Европа
ОБСЕ бара начини да го заобиколи руското вето
Одбивањето на Русија да соработува во рамките на Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ) ги принудува нејзините преостанати членки да го приспособат својот начин на работа, пишува „Еурактив.“
„Кога Русија крева барикади, веќе нема обиди за придржување до правилата за процедура, кои беа формулирани кога работевме како организација заснована на консензус“, вели американскиот амбасадор во ОБСЕ, Мајкл Карпентер.
Во изминатите неколку месеци Москва го попречуваше одобрувањето на буџетот на ОБСЕ загрозувајќи ги активностите што 57-членото безбедносно тело ги води во целиот свет.
Основана за време на Студената војна, ОБСЕ служи како единствена европска безбедносна платформа, која ги обединува Европејците, Русија и САД и главно е вклучена во спречување конфликти, мониторинг на мирот и набљудување на изборите.
Претседателот на руската Дума, Вјачеслав Володин, во април ја најави одлуката на Русија да го суспендира плаќањето на придонесите за 2023 година и со надоместот што го плати во 2022 година да ја префати и оваа година.
„Не треба да плаќаме за она во што не сме учествувале. Ако дополнително бидеме спречени да работиме годинава, ќе бараме да ни биде вратен придонесот што претходно го плативме“, рече Володин во таа пригода.
Според Карпентер, во овој момент е јасно дека Русија нема интерес да ги почитува не само деловните правила туку и ни основните принципи на кои ОБСЕ работи, па затоа организацијата ќе ја заобиколи.
Сите одлуки во ОБСЕ се усвојуваат со консензус, што ѝ овозможува на Москва да блокира која било одлука што е против нејзините интереси. За да се избегне руското вето, организацијата со креативни решенија го избегнува опструкционизмот на Русија.
„Откога Москва стави вето на продолжувањето на теренските мисии на ОБСЕ во Украина уште пред војната, воспоставивме програма за поддршка на Украина, која се финансира преку доброволни придонеси и на која Русија не може да стави вето“, објаснува Карпентер.
Планот е да се работи на хуманитарно деминирање, обезбедување психосоцијална поддршка, ублажување на влијанијата на војната врз животната средина и градење капацитет за одговорност. Но, буџетското прашање на ОБСЕ е само една од пречките што Русија ги става пред организацијата.
„Реалноста е дека Русија ја напаѓа ОБСЕ“, истакна Карпентер и ја обвини Москва дека киднапирала тројца национални претставници на ОБСЕ, кои работеле на специјалната мисија за мониторинг, украла возила на ОБСЕ и ги прекршила сите принципи на Хелсиншкиот договор.
Украинскиот министер за надворешни работи, Дмитро Кулеба, повика на суспензија на Русија од организацијата како одговор на војната, но неговото барање остана неодговорено.
Генералниот секретар на организацијата, Хелга Шмид, истакна дека каналите за дискусија мора да останат отворени меѓу страните.
„Еден ден повторно ќе ни требаат средства за разговор. А ОБСЕ е единствената безбедносна организација во која на една маса седат сите фактори за европската безбедносна архитектура“, рече таа.
По инвазијата на Украина во февруари, Москва беше избркана или суспендирана од низа меѓународни организации и форуми, како што се Советот на Европа, Советот за човекови права на ОН, Работната група за финансиска акција против перење пари и од Изборот за песна на Евровизија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Русите ја нападнаа Одеса: луѓето ги блокираат патиштата, лути затоа што нема струја
Во руските напади во близина на украинското црноморско пристаниште Одеса беше убиена жена синоќа, а градски округ претрпе прекини во електричната енергија и другите комунални услуги, соопштија официјални лица.
Гувернерот на регионот Одеса, Олех Кипер, пишувајќи на Телеграм, рече дека руски дрон уби жена која преминувала мост во нејзиниот автомобил југозападно од Одеса. Нејзините три деца се повредени во инцидентот.
Russians struck a bridge in Odesa Oblast with a Shahed drone — just near the Moldovan border
A 40-year-old woman was killed, local media report.
The bridge on the Odesa–Reni highway crosses the Dniester River and is critically important for regional traffic.
After the strike,… pic.twitter.com/F17Orobjtr
— NEXTA (@nexta_tv) December 18, 2025
Кипер апелираше до жителите на регионот кои претрпеле продолжени прекини на електричната енергија да покажат трпение и да престанат да блокираат патишта во знак на протест, велејќи дека службите за итни случаи работат деноноќно за да го вратат снабдувањето со електрична енергија.
Во Одеса, шефот на градската воена администрација, Серхиј Лисак, рече дека рускиот напад ја погодил инфраструктурата и предизвикал прекини во електричната енергија, водата и греењето во „густо населен округ“.
Едно лице е повредено, а службите за итни случаи работат на враќање на нормалното снабдување. Украинските гранични власти соопштија дека руските напади го запреле сообраќајот по должината на рутата што ја поврзува Одеса со пристаништето Рени на реката Дунав.
Европа
ЕУ, конечно, постигна договор за Украина: три членки одбија да учествуваат
Лидерите на ЕУ ги откажаа плановите за невиден заем за репарации за Украина и наместо тоа ќе соберат 90 милијарди евра преку заедничко задолжување за финансирање на Киев во следните две години. Унгарија, Чешка и Словачка нема да учествуваат во аранжманот, објави „Еуроњуз“.
Откако разговорите заглавија поради барањето на Белгија за неограничени гаранции пред користење на замрзнатите руски средства, лидерите на ЕУ се свртеа кон издавање заеднички долг. Ова би ја обезбедило финансиската стабилност на Киев следната година и во 2027 година, додека товарот би паднал врз заедничкиот буџет на ЕУ.
Белгиските барања го срушија договорот
Пред самитот во Брисел во четврток, лидерите инсистираа дека нема План Б и ги удвоија напорите за издавање заем за репарација поддржан од замрзнати средства од Руската централна банка. Германскиот канцелар Фридрих Мерц го водеше напорот, но тој не успеа, бидејќи барањата на Белгија за неограничени гаранции го направија планот неодржлив за другите членки.
Неуспехот е удар за Мерц и претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен, која го претстави планот како најдобра опција. Дискусијата во четврток се вртеше околу ублажување на загриженоста на белгиската влада. Премиерот Барт де Вевер со недели беше цврст, велејќи дека нема да прифати лош договор што ќе ја изложи неговата земја на руска одмазда. Неговото барање за „неограничени гаранции“ за заштита на Белгија и финансиската институција Евроклеар се покажа како неприфатливо за другите. Еден дипломат изјави за Евроњуз дека многу земји не сакале да понудат такви гаранции, велејќи: „Лидерите навистина не знаеја што ќе гарантираат на крајот“.
Унгарија, Чешка и Словачка се исклучени од шемата
Уште пред самитот, Унгарија јасно стави до знаење дека нема да се согласи со заемот за репарации. Премиерот Виктор Орбан одбива финансиски да ја поддржи Украина и честопати ги критикуваше европските колеги за нивното справување со војната. Но, кога стана јасно дека Белгија и другите земји-членки не можат да се согласат, Орбан, заедно со словачкиот премиер Роберт Фицо и чешкиот премиер Андреј Бабиш, изготвија план за излез од застојот.
Во заклучоците од самитот, лидерите се согласија дека Унгарија, Словачка и Чешка ќе бидат ослободени од каква било одговорност поврзана со заемот преку механизмот за „засилена соработка“. „Секое мобилизирање на буџетските средства на ЕУ како гаранција за овој заем нема да влијае на финансиските обврски на Чешка, Унгарија и Словачка“, се вели во текстот, одобрен од сите 27 земји.
Орбан: Украинците никогаш нема да можат да го вратат заемот.
Потоа Орбан им рече на новинарите: „Изгледа како заем, но Украинците никогаш нема да можат да го вратат“, и додаде: „Всушност, тоа е трошење пари. И оние што стојат зад тој заем ќе ја преземат одговорноста и финансиските последици од него“.
Реакции по тешките преговори
По самитот, кој заврши во раните утрински часови, фон дер Лајен, придружувана од данската премиерка Мете Фредериксен, изјави дека примарната цел е постигната: финансирањето за Украина е обезбедено. „Конечниот заклучок, по денес, е дека нашата поддршка за Украина е загарантирана“, рече Фредериксен.
Сепак, принципот дека Русија мора да плати за штетата предизвикана на Украина не се оствари. Европските земји-членки ќе се задолжуваат на финансиските пазари и ќе плаќаат камата. Иако заемот за Украина ќе биде без камата, а Киев треба да го врати со пари од руските репарации, не е сигурно дали Русија некогаш ќе плати репарации, што значи дека заемот лесно би можел да се претвори во грант.
„Тие беа нервозни поради терминот ‘неограничени гаранции’“
Белгискиот премиер Де Вевер рече дека зборот „неограничени“ гаранции ги направил неговите колеги „нервозни“ и дека исходот ја потврдил позицијата на неговата земја. „Денес докажавме дека гласот на малите и средните земји-членки исто така се брои. Одлуките во Европа не се донесуваат едноставно од најголемите капитали или институции. Тие се колективни“, рече тој, суптилно алудирајќи на Германија.
Од друга страна, германскиот канцелар Мерц им рече на новинарите дека „Европа го покажа својот суверенитет“ со тоа што се согласи на заеднички долг. „Кога станува збор за руски средства, само малку ја променивме временската рамка“, додаде тој, тврдејќи: „Руските средства ќе се користат како колатерал за заемот“.
Европа
(Видео) Украинските дронови уништија „неуништливи“ руски С-400
Украинските оператори на беспилотни летала уништија два руски ракетни системи С-400 Триумф заедно со нивната муниција во рускиот регион Белгород, потврди украинскиот Генералштаб. Нападот, кој се случи на 14 декември, го изврши 15-та одделна артилериска извидничка бригада, а целата операција беше снимена, објави „Евромајдан прес“.
Ваквите напади се дел од пошироката украинска стратегија за ослабување на руската воздушна одбрана, како на руска територија, така и на окупираните територии. Системот С-400 Триумф, модернизиран наследник на советскиот С-300, е клучна компонента на слоевитата мрежа за воздушна одбрана на Русија. Русија повремено го користи и за напад на копнени цели, насочувајќи се кон украински градови. Затоа, уништувањето на овие системи се смета за голем губиток за руските сили.
Според извештајот на порталот Militarnyi, лансирните системи С-400 биле уништени додека биле во движење. Објавените снимки прикажуваат руски возила за противвоздушна одбрана како се движат по земјен пат, веројатно за време на промена на борбената позиција.

