремено, се преземаат повеќе системски активности за зголемување на приходната страна – како мерките и активностите во борбата против сивата економија и подобрувањето на капацитетите на институциите за наплата на давачките“, вели министерот за финансии.
Тој посочува дека мора да се има предвид и новонастанатата ситуација со растот на цените на енергентите.
„Исто како и во ковид-19 кризата, доколку не се реагира на време, ќе има значајни социјални и економски последици. Досегашната реакција значи помалку даночни приходи и дополнително повеќе фискални издатоци за поддршка на граѓаните и фирмите. Оттука, најважно е да се продолжи со поддршка на закрепнувањето на економијата, бидејќи бавното и долго економско закрепнување може, исто така, да придонесе кон раст на јавниот долг како процент од БДП“, истакнува министерот за финансии во колумната.
Следни чекори остануваат ребалансот (со ревидирани макроекономски и фискални проекции), како и начинот на финансирање на мерките за ублажување на ефектите од постојната криза, а притоа да се задржи компонентата на раст на економијата, а во исто време да ги задржиме контурите за фискална консолидација на среден рок во услови на раст на цените и каматните стапки.
Бесими истакнува дека Владата е подготвена да презема и нови мерки во насока на заштита на стандардот на граѓаните и поддршка на заздравувањето на економијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Советот на Народната банка го усвои најновиот квартален извештај – најважните сегменти од економијата се во согласност со очекувањата

Советот на Народната банка на својата редовна седница го усвои Кварталниот извештај за второто тримесечје од 2025 година.
Во Извештајот се истакнува дека, во текот на вториот квартал, Народната банка го задржа внимателниот пристап во водењето на монетарната политика и не направи промени во основната каматна стапка, соодветно на условите во економијата.
Во однос на остварувањата на основните макроекономски показатели, во првиот квартал од годината растот на домашната економска активност е стабилен, со стапка којашто е приближно иста со проектираната според априлскиот циклус проекции, а најновите високофреквентни податоци за вториот квартал упатуваат на натамошен раст на економската активност. Годишната стапка на инфлација забави во второто тримесечје и се сведе на 3,5%, сепак е малку повисока во споредба со очекувањата од април. Надворешната позиција на економијата е стабилна и во склад со очекувањата, при умерен дефицит на тековната сметка во првото тримесечје од 2,1% од БДП, а нивото на девизните резерви и натаму е во безбедната зона и обезбедува соодветна поддршка за одржување на стабилноста на домашната валута.
Монетарните податоци покажуваат натамошен солиден раст на депозитите и на кредитната активност. Имено, банките и натаму обезбедуваат кредитна поддршка за домашната економија, посилна од очекувањата, при посилен раст и на депозитната база. И натаму се бележат поволни придвижувања од аспект на рочната и валутната структура на штедењето (раст на денарските и долгорочните депозити), одразувајќи ги ефектите од мерките преземени од страна на Народната банка и стабилизираните очекувања на економските субјекти.
Економските услови и натаму се под влијание на неизвесноста, односно ризиците поврзани со надворешното окружување сѐ уште се изразени, а неопходно е натамошно следење и поголема претпазливост во однос на политиките коишто влијаат врз побарувачката во домашната економија и врз ценовната динамика. Народната банка како и досега внимателно ќе ги следи макроекономските податоци и ризиците и ќе ги презема сите неопходни мерки користејќи ги сите расположливи инструменти за одржување на стабилноста на девизниот курс и на ценовната стабилност.
На седницата на Советот беше усвоена Годишната информација за плаќањата во земјава за 2024 година, како и Годишниот извештај за извршениот надзор над платните системи во 2024 година, коишто покажуваат дека зголемената употреба на дигиталните решенија за извршување на плаќањата придонесе за солиден годишен раст на бројот на безготовинските плаќања во текот на 2024 година од 12,7%. Растот во поголем обем произлегува од плаќањата со платежни картички, a се забележува солиден раст и на плаќањата со кредитни трансфери (платни налози). Притоа, кај платежните трансакции со платежни картички е остварен годишен раст од 14,3%, а кај платежните трансакции остварени со кредитните трансфери растот изнесува 9,8%.
Економија
Од бесплатни услуги до премиум-привилегии, сè во една банка

1.Да се биде клиент на Халкбанк значи да се биде чекор напред
2.Со Халкбанк добивате повеќе: Бесплатни услуги, паметни пакети и премиум искуства
Без разлика дали сте примател на плата, пензија или млад корисник на HalkЕz пакетот – да се биде клиент на Халкбанк значи секојдневно да добивате повеќе. Повеќе слобода, повеќе удобност, повеќе безбедност и пристап до услуги кои ви го олеснуваат животот, а притоа штедите време и пари.
Халкбанк за своите клиенти овозможува бројни услуги кои се целосно бесплатни, како на пример подигнување готовина без провизија од сите банкомати во земјата, без разлика на банката. Исто така и електронското и мобилното банкарство се со нула трошоци со кои обезбедувате едноставно, брзо и безбедно управување со вашите средства. На овој начин можете постојано да ја следите состојбата на сметката, како и за плаќањата и трансакциите во движење, при што добивате информации преку СМС за извршени трансакции.
Халкбанк се погрижи да обезбеди погодности за секоја генерација.
За младите до 29 години, HalkEz пакетот значи почеток на финансиска независност со поддршка – со бесплатна трансакциска сметка, мобилно банкарство, картичка и други поволности.
За пензионерите, Халкбанк обезбедува сигурност и почит, преку редовна и навремена исплата на пензијата, како и преку специјалниот Пакет за пензионери кој е со бројни бенефиции – достапни услуги, бесплатни трансакции и поддршка при секојдневните банкарски потреби.
За вработените кои ја примаат својата плата преку Халкбанк, отворени се сите можности на Смарт пакетот – комплетно банкарско решение кое ги обединува најчесто користените услуги во еден месечен пакет. Тука се вклучени бесплатно водење на трансакциска сметка, бесплатна дебитна картичка, бесплатно мобилно и електронско банкарство, бесплатни месечни известувања и бесплатно подигнување готовина на сите банкомати во земјата. Исто така, пакето носи и поволности при одобрување потрошувачки и хипотекарни кредити. Овој пакет е наменет за сите кои сакаат едноставност, флексибилност и контрола врз своите финансии – во секој момент и од било каде.
За оние што што бараат повеќе, тука се Премиум пакетите. Премиум картичките Mastercard World Debit, Mastercard World Credit, Visa Platinum и Visa Gold на Халкбанк носат ново ниво на искуство. Со нив добивате приоритетен пристап до аеродромските VIP Lounge салони ширум светот, во кои ќе најдете сè што ви е потребно за мирен старт на патувањето, удобни места за седење, бесплатни освежувања и пијалаци, Wi-Fi, електрични приклучоци, весници, и она најважното, а тоа е мирот.
Преку Премиум картичките добивате пристап и до иновативните ORYX услуги, кои ви нудат поддршка на пат (ORYX на пат) во случај на незгода или потреба од влечна служба, како и домашна поддршка преку ORYX мајстори, кои се тука за вас за сите поправки и итни интервенции во домот – електричари, водоводџии, бравари и повеќе.
Со Халкбанк, добивате многу повеќе од обична банкарска услуга – добивате партнер кој е тука за вас во секој чекор. Со транспарентни услуги, практични решенија и постојана грижа за клиентите, Халкбанк останува доверлив финансиски партнер – независно од вашата возраст, статус или стил на живот.
ПР
Економија
Маркетите да не прават трикови оти ограничувањата може да бидат годишни, не неделни или месечни, порача Мицкоски

Можни се годишни место неделни или месечни ограничувања на маржите за да се заузда растот на цените во маркетите. Премиерот Христијан Мицкоски денес им порача на маркетите да бидат внимателни оти се следи растот на цените.
„Тоа го следиме како процес и мојата порака до маркетите е да не се служат со трикови затоа што ограничувањата може да бидат годишни, а не неделни или месечни. Многу внимателно преку Пазарниот инспекторат и Министерството за економија и труд го следиме однесувањето на некои од маркетите“, рече премиерот Мицкоски одговарјќи на новинарски прашања по прошетката во обновената Клиника за уво, нос и грло.
Со недели премиерот Мицкоски најавуваше дека до крајот на јули ќе се знае моделот по кој Владата ќе постапува за поскапувањето на прехранбените производи. Се правеа анализи и се разгледуваа разни пристапи, се правеа консултации со професори и со претставници на трговските синџири, но детали за тоа какви мерки ќе се преземат премиерот не кажа ниту денес по истекот на јули.