Економија
Груби за коридорите: Нема да дозволиме ниту еден работник да биде експлоатиран

Првиот вицепремиер и министер за политички систем и односи меѓу заедниците, Артан Груби, денеска заедно со министерот за финансии, Фатмир Бесими, министерот за транспорт и врски, Благој Бочварски, министерот за економија, Крешник Бектеши, учествуваше на месечниот брифинг на тема „’Бехтел и Енка’ – можности, предизвици и одговорности“, во Стопанската комора на Северна Македонија.
На средбата се разговараше за процесот на реализација на договорот за изградба на Коридорот 8 и Коридорот 10 д и економските придобивки за домашната економија.
Првиот вицепремиер Груби посочи дека од самиот почеток транспарентно јавноста е информирана за сите чекори што ги презедовме за да го извадиме овој проект од бирократските лавиринти знаејќи го неговото големо значење за целокупниот развој на земјата.
„Досега не се исплатени средства кон фирмата изведувач. Првата исплата ќе биде авансот за почеток на градежните работи и секој исплатен денар што ќе биде од државата кон ЈПДП и потоа кон фирмата изведувач ќе биде објавен на ‘Отворени финансии’. Граѓаните ќе знаат секоја една исплата кога е и за што е. Што се однесува на измените на Законот за работните односи, тие не значат експлоатација на работниците и нарушување на нивните права загарантирани со законот. Нема да дозволиме ниту еден работник да биде експлоатиран, на ниту еден работник нема да му биде нарушено работничкото право затоа што законите постојат за да ги штитат граѓаните. Решен сум исто така да го предизвикам естаблишментот поставен во последните три децении и наметнатото статус кво, како и да наметнам нов начин на работа и размислување. Тоа го правиме во сите индустрии. Јас сум подготвен заедно да направиме економски рамковен договор. Затоа, судете сами, стиропор или автопат, вие направете ја разликата“, рече првиот вицепремиер Груби.
Министерот за финансии, Фатмир Бесими, посочи дека економските импликации од реализација на проектот за изградба на патните правци на Коридорот 8 и Коридорот 10 д со „Бехтел и Енка“ се повеќекратни. Тие ќе значат нови вработувања и нови пари од буџетот за инвестиции, што ќе има влијание врз БРТ номинално од 2 %. Ова го истакна министерот за финансии денеска на месечниот брифинг на тема „’Бехтел и Енка’ – можност, предизвик и одговорност“.
„Економските импликации од овој проект се повеќекратни. Директна поврзаност според физибилити-студијата се 3.000 нови работни места, дополнително 5.000 индиректни вработувања, што се околу 8.000 работни места. Од аспект на инвестиции, вредноста на проектот е проценет на 1,3 милијарда за проектот, што за период од пет години, во кој ќе се изведува проектот, ќе значат номинално 2 % од БДП. Тоа се нови пари од буџетот за инвестиции“, истакна министерот за финансии, Бесими.
Притоа министерот Бесими потенцира дека даночните ослободувања предвидени во договорот не се ексклузива за овој проект и дека тие се воведен стандард за вакви големи инфраструктурни проекти.
Министерот за транспорт и врски, Благој Бочварски, истакна дека измените во Законот за градењето и Законот за урбанистичкото планирање ќе ја забрзаат изградбата на сите државни патишта и магистрални гасоводи за кои се предвидени урбанистички проекти како стратешки интерес. Тој потенцира дека значително се намалуваат роковите за проектирање, а проектите ќе се изработуваат со сите фази и на крајот ќе се прави нивна ревизија.
„Изведувачот може да почне со градба на одделни делови од делниците што се чисти со експропријација и со основен проект со ревизија, со сите фази на механичка отпорност, за на крајот, кога ќе го комплетира целиот тој проект со сите фази, да поднесува проект за одобрение за употреба и Министерството за транспорт и врски дава одобрение, со што тогаш се става во употреба целиот објект што ќе биде изграден. Бидејќи овој процес дава можност за брзо градење во фази, ние сметаме дека со овие законски измени е добро да се фати чекорот за брза реализација на овие проекти на коридорите 8 и 10 д и овие законски измени важат за сите денешни и идни државни патишта што ќе се аплицираат за градба и магистралните гасоводи“, рече министерот Бочварски.
Министерот за економија, Крешник Бектеши, посочи дека со реализацијата на овој најголем инфраструктурен проект се очекува пораст на просечната нето-плата. „Просечната нето-плата во државата е околу 33.000 денари, а во последните неколку години просечно сме имале годишно зголемување на просечната нето-плата од 12 % во зависност од годината, а ако гледаме во следните пет години, колку што е предвидено да трае реализацијата на овој проект, ќе произлезе дека просечна плата во следните неколку години во нашата држава ќе биде минимум 45.000 денари, а за инженери со искуство во согласност со договорите се над 60.000 денари и во овој момент“, рече министерот Бектеши.
Директорот на Јавното претпријатие за државни патишта, Ејуп Рустеми, рече дека договорот за изградба на овие два коридора е изготвен врз основа на правилата на Фидик, каде што се утврдени обврските на двете договорни страни. „Јас ве уверувам дека овој договор е според Фидик-правила. Кога договорот е според Фидик-правила, сите параметри во однос на реализација на проектот се предвидени и со договорот, како што ги имаме сите склучени други договори со Европската банка, Светската банка, и тие се со Фидк- правила, и не можеме да бегаме од нив“.
Коридорите 8 и 10 д се најголемиот стратешки инфраструктурен проект од национален интерес за државата. Изградбата на овие два коридора значи поврзување на државата со другите земји од Европа, пораст на странски инвестиции, економски развој на земјата, побрз трансфер на луѓе и стока, развиен туризам и, пред сè, безбедни и сигурни патишта за граѓаните.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Цените на нафтата паѓаат

Цените на нафтата паднаа под 61 долар на меѓународните пазари денес, поради мрачни проценки за вишок понуда и знаци за затоплување на односите меѓу САД и Русија што би можело да значи полесен пристап до руска нафта.
На лондонскиот пазар, цената на барел по пладне беше за 72 центи пониска отколку на затворањето на трговијата на крајот од минатата недела, на 60,57 долари. На американскиот пазар, барелот се тргуваше по цена за 66 центи пониска, на 56,88 долари.
Расположението на пазарите е намалено од проценките за вишок понуда на крајот на оваа година и почетокот на следната година.
Понудата брзо расте, додека побарувачката е пригушена, објави Меѓународната агенција за енергија (ИЕА) минатата недела.
Во такви услови, светските залихи достигнаа највисоко ниво за четири години во август, од 7,9 милиони барели, пресмета агенцијата, а вишокот на понуда треба нагло да се зголеми најдоцна од следната година.
Инвеститорите се загрижени и за затворањето на американската влада поради спор околу буџетските трошоци.
Демократите го условуваат прифаќањето на предлогот за буџет за 2026 година со продолжено финансирање на програмата за здравствено осигурување за најранливите групи граѓани, додека републиканците ја отфрлаат оваа отстапка.
Дури 750.000 владини службеници би можеле да бидат испратени на неплатен одмор, што исто така ќе значи пониски трошоци, предупреди независниот институт CBO.
Економија
Инженерите на „Фероинвест“ го претставија на „МАКО CIGRE“ најновиот проект за батериски системи

Фероинвест учествуваше на годинешната конференција на МАКО CIGRE, каде беше презентиран трудот на тема „Интеграција на батериски систем од 1.6 MW / 3.73 MWh во постоечка фотоволтаична централа“.
Трудот, подготвен од инженерите Стефани Георгиевска, Сандра Цветанова, Сашо Милевски и Војдан Андонов, претставува практичен пример за примена на домашно знаење и технологија во проектирање и изведба на современи системи за складирање електрична енергија (BESS).
Со овој проект, ФЕРОИНВЕСТ ја демонстрира својата инженерска подготвеност за интеграција на батериски системи, кои се клучен дел од енергетската транзиција и овозможуваат поголема ефикасност, стабилност и исплатливост на инвестициите во обновливи извори на енергија.
„ Македонија располага со знаење и експерти кои можат да реализираат високотехнолошки енергетски решенија според европски стандарди, што се покажа со тоа што нашите инженери ја инсталираа првата лиценцирана батерија за складирање електрична енергија во земјава“ изјавија од Фероинвест.
Анализите прикажани во трудот потврдуваат дека ваквите системи се профитабилни и економски оправдани, со период на поврат на инвестицијата од околу 4 години и значителна добивка во текот на работниот век на батеријата.
Тоа ги прави батериските системи не само технолошка потреба, туку и одлична можност за инвеститорите кои сакаат да вложуваат во модерна, стабилна и исплатлива енергетика.
На советувањето на здружението на професионалци, инженери, универзитетски професори и компании од енергетскиот сектор во Македонија, МАКО CIGRE, ФЕРОИНВЕСТ одржа и посебна корпоративна презентација на која ги запозна присутните со сите проекти за кои компанијата нуди решенија ,,клуч на рака”, за батериски системи, фотонапонски електрани, мали хидроелектрани, биогасни електрани, производство на трафостаници, со комплетно вклучено проектирање, изведба, одржување и откуп на електричната енергија.
ПР
Економија
Нови цени на горивата од полноќ

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,93 % во однос на одлуката од 13.10.2025 година.
Од 21.10.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 73,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 75,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 67,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 36,047 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 36,047 (денари/килограм)
Малопродажните цени на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалуваат за 1,00 ден/лит.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 не се менуваат.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 0,614 ден/кг и сега ќе изнесува 36,047 ден/кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 1,270%, кај дизелот за 3,247%, кај екстра лесното масло за 3,963% и кај мазутот намалувањето е за 3,144%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,5468%.