Свет
Забележани големи разлики во просечниот животен век во текот на втората година од Ковид-19

Драматична разлика во просечниот животен век на луѓето меѓу разни региони во светот се појавила во текот на втората година од пандемијата на коронавирусот, покажува студија, според која во Хрватска е забележано намалување на очекуваниот животен век за 11,6 месеци.
Истражувањата покажуваат дека повисоките стапки на вакцинација им помогнале на некои нации да закрепнат многу побргу од другите, објави АФП.
Бидејќи владите водеа разни статистички податоци за Ковид-19, научниците се обидоа да добијат појасна слика за вистинското влијание на пандемијата со мерење на вкупниот број годишни смртни случаи во земјите од сите причини и споредувајќи го со бројот пред пандемијата.
Минатата година, научниците од Леверхулм, центарот за демографска наука на Универзитетот во Оксфорд, рекоа дека во 2020 година пандемијата предизвика најголемо намалување на очекуваниот животен век од Втората светска војна. Но, во 2021 година се појавува ненадејна дивергенција, рече Риди Кашјап, професор по демографија на „Оксфорд“ и коавтор на најновата студија објавена во списанието Nature Human Behaviour.
„Некои земји почнуваат да покажуваат знаци на закрепнување“, а во други ситуацијата „се влошува, загубите се зголемуваат“, рече тој за АФП.
Научниците ги анализираа податоците за смртноста во 29 европски земји вклучувајќи САД и Чиле од 2015 година. Во многу западноевропски земји очекуваниот животен век се врати на нивоата пред пандемијата.
Франција, Белгија, Швајцарија и Шведска дури успеаја целосно да се вратат на бројката од 2019 година. Сепак, во Источна Европа очекуваниот животен век падна на ниво што не е забележано од распадот на Советскиот Сојуз, се вели во студијата.
Во Бугарија очекуваниот животен век се намали за 25 месеци во 2021 година откако падна за 18 месеци претходната година, што значи дека е намален повеќе од три и пол години од почетокот на пандемијата. Бугарија има најниска стапка на вакцинација во Европската Унија.
Според тоа, во 2021 година во Хрватска е забележано намалување на животниот век за 11,6 месеци, во однос на 9,4 месеци пред една година, а во Словенија има зголемување од 3,1 во 2021 година и намалување од 10,4 месеци претходната година.
„Бугарија, Чиле, Хрватска, Чешка, Естонија, Германија, Грција, Унгарија, Литванија, Полска и Словачка претрпеа значително поголеми дефицити во очекуваниот животен век во 2021 година отколку во 2020 година, што укажува на влошување на товарот на смртност за време на пандемијата“, се додава во студијата.
Истражувањето покажува дека Хрватска, Грција, Унгарија, Северна Ирска и Словачка речиси не забележале загуби на живот кај возрасната група од 40 до 59 години во 2020 година, но имаат значително зголемување на смртноста во истата група во 2021 година.
Земјите што имале поголем процент од населението целосно вакцинирано до октомври 2021 година имале помал пад на очекуваниот животен век, покажа студијата.
„Ова сугерира дека постои јасна врска“, рече Кашјап.
Возраста на луѓето што умираат од Ковид-19 исто така се префрли кон помладите луѓе, при што очекуваниот животен век над 80 се враќа во нормала на многу места.
Тоа е „делумно знак дека вакцините навистина ги штитат постарите лица“, рече Кашјап.
Во САД стапката на смртност кај луѓето над 80 години се врати на нивоата пред пандемијата, но стапките на смртност се зголемија за средовечните и помладите, што резултира со опаѓање на очекуваниот животен век во земјата за речиси три месеци.
Во групата на луѓе над 60 години, Словачка, Хрватска и Унгарија се издвојуваат како земји со изненадувачки висок дефицит во очекуваниот животен век со оглед на нивната стапка на вакцинација.
Јонас Шоли, коавтор на студијата од германскиот институт за демографски истражувања „Макс Планк“, рече дека земјите како „Шведска, Швајцарија, Белгија и Франција успеале да закрепнат на нивоата на очекуваниот животен век пред пандемијата бидејќи успеале да ги заштитат и старите и младите“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Маск жестоко го нападна законот на Трамп: „Ќе изгубат, дури и ако ми е последно“

По објавувањето на неговото повлекување од политичкиот свет, милијардерот и основач на Тесла, Илон Маск, речиси веднаш се врати во центарот на вниманието на американскиот политички свет.
Додека американскиот Сенат вчера дебатираше за „Големиот прекрасен закон“ (One Big Beautiful Bill Act) на Трамп пред конечното гласање, Маск издаде неколку остри предупредувања и закани преку својата социјална мрежа Икс.
„Големиот прекрасен закон“ на Трамп е клучна законска иницијатива на неговата администрација, насочена кон големи даночни олеснувања и намалувања во социјалните програми.
Законот предвидува трајно продолжување на намалувањата на даноците од 2017 година, елиминирање на даноците за бакшиш и прекувремена работа и зголемување на одбитоци за постарите граѓани. Во исто време, ги заострува условите за користење на социјални програми како што се Медикејд и СНАП и ги намалува стимулациите за зелена енергија и електрични возила.
Иако Трамп тврди дека законот ќе го поттикне економскиот раст, независните проценки предупредуваат дека тој би можел да го зголеми националниот долг за повеќе од 3,3 билиони долари во следната деценија. Законот предизвика длабоки политички поделби околу неговото фаворизирање на богатите и намалувањата на социјалното осигурување.
Маск напиша неколку објави на Икс за време на дебатата за новиот закон, а во еден дури се закани дека конгресмените ќе изгубат во предизборната трка следната година.
„Секој член на Конгресот кој водеше кампања за намалување на владините трошоци, а потоа веднаш гласаше за најголемото зголемување на долгот во историјата, треба да се срами од себе! И ќе ја изгубат предизборната трка следната година, дури и ако тоа е последното нешто што го правам во мојот живот“, напиша тој.
Every member of Congress who campaigned on reducing government spending and then immediately voted for the biggest debt increase in history should hang their head in shame!
And they will lose their primary next year if it is the last thing I do on this Earth.
— Elon Musk (@elonmusk) June 30, 2025
Неколку часа подоцна, тој отиде уште подалеку, објавувајќи на Икс дека ако „лудиот закон за трошење биде усвоен, партијата на Америка ќе биде основана веќе следниот ден“.
If this insane spending bill passes, the America Party will be formed the next day.
Our country needs an alternative to the Democrat-Republican uniparty so that the people actually have a VOICE.
— Elon Musk (@elonmusk) June 30, 2025
„На нашата земја ѝ е потребна алтернатива на демократско-републиканската еднопартиска влада за народот конечно да може да има ГЛАС“, напиша тој.
Маск со недели беше жестоко критичен кон предлог-законот на Трамп, што доведе до многу јавна и жестока конфронтација со Трамп претходно овој месец. Во серија објави на Икс пред неколку недели, Маск предложи формирање нова политичка партија.
It is obvious with the insane spending of this bill, which increases the debt ceiling by a record FIVE TRILLION DOLLARS that we live in a one-party country – the PORKY PIG PARTY!!
Time for a new political party that actually cares about the people.
— Elon Musk (@elonmusk) June 30, 2025
Таа сугестија повторно се појави вчера, кога Маск рече: „Јасно е дека со ова лудо трошење, кое го зголемува плафонот на долгот за рекордни пет билиони долари, живееме во еднопартиска држава! Време е за нова политичка партија на која навистина ѝ е грижа за народот“.
Европа
Најстуден 30-ти јуни во Москва откако почнаа да се мерат температурите

Метеоролозите вчера во Москва го регистрираа најстудениот 30-ти јуни откако се мерат температурите.
„Москва денес сруши рекорд: толку студен 30-ти јуни никогаш не е виден. Во нашиот главен град, последниот ден од јуни беше најстудениот во целата историја на главната метеоролошка станица. Во 15 часот по московско време, термометарот покажа само плус 12,6 степени“, напиша на Телеграм Евгениј Тишковец, висок член на метеоролошкиот центар Фобос.
„Ова ги срушува претходните рекорди од 1962 и 1976 година, кога на 30-ти јуни беа регистрирани плус 14 и плус 14,7 степени“, додаде тој.
Што се однесува до понатамошната временска прогноза за руската престолнина, денес се очекуваат ниски температури, слични на вчерашните. Сепак, утре се очекува затоплување.
Свет
Трамп ги поништи мерките воведени од Бајден за Куба

Белата куќа објави дека американскиот претседател Доналд Трамп потпишал меморандум со кој се воспоставува строга американска политика кон комунистичка Куба и се поништуваат мерките наметнати од поранешниот американски претседател Џо Бајден.
Со него ќе се воведе законска забрана за американски туризам во Куба, а воедно ќе се одржи економското ембарго врз земјата, соопшти Белата куќа.
Иако Американците не можат да ја посетуваат Куба за одмор, патувањето е дозволено за активности, вклучително и образовни или хуманитарни патувања.
Во еден од своите први потези по преземањето на функцијата во јануари, Трамп, жесток критичар на Куба, ја поништи одлуката на администрацијата на Бајден да ја отстрани земјата од списокот на држави спонзори на тероризам во САД. Тој, исто така, делумно го ограничи влезот за луѓе од Куба.
Според меморандумот објавен вчера, Трамп ја обнови забраната за директни или индиректни финансиски трансакции со субјекти контролирани од кубанската војска, со исклучоци за трансакции што ги унапредуваат целите на американската политика или го поддржуваат кубанскиот народ.
Бајден ја поништи наредбата на Трамп од 2017 година со која беа ограничени финансиските трансакции со одредени воени и владини субјекти поврзани со Куба.
Новиот меморандум „ја спроведува забраната за американски туризам во Куба и обезбедува усогласеност преку редовни ревизии и задолжително водење евиденција за сите трансакции поврзани со патувања најмалку пет години“, според соопштението за медиумите на Белата куќа.
Исто така, го поддржува економското ембарго врз Куба и се спротивставува на повиците во Обединетите нации и другите меѓународни форуми за негово прекинување.
Кубанскиот министер за надворешни работи, Бруно Родригез, објави на социјалната мрежа Икс дека „претседателскиот меморандум против Куба објавен од американската влада ја зајакнува агресијата и економската блокада што го казнува целиот кубански народ и е главна пречка за нашиот развој“. „Тоа е кривично дело и кршење на човековите права на целата нација“, рече тој.