Македонија
Здравствен извештај на ШТАДА за 2022 година
Влошување на здравствените услови во Европа
Веќе деветта година по ред, мултинационалната корпорација Штада организира испитување на јавното мислење на европската популација по прашањата за здравствените навики и односот кон здравјето. Ова е деветто по ред, а четврто меѓународно истражување што опфаќа повеќе од 30 илјади испитаници на возраст меѓу 18 и 99 години во 15 земји, меѓу кои е и Србија. Истражувањата се спроведуваат како придонес кон здравствената едукација, за подобар увид во здравствените навики и здравствените потреби на пошироката популација. Репрезенатативната онлајн студија за Штада ја спроведе компанијата InSites Consulting.
– Со Здравствениот извештај на ШТАДА настојуваме да дадеме научно верифицирани податоци за да поттикнеме дебати за здравствените трендови и за потребните мерки за поддршка на непроценливата работа што нашите партнери од доверба, без разлика дали се тоа лекари, болници, влади, фармацевти, секојдневно ја вршат за пациентите – вели Петар Голдшмит, генерален директор на ШТАДА.
Со овогодинешното истражување се опфатени 15 земји: Австрија, Белгија, Чешка, Франција, Германија, Италија, Казахстан, Холандија, Полска, Португалија, Романија, Србија, Шпанија, Швајцарија и Обединетото Кралство.
Клучни показатели на Здравствениот извештај на Штада за 2022 година
Пандемијата на ковид 19 од корен го промени начинот на живеење, драстично го здрма здравствениот секотор, го наруши физичкото и менталното здравје и доведе до:
Пад на задоволството од здравствениот систем
Насекаде во Европа значајно опадна процентот на задоволство од услугите што ги даваат националните здравствени системи. Двете години пандемија не беа тешки само за европската популација туку и за нејзините здравствени системи. Оттаму последните три години задоволството од здравствените системи е во постојан пад, и тоа од 78 % задоволни Европејци во 2020 година и 74 % задоволни во 2021 година на само 64 % задоволни Европејци во 2022 година.
Влошување на менталното здравје
Нивото на стрес расте, квалитетот на сонот е полош, а секој шести Европеец чувствува дека е на раб на согорување. Што се однесува до општото ментално здравје, секој трети Европеец тврди дека му се влошило менталното здравје, а особено се загрижени граѓаните на Австрија – 37 %, Италија 35 % и Португалија – 35 %.
Резултатите на истражувањето во Србија покажуваат дека нивото на стрес кај 40 % од граѓаните се зголемило од појавата на пандемијата, што е над глобалниот просек што изнесува 37 %. Поради стравот од корона, 1/3 полошо спијат, а 27 % се жалат дека им се влошило менталното здравје и 21 % дека се помалку среќни во приватниот живот од порано.
Зошто не спијат Европејците?
Секојдневите проблеми најмногу го нарушуваат сонот на Полјаците – 47 % и Шпанците – 40 %, ама и на граѓаните на Србија – 34 %, кои дополнително ги мачат и стравови и лоши мисли – 31 %, што е над глобалниот просек од 26 %. Италијанците најмногу ги мачи анксиозност, па дури 42 % ноќе се будни поради грижата за пари. На 21 % Британци сонот им го нарушуваат уринарни проблеми, додека на 18 % Германци им пречи вревата од околината.
Согорување на работа – дополнителна закана за менталното здравје
Самопроценетото ниво на согорување – кај луѓето што искусиле таква состојба или веруваат дека се на работ на согорување – достигнало највисоко ниво од 59 % во просекот на сите времиња во Европа. Населението на источноевропските земји се чувствуваат посебно загрозени, па така 20 % од граѓаните на Србија тврдат дека доживелае согорување на работа, додека 21 % имаат чувство дека се на раб да го доживеат тој вид слом, што е над глобалниот просек од 15 %. Романците се чувствуваат уште позагрозени, 31 % од нив веќе доживеале такво искуство, а во Полска, дури 70 % истакнуваат дека го искусиле чувството на согорување барем еднаш во животот.
Жените се позагрозени. Од жените, 65 % чувствуваат дека се во ризик од согорување, додека кај мажите процентот е 53 %.
Ковид го наруши здравјето на нековид пациентите
Поради стравот од ковид-инфекција, закажаните лекарски контроли во текот на пандемијата на ковид ги откажале 37 % Романци, 36 % Чеси, исто толку Италијанци и 30 % граѓани на Србија, што е значително над глобалниот просек од 24 %.
Истовремено, закажувањето преглед во текот на пандемијата кај општ лекар, во анкетата е обележано како „вистински предизвик“ во неколку земји, меѓу кои е и Србија.
Добри вести од Здравствениот извештај за 2022 година
Расте процентот на Европејци кои настојуваат да живеат здрав стил на живот.
Се хранам поздраво – велат 50 % Шпанци и 48 % Срби, што е значително над глобалниот просек од 40 %. За подобрување на исхраната помалку се грижат Британците 30 % и Белгијците 31 %.
Го зголемив внесот на додатоци на исхраната, витамини и минерали – на прво место се Чесите 49 %, Полјаците 45 %, како и 37 % од граѓаните на Србија, што е значително над глобалниот просек од 26 %. На поголем внес на суплементи не се склони Французите – 17 % и Шпанците – 14 %.
Дисциплинирано ги следам советите на лекарот – велат 40 % Португалци и 30 % Шпанци, што е значително над глобалниот просек од 25 %. Кога се во прашање граѓаните на Србија, со ова се пофалиле 23 %.
Се грижам повеќе за квалитетот на животот и посетувам часови по фитнес, истакнуваат 18 % Полјаци и 17 % Италијанци, за разлика од вкупно 4 % од граѓаните на Србија кои се пофалиле со наведените активности.
Аптека на иднината: спојување на најдоброто
Здравствениот извештај на Штада за 2022 година покажува и дека Европејците остануваат верни на малопродажните аптеки, и покрај растечката конкуренција на онлајн продажбата. Во Европа и понатаму 56 % од корисниците физички посетуваат аптека повеќе пати месечно, од коишто 27 % повеќе пати неделно. Европејците сакаат и го ценат советот на аптекарот, па индивидуалното советување се смета за интегрална и важна услуга. Веднаш зад индивидуалното советување, во анкетата како посакувана е означена можноста за онлајн нарачување лекови од локална аптека (33 %). Така резултатите од здравствениот извештај сугерираат дека главен предизвик во блиска иднина за аптеките би било изнаоѓање начини да се комбинираат барањата, што лесно може да се постигне со поволностите што ги нуди дигиталната доба.
– Tоа што за здравјето се грижиме како доверлив партнер, бара од нас да ги поделиме резултатите од истражувањето и да разговараме за овие сознанија со фармацевтите и сите други заинтересирани страни во областа на здравствената заштита насекаде во Европа, и на тој начин да придонесеме за подобар пристап на пациентите до вискоквалитетна здравствена заштита – заклучува Петар Голдшмит, генрален директор на Штада
ПР
![]()
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Првите подводни археолошки истражувања во Преспанското Езеро открија редок органски материјал
Преспанското Езеро годинава е во фокусот на значаен археолошки настан, откако за првпат во овој регион беа реализирани подводни археолошки истражувања, кои донесоа исклучително вредни откритија за културното наследство на Северна Македонија.
Истражувањата се спроведуваат од НУ Завод и музеј – Битола и Граѓанската организација за развој на алтернативен туризам „Љубојно“, во рамките на проектот ACT4PRESPA. Целта е идентификација, документација и заштита на археолошките богатства во и околу Преспанското Езеро.
Во првите две фази, стручен тим спроведе рекогносцирање на македонскиот дел од преспанското крајбрежје, од границата со Република Грција до границата со Република Албанија. При тоа беа евидентирани и документирани 11 археолошки локалитети. Како најзначаен се издвојува локалитетот во близина на селото Наколец, каде што започнаа сондажни археолошки истражувања, реализирани во два циклуси.
„Ова е исклучително значаен момент за Преспа. За првпат имаме можност да навлеземе во археологијата на езерото и да откриеме слоеви од минатото кои досега беа целосно непознати“, изјави Орданче Петров, раководител на тимот за подводна археологија.
Поради повлекувањето на нивото на езерото, дел од локалитетите излегоа на копно, што овозможи детални сондажни истражувања. На локалитетот кај село Наколец е откриен дел заштитен со дрвена палисада, како и голем број движни археолошки предмети. Особено значајно е откривањето на предмети изработени од органски материјали – дрвени алатки, рачки, чешли и конструктивни елементи.
Станува збор за прв и засега единствен пример на зачувани органски материјали од археолошки локалитет во Македонија, датиран од крајот на XIII до крајот на XIV век. Локалитетот кај Наколец претставува и прв познат пример на благороднички имот во македонската археологија од XIV век.
„Зачувувањето на органски материјали е навистина невообичаено. Милот и тињата на езерото создаваат средина без кислород која ги штити објектите од распаѓање, што ни овозможува уникатен увид во минатото“, објаснува Петров.
Првичните анализи укажуваат дека средновековните жители на Преспа претежно се занимавале со земјоделство, а не со риболов, што е неочекувано со оглед на близината на езерото. Податоците, исто така, сугерираат дека Преспанското Езеро во минатото било значително помало.
„Исклучителните наоди од истражувањата кај село Наколец се од непроценлива важност не само за македонската, туку и за балканската и европската археологија. Тие го збогатуваат културното наследство на Преспа и претставуваат значаен потенцијал за развој на културниот туризам во регионот“, изјави д-р Мери Стојанова, координатор на проектот ACT4PRESPA од НУ Завод и музеј – Битола.
Керамичките и металните предмети се депонирани во Завод и музеј – Битола, додека органските материјали се испратени на специјализирани конзерваторски истражувања во Лајбниц-центарот за археологија во Германија. Процесот се очекува да трае најмалку една година, по што предметите ќе бидат презентирани пред јавноста.
Истражувањата се реализираат со активна поддршка од локалната заедница, која во повеќе наврати пријавувала пронајдоци и учествувала во заштитата на локалитетите.
Проектот ACT4PRESPA се спроведува во рамките на програмата на Европската Унија за одржлив развој на регионот на Преспанското Езеро, преку Инструментот за претпристапна помош за рурален развој.
Македонија
Дел од Општина Центар утре без вода поради уличен дефект
Од ЈП „Водовод и канализација“ информираат дека утре, 16 декември 2025 година (вторник), поради уличен дефект на булеварот „Св. Климент Охридски“, спроти Соборниот храм, ќе има прекин на водоснабдувањето.
Без вода ќе останат корисниците на потегот од крстосницата со булеварот „Партизански одреди“ до паркингот ЈАТ.
Прекинот е најавен во периодот од 08:30 часот до завршување на санацијата на дефектот, соопштуваат од претпријатието.
Засегнато подрачје е Општина Центар.
Македонија
СДСМ: Судот го потврди пуштањето на Јанева, сценариото на ДПМНЕ се реализира
Денеска Кривичниот суд и официјално потврди дека на Катица Јанева ѝ е одобрен условен отпуст од затвор, велат од СДСМ.
„Отпустот започнува од 21.12.2025 година и трае до 21.08.2026 година. Од вкупната затворска казна од 7 години, дозволен е условен отпуст од 8 месеци.
Овие факти и периодот токму сега и до летото наредна година, во целост го потврдува сценарио од стратегијата на ДПМНЕ кое целосно го разоткивме.
Зошто сега?
Затоа што темата со мигрантите за пари стана национална тема, корупциските скандали за наместени тендери покажуваат како се крадат 14,5 милиони евра преку 161 тендер, затоа што кога нема пари во буџетот за плати и пензии а граѓаните тоа го чувствуваат секој ден.
Затоа што сега и гори на власта под нозе“.
Нивното сценарио, додаваат од партијата, е до изборите кои ги планираат наредната година.
„Јанева треба да биде искористена како алатка на ДПМНЕ во нивната црна кампања и во нападите врз СДСМ.
Кривичните пријави и политичкиот прогон, лажните вести и манипулациите, нападите врз медиумите и спроведувањето на српското сценарио во Македонија веќе не се доволни. Власта ја губи контролата и затоа мора да ги засилува нападите.
Како? По добро познати српски рецепти.
Исто како случајот со Дијана Хркаловиќ во Србија. Копи-пејст медиумска стратегија, со истите методи, истите наративи и истата цел: дефокус од суштинските проблеми и напад врз опозицијата“.
СДСМ, како што истакнуваат, јасно порачува: „Нема да ви помине Катица. Нема да ви поминат мигрантите за пари. Нема да ви помине ниту едно сценарио за манипулација и дефокус. Народот ви подготвува крај“.

