Свет
Огромна победа за жените во Иран, укината полицијата за морал, можеби ќе падне и задолжителниот хиџаб

По неколкумесечните протести во кои загинаа повеќе од 300 луѓе, Иран одлучи да попушти и да ја укине моралната полиција.
„Моралната полиција нема никаква врска со судството и затоа е укината“, изјави Џафар Монтазери, главен обвинител на Иран, пренесе АФП.
Покрај тоа, Иран најави дека ќе го преиспита деценискиот закон со кој се бара од жените да ги покриваат главите, бидејќи се бори да ги задуши повеќе од двомесечните протести поради строгиот кодекс на облекување.
Протести го зафатија Иран по смртта во притвор на 16 септември на Махса Амини, 22-годишна Иранка со курдско потекло, која беше уапсена од полицијата за морал поради наводно кршење на шеријатскиот закон.
Од смртта на Амини, сè поголем број жени не носат хиџаб, особено во модерниот северен дел на Техеран.
„И парламентот и судството работат (на прашањето) дали законот треба да биде изменет“, изјави вчера иранскиот државен обвинител Мохамад Џафар Монтазери.
Според новинската агенција ИСНА, тој не прецизирал што може да се смени во законот со одлуката на тие две тела, кои се во мнозински раце на конзервативците.
Претседателот Ебрахим Раиси вчера изјави дека темелите на иранската република и исламот се запишани во уставот. „Но, постојат методи за спроведување на уставот кои можат да бидат флексибилни“, рече тој во телевизиско обраќање.
Хиџабот стана задолжителен за сите жени во Иран во април 1983 година, четири години по Исламската револуција која ја собори монархијата поддржана од САД. Останува многу чувствително прашање во земја каде што конзервативците инсистираат на тоа дека хиџабот треба да биде задолжителен, додека реформистите сакаат да го остават на индивидуален избор.
Откако хиџабот стана задолжителен со закон, со промената на стандардите за облекување, стана вообичаено да се гледаат жени во тесни фармерки и широки, шарени шамии. Но, во јули оваа година, Раиси, ултраконзервативец, повика на мобилизација на „сите државни институции за спроведување на законот за носење шамии“.
Сепак, многу жени продолжија да ги кршат правилата што им беа наметнати. Во септември, главната реформистичка партија во Иран повика на укинување на законот за задолжителен хиџаб.
Унијата на Исламската народна партија на Иран, основана од роднини на поранешниот реформски претседател Мохамад Катами, во саботата побара од властите „да подготват правни елементи кои го отвораат патот за укинување на законот за задолжителен хиџаб“. Опозициската група, исто така, ја повикува Исламската Република „официјално да објави крај на активностите на полицијата за немири“ и „да дозволи мирни демонстрации“, се вели во соопштението.
Иран го обвинува својот главен непријател Соединетите држави и нивните сојузници, вклучително Велика Британија, Израел и курдските групи надвор од земјата, за поттикнување улични протести кои владата ги нарекува „немири“.
Генералот на иранската Исламска револуционерна гарда оваа недела, за прв пат, изјави дека повеќе од 300 луѓе ги загубиле животите во немирите по смртта на Амини. Највисокото безбедносно тело на Иран, Врховниот совет за национална безбедност, во саботата објави дека бројот на убиените за време на протестите „пречекорува 200“.
Невладината организација Иран за човекови права со седиште во Осло во вторникот соопшти дека најмалку 448 луѓе биле „убиени од безбедносните сили во тековните протести низ целата земја“.
Официјалниот претставник на ОН за човекови права, Волкер Турк, минатата недела изјави дека 14.000 луѓе, вклучително и деца, биле уапсени во задушувањето на протестите. Кампањата на апсења вклучи спортисти, познати личности и новинари.
Меѓу последните уапсени е филмската ѕвезда Митра Хаџар, која вчера беше приведена во нејзиниот дом, според реформскиот весник „Шарг“. Врховниот совет за национална безбедност објави дека покрај човечките жртви, насилството предизвикало штета проценета на милиони долари.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп: Царините се прекрасна работа

Во услови на потоп на берзите ширум светот, американскиот претседател Доналд Трамп рече дека царините се „прекрасна работа“.
„Имаме огромни финансиски дефицити со Кина, Европската унија и многу други. Единствениот начин на кој овој проблем може да се излечи е со царините, кои сега носат десетици милијарди долари во САД. Тие се веќе во сила и тие се прекрасна работа да се видат.
Дефицитот со овие земји растеше за време на „претседателството“ на заспаниот Џо Бајден. Ќе го свртиме, и тоа брзо. Еден ден луѓето ќе сфатат дека царините се прекрасна работа за Соединетите Американски Држави“, напиша Трамп на социјалната мрежа Truth Social.
Азиските берзи денеска остро паднаа, продлабочувајќи ја глобалната берзанска криза предизвикана од наметнувањето царини од страна на Трамп за речиси целиот свет, при што тргувањето на јужнокорејската берза беше запрено на пет минути, бидејќи беше активиран прекинувачот за тргување дизајниран да спречи панично продавање.
Свет
Милијардер близок до Трамп: Не е тоа за што гласавме

Менаџерот на Хеџ Фонд, Бил Акман предупреди дека царините на Трамп би можеле да го доведат светот во „економска нуклеарна зима“ и повика на 90-дневна пауза на царините. Акман, кој е еден од најистакнатите поддржувачи на Трамп на Вол Стрит, предупреди во долга објава на Икс дека претседателот ја губи довербата на деловните лидери. Според Форбс, имотот на Акман е во вредност од 9,1 милијарди долари.
„Земјата е 100% зад претседателот во воспоставувањето на глобален царински систем кој ја стави земјата во неповолна положба. Но, бизнисот е игра на доверба. Претседателот Доналд Трамп го издигна прашањето за царините на најважното геополитичко прашање во светот и го привлече вниманието на сите.
И да, другите нации ги искористија САД со заштита на нивните домашни индустрии на сметка на милиони наши работни места и економски раст во нашата земја.
Но, со наметнување масивни и непропорционални тарифи на нашите пријатели и на нашите непријатели, и со водење глобална економска војна против целиот свет, ние сме во процес на уништување на довербата во нашата земја како трговски партнер, како место за водење бизнис и како пазар за капитални инвестиции“, напиша Акман.
The country is 100% behind the president on fixing a global system of tariffs that has disadvantaged the country. But, business is a confidence game and confidence depends on trust.
President @realDonaldTrump has elevated the tariff issue to the most important geopolitical…
— Bill Ackman (@BillAckman) April 6, 2025
„Претседателот има можност да побара 90-дневен тајм аут, да преговара и да ги реши неправедните асиметрични тарифни аранжмани и да поттикне трилиони долари нови инвестиции во нашата земја.
Ако, од друга страна, на 9 април започнеме економска нуклеарна војна против секоја земја во светот, деловните инвестиции ќе запрат, потрошувачите ќе ги затворат своите паричници, а ние сериозно ќе ја нарушиме нашата репутација кај остатокот од светот, за што ќе бидат потребни години, можеби и децении, за да се опорави.
На кој извршен директор и одбор на директори ќе му биде удобно да создава големи, долгорочни економски обврски во нашата земја среде економска нуклеарна војна? Не знам за такви. Кога пазарите паѓаат, новите инвестиции престануваат, потрошувачите престануваат да трошат, а компаниите немаат друг избор освен да ги намалат инвестициите и да отпуштат работници“, додаде тој.
„И нема да страдаат само големите компании. Малите и средните претпријатија и претприемачите ќе претрпат многу поголем удар. Речиси ниту една компанија не може да претрпи огромни зголемувања на трошоците за своите клиенти преку ноќ. И тоа е вистина дури и ако тие не мораат.
Бизнисот е игра на доверба. Претседателот ја губи довербата на деловните лидери ширум светот. Последиците за нашата земја и милионите наши граѓани кои го поддржаа претседателот – особено потрошувачите со ниски приходи кои и онака се под голем економски стрес – ќе бидат многу негативни. Ова не е она за што гласавме.
Во понеделник претседателот има можност да побара тајм аут и да има време да изврши корекција на нефер царинскиот систем. Алтернативно, одиме кон самонанесена економска нуклеарна зима и треба да почнеме да клечиме. Нека преовладуваат ладните глави“, заклучи тој.
Европа
Шефот на НАТО за мировниот договор: Топката е јасно на теренот на Русија

Русија веројатно нема да може да им диктира услови на САД за прекин на огнот во војната во Украина, но руското раководство навистина треба да стори повеќе за „да стави крај на оваа војна“, рече генералниот секретар на НАТО Марк Руте во интервју за „Си-би-ес Њуз“.
Според него, по неодамнешните преговори во Вашингтон, на кои учествуваше пратеникот на Кремљ, Дмитриев, „топката очигледно е на теренот на Русија“.
„Тие не се движат доволно брзо. Мојот впечаток, вклучително и впечатокот што го добивам од моите американски соговорници, е дека Русија навистина треба да направи повеќе за да стави крај на оваа војна“, рече Руте.
Во исто време, тој истакна дека поради американскиот претседател Доналд Трамп „се преселивме од мртва точка“ во однос на војната во Украина.
„И јас сум му благодарен за тоа. Морам да кажам дека сојузниците овде, во последните неколку дена на средби со министрите за надворешни работи, целосно ги поддржуваат напорите на САД да ја доведат оваа војна до праведен и траен крај“, нагласи генералниот секретар на НАТО.
Сепак, Руте не е сигурен дека рускиот претседател Владимир Путин сериозно размислува да стави крај на неговата голема воена агресија против Украина. „Мислам дека ова сега е тест“, заклучи Руте.