Култура
Костадиновска-Стојчевска: Културата е моќен потенцијал за силен идентитет во рамките на обедината Европа
Министерката за култура, Бисера Костадиновска-Стојчевска, денеска во хотелот „Хилтон“ учествуваше на панел-дискусијата „Кластер 3: Конкурентност и инклузивен раст“ во рамките на настанот „На европскиот пат: Нови реформи, нови можности“, во организација на Секретаријатот за европски прашања.
Во своето обраќање пред присутните панелисти, министерката Костадиновска-Стојчевска истакна дека евроинтеграциските процеси во моментов се еден од најважните приоритети на земјава. Од тие причини, овие програми и учеството во нив се доказ дека културните активности се еден од најсилните потенцијали на една земја за создавање силен идентитет, но тие играат и клучна улога во делот на негување добрососедски односи во регионот, што, пак, е еден од условите што треба да го исполни секоја земја аспирант за членство во ЕУ.
Потврда за тоа, како што рече Костадиновска-Стојчевска, е и долгогодишната соработка со Европската Унија, преку учеството на земјава во програмата „Креативна Европа“, како една од најважните алатки за поддршка на европската културна соработка изразена преку културното творештво и обединување на различностите.
– „Креативна Европа“ соодветствува со современите предизвици со кои се соочуваат културните и креативните сектори во Европа и пошироко, како што се: заштитата и промоцијата на европското културно наследство, јазичната разновидност, културата како механизам за меѓусебно почитување, толеранција и помирување, родовата еднаквост, интердисциплинарноста и интерсекторската соработка, социјалната кохезија на културата, мобилноста на уметниците и нивните дела, едукацијата, дигитализацијата – рече министерката за култура.
Таа потсети дека е во тек нов циклус на програмата „Креативна Европа“, чија рамка е до 2027 година, и дека Министерството за култура продолжува со понатамошни заложби и конкретни мерки како одговор на предизвиците базирани врз досегашните искуства од спроведувањето на програмата на национално и на локално ниво.
– Задоволни сме од резултатите на досегашните повици од новата програма – рече Костадиновска-Стојчевска и додаде дека во рамките на потпрограмата „Култура“ се поддржани 14 проекти од различни категории на програмата (паневропски ентитети, проекти за соработка, проекти за циркулација на европски книжевни дела, платформи) со грант од ЕУ во вкупен износ од околу 2 500 000 евра, а во рамките на потпрограмата „МЕДИА“ се поддржани 3 проекти со вкупна поддршка од ЕУ од 142 000 евра.
Таа потврди дека Министерството за култура останува доследен партнер на ЕУ во афирмацијата на програмата преку кофинансирање на проектите на македонските корисници. Костадиновска-Стојчевска додаде дека од особено значење е и регионалната културна соработка, на земјите од Западен Балкан и Европската комисија, особено по вклучувањето на културата во Агендата – Западен Балкан за образование, обука, истражување и иновации, преку посебна стратегиска линија.
Таа рече дека за културата и за напредокот кон евроинтеграциите, Министерството за култура ги врати на доработка Законот за културата, на кој интензивно се работи, и Законот за заштита на културното наследство. Во овој нормативен дел, со широко отворена дебата се врши усогласување на македонските закони со европското законодовство.
На крајот Костадиновска-Стојчевска изрази увереност дека овие заложби ќе придонесат кон успешно затворање на Поглавјето 26 – Образование, култура, и дека посветеноста во работата ќе придонесе за остварување на долгоочекуваниот влез во Европската Унија.
– Оваа година Европа беше посветена на младите, следната е на вештините. Ние ги следиме трендовите, и в година ќе бидме насочени кон унапредување на знаењето и вештините – рече министерката Костадиновска-Стојчевска.
Токму вложувањето во човечкиот капитал беше во фокусот на одговорот на прашањето колку дигитализираниот начин на аплицирање помага за конкуренстност и инклузивен раст. Министерката Костадиновска-Стојчевска посочи дека годинава Министерството излезе со поусовршена апликација, преку која корисниците на буџетските средства се вклучени во централниот општествен електронски систем.
– Креиравме апликација која се базира на правичност при селекцијата, со што се избегнуваат слабости предизвикани од човечкиот фактор. Тоа ни помага да се доближиме до демократските принципи на оценување и до еднаквост на апликантите – подвлече Костадиновска-Стојчевска.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Музичкиот ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово добива простории за работа на трајно користење
Владата на Република Северна Македонија донесе Одлука со којашто на Националната установа Музички ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово, му се даваат на трајно користење, без надомест, простории кои се наоѓаат на улица „Тетово” б.б, Тетово, сопственост на Република Северна Македонија.
Задолжение да се реши просторното сместување на Н.У. Галерија Гостивар, формирана со одлука на Владата
Во врска со сместувањето на Н.У. Галерија Гостивар, формирана со одлука на Владата на Република Северна Македонија, по насока на претседателот на Владата, задолжено е Министерството за култура да ја разгледа постојната документација, испратена од Н.У. Галерија Гостивар до Владата и да излезе со предлог решение во врска со нејзиното трајно сместување.
Култура
Заокружена серијата мурали што го отворија 19. издание на АКТО-фестивалот за современи уметности
Серијата мурали во државата – акцијата со која и официјално се отвори најновото 19-то издание на АКТО-фестивалот за современи уметности, во организација на здружението Факултет на работи што не се учат – ФРУ од Скопје, е заокружена со последните два мурала во Кичево и Скопје.
Во центарот на кичевската чаршија, на Националната установа Центар за култура „Кочо Рацин“, на надворешната и на предната фасада е реализиран мурал од уметницата Ивана Самандова, во соработка со уметниците Александар Џинго и Методиј Исков. Идејата зад муралот е да поттикне размислување за потребата за соработување меѓу луѓето, особено во полето на уметничките и креативните контексти/дејности.
Во соработка со ФРУ – Скопје идејата за овој мурал е делумно инспирирана од релјефот на Јордан Грабулоски, македонски академски вајар и уметник, кој го има изработено на спомен-костурницата во Кичево. Од истиот тој релјеф композициски се презема инспирацијата да се преобрази во еден поинаков контекст преку кој се нагласува хармонична соработка помеѓу луѓето (во сооднос со самата порака), но и ја доловува функцијата на домот на култура – како простор каде што се негуваат културата и уметноста иницирани од индивидуалци и групи. Кога заедно би создавале и негувале услови во кои сите би се чувствувале поддржани едни меѓу други, преку заедничката соработка би се развила и здрава потреба за творештво во заедница во која едни со други, меѓугенерациски, си помагаме и го потхрануваме нашиот заеднички и индивидуален развој.
Муралот, кој се реализира во март во Скопје, на зградата што се наоѓа на булеварот Митрополит Теодосиј Гологанов, побуди позитивни чувства и кај соседните згради, така што резултира со уште една иницијатива за реализација на мурал како вид завршно заокружување на целиот проект и подарок кон станарите. Поткрепени со ентузијазмот на станарите во зградата и поддршка од ФРУ, уметницата Ивана Самандова во соработка со Ана Трајковска и Доротеј Нешовски реализира мурал на зградата бр. 37. На овој мурал е поставен цитат од Бертхолт Брехт, кој вели: „Наместо само да бидете слободни, создадете услови што ги ослободуваат сите!“ Со овој мурал фокусот е пренасочен на визуелни елементи со деца како симболика на реална слобода, особено во аспекти на однесување, изразување и размислување.
Преземајќи го извадокот од песната за солидарност од авторот Бертхолт Брехт, идејата е да се воспостави траен повик дека со поддршката, разбирањето и постапките на заедницата може да се создадат иницијативи и услови што ја ослободуваат истата заедница од повеќето форми на опресија и рестрикција водејќи кон поздрава и поволна состојба на живеење критикувајќи го строгиот и наметнат индивидуализам.
Серијата мурали (во Скопје, Прилеп и во Кичево), од кои два се во соработка со две јавни културни институции и уште два со две заедници по нивно барање, се темелат на концептите за солидарност, правдина, соработка и слобода, со надеж дека долго време ќе останат визуелен потсетник за неопходноста на борбата за да дојдеме до нив – со силата на заедништвото.
Култура
Самостојна изложба на Камуран Горанци, „Код 4“
Самостојната изложба на Камуран Горанци во објектот Чифте амам ќе биде отворена на 9. 5. 2024 година во 19 часот. Ќе бидат изложени 22 дела изработени во техниката акрилик на платно, кои се работени во периодот од 2020 до 2024 година.
Сликите имаат техничка еволуција од неговите претходни изложби, како што се „Код 1“ во Келн, Германија, „Код 2“ во Галеријата на Тирана во Албанија и „Код 3“ во Галеријата на Скадар во Албанија, како и оваа самостојно конципирана „Код 4“ во Националната галерија на Република Северна Македонија обележан со софистицираност на изразните средства и обид за филозофирање.
Овој уметнички настан се одржува во центарот на Скопје, каде што ги гледаме традицијата и современата комуникација, една многу важна улога во контекст на неговата креативна индивидуалност.
Во повеќето случаи сликата е граматичка анализа, композиција, а во исто време дезинтеграција на оние алатки што историски му биле доверени на уметникот да се манифестира таму каде што креативното и животното искуство континуирано се негувале низ годините и страсно го чувале и сакале хроматското богатство.
Боите во овие композиции се пастуозни, камени, расфрлени овде-онде, што означуваат експресивна состојба. Така, во овие случаи се претставени некои апстрактни експресионистички слики, иако со рамнотежа на топлина и студ, светло и темно, придружени со чудни форми и голи бои. Во овие слики од периферијата на сферата на боите се преминува на површината, каде што техниката на реализација изгледа важна. Тие се реализираат со максимум изразни средства, цртежот оди до границите на небитието за да се нагласи присуството на вредноста на убавината во една средина во која владее хаос и динамизам.
Сите слики во оваа свечена пригода се разработени врз чувствителноста и хармонијата, кои сега се присутни и кодирани од уметничкиот аспект, конечно фиксирајќи ја неговата реалност, слики и емоции во структурите на неговите соништа. Тој комуницира со љубов во универзална слика, која се наоѓа далеку од нашето постоење, како нешто пооддалечено од непознатото до познатото, на фигуративен, едноставен и ветувачки начин.
Да се замрзнат во нив суптилните односи меѓу боите, во специфичен израз, следејќи ја побарувачката за нови, поатрактивни слики за да се интервенира во невидливиот свет, кој секогаш е проследен со граница, а кои се појавуваат како конечни експлозии на вртоглав просторот, но не како оние на универзумот. Она што те привлекува во композициската конструкција е несомнено справувањето со логичките формации.
Преку него се создаваат монументални композиции, каде што деталите и најголемите мерки се решаваат со намалување и зголемување на колористичките траги за да се видат понатамошни специфични третмани во нивните рекомпозиции.
Зени Балажи, куратор