Европа
Една година од почетокот на војната во Украина
Конфликтот во Украина, најголемиот на европско тло во овој век, започна пред точно една година на 24 февруари, а единствено со сигурност се знае за него е дека не се гледа ниту крај, ниту како ќе заврши.
Рускиот претседател Владимир Путин, во специјалното обраќање до граѓаните на Русија, за кое пренесоа сите светски медиуми, тогаш објави дека донел одлука за започнување на „Специјална воена операција“ бидејќи „околностите бараа Русија да преземе решителни и итна акција“ и да им помогне на регионите на Доњецк (ДНР) и Луганск (ЛНР) и да се залага за демилитаризација на Украина.
Од друга страна, западните медиуми и политичари го нарекуваат „руска инвазија“, „московска агресија“ или едноставно – војна во Украина,пренесе Танјуг.
Недолго потоа, како што пренесуваат медиумите, имало бројни воздушни ракетни напади врз градовите ширум Украина и инвазијата на руската армија која започнала од три правци.
На истокот од земјата, руската армија го нападна украинскиот пристанишен град Мариупол, на запад преку белоруската граница отиде до нуклеарната централа Чернобил и започна офанзива на Киев, а на североистокот на Харков.
Одлуката на Москва да иницира воена акција во Украина беше осудена од речиси сите претставници на ЕУ, НАТО Алијансата, Јапонија и Јужна Кореја само неколку часа по нејзиното започнување, а истиот ден тие најавија економски санкции против Москва.
Францускиот претседател Емануел Макрон го оцени нападот како „најлош напад врз мирот во Европа“, а слични оценки на социјалните мрежи искажаа германскиот канцелар Олаф Шолц, потоа британскиот премиер Борис Џонсон, американскиот претседател Џозеф Бајден и други високи претставници на ЕУ. и НАТО.
Истиот ден, претставниците на ЕУ се договорија за првите економски санкции против Русија.
Официјални лица на водечките незападни економии во светот, како што се Бразил, Индија, Кина и Јужноафриканската унија, во текот на изминатата година повикаа на деескалација и мирно решавање на конфликтот, но не ја осудија експлицитно Русија ниту ги критикуваа руските официјални лица.
Белорусија е единствената земја која отворено ја поддржа Русија, а руската армија започна напад врз Киев и западна Украина од територијата на Белорусија.
Посебно медиумско внимание привлекоа битките во Мариупол, а опсадата на овој град траеше практично од првиот ден на војната до 20 мај и предавањето на остатоците од украинските војници, кои со денови беа под опсада во железарницата Азовстал.
Во првите недели од војната, во текот на месец март, според проценките на францускиот Монд, Русија успеала да окупира околу 25 отсто од украинската територија, а нејзините војници стигнале дури и на дофат на украинската престолнина Киев.
Една година по почетокот на војната, Русија контролира многу помалку територија, вкупно околу 15 отсто.
По референдумите организирани во самопрогласените ДПР и ЛНР, како и делови од украинските региони Керсон и Запорожје, кои се под контрола на Москва, Кремљ официјално ги прогласи тие територии за суверени делови на Русија.
По неуспешниот напад на Киев, руската армија се повлече од западниот и северниот дел на земјата и се фокусираше на акции во Донбас.
За време на офанзивата која траеше од август до ноември, Украина успеа да закрепне поголем дел од североисточниот регион Харков, но и делови од регионите Доњецк и Луганск, како и градот Керсон, од кој руските сили се повлекоа на почетокот на ноември.
Според податоците објавени од Министерството за одбрана на Велика Британија, руската армија досега загубила 40-60.000 луѓе во Украина, додека заменик-државниот секретар на САД за политички прашања, Викторија Нуланд, на почетокот на овој месец изјави дека повеќе од 200.000 војници се убиени во Украина и ранети.
А кога станува збор за загубите на украинската армија, податоците варираат.
Норвешкиот министер за одбрана на 21 јануари изјави дека повеќе од 120.000 Украинци биле убиени или ранети во судирите со руската армија, а оваа бројка ја повтори и британски Телеграф на 7 февруари, повикувајќи се на проценки на неименуван извор.
Украинските власти, како и руските, не откриваа често информации за жртвите.
По референдумите, организирани од 23 до 27 септември, во самопрогласените ДНР и ЛНР, како и делови од украинските региони Керсон, Запорожје, кои се под контрола на Москва, Кремљ официјално ги прогласи тие територии за суверени делови на Русија.
По нападот на мостот на Крим на 8 октомври, Москва изврши серија воздушни напади врз енергетската инфраструктура на Украина, која подоцна постојано беше цел на руски беспилотни летала и крстаречки ракети.
Најпогоден е рускиот енергетски сектор, но според Дојче веле, „страдаат и туризмот, авијацијата, секторот за патнички возила и луксузни стоки“.
Наместо пет милиони туристи, колку што имаше во годината пред корона вирусот, минатата година, според официјалните податоци на Туристичката асоцијација на Русија, земјата ја посетиле само 200.000 странци.
Во своето последно обраќање, во пресрет на годишнината од војната во Украина, Путин рече дека Русија цврсто ги брани не само своите интереси, туку и својот став дека во современиот свет нема поделба на „цивилизирани“ и други земји.
Тој оцени и дека Западот е подготвен да употреби секакви средства за борба против Русија, вклучително, како што наведе, „терористи и неонацисти“, се додека тие им служат на неговите цели.
Тој изјави и дека Русија не е во војна со народот на Украина и дека народот на Украина е заложник на режимот во Киев и на Западот, кој, според претседателот на Русија, „всушност ја окупирал таа земја“.
На заедничката прес-конференција со Зеленски, американскиот претседател рече дека „Путин мислел дека Украина е слаба и дека Западот е поделен“, но дека „сега сфатил дека погрешил“.
Направени се бројни анализи за настаните од војната, а единственото нешто што експертите се согласуваат е дека конфликтните страни имаат дијаметрално различни ставови за самиот конфликт и дека ниту една од нив не се откажува од барањата за прекин на конфликтот,пренесе Танјуг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Русите ја нападнаа Одеса: луѓето ги блокираат патиштата, лути затоа што нема струја
Во руските напади во близина на украинското црноморско пристаниште Одеса беше убиена жена синоќа, а градски округ претрпе прекини во електричната енергија и другите комунални услуги, соопштија официјални лица.
Гувернерот на регионот Одеса, Олех Кипер, пишувајќи на Телеграм, рече дека руски дрон уби жена која преминувала мост во нејзиниот автомобил југозападно од Одеса. Нејзините три деца се повредени во инцидентот.
Russians struck a bridge in Odesa Oblast with a Shahed drone — just near the Moldovan border
A 40-year-old woman was killed, local media report.
The bridge on the Odesa–Reni highway crosses the Dniester River and is critically important for regional traffic.
After the strike,… pic.twitter.com/F17Orobjtr
— NEXTA (@nexta_tv) December 18, 2025
Кипер апелираше до жителите на регионот кои претрпеле продолжени прекини на електричната енергија да покажат трпение и да престанат да блокираат патишта во знак на протест, велејќи дека службите за итни случаи работат деноноќно за да го вратат снабдувањето со електрична енергија.
Во Одеса, шефот на градската воена администрација, Серхиј Лисак, рече дека рускиот напад ја погодил инфраструктурата и предизвикал прекини во електричната енергија, водата и греењето во „густо населен округ“.
Едно лице е повредено, а службите за итни случаи работат на враќање на нормалното снабдување. Украинските гранични власти соопштија дека руските напади го запреле сообраќајот по должината на рутата што ја поврзува Одеса со пристаништето Рени на реката Дунав.
Европа
ЕУ, конечно, постигна договор за Украина: три членки одбија да учествуваат
Лидерите на ЕУ ги откажаа плановите за невиден заем за репарации за Украина и наместо тоа ќе соберат 90 милијарди евра преку заедничко задолжување за финансирање на Киев во следните две години. Унгарија, Чешка и Словачка нема да учествуваат во аранжманот, објави „Еуроњуз“.
Откако разговорите заглавија поради барањето на Белгија за неограничени гаранции пред користење на замрзнатите руски средства, лидерите на ЕУ се свртеа кон издавање заеднички долг. Ова би ја обезбедило финансиската стабилност на Киев следната година и во 2027 година, додека товарот би паднал врз заедничкиот буџет на ЕУ.
Белгиските барања го срушија договорот
Пред самитот во Брисел во четврток, лидерите инсистираа дека нема План Б и ги удвоија напорите за издавање заем за репарација поддржан од замрзнати средства од Руската централна банка. Германскиот канцелар Фридрих Мерц го водеше напорот, но тој не успеа, бидејќи барањата на Белгија за неограничени гаранции го направија планот неодржлив за другите членки.
Неуспехот е удар за Мерц и претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен, која го претстави планот како најдобра опција. Дискусијата во четврток се вртеше околу ублажување на загриженоста на белгиската влада. Премиерот Барт де Вевер со недели беше цврст, велејќи дека нема да прифати лош договор што ќе ја изложи неговата земја на руска одмазда. Неговото барање за „неограничени гаранции“ за заштита на Белгија и финансиската институција Евроклеар се покажа како неприфатливо за другите. Еден дипломат изјави за Евроњуз дека многу земји не сакале да понудат такви гаранции, велејќи: „Лидерите навистина не знаеја што ќе гарантираат на крајот“.
Унгарија, Чешка и Словачка се исклучени од шемата
Уште пред самитот, Унгарија јасно стави до знаење дека нема да се согласи со заемот за репарации. Премиерот Виктор Орбан одбива финансиски да ја поддржи Украина и честопати ги критикуваше европските колеги за нивното справување со војната. Но, кога стана јасно дека Белгија и другите земји-членки не можат да се согласат, Орбан, заедно со словачкиот премиер Роберт Фицо и чешкиот премиер Андреј Бабиш, изготвија план за излез од застојот.
Во заклучоците од самитот, лидерите се согласија дека Унгарија, Словачка и Чешка ќе бидат ослободени од каква било одговорност поврзана со заемот преку механизмот за „засилена соработка“. „Секое мобилизирање на буџетските средства на ЕУ како гаранција за овој заем нема да влијае на финансиските обврски на Чешка, Унгарија и Словачка“, се вели во текстот, одобрен од сите 27 земји.
Орбан: Украинците никогаш нема да можат да го вратат заемот.
Потоа Орбан им рече на новинарите: „Изгледа како заем, но Украинците никогаш нема да можат да го вратат“, и додаде: „Всушност, тоа е трошење пари. И оние што стојат зад тој заем ќе ја преземат одговорноста и финансиските последици од него“.
Реакции по тешките преговори
По самитот, кој заврши во раните утрински часови, фон дер Лајен, придружувана од данската премиерка Мете Фредериксен, изјави дека примарната цел е постигната: финансирањето за Украина е обезбедено. „Конечниот заклучок, по денес, е дека нашата поддршка за Украина е загарантирана“, рече Фредериксен.
Сепак, принципот дека Русија мора да плати за штетата предизвикана на Украина не се оствари. Европските земји-членки ќе се задолжуваат на финансиските пазари и ќе плаќаат камата. Иако заемот за Украина ќе биде без камата, а Киев треба да го врати со пари од руските репарации, не е сигурно дали Русија некогаш ќе плати репарации, што значи дека заемот лесно би можел да се претвори во грант.
„Тие беа нервозни поради терминот ‘неограничени гаранции’“
Белгискиот премиер Де Вевер рече дека зборот „неограничени“ гаранции ги направил неговите колеги „нервозни“ и дека исходот ја потврдил позицијата на неговата земја. „Денес докажавме дека гласот на малите и средните земји-членки исто така се брои. Одлуките во Европа не се донесуваат едноставно од најголемите капитали или институции. Тие се колективни“, рече тој, суптилно алудирајќи на Германија.
Од друга страна, германскиот канцелар Мерц им рече на новинарите дека „Европа го покажа својот суверенитет“ со тоа што се согласи на заеднички долг. „Кога станува збор за руски средства, само малку ја променивме временската рамка“, додаде тој, тврдејќи: „Руските средства ќе се користат како колатерал за заемот“.
Европа
(Видео) Украинските дронови уништија „неуништливи“ руски С-400
Украинските оператори на беспилотни летала уништија два руски ракетни системи С-400 Триумф заедно со нивната муниција во рускиот регион Белгород, потврди украинскиот Генералштаб. Нападот, кој се случи на 14 декември, го изврши 15-та одделна артилериска извидничка бригада, а целата операција беше снимена, објави „Евромајдан прес“.
Ваквите напади се дел од пошироката украинска стратегија за ослабување на руската воздушна одбрана, како на руска територија, така и на окупираните територии. Системот С-400 Триумф, модернизиран наследник на советскиот С-300, е клучна компонента на слоевитата мрежа за воздушна одбрана на Русија. Русија повремено го користи и за напад на копнени цели, насочувајќи се кон украински градови. Затоа, уништувањето на овие системи се смета за голем губиток за руските сили.
Според извештајот на порталот Militarnyi, лансирните системи С-400 биле уништени додека биле во движење. Објавените снимки прикажуваат руски возила за противвоздушна одбрана како се движат по земјен пат, веројатно за време на промена на борбената позиција.
МВР апелира до возачите да внимаваат поради маглата
Министерството за внатрешни работи (МВР) денеска упати апел до сите учесници во сообраќајот крајно внимателно да ги управуваат своите возила...
Маж и жена, државјани на Македонија загинаа на автопатот Белград – Ниш
Двајца државјани на Македонија, маж и жена од албанско потекло, загинаа рано утринава во тешка сообраќајна несреќа што се случи...
Скопје утрово го сруши рекордот, најзагаден град е во Европа
Скопје утрово се најде на 21. место на најзагадени градови светот и прв во Европа, покажуваат податоците на светскиот сервис на мерење...
АХВ откри над 2 тони киви со ларви и инсекти кои требало да се продаваат во државава
Поради променети органолептички својства и утврдено присуство на ларви и инсекти, инспектор за храна на Агенцијата за храна и ветеринарство,...
Поради зимата во Газа умираат бебиња и деца, повик до Израел да дозволи помош
Организацијата „Лекари без граници“ (Médecins Sans Frontières – MSF) вчера предупреди дека бебиња и деца во Појасот Газа умираат од...
Родителите на починатите деца од „Пулс“ бараат новиот јавен обвинител да го преиспита случајот
Родителите на починатите во пожарот во „Пулс“ денеска на 34. Марш за ангелите во Кочани побараа проширување на истрагата, утврдување...
Откажани летови и отежнат авиосообраќајот на скопскиот аеродром поради маглата
Како резултат на ниската видливост предизвикана од густата магла што ја зафати скопската котлина денеска до 14 часот на Меѓународниот...
Почина Драган Б. Костиќ, човекот кој важеше за најпрепознатливиот радио глас
Денес на 75 години, почина Драган Б. Костиќ, човекот кој важеше за најпрепознатливиот радио глас кај нас. Откако неодамна Перо...
На едно семејство со четири члена му биле потребни близу 1.100 евра за да го помине декември
Вредноста на синдикалната минимална кошница што ја пресметува Сојузот на синдикати на Македонија (ССМ) за декември годинава изнесува 65.492 денари...
Пратеникот Јанчев кој имаше сообраќајка во која загина тинејџер доби обвинение, свртел на место каде не смеел
Основното јавно обвинителство Скопје поднесе обвинение против Сашко Јанчев, пратеник од партијата Левица, за кривично дело „Тешки дела против безбедноста...
Скопје руши рекорди по загаденост, утрово е втор град во Европа
Според светскиот сервис IqAir Скопје утрово е на 20 место во светот, а второ во Европа по загаден воздух. Доколку...
Дедо Мраз од Лапонија ќе дојде со волшебен воз на Железничка во Скопје
Специјална новогодишна театарска претстава за деца „Дедо Мраз дојде со воз“ ќе се одржува од денеска 30 декември на Железничката...
Затаен данок од над еден милион евра од трговија со злато и накит, истрага против две лица
Основното јавно обвинителство Скопје отвори истрага против две лица за кои постои основано сомнение дека подолг временски период вршеле кривично...
Алиу: Дефиниравме нови програми за специјализации – темелно го менуваме пристапот за креирање медицински кадар
На денешната прес-конференција на министерот за здравство Азир Алиу, заедно со претседателката на Лекарската комора, Калина Гривчева-Старделова, деканот на Медицинскиот...
Уапсени 11 лица за местење тендер вреден над 7,6 милиони евра во „ЕСМ дистрибуција на топлина“
Завчера во текот на ноќта помеѓу 17 и 18 декември и вчера, под раководство на јавен обвинител, полициски службеници спроведоа...
Левицата бара независна истрага за смртта на новороденчето и одговорност од директорката и од педијатарката во ГАК
Левица бара Обвинителството да отвори истрага за смртта на новороденчето на Клиниката за гинекологија и акушерство и одговорност од директорката...
(Видео) Тошковски: Интервентната полиција – шест години посветена служба во заштита на граѓаните
По повод шест години од формирањето на Единицата за интервентна полиција при СВР Скопје, денеска беше одбележан Денот на единицата,...
Андоновски: Македонија рангирана во А-групата за дигитален напредок според Светската банка
На конференцијата „Трансформирање на иднината: дигитална стратегија за современо општество“, посветена на промоцијата на Националната стратегија за развој на ИКТ...
Измените на Кривичниот законик се само уште едно крпење на правниот систем, велат од ЛДП
Либерално-демократската партија (ЛДП) изразува сериозна загриженост и негодување во однос на најновите предлог-измени на Кривичниот законик кои се најдоа пред...
Надминат прагот на штетни честички во воздухот во Скопје, надлежните активираа мерки
Министерството за животна средина и просторно планирање информира дека според податоците од Државниот автоматски мониторинг-систем за квалитет на амбиенталниот воздух...
