Свет
Во Ватиканската библиотека откриен фрагмент од Библијата избришан пред 1.500 години
Австриски научник дошол до неверојатно откритие во Ватиканската библиотека – ново поглавје од Библијата во превод на класичен сириски јазик, кое било избришано пред повеќе од 1.500 години, пренесува „Њујорк пост“.
Григори Кесел, експерт за средновековието од Австриската академија на науките, го открил избришаниот фрагмент благодарение на користењето ултравиолетово светло при анализата на ракописот и на своето длабоко познавање на старите сириски текстови и карактеристиките на писмото.
Кесел го открил тексот како трет слој на ракопис, т.е. двоен палимпсест.
Фрагментот е досега единствениот познат остаток од четвртиот ракопис, што ја потврдува класичната сириска верзија и нуди уникатен увид во најраната фаза од историјата на текстуалното пренесување на евангелијата.
„Ова откритие докажува колку продуктивна и важна може да биде интеракцијата помеѓу модерните дигитални технологии и фундаменталните истражувања кога станува збор за средновековни ракописи“, рече Клаудија Рап, директорка на Институтот за средновековни истражувања при Австриската академија на науките.
Древниот текст, кој датира од 3 век, ги содржи 11. и 12. поглавје од Евангелието по Матеј – едно од четирите евангелија од Новиот завет на Библијата – и претставува еден од најраните преводи на тоа евангелие.
Текстовите од Новиот завет се напишани во годините по Исусовото распнување.
Текстот бил избришан во 6 век, а преку него бил напишан друг текст. Скриениот текст го избришал писар во Палестина, што било вообичаена практика во тоа време зашто пергаментот бил редок, па често биле бришени ракописи за повторна употреба на пергаментот.
Овој текст бил напишан најмалку еден век пред најстарите грчки ракописи што преживеале низ вековите вклучувајќи го и Синајскиот ракопис (Codex Sinaiticus).
Кесел сега успеал да ги открие избришаните зборови, а неговите откритија се објавени во списанието „Њу тестамент стадис“.
„Традицијата на сириското христијанство познава неколку преводи на Стариот и Новиот завет, а до неодамна се знаеше дека само два ракописа содржат старосириски првод на евангелијата“, вели Кесел.
Еден од ракописите сега се чува во Британската библиотека во Лондон, вториот е откриен како палимпсест во манастирот „Света Катерина“ на планината Синај, а неодамна беа откриени и фрагменти од трет ракопис во рамките на проектот „Синајски палимпсести“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Земјотрес со јачина од 4,5 степени го погоди западниот дел на Калифорнија
Земјотрес со јачина од 4,5 степени според Рихтеровата скала рано утринава го погоди округот Мендосино во Калифорнија, соопшти Американскиот геолошки институт (USGS).
Земјотресот се случил во петокот вечерта по локално време, на околу 200 километри северозападно од Сакраменто, односно пет километри јужно од малиот град Лејтонвил.
Епицентарот на земјотресот бил на длабочина од три километри.
Засега нема извештаи за евентуална штета.
Свет
Масовен руски напад врз Украина
Руските воени сили синоќа извршија нов масовен напад врз енергетската инфраструктура во западна и јужна Украина, соопшти украинското Министерство за енергетика.
„Објектите на украинскиот оператор Укренерго се оштетени во регионите на Запорожје на југот на земјата и во Лавов на запад“, соопшти Министерството, додавајќи дека во нападите се повредени двајца вработени.
И двајцата потоа беа хоспитализирани во болница во Запорожје.
Министерството потсетува дека ова е осми поголем напад врз украинските електрани во последните три месеци, што често резултираше со прекини на електричната енергија. Во соопштението се наведува дека електроенергетската мрежа на Украина се бори да ги издржи целните руски воени напади.
Украинските власти соопштија дека во големиот ноќен руски напад во четвртокот, енергетската инфраструктура, вклучително и електраната, била значително оштетена, а седуммина вработени биле повредени.
Володимир Зеленски верува оти половина од енергетскиот капацитет на Украина е уништен во засилените руски напади. Утрово тој повика „што поскоро да се постават соларни панели и единици за складирање енергија во секое училиште и болница“.
Генералниот директор на операторот ДТЕК, Максим Тимченко, предупреди дека доколку нејзините западни партнери не се мобилизираат, Украина би можела „се соочи со сериозна енергетска криза оваа зима“.
Киев го повикува Западот да му помогне да ја обнови електричната мрежа, проект кој бара значителни инвестиции и да обезбеди испорака на поголема количина опрема за противвоздушна одбрана во Украина, што е важно за спротивставување на руските бомбардирања.
Со оглед на тоа, Вашингтон „донесе тешка, но неопходна одлука“ да и даде предност на Украина во однос на другите сојузнички земји кога станува збор за набавка на ракети кои се користат за противвоздушна одбрана.
Регион
Како снема струја на Балканот
Невиден колапс на електроенергетскиот систем ги погоди Црна Гора, Босна и Херцеговина, Хрватска и Албанија. Се сомнева дека – во моментот кога кај сите работат клима уредите, а потрошувачката е огромна – некои далноводи испаднале од системот.
Засега нема официјални информации што го предизвикало колапсот на електроенергетскиот систем кој во петокот остави без струја големи делови од четирите балкански држави.
Директорот на Националниот диспечерски центар на електропреносниот систем на Црна Гора, Ранко Реџиќ, вели дека „вакво нарушување не е забележано триесет години“.
„Проблемот беше од регионален размер и зафати големи делови од Црна Гора, Албанија, Босна и Херцеговина и значителен дел од Хрватска. Засега немаме информации што го предизвикало овој настан. Имаше прекин на струја, откажаа некои елементи, во системите во околината и во нашиот систем. Тие елементи ги вративме под напон“, рече Реџиќ и додаде дека се уште се истражува причината, пишува „Дојче Веле“.
Тој се осврна и на информациите дека недостатокот на енергија настанал како последица на голем пожар во близина на 400 kV далновод на непристапен терен на границата меѓу Црна Гора и Босна и Херцеговина.
„Тоа се уште се истражува. Многу е можно тоа да се случило“, рече тој, додавајќи дека Црна Гора се уште нема информации дека причината доаѓа од оваа земја.
„Во моментот кога ќе се формира комисијата и ќе заврши истрагата, ќе знаеме што се случило и како се одвивало се. Засега нема причина да се верува дека причина за колапсот е човечкиот фактор“, заклучи Реџиќ.
Телевизија Н1 ја пренесува изјавата на црногорскиот министер за енергетика Саша Мујовиќ кој вели дека проблемот настанал како „резултат на големото зголемување на дневниот товар и високите температури“.
„Кога ги имате тие два примерока поврзани еден со друг, тогаш имате ситуација да не можете правилно да пренесете струја низ далноводите, односно далноводите се преоптоварени и доаѓа до нивни прекини. Распадот на едниот вод значи преоптоварување на другиот и така се случи ова“, вели Мујовиќ.
Независниот систем-оператор на Босна и Херцеговина соопшти дека причина за прекинот на снабдувањето со електрична енергија е „проблем во преносната мрежа во регионот и преоптоварување на клучните 400 kV интерконективни линии“. Ова резултираше со „каскадно пренесување на нарушувања“ на Електроенергетскиот систем на Босна и Херцеговина.
Поголемиот дел од оваа земја остана без струја, поради што дојде до колапс во сообраќајот во многу градови. Во Сараево, како што пренесуваат тамошните медиуми, неколку луѓе со часови останале заробени во лифтови, додека некои делови од градот останале без вода и тоа во ден кога биле забележани рекордно високи температури.
Прекинот се прошири и во Хрватска, со која Босна и Херцеговина има најголем број меѓусебно поврзувачки далноводи, поради што речиси цела Далмација остана без струја.
„Со оглед на тоа што БиХ, дел од Хрватска, Црна Гора и Албанија испаднаа од целиот напон, се утврдуваат деталите и причините. Нашите служби не утврдија дека има некаков вид на дефект кај нас“, изјави министерот за економија на Хрватска, Анте Шушњар.
Директорот на Секторот за управување со хрватскиот електроенергетски систем Данко Блажевиќ вели дека за овој случај е покрената истрага на европско ниво.
„Дел од работата на операторите на преносните системи е веднаш да реагираат и имавме телеконференција на европско ниво. Се случи несреќен сплет на околности што два далноводи, едниот во Црна Гора, другиот во Албанија, згаснаа за кратко време“, објасни Блажевиќ.
Албанската министерка за енергетика Бељинда Балуку рече дека има дефект на интерконекторот меѓу Албанија и Грција и дека слушнала за слични околности во Црна Гора и делови од Хрватска и Босна и Херцеговина.
„Истрагата ќе потрае, но раните анализи сугерираат дека големи количини на енергија во преносниот систем и многу високи температури го создадоа овој технички проблем“, рече Балуку.
Зборувајќи за тоа како можеше да дојде до ваков колапс, експертот за енергија и поранешен генерален директор на Електропривреда БиХ Амер Јерлагиќ вели дека вакви дефекти на системот се случуваат во лето.
„Веројатно поради голема потрошувачка на енергија имало големо оптоварување, а ако имало дефект, односно дефект на далноводот поради преоптоварување, тогаш тоа се пренесувало низ целиот регион според системот домино ефект“, изјави Јерлагиќ за БХ. Радио 1.
Експертите предупредуваат дека во последните две години побарувачката на струја е зголемена за повеќе од 20 проценти.