Контакт

Економија

Земјоделството и младите – клучен дел од агендата за развој на ЕУ

Објавено пред

„Здрава, безбедна и достапна храна“ беше тема на последната дебата поттикната од Европскиот зелен договор, инспирирана од изложбата „Розeви тигри и златни гуштери и што уште не“ што се одржа во резиденцијата на Европската Унија во Скопје. Како да се мотивираат младите да се занимаваат со земјоделство, како да се зголеми нивниот ангажман во земјоделството како клучен дел од агендата за развој, што им е неопходно, беа дел од прашањата на кои дебатираа триесетина претставници на институции, здруженија и поединци што се занимаваат со земјоделство, полјоделство, лозарство и овоштарство, пчеларство.

dobivaj vesti na viber

Домаќини беа евроамбасадорот Дејвид Гир и Пол Бускот, Маргарита Делева и Константинос Супилас од Делегацијата на Европската Унија во Скопје. Своите ставови ги пренесоа Никица Бачовски, директор на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој, Ванчо Кировски од Националната федерација на фармери, Сузана Димитриевска од Националната асоцијација на земјоделски задруги, и Виктор Ѓамовски, директор на Земјоделскиот институт при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Пред дебатата присутните ја разгледаа изложбата инспирирана од проблемите со биодиверзитетот и климатските промени. Кураторот Бојан Георгиевски од галеријата „Акантус“ ги воведе во делата на уметниците Велимир Жерновски, Маја Кировска, Вана Урошевиќ и Зоран Тодовиќ (кои работеа на заеднички проект), Ненад Тонкин и Озбек Ајваз.

Бускот беше особено среќен што многу млади луѓе, пчелари и земјоделци, присуствуваа и активно беа вклучени во дебатата. И самиот одгледува кошница со пчели во дворот на резиденцијата, а израснал на фарма во Белгија каде што неговите родители се занимаваат со органско производство на храна.

– Затоа оваа тема ми е многу блиска и важна. Свесен сум дека земјоделците не се луѓе на кои зборувањето им оди од рака, но ги охрабрувам учесниците да се вклучуваат активно во дискусијата. Кажете што ве мачи, со какви предизвици се соочувате. Сакам да ги чујам вашите предлози и идеи, сосема е неважно како ќе ги соопштите – ги охрабри Бускот учесниците.

На него се надоврза Супилас, програмски менаџер за земјоделство и рурален развој при Делегацијата на ЕУ, и ги повика присутните да аплицираат на актуелниот повик објавен на веб-страницата на Делегацијата на ЕУ, кој трае до 18 јули.

Мила Јовановска од невладината организација „Биди зелен“, модератор на дебатата, ги пренесе предвидувањата на Светската здравствена организација дека до 2050 година 7 од 10 луѓе ќе живеат во градовите. Тоа значи дека уште повеќе млади ќе ги напуштат руралните средини, што дополнително ќе го зголеми недостигот на храна со кој светот допрва ќе се соочи.

Ванчо Андонов е млад човек од Струмица, дипломиран програмер кој пред една и пол година го напуштил ИТ-секторот и целосно се посветил на дотогашното хоби – пчеларството.

– Дотогаш работата ми беше врзана со компјутер. Се случуваше да завршам со работа, да направам мала пауза, па да продолжам уште неколку часа работејќи на друг проект. Пчеларството прво беше релаксација, да излезам во природа. Сега ми е главна дејност. Произведувам мед, матичен млеч и други производи. Пчеларството е многу подоходовна гранка од земјоделските производи зашто медот не се расипува. Тоа е огромна предност и за одржување на цената на производите – објаснува Андонов.
Зоран Богоев од Кочани вели дека од дете чувал животни. Пред 3-4 години се насочил кон одгледување пчели. Многу му помогнала обуката што ја завршил лани. Тој познава многу млади што почнуваат да се занимаваат со пчеларство, а дури половина од нив се жени, што порано било невообичаено.

Магдалена Јанчова е инспиративна млада жена од виничкото село Грљани. Нејзиното семејство произведува мед и други производи од пчели, продукти од козјо млеко, а се занимаваат и со хортикултура. Таа е магистер по фармација и се наоѓа на крстопат дали да продолжи со оваа професија или целосно да му се посвети на семејниот бизнис.

– Ми се останува на село, да продолжам со она во што моето семејство го вложи сиот свој живот. Но, треба да сме свесни дека условите се различни во секое место. Некаде има, некаде нема инфраструктура. Има села со многу лоши услови за живот, без вода, со нестабилна струја. Новите машини не поддржуваат слаба струја и се неупотребливи. Овие нешта државата мора да ги среди, не зависат ниту од младите ниту од земјоделците – вели Јанчова.

Таа апелира институциите да им овозможат на младите подобри услови за да сакаат да останат на село. Нејзиното семејство ги обработува нивите на други луѓе. Бидејќи немаат земјиште на свое име, не можат да користат субвенции од државата.

Директорот Бачовски објасни дека со договор за закуп на земјиште може да се пријават за субвенции. Со новите измени во легислативата, предност во давањето земјиште под концесија ќе имаат локалните жители, а младите до 40 години ќе бидат ослободени од плаќање надомест за користење државно земјиште во првите три години. Бачовски вели дека во последните три години за три пати се зголемени субвенциите за одгледување пчели.

– Секоја година доделуваме грантови за млади земјоделци од 10 до 20 илјади евра. Ние сме мала држава, но 65 отсто од хранатa во светот ја произведуваат малите земјоделци. Многу е важно земјоделците да се насочуваат и кон преработка на своите производи, од млеко – сирење, од грозје – вино, бел, прочистен ориз наместо арпа – вели Бачовски.

Ванчо Кировски нагласи дека се многу важни заштитата и истакнувањето на географското потекло на производот што се продава. Така ќе се зголеми и свесноста кај потрошувачите за домашните производи и препознавањето на квалитетот. Според него, едукацијата за пчеларство дала исклучителни ефекти кај пчеларите и такви обуки треба да се спроведат и кај преостанатите земјоделци. За Даниела Станкова, производителка на ориз од селото Крупиште, главен проблем е ниската цена на откупот, поради што веќе втора година оризот не ѝ е откупен. Арбен Асани, одгледувач на грозје од скопското село Бојане, вели дека младите ретко се решаваат на оваа дејност иако имаа добра инфраструктура околу главниот град. Тие или заминуваат во странство или не сакаат да работат.

Според Сузана Димитриевска, повеќето граѓани кај нас имаат роднини на село од кои купуваат производи верувајќи дека се здрави. Но секој производ произведен на село не значи дека е од органско производство. Затоа треба да се работи повеќе на истакнување на органските производи и на пазарите и во маркетите. За извозот, главен проблем е недостигот на инфраструктура за чување и преработка на производитe.

– Здружувањето на фармерите во задруги е многу важно бидејќи така може да користат фондови од ЕУ и од државата. Неопходен ни е и високообразовен кадар. Најважни, сепак, се младите. Не да работат на нивите, туку да се вклучат во развој на земјоделството – вели Димитриевска.

Виктор Ѓамовски од Земјоделскиот институт изнесе интересни податоци. Просечната старосна структура на земјоделците во државава е 58 години. Ако порано на Земјоделскиот факултет се запишувале по 400 студенти годишно, денес одвај има 80, од кои 30 студираат агромаркетинг, 20 здравје и безбедност на храна, по два-тројца има на сточарство и овоштарство и лозарство.

– Пак немаме производители. Треба да се работи на свеста на младите уште во градинка. Зошто да не поминат еден ден на селска фарма, да го видат производството? Ние мора да им понудиме инфраструктура на младите во руралните подрачја, не можеме да очекуваме да им дадеме нива и субвенции, а да не им овозможиме задоволување на основните потреби на еден млад човек. Многу млади од урбаните средини романтично го доживуваат земјоделството – ставаш каубојски шешир и јаваш во преријата. Не е така. На свеста кај младите треба да се работи системски, не стихијно – дециден е Ѓамовски.

Младиот европски амбасадор Ѓорѓи Ристов правел анализи за состојбите со производители на грозје. Според него, треба да се работи на зголемување на довербата на лозарите во институциите, а во тоа многу би помогнало гарантирањето на минималната цена на производот.

Павел Милановски од Куманово е млад уметник, средношколец во „Лазар Личеноски“ во Скопје. Тој лани доби награда на изложбата „Иднината на Европа“ во трговскиот центар „Ист гејт мол“. Милановски беше награден за постер.

– Ме инспирира роднина кој често го посетувавме на село кога бев мал. Тој макотрпно работи, а производите најчесто ги продава за многу ниски цени. Тие (земјоделците) се потценети во општеството. Затоа сакав да ги претставам како суперхерои – вели Павел.

Евроамбасадорот Гир раскажа анегдота кога на почетокот на неговиот мандат ги прашал тогашниот премиер Зоран Заев и претседателот Стево Пендаровски што ќе ѝ донесе Северна Македонија на Европа кога ќе влезе во Унијата.

– Тие дадоа добри одговори, но јас секој ден наоѓам понекоја нова, фантастична, дополнителна причина – прекрасниот мед, одличните домати… Сепак, најголемите ресурси што ги гледам сте вие, младите и вашите фасцинантни стории – заврши Гир.

Економија

Еколошките и одржливите карактеристики на комплексот „Гранд Скопје“ претставени пред локални и меѓународни експерти на конференцијата за недвижности во Скопје

Објавено пред

Во рамки на првата фаза од реализацијата на комплексот „Гранд Скопје“ веќе се постигнати 35% зелена површина што е над законскиот минимум од 20% по градежна парцела. Ова е потврда дека при планирањето и изведувањето,„ Гранд Скопје“ ги запазува највисоките стандарди, не само за градба туку и за хумано живеење во урбаните средини.

dobivaj vesti na viber

Ова го истакна Леонид Антиќ, член на управниот одбор на „Гранд Скопје“ кој визијата за „Новото обележје на градот“ и неговото влијание врз урбанистичкиот развој го претстави пред големиот број на професионалци и експерти од сферата на недвижностите на Конференција за комерцијални недвижности што се одржа во Скопје.

„Во проектот се вклучени сериозни интернационални институции како на пример Европската банка за развој како и Националната банка на Грција којашто е наш партнер во изработката на нивната нова централа на Стопанска Банка АД – Скопје во рамки на „Гранд Скопје“. Овие институции многу сериозно ги сфаќаат целите ESG (Environmental, social and governance/екологија, социјалa и управување), многу сериозно ги сфаќаат еко-иницијативите и многу сериозно се придржуваат до нивното исполнување“, истакна Антиќ на панел-дискусијата „Урбанизам и урбанистичко планирање“.

Антиќ го презентираше урбаниот парк кој на површина од 7.500 м2 во рамки на комплексот Гранд Скопје ќе понуди бројни содржини за рекреација и релаксација, не само за луѓето што ќе живеат таму туку и за целиот град. Паркот, додаде Антиќ е донација на „Гранд Скопје“ и одличен пример за успешна соработка помеѓу инвеститорот, Општина Центар и Град Скопје.

„Во интензивна соработка со нашите колеги од општината и од градот, мислам на урбанистите, макотрпно работевме на целиот проект за да биде оптимално усогласен со параметрите на оваа градска четврт“, рече Антиќ. Како што појасни Антиќ, „Гранд Скопје“ е прв проект кој прави обештетување на граѓани, жителите на Ново маало, за да направи пренамена на приватно земјиште и да реализира парк.

Заштитата на животната средина и почитување на еколошките стандарди се одлика и на планирањето и реализацијата на административно-деловниот објект на Стопанска банка АД – Скопје. Овој проект е во процес на сертифицирање со престижниот LEED (Leadership in Energy and Environmental Design/Лидерство во енергетски и еколошки дизајн) сертификат кој e водечки во одржливото планирање и архитектура.

„Самиот процес за LEED сертификација е многу обемен, голем и сложен. Интересен е фактот дека кога проектот Гранд Скопје беше проектиран не бевме воопшто започнати со таа фаза и откако започнавме со градбата анализите покажуваат дека ние веќе ги исполнуваме тие стандарди“, истакна архитектот Илија Божиновски, директор на МГ Фешн на панел-дискусијата „Бизнис згради“ во рамки на Конференцијата.

Божиновски додаде дека овој начин на планирање и градба го позиционира „Гранд Скопје“ како лидер во регионот.

Конференцијата за комерцијални недвижности Скопје се одржува втора година по ред во организација на „Фортонмка“. „Гранд Скопје“ беше Prime Sponsor на овогодинешното издание на Конференцијата.

ПР

Прикажи повеќе...

Економија

30 години дански конзулат и орден „Витез од прва класа на Редот на данското знаме“ за Мукаетов

Објавено пред

Генералниот конзулат на Кралството Данска со седиште во Скопје почнa со работа во јули 1994 година по декретот издаден од данската кралица Маргарете II, која за генерален почесен конзул го назначува Трајче Мукаетов. Во 2007 година функцијата генерален почесен конзул ја презеде Живко Мукаетов.

dobivaj vesti na viber

Апликации за визи, работни дозволи, дански пасоши, дански возачки дозволи, бегалската криза во 1999 година, влезот на Данска во шенген-зоната во 2002 година, асистенција при високи државни посети, помош при многубројни предизвици со кои дански државјани се соочиле во земјата, но и промовирањето на економската соработка и данската култура во земјата, се дел од активностите што ова конзуларно претставништво ги работи веќе 30 години.

„Врските помеѓу Северна Македонија и Данска се изградени врз споделени вредности, заемни интереси и заеднички видокруг за случувањата во светот. Клучен аспект од нашата работа при зајакнување на овие врски е да ѝ се помогне на земјата да напредува на својот пат кон ЕУ. Таа работа секако ќе ја продолжиме со новата влада. Во оваа насока сакам да истакнам дека Данска ќе го преземе претседавањето со Европската Унија во 2025 година, а проширувањето на ЕУ ќе биде важен елемент на нашето претседателство. Со сите ангажмани на Данска во Северна Македонија, Генералниот конзулат на Кралството Данска играше централна улога и тоа ќе продолжи да биде така“, истакна амбасадорката Сузане Шајн во своето пригодно обраќање по повод јубилејот.

Амбасадорката Шајн, во името на данската влада, му се заблагодари на Мукаетов за неговата умешна дипломатија, силна посветеност и беспрекорен професионализам како генерален конзул. Покрај јубилејот, нејзината екселенција нагласи уште еден дополнителен повод за славење – воздигнувањето на Живко Мукаетов од „Витез на Редот на данското знаме“ (орден што Мукаетов го доби во 2016 година) во „Витез од прва класа на Редот на данското знаме“.

„Оваа голема чест беше едно од последните одликувања на нејзиното височество, кралицата Маргарете II ,пред нејзиното абдицирање од тронот во полза на синот, неговото височество, кралот Фредерик Дестти“, рече амбасадорката Шајн при одликувањето.

Орденот на данското знаме првпат бил воведен во 1671 година од страна на кралот Кристијан V кога Редот имал само еден степен, наречен „Бел витез“. Во 1808 година, по иницијатива на кралот Фредерик IV, Редот на данското знаме бил поделен во четири степени, од кои првиот е резервиран за членови на кралското семејство. Ова исклучително признание, кое е едно од најстарите во светот, оддава почит за посветена работа за интересите на Кралството Данска за заслужна државна ,или воена служба, за посебен придонес во сферите на уметноста, на науката или бизнисот. Регистарот на данските кралски ордени на витештвото, кој се води од 1884 година, содржи околу 40.000 автобиографии на одликувани лица. Од јуни 2023 година Мукаетов исто така ја извршува и функцијата конзул на Кралството Норвешка.

Прикажи повеќе...

Економија

Во услови на очекуван пад на каматите, сегашниот момент е вистинско време за штедење

Објавено пред

Европскaта централна банка (ЕЦБ) на последниот априлски состанок одлучи да ги задржи клучните каматни стапки на исто ниво од септември минатата година. Во циклусот на заострување на монетарната политика, а со цел намалување на инфлацијата во земјите од еврозоната, од јули 2022 до септември 2023 ЕЦБ ги зголеми основните каматни стапки 4,5 процентни поени. Ваквите мерки доведоа до зголемување на банкарските камати.

dobivaj vesti na viber

Со последната одлука и нашата Централна банка повторно ја задржа каматната стапка непроменета, на ниво од 6,30 процентни поени, кое се оценува дека e соодветно на тековните услови во економијата.

Меѓутоа, со оглед на падот на инфлацијата во еврозоната, експертите сметаат дека веќе во јуни може да се очекува да се случи прво намалување на основните каматни стапки од страна на ЕЦБ. Овој сигнал, веројатно, ќе го следи и нашата НБРМ, која поради нашата вразаност на денарот за еврото, ги следи чекорите на ЕЦБ.

Основната каматна стапка на централните банки секогаш е основа за определување на каматите стапки на банките, како на кредитите така и на депозитите. Доколку се остварат прогнозите на експертите, тоа значи дека и кај нас е можно да дојде до намалување на основната каматна стапка, а со тоа и на каматите на банките бидејќи тие своето работење го усогласуваат со одлуките на НБРМ.

Падот на каматите на кредитите во секој случај ќе значи и пад на каматите на депозитите, кај кои, по години исклучително ниски и неатрактивни камати за штедење, се случи пораст. Според последните податоци од Централната банка, просечната каматна стапка во март на вкупните депозити изнесуваше 1,80 %, односно на новопримените депозити 2,46 %.

Ако се знае дека пред почетокот на мерките за заострување на монетарната политика висината на каматите на депозитите беше минимална, можеби сега е вистино време да се искористат атрактивните камати за депозитите што ги имаат некои банки за одделни производи.

Таков атрактивен поизвод, на пример, е пролетниот депозит на Халкбанк, кој е со промотивен период до 30 јуни 2024 година. Истиот нуди можност за орочување на средствата за период од 13, 25 и 36 месеци. Каматните стапки се атрактивни и изнесуваат 3,30% за орочување на денари за период од 13 месеци, односно 3,80% и 3,90% за орочување во период од 25 и 36 месеци. За штедење во евра за соодветните периоди каматите изнесуваат 2,30%, односно 2,80% и 2,90%.

Она што е особено важно е дека каматата за целиот период на орочување е фиксна, така што и во случај на пад на каматите, за штедниот влог ќе се добие сегашната договорена камата. Каматата на орочените средства, пак, може да се повлекува месечно или на крајот на периодот на орочување.

Кај овој производ минимален износ за вложување е 30.000 денари, односно 500 евра и не е предвидено предвремено повлекување на средства или дополителни уплати. Во случај на предвремено раскинување на договорот за депозит се пресметува камата по видување според важечката Одлука за пасивни каматни стапки на Банката, која во моментот изнесува 0%.

ПР

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија3 часа

Безбедно пронајдени и евакуирани граѓани од височините на Осоговските планини

Денеска, во 16.15 часот од лицето за контакт од Доброволнота спасувачка служба „Осогово“ Кочани, ЦУК добил известување дека неколку лица...

Македонија4 часа

Сиљановска Давкова со италијанскиот претседател Матарела: побарани гаранции за европските интеграции

Претседателката Гордана Сиљановска Давкова во рамки на посетата на Италијанската Република денеска оствари средба со италијанскиот претседател Серџо Матарела. На...

Свет7 часа

Путин: Русија ќе разговара за мирот во Украина само со легитимните лидери во Киев

Рускиот претседател Владимир Путин денеска изјави дека мировните преговори во Украина мора да се обноват, но дека Москва ќе соработува...

Свет8 часа

Судот во Хаг му нареди на Израел да ја прекине офанзивата на Рафах

Меѓународниот кривичен суд во Хаг денеска одлучи дека Израел мора веднаш да ја прекине воената офанзива и другите дејствија во...

Македонија9 часа

Ахмети: Да работиме заедно за правилно образование на генерациите, во духот на меѓусебното почитување

Претседателот на ДУИ, Али Ахмети со објава на својата Фејсбук страница го честиташе 24 мај – Денот на светите браќа...

Македонија9 часа

Мицкоски: За скоро време ќе имаме нова влада, следува ново поглавје со работа, одговорност и резултати

Првенствено ќе се посветам на она што најмногу го засега секој еден човек, а тоа е потребата за подобар живот...

Македонија11 часа

Левица: Аманет да си го браниме јазикот од сите напади, денес ги има повеќе од било кога

Значајни за Македонија, но и за останатите словенски народи, Кирил и Методиј, основоположниците на словенската писменост имале единствена мисија: да...

Топ14 часа

Загина 76-годишен маж: со тракторот се превртел на патот во Кочанско

Вчера во 13.29 часот во СВР Штип било пријавено дека на локалниот пат с.Зрновци–с.Мородвис, кочанско, на коловозот се превртел трактор...

Европа15 часа

Орбан: Во Брисел во тек се подготовки за влез на Европа во војна

Унгарскиот премиер Виктор Орбан денеска изјави дека во Брисел се водат подготовки за влез на Европа во војната и додаде...

Македонија16 часа

Сиљановска Давкова по повод Денот на сесловенските просветители светите браќа Кирил и Методиј: Тие се наш патоказ за иднината

Претседателката Гордана Сиљановска Давкова упати честитка по повод 24 Мај, Денот на сесловенските просветители светите браќа Кирил и Методиј. „Од...

Регион16 часа

Претседателката на Косово: Негирањето на геноцидот нема да го отвори патот за мир

Косовската претседателка Вјоса Османи на X се осврна на усвојувањето на резолуцијата за геноцидот во Сребреница. Османи вели дека со...

Свет16 часа

Дали имало траги од куршуми на хеликоптерот? Објавен е прелиминарен извештај за падот на авионот на иранскиот претседател

Трупот на хеликоптерот на починатиот претседател на Иран, Ебрахим Раиси, се запалил откако удрил во рид, се наведува во прелиминарниот...

Свет16 часа

САД воведува визни ограничувања за Грузијците: „Вреди за оние кои ја гушат демократијата“

Соединетите Американски Држави денеска објавија нова политика на визни ограничувања за жителите на јужнокавкаската република Грузија, откако тамошната влада го...

Европа17 часа

Пукање во Истанбул: расправија во кафуле прераснала во вооружен судир, има убиени и повредени

ТРИ лица загинаа, а пет се повредени, од кои две потешко, во пукотница што се случи синоќа во кафуле во...

Регион1 ден

Генералното собрание на ОН ја усвои Резолуцијата за геноцидот во Сребреница

Генералното собрание на Обединетите нации денеска одржа седница на која се расправаше за резолуцијата за геноцидот во Сребреница, која беше...

Македонија1 ден

Таравари уште размислува дали ќе биде министер за здравство: „Можноста не е исклучена, но не е дефинитивна“

Арбен Таравари, еден од партнерите на коалицијата „Влен“, а кој моментно е градоначалник на општина Гостивар, сѐ уште не одлучил дали...

Македонија1 ден

Потврден 30-дневниот притвор за врховнот судија Наке Георгиев

Кривичниот совет од одделението за гонење организиран криминал и корупција при Основниот кривичен суд Скопје постапи по жалбата на одбраната...

Македонија1 ден

Одговорност од директорката и управниот одбор на Академијата за судии и јавни обвинители, бара антикорупциската комисија

Државната комисија за спречување на корупцијата поведе иницијатива до сите надлежни органи за утврдување одговорност на директорката, претседателот и членовите...

Македонија1 ден

Позитивен знак е желбата на претседателката за средба, Бугарија очекува промена на реториката и крај на јазикот на омразата, порача Радев

Република Северна Македонија мора да покаже дека навистина сака да биде дел од обединета Европа, со тоа што ќе ги...

Македонија1 ден

„Ги знам јас сите, и обвинители и судии, се дружиме, пиеме кафе, на крајот ќе излезе дека ништо противзаконито не сум сторил“, рече Мемети

Денеска, дојдовме на покана на судијата во предистражна постапка и донесе решение за мерка за претпазливост, друго не би сакал...