Економија
Ако САД банкротираат, тоа ќе го „стресе“ целиот свет

Лидерите на Конгресот и Белата куќа се обидуваат да постигнат договор за подигнување на плафонот за тоа колку федералната влада може да позајми, само неколку недели пред законскиот рок. Доколку се пропушти рокот до 1 јуни, Министерството за финансии нема да може да го спречи банкротот на САД. Доколку преговорите пропаднат, државата повеќе нема да може да ги исполнува финансиските обврски, и економистите предвидуваат хаос.
Тој датум околу 1 јуни, наречен „Х-датум“, зависи од даночните приходи и трошоците, кои може драматично да се разликуваат од недела во недела, пишува „Вашингтон пост“.
– Тоа би била смртоносна комбинација, вели Марк Занди, главен економист на Мудис. Ако Конгресот не го подигне сегашниот плафон на долг од 31,4 трилиони долари, тоа би можело да метастазира и да го урне целиот финансиски систем, што на крајот ќе ја уништи економијата. Би имало домино ефект: прекинувањето на федералните плаќања би ѝ наштетило на економијата, што би и наштетило на берзата, што пак би и наштетило уште повеќе на економијата итн.
Тешко е да се пресмета односот помеѓу падот на вредноста на цените на домовите, зголемувањето на каматните стапки и дестабилизираниот глобален финансиски систем. Некои проценки велат дека повеќе од 8 милиони работни места би можеле да бидат избришани, каматните стапки на хипотеките би можеле да се зголемат за повеќе од 20 отсто, а економијата би можела да падне како за време на рецесијата во 2008 година.
Неизвесноста достигна ниво кое не е забележано со години откако тенкото републиканско мнозинство во Претставничкиот дом го услови подигнувањето на плафонот на долгот со намалување на трошоците. „Не знаеме: Ова никогаш не се случило“, вели Клаудија Сам, економист која работела во Федералните резерви. „Она што толку многу ме загрижува е што не можам да предвидам, и мислам дека никој не може, што ќе се случува на X+1?“, вели таа. Економистите предупредуваат дека најголемата опасност лежи во непредвидливоста, особено ако рокот се продолжува за недели или месеци. Ризиците драстично се зголемуваат доколку неизвесноста продолжи.
Волстрит веројатно би бил првата точка на неволја, пишува Вашингтон пост. Финансиските пазари досега не се потресени, во моментов цените на државните обврзници кои доспеваат околу крајниот рок пораснаа, но повеќето не ги забележуваат овие нестабилности. Но, како што Америка се приближува до 1 јуни, се очекува тензиите да растат. Стравувањата од суверено неисполнување на обврските ќе се бранат низ финансискиот систем акции, обврзници, заеднички фондови, деривати пред да се рашират во пошироката економија, велат експертите.
Акциите веројатно ќе паднат поради очекувањата за поширок економски пад, бидејќи каматните стапки растат и инвеститорите ги повлекуваат средствата од пазарот за да го зачуваат нивниот пристап до краткорочни пари. Последен пат американската влада беше блиску до банкрот за помалку од една недела во 2011 година во времето на претседателот Барак Обама. Главните берзански индекси паднаа за околу 20 отсто.
„Moody’s Analytics“ проценува дека цените на акциите би можеле да паднат за околу една петтина, со што ќе се избришат милијарди долари од богатството на домаќинствата и ќе се уништат пензионерските сметки на милиони Американци. Белата куќа проценува дека падот би можел да биде поблиску до 45 проценти. Пазарот на обврзници исто така би бил потресен, бидејќи вредноста на постоечките државни обврзници би пропаднала поради повисоките приноси на новите.
Ако економското забавување продолжи, влијанието брзо ќе се прошири од финансиските пазари на пошироката економија. Падот на богатството на домаќинствата низ целата земја би ги намалило трошоците, што исто така би и наштетило на економијата. Според една проценка, национален банкрот ќе ги зголеми каматните стапки на хипотеките над 8 проценти и ќе предизвика пад на продажбата на недвижен имот за 23 проценти. Најдрастичниот ефект би бил олабавување на плаќањата на десетици милиони американски семејства кои зависат од социјална помош, бонови за храна и Медикер.
Пробивањето на плафонот на долгот може да уништи 8 милиони работни места, предупредува Белата куќа. Доколку се надмине лимитот на долгот, претседателот Џо Бајден предупреди дека тоа би можело да ја доведе американската економија во слободен пад. Прекршувањето на границата на долгот може да уништи 8 милиони работни места, според неодамнешната анализа.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
МЗШВ: Во четвртиот квартал од 2025 година ќе биде објавен јавниот повик за претприемачите во прехранбената индустрија

Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство ја информира јавноста дека во четвртиот квартал од оваа година ќе биде објавен Јавниот повик 02/2025 за користење на средства од ИПАРД Програмата 2021-2027, мерка 3 – „Инвестиции во основни средства за преработка и маркетинг на земјоделски и рибни производи”.
Оваа мерка претставува исклучителна можност за македонските претприемачи во прехранбената индустрија да ги унапредат своите капацитети и да станат поконкурентни на домашниот и меѓународниот пазар.
Мерката 3 – „Инвестиции во основни средства за преработка и маркетинг на земјоделски и рибни производи”од ИПАРД Програмата овозможува финансиска поддршка за модернизација на преработувачките капацитети, инвестиции за преработка и маркетинг на земјоделски и рибни производи, како и усогласување со европските стандарди. Преку оваа мерка се поддржува зголемувањето на конкурентноста на земјоделското производство и земјоделско-прехранбениот сектор во целина.
Средствата за оваа мерка се обезбедени преку Инструментот за претпристапна помош за рурален развој на Европската Унија (ИПАРД Програмата за периодот 2021 – 2027 година).
Министерството ги повикува сите заинтересирани да започнат со навремена подготовка на потребната документација и да ги следат официјалните објави на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој.
Економија
Издадени првите лиценци за батериски систем за складирање на електрична енергија од обновливи извори

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад (РКЕ) ги издаде првите лиценци за батериски систем за складирање на електрична енергија од обновливи извори на компанијата ЕНЕРГО СОЛАР СИСТЕМИ.
Станува збор за два батериски системи со вкупна инсталирана моќност од 2 600 kW, што се инсталирани во склоп на две различни фотонапонски електроцентрали кои се веќе изградени и во функција.
„Издавањето на овие лиценци во кои се вклучени батериски системи за складирање на електрична енергија, всушност го означува почетокот на еден нов инвестициски циклус во енергетиката. Воведувањето на батериите во пракса значи забрзана енергетска транзиција преку создавање на одржлив, ефикасен и еколошки енергетски систем во земјава. Во РКЕ очекуваме голем број сопственици на ФЕЦ да поднесат барање за инсталирање на “сториџи“, но исто така очекуваме интерес да појават и компании кои би биле самостојни оператори на складишта само со батериски системи. Употребата на батериите ќе придонесе за сигурно и доверливо функционирање на системите, а едновремено и за економски посигурен и поефикасен енергетски пазар. Истите можат да даваат услуги на операторот на електропреносниот систем за балансирање на истиот, како и одржување на одредени параметри на мрежата во пропишани граници. Складирањето на енергија во периоди кога има вишок и нејзино користење во периоди кога потребите од електричната енергија се зголемуваат се очекува дека ќе влијае и врз намалување на вкупните трошоци во системот.“ посочи Марко Бислимоски, претседател на РКЕ.
Условите, постапката и потребната документација за добивање на лиценца за складирање на електрична енергија се уредена во Законот за енергетика и Правилникот за лиценци, .
Економија
Владата усвои измени: Се укинува ослободувањето од ДДВ за онлајн пратки во вредност до 22 евра

Со цел зајакнување на домашната економија, поддршка на локалните компании и создавање нови работни места, Владата усвои измени и дополнувања на Законот за данок на додадена вредност, со кои се укинува ослободувањето од ДДВ за онлајн пратки во вредност до 22 евра. Законските измени веќе се во собраниска процедура, а нивното спроведување се очекува да има директни позитивни ефекти врз економијата и работењето на домашните компании.
Со оваа мерка, околу 4 милиони денари месечно, колку што во одредени периоди изнесува прометот кон странските онлајн платформи, ќе се пренасочат кон домашното стопанство. Овие средства ќе придонесат за развој на локалните компании, отворање нови работни места и исплата на повисоки плати на вработените.
Ова претставува значаен чекор во заштита и поддршка на домашната економија, особено во услови на зголемена глобализација и дигитална трговија.
Дополнително, измените ќе помогнат во намалување на сивата економија, имајќи предвид дека досегашниот систем овозможуваше злоупотреби – односно увоз на стоки ослободени од данок кои понатаму се продаваат на домашниот пазар.
Со оваа измена, државата испраќа јасен сигнал на поддршка за домашните компании кои создаваат додадена вредност и вработуваат граѓани во земјата, велат од Министерството за финансии.