Култура
Отворена Третата зимска школа во чест на Ацо Шопов
Денес, „Македонија е во светот, а светот во Македонија“. Развојот на странската македонистика веќе се одвива по цврсто утврдена патека, на која има јасни патокази за развојот и во времето што следува. Стиховите на великанот Ацо Шопов добиваат и нови значења и толкувања преку посветеноста на македонскиот јазик, литература и култура од страна на странските македонисти.
Ова се дел од пораките со кои свечено беше отворена Третата зимска школа на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје (МСМЈЛК при УКИМ), на која учествуваат над 40 странски македонисти од 17 држави. Со Школата на МСМЈЛК при УКИМ почна чествувањето на големиот јубилеј – 100 години од раѓањето на великанот на современата македонска литература и култура, Ацо Шопов, и остварувањето на националната програма во негова чест.
На свеченото отворање на Школата се обратија претседателот на државата, Стево Пендаровски, под чие покровителство се остварува националната програма „2023, година во чест на Ацо Шопов“, ректорот на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје (УКИМ), проф. д-р Никола Јанкуловски, и директорката на МСМЈЛК при УКИМ, проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска.
Посочувајќи на насловот на една од поетските книги на Ацо Шопов, „Ветрот носи убаво време“, во своето поздравно видеообраќање претседателот Пендаровски им се обрати и на учесниците на Школата.
„Дозволете ми да ви посакам Школата да ви донесе само убаво време, убави моменти со плодни дискусии, од кои ќе произлезат нови иницијативи за соработка, истражување и развој. Ви честитам на желбата и изборот да бидете дел од Третата зимска школа на МСМЈЛК при УКИМ“, истакна Пендаровски во завршницата на своето обраќање.
![]()
Во видеообраќањето претседателот истакна дека Третата зимска школа на МСМЈЛК при УКИМ има особено место во чествувањето на големиот јубилеј – 100 години од раѓањето на Шопов.
„Шопов како една од централните личности на македонскиот XX век ги постави темелите на мостовите меѓу македонската и поголем број странски култури. Ние како негови потомци имаме обврска тие мостови да ги одржуваме и да ги зајакнуваме. Ама и да градиме нови! Во нашава современост, чинам нема друг субјект што на академско ниво до толку се залага и придонесува за одржување и јакнење на постојните мостови и градење нови токму преку јазикот, речта и културните вредности колку Меѓународниот семинар, кој е организатор на оваа Школа, што несомнено се потврдува преку резултатите од соработката и влогот со странските македонисти и слависти – и во странските културни средини и кај нас. Оттука, и со оваа Школа, меѓу другото, на академско ниво се остварува дел од она за што Шопов и неговата генерација културни дејци се залагале на средината на минатиот век“, истакна ректорот на УКИМ, Никола Јанкуловски, осврнувајќи се на значајноста што остварувањето на националната програма во чест на 100-годишнината од раѓањето на Шопов почнува со Школата на МСМЈЛК при УКИМ, која веќе е традиционална.
Тој посочи и на бројноста на државите од кои има учесници на Третата зимска школа, вклучително и држави од кои претходно повеќе години немало пријавено учество. Во завршницата на своето обраќање Јанкуловски им се заблагодари на странските македонисти за нивниот интерес и посветеност за изучувањето на македонскиот јазик, литература и култура потсетувајќи дека тие се најголеми културни амбасадори на нашата држава.
„УКИМ, во рамките на своите надлежности, секогаш ќе стои зад вас и зад вашата решеност да ја афирмирате и развивате странската македонистика“, им порача ректорот Јанкуловски на странските македонисти, кои се учесници на Школата.
Своето обраќање, директорката на МСМЈЛК при УКИМ, проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска, во целост им го посвети на странските македонисти поврзувајќи ја нивната посветеност на македонистиката и со поезијата на Ацо Шопов.
![]()
„Македонија е судбина на светот, светот е судбина на Македонија“ – овој стих на великанот Шопов се чини ја одразува смислата на оваа Трета зимска школа. Затоа што во сето време досега, токму странските македонисти и слависти се оние што овозможија во една убава смисла да се остварува идејата дека ‘светот е судбина на Македонија’ – преку нивните беспоштедни заложби македонскиот збор да се чуе и разбере во странските културни средини. Ама во исто време, преку нивната решеност да се посветат на македонистиката и таа за нив да е животна определба, и нашата татковина постана судбина на светот, затоа што заложбите на странските македонисти и слависти се остваруваат не само во рамките на универзитетските центри и на меѓународната научна сцена, туку и воопшто преку афирмација на македонскиот збор и македонската мисла во светот“, нагласи Мојсова-Чепишевска.
Обраќајќи им се на странските македонисти и реферирајќи на стихови на Шопов, таа искажа и посакување преку наставата на оваа Зимска школа тие уште повеќе да ги засакаат нашата земја и македонскиот јазик, литература и култура, како и дека ќе имаат уште поголем поттик и решеност да продолжат секојдневно да се посветени на македонистиката.
„Ако денес, од некои други простори, Ацо Шопов може да нè види и чуе, се надевам дека ќе се залечат дел од неговите рани, кои оставија лузни во неговата поезија затоа што денес, со оваа Зимска школа, инакво, а суштинско значење, добива неговиот стих: “Македонија е во светот, а светот во Македонија’. Затоа што денес, во негова чест, ‘по долгите патишта на светот се отсликува ликот на Македонија/а ликот на светот во Македонија’“, порача, меѓу другото, Мојсова-Чепишевска.
Веднаш по отворањето, Школата, која се одржува виртуелно, на далечина, почна со интензивна работа, со учесници од: Кина, Виетнам, Соединетите Американски Држави, Австралија, Турција, Полска, Словенија, Чешката Република, Унгарија, Грција, Бугарија, Романија, Молдавија, Руската Федерација, Хрватска, Србија и од Босна и Херцеговина. Планирано е да трае до 28 јануари, со вкупен фонд по 30 часа за секоја од групите.
МСМЈЛК при УКИМ најави дека по Третата зимска школа, планира и други активности посветени на Шопов во текот на оваа година, од кои некои веќе се опфатени во националната програма „2023, година во чест на Ацо Шопов“.
Инаку, Зимската школа на МСМЈЛК при УКИМ првпат се одржа во 2021 година како прва активност во рамките на програмата за одбележување на 100-годишнината од раѓањето на Блаже Конески и значајно дополнување на редовните активности на МСМЈЛК при УКИМ, а мината година веќе се потврди дека таа ќе прерасне во традиција во рамките на остварувањето на мисијата за афирмација и развивање на македонистиката на странските универзитетски центри и воопшто во странските културни средини по што годинава со неа почнува чествувањето на 100-годишнината од раѓањето на Ацо Шопов.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Новогодишен концерт на Зарина Првасевда, „Кадифено“, во Македонската филхармонија
На 20 декември со почеток во 19 и 30 часот во Македонската филхармонија концерт ќе одржи македонската вокална интерпретаторка и музичарка Зарина Првасевда.
На денешната прес-конференција беа споделени детали за концертот „Кадифено“, кој претставува уникатно музичко патување што ги спојува традицијата, современиот звук и светската музичка виртуозност.
Овој проект ја означува премиерата на новиот музички опус на Зарина Првасевда, каде интимниот и длабоко емотивен израз се испреплетуваат со македонската и ориенталната традиција, добивајќи современа звучна форма низ импровизација и модерен сензибилитет.
„Овој концерт за мене е многу личен процес и еден вид враќање кон корените, но и нивно преосмислување. Материјалот што ќе го изведам произлегува од македонската и ориенталната музичка традиција, но е создаван низ слобода, импровизација и современ звучен јазик. Сакав публиката да го почувствува овој концерт како интимен простор – како заедничко доживување во кое музиката не е само изведба, туку разговор, емоција и трансцедентност“, изјави Евгенија Здравевска, позната под својот уметнички псевдоним Зарина Првасевда.
Гостите од Турција, Џенк Еродоган, светски познатиот виртуоз на фретлес гитара и Греми награден уметник како и перкусионистот и мултиинструменталист Ахмет Алан, беа оправдано отсутни поради доцнење на нивниот лет за Скопје од повеќе од два часа, предизвикано од густата магла над Скопје, изјавија организаторите.
Џенк Ердоган е Греми награден композитор и еден од највлијателните фретлес-гитаристи во светот. Како дипломец со First Class Honours и предавач на Berklee College of Music, тој е врвно интернационално име. Добитник е на Yeşilçam награда за Најдобар саундтрак, настапувал со светски музичари како светски познатиот индиски перкусионист Трилок Гурту и американскиот џез фјужн тапанар Дејв Врекл како и турнеи низ Европа и САД.
Ахмет Алан е турски перкусионист кој свири традиционални инструменти како бендир. Гордо го комбинира богатството на турската фолклорна музика со современи ритми, давајќи му свеж, жив звук на традиционалниот перкутерски израз. Неговите настапи често се мешавина од енергија, игра и ритам — што ги прави привлечни и за публиката што ја обожава класичната етно-музика, и за оние кои бараат модерни звучни искуства. Со тоа, Алан е мост помеѓу минатото и сегашноста во светот на турската перкусиона музика.
„Кадифено“ е концерт кој ќе понуди искрена емоција, длабока музичка нарација и редок спој на домашна и меѓународна уметничка енергија – вистинско предновогодишно културно доживување.
Билетите за концертот се достапни на веб страната другастрана.мк.
фото/Кристијан Арсовски
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.

