Свет
Како војната во Украина ќе се одрази врз туризмот во Европа?

Многу европски туристички земји, како Хрватска, Шпанија и Италија, се надеваа дека оваа сезона ќе биде многу подобра од претходните две поради укинувањето на мерките за пандемијата, но ситуацијата со Украина искомплицира сè.
Диего Санз, туристички водич во Шпанија, изјави за „Њујорк тајмс“ дека бил воодушевен кога во средината на февруари ја добил својата прва меѓународна групна резервација по повеќе од една година.
„Живееме во самиот рај. Бевме сигурни дека сè ќе си дојде на свое место кога ќе се укинат мерките и дека туристите ќе ни се вратат како пчели кои напаѓаат нектар“, рече Санз.
Но, откако Русија ја нападна Украина кон крајот на февруари, дојде до пад на меѓународните резервации. Во првата недела од војната, бројот на резервации за летови во Европа падна за 23 отсто.
„Ние сме среде силна бура“
„Ние сме среде силна бура“, рече Санз. Имено, регионот на Коста Бланка го зафати едно од најсилните дождови во историјата. Врнежите траеја 18 последователни дена и предизвикаа ненадејни поплави.
„Сонцето ќе се врати, но што е со војната и економските проблеми? Не знам дали ќе заработиме нешто ова лето“, додаде туристичкиот водич.
Што се однесува до рестораните, сопствениците се обидуваат да најдат евтина замена за пченицата и сончогледовото масло, од кои 75 до 80 отсто доаѓаат од Русија и Украина.
„Се трудиме да бидеме флексибилни. На пример, наместо сончоглед користиме маслиново масло. Но, проблемот е во управувањето со трошоците, тие стануваат поскапи“, рече Хавиер Гарсија Куенка, потпретседател на синџирот хотели и одморалишта Magic Costa Blanca.
Се намалува бројот на туристи во Хрватска
Хрватска често е една од европските економии кои најмногу зависат од туризмот, при што приходите од оваа гранка сочинуваат околу една петтина од БДП. Во 2021 година Хрватска ја посетиле 13,8 милиони туристи, а остварени се 84,1 милиони ноќевања. БДП тогаш порасна за 10,4 отсто. Сепак, бројот на резервации во Хрватска сега е намален, според NYT.
Приватната екскурзиска компанија „Дубровник Ботс“, чиишто најголем број клиенти доаѓаат од Соединетите Американски Држави, се очекуваше оваа година да собори рекорди. Сепак, по инвазијата на Украина, стапката на резервации паднала за 70 проценти.
„Според странците оддалечени сме една педа од Украина“, вели сопственикот Никша Смојвер.
Дополнително, чартер компаниите се загрижени поради поскапувањето на бензинот и можниот недостиг на гориво. Dubrovnik Boats сега наплаќа 750 долари (околу 5.160 куни) за патување на релација Дубровник-Хвар. Компанијата досега не ги зголемила цените на билетите, но можеби ќе треба да го направи тоа.
„Се чувствува депресија“
Слична е ситуацијата и во Италија каде што има се помалку оптимизам за успехот на оваа сезона. Пред пандемијата, туризмот сочинуваше околу 14 отсто од БДП на Италија, а во 2019 година земјата ја посетија повеќе од 63 милиони туристи.
„Се чувствува депресија. Мислевме дека пандемиската криза е завршена, но сега повторно има пад на резервациите“, рече Маргерита Капони, која работи како туристички водич во Рим.
Бернабо Бока, претседател на италијанската хотелска асоцијација Федералберги, рече дека е најмногу загрижен за трошоците за енергија, кои значително се зголемија во Италија во последните месеци.
„Хотелите трошат многу енергија. Тие работат седум дена во неделата, 24 часа на ден. Затоа, цената на енергијата е важна компонента во бизнисот“, рече Бока.
Италијанскиот министер за туризам Масимо Гараваља неодамна спомна анкета спроведена меѓу американските патници во која 47 отсто од 4.500 испитаници изјавиле дека ќе ја посетат Европа само кога ќе видат како ќе се развива ситуацијата во Украина.
„Се разбира, ако половина од американските туристи не дојдат во Европа, тоа ќе биде драма“, рече Гараваља.
Некои сепак се оптимисти за сезоната
Но, многу туристички агенции сè уште се оптимисти за оваа сезона, и покрај војната што беснее во Европа и пандемијата на коронавирус. Минатата недела туристичката агенција „Експедија“ објави дека Европа ја чека „добро лето“, додавајќи дека американските туристи пет пати повеќе барале патувања во Британија, Германија и Франција оваа година во споредба со истиот период во 2020 година.
Хотелиерите на Коста Бланка потпишаа договори со фиксни цени со туристичките агенции, што најверојатно ќе резултира со помалку откажувања. Куенка, од синџирот хотели „Меџик Коста Бланка“, рече дека досега не ги зголемил цените и дека половина од хотелските соби се веќе резервирани.
„Ќе треба да ја следиме инфлацијата и можеби ќе треба да ги прилагодиме нашите стапки за да го задржиме профитот. Нема да имаме толку добра година како што очекувавме. Но, сè уште има голема побарувачка. Имено, за време на пандемијата, луѓето сфатија дека можат да умрат и дека нема да живеат вечно, па сега повеќе размислуваат за одмор и слободно време“, изјави Куенка.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Техеран се соочува со историска водна криза: „нултиот ден“ сè поблиску

Иранскиот главен град Техеран најверојатно е само на неколку недели од таканаречениот „нулти ден“, предупредуваат експертите – денот кога чешмите ќе пресушат во големи делови од градот, додека земјата се соочува со сериозна криза во снабдувањето со вода. Клучните резервоари се празни, некои од најдлабоките се сведени на плитки езерца, додека властите се борат да ја намалат потрошувачката на вода, а жителите очајно се обидуваат да ја зачуваат за да избегнат катастрофа.
„Доколку денес не донесеме итни одлуки, во иднина ќе се соочиме со проблем што нема да можеме да го решиме“, изјави иранскиот претседател Масуд Пезешкијан.
„Не е новост дека Иран складира вода поради сушата. Но, разликата сега е што оваа криза го погодува главниот град “, рече Кавех Мадани, директор на Институтот на Обединетите нации за вода, животна средина и здравје.
Техеран, каде што живеат околу 10 милиони луѓе, би можел целосно да остане без вода ако нивото на потрошувачка не се намали, стравуваат експертите.
Корените на кризата лежат во комбинација од неколку фактори, вклучувајќи, како што велат инженерите, децении лошо управување со водните ресурси и растечка нерамнотежа помеѓу понудата и побарувачката. Сето ова е дополнително влошено од климатската криза , пишува „CNN“.
Иран моментално поминува низ една од најлошите суши во својата историја – петта година по ред.
Земјата се соочува и со неподносливи топлотни бранови. Овој месец, температурите во некои делови од Иран достигнаа повеќе од 50 степени Целзиусови, според климатологот и историчар на метеоролошки податоци Максимилијан Херера. Според веб-страниците за временска прогноза, еден ден во јули се забележани нереални 65 степени, што го прави Иран едно од најжешките места на земјата. Од друга страна, има се помалку дождливи денови – за 40 проценти оваа година, ако се спореди со претходната.
„Како одговор на кризата, властите го намалија притисокот на водата во Техеран за речиси половина, што влијаеше на околу 80 проценти од домаќинствата“, изјави гувернерот на покраината Техеран, Мохамад Садек Мотамедијан.
Вода се доставува до главниот град на Иран со цистерни, а оние што можат да си ја дозволат набрзина инсталираат резервоари за складирање вода.
Минатата недела, владата прогласи неработен ден во Техеран и други делови од земјата за да заштеди вода и електрична енергија.
„Сега се разгледува можноста за неработна недела, со цел граѓаните да го напуштат градот и со тоа да ја намалат потрошувачката“, кажа портпаролката на владата Фатеме Мохаџерани.
Браната Амир Кабир е една од петте главни акумулации што го снабдуваат Техеран со вода. Нејзиното ниво на водата во акумулацијата падна на најниско ниво во историјата.
Експертите предупредуваат дека нема едноставно решение за оваа криза. Според Кавех Мадани, владата се одлучува за привремени, „фластериски“ мерки, како што се нови проекти за пренасочување на водните текови. Техничките решенија како што се десалинизацијата (отстранување на солта од морската вода) и рециклирањето на отпадните води мора да бидат дел од решението, додаде тој, но „тие решенија само привремено ги ублажуваат симптомите, без да ја решат основната причина“.
Тој се залага за целосна трансформација на економијата – транзиција од земјоделство кое троши огромни количини вода (која моментално сочинува околу 90 проценти од потрошувачката на вода во Иран) кон услужни дејности и индустрија кои имаат значително помал „воден отпечаток“.
Овој вид реформа, вели тој, би бил болен и скап – и економски и политички – и е многу малку веројатен под сегашната влада и со постојните санкции наметнати врз Иран од страна на Соединетите Американски Држави и други земји.
„Ќе има надеж да се избегне „нултиот ден“, доколку Техеран издржи до крајот на септември“, заклучи Мадани.
Свет
(Фото) „Постапките на Трамп убиваат, а љубовта спасува животи“, кажаа на Парадата на гордоста во Амстердам

Околу 80 шарени бродови за Парадата на гордоста пловеа низ каналите на Амстердам на крајот од седумдневната прослава на ЛГБТК+ заедницата во градот.
Иако поворката не е политичка, учесниците ја искористија можноста да ги критикуваат конфликтите што беснеат низ целиот свет и бројните светски лидери за нивните негативни ставови кон правата на ЛГБТК + заедницата, пренесува Ројтерс.
Палестински знамиња беа видени во толпата.
Учесниците на парадата го критикуваа и американскиот претседател Доналд Трамп, чија администрација спроведе антитранс политики и ги намали средствата за меѓународни програми за помош, што ги загрози напорите за превенција од ХИВ во Африка.
На еден од бродовите беа прикажани лажни гробишта и порака „Постапките на Трамп убиваат. Љубовта спасува животи“.
Свет
(Видео) МААЕ: Експлозии и чад во близина на нуклеарната централа Запорожје

Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) денес објави дека нејзиниот тим во нуклеарната централа Запорожје во Украина слушнал експлозии и видел чад што доаѓа од блиската локација.
Нуклеарната централа објави дека еден од нејзините помошни објекти бил нападнат денес, според соопштението, објави Ројтерс.
Се нагласува дека помошниот објект се наоѓа на 1.200 метри од нуклеарната централа.
Претставниците на електраната претходно денес објавија дека гранатирањето од страна на украинските вооружени сили предизвикало локализиран пожар во индустриската зона во близина на нуклеарната централа Запорожје.
🔴 UKRAINE :📹 AN AUXILIARY FACILITY OF UKRAINE'S ZAPORIZHZHIA NUCLEAR POWER PLANT (ZNPP) WAS HIT
ZNPP is Europe's largest nuclear plant, under Russian control since 2022
The IAEA reported its team at Zaporizhzhia Nuclear Power Plant heard… pic.twitter.com/MSeeXGYnlh
— LW World News 🌍 (@LW_WorldNews) August 2, 2025
Како што е соопштено, нема закана за безбедното работење на нуклеарната централа.
Се наведува дека зрачењето измерено во индустрискиот комплекс на електраната и во зоната на набљудување било „во границите на природните вредности“.
Во соопштението стои дека за време на гаснењето на пожарот, рускиот спасувачки тим бил нападнат од дрон на украинските вооружени сили и дека во нападот немало жртви.