Свет
Лансирана ракетата Спејсикс“, првпат за 20 години

Ракетата „Спејсикс“ е лансирана кон Меѓународната вселенска станица (ISS), а екипажот го сочинуваат американски и јапонски астронаути заедно со една Русинка.
Ова е првпат во 20 години руски космонаут да полета од САД и покрај тензиите за војната во Украина, пренесува АП. Се вели дека тие треба да пристигнат на вселенската станица денеска, 29 часа по нивното полетување од вселенскиот центар „Кенеди“ на НАСА.
Предвидено е да останат во Меѓународната вселенска станица до март.
Астронаутите што полетаа го заменуваат американско-италијанскиот екипаж, кој пристигна на станицата во април. Тој лет претходно беше одложен поради ураганот Јан, кој ги погоди САД минатата недела.
NASA’s @SpaceX #Crew5 lifted off on Oct. 5 at noon ET (1600 UTC) on a six-month mission to carry out @ISS_Research, including a study on heart health and human tissue printing: https://t.co/6t7qBeX782 pic.twitter.com/lBTEYC269a
— NASA (@NASA) October 5, 2022
„Се надевам дека со ова лансирање ќе можеме малку да го разубавиме небото за сите над Флорида“, рече Коичи Ваката од Јапонската вселенска агенција, кој го прави својот петти вселенски лет.
Забележано е дека во петмесечната мисија во вселената му се придружиле тројца нови космонаути – поморската полковничка Никол Ман, првата Индијка што орбитирала околу Земјата, морнаричкиот капетан Џош Кашада и уште една жена космонаут – Ана Кикина од Русија.
Таа е дел од размената на Руската вселенска агенција за Френк Рубио од НАСА, кој се лансира до Вселенската станица со двајца космонаути на ракетата „Сојуз“ пред две недели од Казахстан.
Вселенските агенции се согласија во текот на летото да обезбедат континуирано присуство на САД и Русија на ISS и покрај војната во Украина, со следната размена на екипажот напролет.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
УНИЦЕФ предупредува на голем пад на хуманитарната помош поради глобалните мерки за штедење

Глобалните намалувања на помошта за развој веќе го погодија буџетот на УНИЦЕФ оваа година, со сериозни последици за децата, предупреди агенцијата на Обединетите Нации, а се очекуваат и понатамошни намалувања на средствата за нејзината работа.
Извршната директорка, Кетрин Расел, изјави за медиумската група „РНД“ дека агенцијата очекува пад од најмалку 20 проценти во глобалните средства за хуманитарни и долгорочни програми за деца и семејства. Таа додаде дека иако УНИЦЕФ се обидува да го искористи секој долар, децата неизбежно ќе страдаат.
Во јули, државниот секретар на САД, Марко Рубио, го објави официјалниот крај на странската помош преку Агенцијата на САД за меѓународен развој (УСАИД).
Таа агенција е една од најголемите хуманитарни организации во светот, која водеше бројни програми низ целиот свет – од помош за борба против ХИВ/СИДА до постконфликтна обнова. Германија, исто така, го намали буџетот за помош за развој како дел од мерките за штедење.
Во декември 2024 година, УНИЦЕФ објави дека во 2025 година ќе ѝ бидат потребни околу 9,9 милијарди долари за итна помош за 109 милиони деца во 146 земји погодени од конфликти и кризи.
Расел предупреди дека намаленото финансирање може да доведе до помалку вакцинации, полоша медицинска грижа и прекинато образование, што пак може да ги дестабилизира земјите и да ја зголеми веројатноста за конфликт.
Студија објавена во медицинското списание „Лансет“ заклучи дека намалувањата на финансирањето на УСАИД може да резултираат со повеќе од 14 милиони дополнителни смртни случаи во текот на следните пет години, вклучувајќи околу 5 милиони деца под петгодишна возраст.
Свет
„Многу сум незадоволен од Шпанија“ – Трамп најави санкции заради одбранбените издвојувања

Претседателот на САД, Доналд Трамп, во вторникот се закани дека ќе воведе царини за Шпанија поради нејзините ниски трошоци за одбрана, нарекувајќи го одбивањето на Мадрид да ги исполни критериумите на НАТО „неверојатно непочитување“.
Овие критики доаѓаат во време на постојаните напори на Вашингтон европските сојузници да преземат поголема одговорност за сопствената безбедност и да станат помалку зависни од американската воена моќ, пишува „Политико“.
„Многу сум незадоволен од Шпанија. Тие се единствената земја што не го зголемила својот удел на 5 проценти. Секоја друга земја во НАТО го зголемила својот удел на 5 проценти“, изјави Трамп пред новинарите во Белата куќа, додавајќи дека смета дека потегот на Шпанија е многу лоша работа за НАТО.
Во своите најостри забелешки на оваа тема досега, тој ги најави и можните последици: „Размислувам да им наметнам трговска казна (на Шпанија) преку царини поради она што го направија“.
Трамп посочи дека Шпанија ги сфаќа своите обврски лесно бидејќи се потпира на безбедносните гаранции што ги дава нејзината географска локација во јужна Европа, велејќи дека земјата добива заштита едноставно поради начинот на кој се наоѓа.
Проблемот беше дополнително усложнет од шпанскиот премиер Педро Санчез, кој претходно оваа година изјави дека Москва не претставува директна безбедносна закана за неговата земја, што предизвика незадоволство кај другите членки на ЕУ, особено оние што граничат со Русија и Украина.
Минатата недела, Трамп ја нарече Шпанија „заостаната земја“, па дури и предложи нејзино исклучување од НАТО, иако не постои механизам за таков потег во рамките на алијансата. „Можеби треба да ги исфрлите од НАТО, искрено“, му рече тој на финскиот претседател Александар Стаб.
На самитот на НАТО во Хаг во јуни, сојузниците се согласија за нова цел за распределба на средствата за одбрана од 5 проценти од БДП, што вклучува 3,5 проценти за основните воени трошоци и 1,5 проценти за сродните области. Сепак, Санчез побара исклучок, тврдејќи дека Мадрид може да ги исполни своите обврски со помали инвестиции, за кои Трамп веќе се закани со двојни царини.
Мадрид моментално има најниски воени трошоци меѓу членките на НАТО, издвојувајќи само 1,3 проценти од БДП во 2024 година. Сепак, спротивно на тврдењата на Трамп, само неколку сојузници, како што е Полска, моментално ја исполнуваат целта од 5 проценти, а остатокот од алијансата има рок до 2035 година да ја постигне.
„Мислам дека е неверојатно непочитувачки“, повтори Трамп. „И мислам дека треба да бидат казнети за тоа. Да, мислам.“
И покрај притисокот, шпанскиот премиер Педро Санчез ги бранеше политиките на својата влада.
„Ние сме посветени на одбраната, на безбедноста на НАТО и, во исто време, подеднакво сме посветени на одбраната на нашата социјална држава“, рече тој, додавајќи дека Шпанија веќе прави повеќе од доволно.
Во април, Санчез вети дека ќе ја зголеми алокацијата на 2 проценти од БДП до крајот на 2025 година, што е во согласност со претходната цел на НАТО, но сепак е далеку под новото барање на Трамп. Тој ги призна несогласувањата со Вашингтон, но нагласи дека неговите односи со Трамп остануваат совршено срдечни.
„Покрај очигледната разлика што може да ја имаме во многу политики, верувам дека односите меѓу Соединетите Американски Држави и Шпанија се многу позитивни и многу длабоки“, заклучи Санчез.
Свет
Палестинската самоуправа ги критикуваше масовните егзекуции извршени од Хамас

Членови на палестинската милитантна група Хамас убија 32 членови на наводна криминална група во Газа во понеделник.
Канцеларијата на претседателството на Палестинската самоуправа ги осуди масовните, кратки егзекуции извршени од Хамас, кои беа документирани во Газа во текот на изминатиот ден.
Во соопштението се наведува дека станува збор за грозоморни злосторства кои немаат оправдување, објавува „Тајмс оф Израел“.
„Овие злосторства ја одразуваат упорноста на Хамас да владее со сила и терор“, се вели во соопштението од канцеларијата на претседателството на Палестинската самоуправа.
Исто така, се истакнува дека овие дејствија мора веднаш да се запрат и дека враќањето на законите и легитимните институции на палестинскиот народ во Појасот Газа е единствениот начин да се стави крај на состојбата на хаос и да се врати националната доверба.
Членови на палестинската милитантна група Хамас убија 32 членови на наводна криминална група во градот Газа во понеделник за време на безбедносна операција започната по стапувањето во сила на прекинoт на огнот, потврдија претходно неименувани палестински извори.
За време на овие операции насочени против членови на „опасни банди поврзани со семејство во градот Газа“, убиени се и шест членови на Хамас, претходно објави Ројтерс.
„За време на операцијата, 24 лица беа уапсени, а 30 лица беа ранети“, рече неименуван функционер на Хамас.