Економија
Народната банка продолжува со затегнување на монетарната политика
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2017/12/28092017133226_web_nbrm_1.jpg)
На 9 мај 2023 година се одржа редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на Народната банка, на која беа разгледани најновите податоци и информации за домашната и глобалната економија и најновите случувања на меѓународните и на домашните финансиски пазари во контекст на поставеноста на монетарната политика, соопшти НБРМ.
Народната банка, како што информираат од таму, продолжува со затегнување на монетарната политика. На седницата на Комитетот беше одлучено каматната стапка на благајничките записи да се зголеми за дополнителни 0,25 п.п. до нивото од 5,75 %. На седницата беше донесена одлука за зголемување и на каматните стапки на расположливите депозити, исто така за 0,25 п.п., со што каматните стапки на депозитите преку ноќ и на 7 дена ќе изнесуваат 3,65 и 3,70 % соодветно. Понудата на благајнички записи на редовната аукција е непроменета и изнесува 10 милијарди денари.
Со последната промена, додаваат од таму, продолжува циклусот на затегнување на монетарната политика, кој почна од крајот на 2021 година, прво преку активно управување со ликвидноста преку интервенциите на девизниот пазар, а потоа од април минатата година и со зголемување на каматната стапка на благајничките записи, како и на каматните стапки на другите монетарни инструменти. Ваквата монетарна поставеност е поддржана и зајакната и со неколкуте промени кај инструментот задолжителна резерва, насочени кон раст на штедењето во денари, како и со системски и макропрудентни мерки, како што е воведувањето противцикличен заштитен слој на капиталот и прагови за следење на квалитетот на кредитната побарувачка, со што дополнително се јакне отпорноста на банкарскиот систем.
„Најновите податоци важни за оценување на амбиентот за спроведување на монетарната политика главно се движат во рамките на очекувањата, но ризиците и натаму опстојуваат. Од тие причини е неопходна натамошна претпазливост при водењето на политиките заради стабилизирање на инфлацијата и инфлациските очекувања на потрајна основа. Имено, во согласност со очекувањата, и во април 2023 година годишната стапка на инфлација бележи забавување, кое почна од ноември минатата година, но таа и натаму, како и во глобални рамки, е над историскиот просек. Исто така, базичната инфлација и натаму е на повисоко ниво, што упатува дека преносните ефекти од цените на енергијата и храната врз оваа компонента сè уште не се целосно исцрпени. Очекувањата за идната динамика на увозните цени и натаму се движат по надолна патека, но се проследени со неизвесност поврзана со развојот на војната во Украина. На девизниот пазар движењата се стабилни, при зголемена склоност за штедење во домашна валута, но и натаму постои неизвесност. Гледано од аспект на странската каматна стапка, како битен надворешен фактор за спроведувањето на домашната монетарна политика, на состанокот во мај ЕЦБ повторно донесе одлука за зголемување на основните каматни стапки, но поумерено – со покачување на основната камата за 0,25-процентни поени во согласност со изгледите за одржување на инфлацијата на повисоко ниво од очекуваното, со посебен акцент на притисоците врз базичната инфлација.
Во однос на најновите показатели, кај домашните цени, во согласност со очекувањата, и натаму има тренд на забавување на растот, што во април 2023 година се сведе на 13 % (14,7 % во март). Побавниот годишен раст на инфлацијата главно произлегува од помалиот раст на цените кај прехранбената компонента. Најновите очекувања за движењата кај увозните цени упатуваат на надолно придвижување на берзанските цени на нафтата и храната, што поволно би влијаело и врз домашните цени, но и понатаму е нагласена неизвесноста во следниот период, условена од ефектите од војната во Украина.
Во согласност co меѓународните стандарди, нивото на девизните резерви на крајот на април е соодветно за одржување на стабилноста на курсот на домашната валута. Движењата на домашниот девизен пазар и во текот на април беа главно стабилни, при што Народната банка само повремено беше присутна на девизниот пазар. Во однос на последните расположливи податоци од надворешниот сектор, движењата и натаму се поволни, односно трговскиот дефицит во првиот квартал од 2023 година е значително понизок од очекувањата според октомврискиот циклус проекции. Поволни се и остварувањата на менувачкиот пазар, кои од почетокот на годината, заклучно со април, се малку подобри од проектираните нето-приливи од приватните трансфери.
Што се однесува до домашната економска активност, во последното тримесечје од 2022 година реалниот раст на БДП очекувано забави, со што во просек, за цела 2022 година, економијата бележи реален раст од 2,1 %, што е многу блиску до очекувањата од октомвриската проекција на Народната банка. Високофреквентните податоци за првиот квартал од 2023 година, со кои се располага во моментот, упатуваат на минимален годишен раст кај индустриското производство, мал реален годишен раст на прометот во вкупната трговија, како и солидни стапки на раст кај градежништвото и угостителството. Овие движења посочуваат на веројатно умерено забрзување на растот во првото тримесечје на 2023 година“, се истакнува во соопштението.
Во однос на монетарните движења, според првичните податоци за април 2023 година, растот на кредитната активност на годишна основа и натаму забавува, посилно од очекувањата според октомвриската проекција. Од друга страна, забрзува растот кај депозитите и тој е над очекувањата за вториот квартал.
Општо земено, инфлациските остварувања, во комбинација со неизвесното и променливо надворешно окружување и ризиците што сè уште постојат, налагаат натамошна претпазливост од носителите на макроекономски политики и соодветна реакција со цел да се закотват инфлациските очекувања и да се стабилизира инфлацијата на потрајна основа. Народната банка внимателно ги следи макроекономските податоци и ризиците и е подготвена да ги употреби сите неопходни инструменти и да презема мерки со кои ќе се придонесе за задржување на стабилноста на девизниот курс, стабилизирање на инфлациските очекувања и за ценовна стабилност на среден рок.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Економија
Мицкоски за инвестицијата на „Алказар енерџи“: 55 ветерници ќе произведуваат еден терават-час електрична енергија
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/06/hristijan-mickoski.jpg)
Ветерен парк со 55 ветерници, кои ќе произведуваат еден терават-час електрична енергија, ќе се гради меѓу Карбинци, Штип и Радовиш.
Инвестиција на „Алказар енерџи“, која беше прмовирана денес, е во вредност над 500 милиони долари и ќе претставува 20 проценти од целокупното производство на електрична енергија во земјата.
Премиерот Христијан Мицкоски изјави дека ова е најголемата инвестицијата досега во делот на обновливи извори на енергија во регионот. Како што објасни, планирано е инсталирање 55 ветерници, што ќе произведуваат еден терават-час електрична енергија или еден милион мегават-часови, што е приближно 20-ина проценти од целокупното производство на електрична енергија во земјата.
Инвестицијата треба да отвори нови 630 вработувања.
„Со завршување овој проект, дури 100.000 македонски домаќинства ќе може да се снабдуваат со електрична енергија од овие ветерници. Морам да напоменам дека овој проект е значаен од многу аспекти. Со него ќе се зајакне значително енергетската независност, нешто што е наша цел, но исто така ќе го зголеми обемот на инвестиции и ќе отвори пат за нови инвестиции. Ваков тип на инвестиции покажуваат дека довербата во оваа Влада уште на самиот почеток е голема и дека како опозиција работевме и сега како Влада само ќе продолжиме со зајакнато темпо да работиме. Нашиот став е јасен – мора да ја направиме енергетски независна. Кого зборувам енергетска независност, мислам енергетски независни од електрична енергија бидејќи нормално е дека електричната енергија не е единствениот енергент. Тука зборуваме за нафта, за гас итн. Кога зборуваме за енергетски независни, зборуваме за енергетски независни во делот на електричната енергија. И тоа може да се реализира само со детален план за енергетиката, каде што верувам и знам дека ќе имаме голем напредок“, рече Мицкоски.
Првиот човек на Владата истакна дека тој е тип на човекшто сака да види конкретни дела, а не се потпира само на даден збор. Во таа насока Мицкоски изјави: така и функционирам, а така ќе функционира и оваа Влада.
Изјави дека е задоволен што „Алказар енерџи“ пред неколку недели успеа да ја затвори финансиската конструкција за изградба на најголемиот парк на ветерници во регионот.
„Од земја увозник, ќе повторам, наша цел е да станеме и земја извозник на електрична енергија“, рече Мицкоски.
Со оглед на обемноста на самиот проект се очекува изградбата да почне во втората половина од 2025 година.
Економија
Фонтаната „Лотос“ – инспирација за визуелниот идентитет на пакетот за млади Halk EZ
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/06/thumbnail_2506-soopshtenie-EZ-01.jpg)
Фонтаната Лотос во Градскиот парк во Скопје, која е урбан симбол на дружење, заедништво и солидарност на голем број генерации млади, е главната инспирација за визуелниот идентитет на Halk EZ (Halk Easy), новиот пакет за млади на Халкбанк.
Halk EZ има поинаков концепт односно покрај банкарски услуги, на младите на возраст од 16 до 24 години, ќе им понуди и платформа за едукација, дружење, вмрежување и забава. Токму во таа насока, секоја боја од брендирањето асоцира на предвидените компоненти од пакетот, чија цел е да ги вклучи младите во многу активности кои ќе ги поттикнат нивните квалитети, знаења и вештини.
Брендирањето на Halk EZ се надоврзува на „Трајни културни вредности“, проект на Халкбанк посветен на промоција на вредните културни и уметнички дела од минатото, на што сега се додаде и фонтаната Лотос, која претставува архитектонски симбол на Скопје уште од нејзиното пуштање во употреба во 1971 година.
„Фонтаната Лотос во Градски парк отсекогаш претставувала синоним за социјализација меѓу младите низ многу генерации до денес. Поттикнати од лотусот како мемоар на безброј впишани приказни, овој дизајн се темели токму врз значењето на споменикот. Дизајнот е составен од геометриски форми кои јасно ја претставуваат нејзината градбена структура, а притоа преку стилизација прикажана е во духот на современието. Овој графички приказ е сочинет од богат колорит кој содржи дванаесет бои и секоја од нив е составен дел од севкупната приказна на HALK EZ“, вели Кристијан Јованоски, арт директор во Ефектива, агенцијата која го креираше визуелниот идентите на Halk EZ.
Фонтаната Лотос е дело на архитектката Мирјана Милановиќ-Волињец, се наоѓа на платото на влезот на Градскиот парк од страната на булеварот Илинден, а нејзиното корито има дијаметар од 10 метри. На оваа локација претходно имало мочуриште со бели лотосови цветови од каде се родила идејата за дизајнот на фонтаната.
Пакетот Halk EZ (Halk Easy) е креиран за да одговори на секојдневните потреби на студентите, средношколците, младите претприемачи кои водат брз и динамичен живот и ги користат дигиталните технологии. Тој нуди бесплатно мобилно и електронско банкарство, Visa бесконтактна картичка со која може да се повлекува готовина без надомест на сите банкомати во земјата и во странство, платежна сметка без трошоци за водење, и иновативни услуги како GarminPay, SmartSend, SmartCash.
Сите млади кои ќе станат дел од Halk EZ пакетот најдоцна до 4-ти јули, учествуваат во наградната игра „Со Halk EZ до Exit“ преку која ќе бидат доделени пет ВИП влезници за двајца на еден од најголемите музички фестивали во Европа.
(ПР)
Економија
Официјална премиера на целосно новата Škoda Kodiaq
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/06/DSC_0273.jpg)
Škoda го лансираше својот водечки SUV, целосно новиот Škoda Kodiaq, на македонскиот пазар. Со својот моќен и робустен изглед, новиот Kodiaq поставува нов репер во сегментот SUV, комбинирајќи ја врвната технологија со исклучителна удобност и простор.
Надворешноста на Kodiaq е целосно редизајнирана, прикажувајќи ги елементите на новиот дизајнерски јазик Modern Solid на Škoda. Елегантните, аеродинамични подобрувања не само што ја подобруваат естетиката на возилото туку придонесуваат и за неговите извонредни перформанси. Новиот Kodiaq е за 6 см подолг во споредба со претходникот и нуди уште повеќе простор и комфор за сите патници. Во понуда е и варијантата со 7 седишта.
Вниманието на надворешноста го привлекуваат LED matrix светлата од втората генерација и предната решетка со хоризонтална светлосна лента. Внатрешноста е збогатена со текстил и кожа кои потекнуваат од еколошки процес на обработка и го рефлектираат фокусот на одржливоста.
Kodiaq во својата втора генерација нуди свеж и иновативен концепт на ентериерот со четири специфични дизајнерски селекции – Loft (текстил), Lounge (текстил-волна), Suite Black и Suite Cognac (кожа) кои во комбинација со опционални пакети креираат комплетно различно доживување. Ново ниво на удобност и релаксација нудат опционално достапните ергономски седишта со пневмо-масажа. Инфозабавниот дисплеј сега е самостоен, со дијагонала на екранот до 13 инчи и е опционално е достапен со head-up дисплеј.
Рачката на менувачот сега е поставена на управувачкиот столб, што и дава на централната конзола многу чист и уреден изглед и додава дополнителен простор. Škoda Smart Dials се уште една сосема нова карактеристика на целосно новиот Kodiaq – три ротациони контроли позиционирани под инфозабавниот екран. Комбинирајќи ги хаптичките контроли со екранот во боја од 32 милиметри, тие обезбедуваат интуитивен, лесен и приспособлив пристап до различни функции на возилото и инфозабавниот систем.
Со постојаната интернет конекција кај Kodiaq овозможено е безжично ажурирање на софтверот, мапите за навигација и разните услуги на Skoda Connect – како на пример Далечинско активирање на климатизацијата или полнењето на батеријата (kaj Plug-In варијантата), проверка на сообраќајот или временската прогноза и сл. Интегрирањето на четботот заснован на вештачка интелигенција ChatGPT во неговиот гласовен асистент Laura, Škoda го подобрува искуството на многу клиенти и помага да се олесни секојдневниот живот. Новата предна конзола овозможува индуктивно полнење на два смартфони истовремено, обезбедувајќи вентилација и моќност од 15W на безжично полнење и 45W преку USB-C портата за брзо полнење.
Опсегот на погонски единици на Kodiaq покрај добро познатите бензински 1.5 TSI DSG Mild-hybrid со 110 kW (150 KS) и дизелските 2.0 TDI EVO DSG со 110 kW (150 KS) и 142 kW (193 KS) во комбинација со погон на сите тркала 4х4, сега е проширен со возбудливото деби на plug-in хибриден погон од 150 kW (204 КС) кој нуди повеќе од 100 km чисто електричен опсег. Ова обезбедува динамично возачко искуство прилагодено на секоја потреба. Сите погонски единици се достапни единствено со автоматски DSG менувачи.
На располагање кај новиот Kodiaq се девет различни бои, меѓу кои и новата Bronx Gold металик. Изборот на алуминиумски тркала почнува од 17” тркала како стандардна опрема, па се до 20” тркала “RILA Aero anthracite” претставени на изложените возила.