Регион
Анализа на Си-ен-ен: „По изборите ни рекоа – Чекајте, станува западно ориентирана и нема да се приближи кон Русија. Вучиќ му се насмевнува на Западот“
Пристапот на Западот, кој „не гледа зло“ кај српскиот претседател Александар Вучиќ, го дестабилизира Балканот, наведува Си-ен-ен во опсежна анализа.
„Кога Русија ја нападна Украина, САД и Европската унија го забрзаа своето свртување кон Србија. Наместо да жонглираат со контрадикторните барања на плуралистичките и разединетите балкански држави, западните престолнини го насочија најголемиот дел од своите напори на една единствена цел, пишува Си-ен-ен.
Нивната политика имаше две цели. Прво, Србија да се внесе во западното јато, подалеку од Русија. Второ, да им овозможат на нивните администрации поцелосно да се фокусираат на поддршката на Украина.
Традиционално еден од најблиските сојузници на Москва во Европа, Белград долго време се обидуваше да ја помине линијата помеѓу нејзините историски врски со Русија и потенцијалната иднина на посилна европска интеграција. Западните дипломати се обидоа да го извлечат српскиот претседател Александар Вучиќ од орбитата на неговиот руски колега, претседателот Владимир Путин, ветувајќи побрз пат кон членството во ЕУ, предупредувајќи на изолација во случај на непослушност“, се вели во анализата.
„Но, 18 месеци подоцна, некои набљудувачи велат дека сегашниот пристап резултира со неуспех да се постигнат двете цели.
Србија одби да учествува во сите рунди санкции на ЕУ против Путин и продолжи да ги следи сопствените интереси во регионот со се помалку одговорност, поттикнувајќи конфликти преку границата за да го одвлече вниманието од незадоволството дома, безбедна знаејќи дека Западот нема да и замери.
Последиците од таквиот пристап најжестоко се почувствуваа на Косово, кое се стекна со независност во 2008 година, по крвавите балкански војни во 1990-тите. Но, Белград – и многу етнички Срби во северно Косово – сè уште одбиваат да го признаат неговиот суверенитет, заострувајќи ги односите меѓу соседите.
Си-ен-ен разговараше со неколку експерти, како и со локални жители во Србија и северно Косово, кои се вознемирени од обидите на САД и ЕУ да ја вовлечат Србија во евроатлантската заедница и кои тврдат дека нивното континуирано следење на таквите политики ризикува да ги отуѓи демократските сојузници и да ја зголеми загриженоста за безбедноста во регионот.
Западните влади долго време ја третираат Србија како незаменлив балкански глас, понекогаш на сметка на повеќе периферни играчи, велат некои набљудувачи.
„Нивното верување е дека Србија е балканска земја, како што тие ја гледаат. Србија е таа со која, ако можете да ја привлечете на наша страна – што и да значи тоа – сè ќе биде полесно“, изјави за Си-ен-ен Јасмин Мујановиќ, политиколог специјализиран за Западен Балкан“, пишува во анализата.
„Додека американската администрација, една по друга се обидуваше да ги врати Вучиќ и неговата Српска напредна партија (СНС) во општеството, тие напори беа „особено дрски“ од почетокот на војната во Украина, рече Мујановиќ, и не ги постигнаа целите на САД.
„Изгледа дека веруваат дека ја доближуваат Србија до ЕУ и НАТО и до западното размислување, оддалечувајќи ја таа земја од Русија… Но, тоа не е нешто што би рекла дека се одразува на теренот“, изјави за Си-ен-ен, Алиша Кернс, британска пратеничка и претседател на парламентарната комисија за надворешни работи.
Вучиќ долго време одржува блиски односи со неговиот руски колега Путин. Говорејќи по седницата на Советот за национална безбедност во февруари, Вучиќ ја објасни одлуката да не се санкционира Русија затоа што Србија беше „единствената земја што не воведе санкции против нас во 1990-тите“*.
„Тие го поддржаа нашиот територијален интегритет во Обединетите нации“, додаде тој, мислејќи на одбивањето на Русија да ја признае независноста на Косово. Србија ја загуби контролата врз Косово по бомбардирањето на НАТО во 1999 година, со што заврши масакрот на етничките Албанци – кои сочинуваат повеќе од 90 отсто од населението на Косово – од страна на српските сили.
И покрај напорите за енергетска транзиција поддржани од ЕУ, Србија останува во голема мера зависна од Русија, откако го продаде мнозинскиот удел во својата нафтена компанија на рускиот државен гигант Гаспром.
Резултатот е тоа што, и покрај надежите на Србија за влез во ЕУ, Вучиќ продолжи да оди по јаже меѓу Москва и западните сили. Иако се приклучи на резолуциите на ОН со кои се осудува руската инвазија на Украина, српскиот лидер покажа мала волја да се приклучи на западните санкции.
Во април, српската влада ги негираше информациите дека и продавала оружје и муниција на Украина, откако се појави документ на Пентагон во кој се тврди спротивното. Во тоа време, Србија рече дека се држи до својата политика на неутралност, иако некои западни претставници ги сфатија извештаите како доказ дека нивната политика функционира.
Неколку аналитичари изјавија за Си-ен-ен дека Србија мора да направи многу малку за да ги добие пофалбите на американските и европските функционери, а дека во реалноста Вучиќ остави трага од неисполнети ветувања.
„Кога го имавме неговиот реизбор (на Вучиќ) во 2020 година, на сите ни беше кажано: „Само почекајте по изборите, одеднаш ќе видите дека тој станува многу западно и европски ориентиран“, рече Кернс. „Тоа не се случи“, се наведува во анализата на Си-ен-ен.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Албанија размислува за прво министерство управувано од вештачка интелигенција
Албанија ја интензивира употребата на вештачката интелигенција (ВИ) во државното управување со цел да го забрза процесот на пристапување кон Европската Унија и борбата против корупцијата, соопшти владата на земјата.
Албанскиот премиер Еди Рама минатиот месец ја објави можноста за формирање министерство што целосно би било управувано од вештачка интелигенција опишувајќи ја ВИ како најефикасен иден член на владата, пишува бриселски „Политико“.
„Еден ден можеби дури и ќе имаме министерство што ќе биде целосно управувано од вештачка интелигенција. На тој начин нема да има непотизам или судир на интереси“, рече Рама на прес-конференција во јули осврнувајќи се на дигитализацијата.
Локалните ИТ-експерти веќе развиваат модели што би можеле да се користат за избор и назначување дигитални министри, а Рама сугерира дека Албанија би можела да стане првата земја со цела влада базирана на вештачка интелигенција, вклучувајќи го и премиерот.
Иако идејата сè уште не е преведена во официјалната политика, вештачката интелигенција веќе се применува во неколку сектори на државната администрација: од контролата на јавните набавки и следењето на даночните и царинските трансакции до откривањето нелегална градба, надзор на плажите и на плантажите со канабис со помош на дронови и сателити.
Со цел да се подобри безбедноста на патиштата властите планираат да користат препознавање лица за да испраќаат дигитални предупредувања и казни до возачите.
Вештачката интелигенција се користи и во дигиталните јавни услуги – повеќе од 95 проценти од административните услуги се достапни преку порталот e-Albania, каде што на граѓаните им помага виртуелен службеник за вештачка интелигенција.
Според владини податоци, платформата овозможила повеќе од 49 милиони трансакции и им заштедила на граѓаните повеќе од 600 милиони евра.
Албанија ги почна преговорите за членство во ЕУ во 2022 година, а вештачката интелигенција сега се користи за преведување и анализа на сложени правни документи во процесот на усогласувањето со законодавството на ЕУ, кое опфаќа речиси 250.000 страници.
Иако властите ги нагласуваат предностите на технологијата, експертите и опозицијата предупредуваат дека вештачката интелигенција не е замена за реформите.
Како дел од промотивните активности, вештачката интелигенција беше користена и за создавање анимирани бебешки верзии на европските лидери на самитот во Тирана во мај, кои ги пречекаа гостите со дигитални гласови на нивниот мајчин јазик.
Регион
Вучиќ: Тешка вечер за граѓаните на Србија, со некое чудо успеавме да го зачуваме мирот
Српскиот претседател Александар Вучиќ ги обвини демонстрантите за насилство синоќа, во услови на бран нови антивладини протести, и рече дека државата нема намера да распореди војска и дека нема да има граѓанска војна.
Вучиќ го одржа вонредното обраќање кратко пред полноќ откако беа организирани протести во неколку градови низ Србија – особено во Нови Сад, Белград и Ниш – поради насилството на поддржувачите на владејачката Српска напредна партија (СНС) врз граѓаните на претходните демонстрации во вторник вечерта во Врбас и Бачка Паланка.
Според Вучиќ, повеќе од 60 граѓани биле повредени во инцидентите во Нови Сад во среда вечерта. Тој додаде дека 16 полицајци биле повредени, меѓу кои двајца со сериозни повреди на вилицата и градниот кош.
Српскиот претседател изјави дека „се воспоставува контрола“ и дека повеќе полицајци ќе излезат на улиците.
„Вечерва е тешка вечер за граѓаните на Србија. Важно е што, благодарение на мудроста и трпението на огромен број граѓани, засега чудесно успеавме да го зачуваме мирот“, рече Вучиќ.
Тој со драматичен тон изјави дека во Нови Сад „до пред неколку минути беше прашање дали околу 300 граѓани кои ја чуваа својата куќа ќе преживеат“, алудирајќи на поддржувачите на СНС собрани пред седиштето на партијата во Нови Сад кои, како што рече, „се спротивставија на тепачите и блокадерите“.
Спротивно на изјавите на шефот на државата и полицијата, демонстрантите го тврдат спротивното – дека се обвинети за насилство, но дека всушност се синхронизирано нападнати од поддржувачи на СНС, меѓу кои, како што тврдат, има луѓе со „сомнително минато“, ангажирани да предизвикуваат инциденти и да провоцираат полициска интервенција.
Демонстрантите тврдат дека на улиците ги извела политиката на владејачката партија и српскиот претседател Вучиќ, кои упорно одбиваат да воспостават владеење на правото, да ги регулираат институциите, да спроведат истрага и да ги изведат пред лицето на правдата сите одговорни за уривањето на настрешницата на железничката станица во Нови Сад на 1 ноември минатата година, кога загинаа 16 претежно млади луѓе.
Трагедијата во Нови Сад во ноември минатата година беше проследена со бран протести во кои се појави студентско движење, кое бараше уредно општество со владеење на правото и сузбивање на корупцијата, како и функционирање на институции ослободени од политички притисок и влијание.
Последното во низата барања е распишување предвремени избори, што владата досега упорно одбиваше да го стори.
фото: принтскрин
Регион
(Видео) Судир меѓу поддржувачите на СНС и граѓани во Нови Сад, маж извади пиштол
Во близина на просториите на Српската напредна партија во Нови Сад, избувна судир меѓу поддржувачите на СНС и Александар Вучиќ и граѓани, а едно лице беше снимено со пиштол.
Граѓаните се приближија кон просториите на СНС одзади, каде што избувна тепачка. Според новинскиот портал „Разглас“, некој од присутните пукал во воздух, по што некои граѓани се оддалечиле.
#Serbia | #BREAKING:#CONFIRMED pro-SNS individual used a handgun in front of the local SNS building in Novi Sad to disperse the protesters.#SNS #NoviSad #blokada #pistolj https://t.co/GPsii8GbPw pic.twitter.com/IrRLtQNiNx
— Luka | Дунав Intel (@Lukai1861) August 13, 2025
Исто така, беше снимено видео на кое се гледа како маж си оди со кренат пиштол. Снимката ја објави Н1 Србија.
Malo pre nego je izvadjen pištolj!Novi Sad pic.twitter.com/eUmacIhYLC
— Branka Zaric (@branka_zaric) August 13, 2025
Потоа на местото на настанот пристигна жандармериски кордон и ги одвои граѓаните и поддржувачите на СНС.
Како што можеше да се види на снимката од телевизијата Н1, граѓаните бегаа во паника и викаа дека некој извадил пиштол.
фото: принтскрин
Кремљ: Договорен распоредот за разговорите Путин – Трамп, ќе има и прес-конференција
Договорен е распоредот за разговорите меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин, изјави советникот на Кремљ, Јуриј...
„Филипче да одговори дали јахтата на која плови со Заев е купена со пари од државни тендери“, прашува ВМРО-ДПМНЕ
„На лицемерието на СДС му нема крај. Додека на прес-конференции и преку соопштенија глумат загрижени за стандардот на граѓаните, нивниот...
Активни два пожара на територијата на Македонија, под контрола ставени три
Центарот за управување со кризи извести дека во последното деноноќие, до 7 часот утрово на територијата на Македонија имало вкупно...
ДОМ: Катастрофално однесување на владејачката коалиција во услови на екстремен топлотен бран, Владата ги заборави работниците
Демократска обнова на Македонија (ДОМ) остро реагира на „катастрофалното однесување на владејачката коалиција во услови на екстремен топлотен бран“. ДОМ...
Вучиќ: Тешка вечер за граѓаните на Србија, со некое чудо успеавме да го зачуваме мирот
Српскиот претседател Александар Вучиќ ги обвини демонстрантите за насилство синоќа, во услови на бран нови антивладини протести, и рече дека...
(Видео) Украинците нападнаа рафинерија за нафта во Волгоград, избувна пожар
Во напад со дронови во текот на ноќта беше погодена рафинерија во рускиот град Волгоград, предизвикувајќи излевање на нафта и...
Откриено е што ѝ понуди Трамп на Украина во замена за прекин на огнот; Оптимизам во Европа
Американскиот претседател Доналд Трамп им кажал на европските лидери и на украинскиот претседател дека САД се подготвени да обезбедат безбедносни...
Каде ќе се одржи самитот Трамп – Путин? Локацијата има големо историско значење
Средбата меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин в петок ќе се одржи во Елмендорф-Ричардсон, воена база...
(Видео) Судир меѓу поддржувачите на СНС и граѓани во Нови Сад, маж извади пиштол
Во близина на просториите на Српската напредна партија во Нови Сад, избувна судир меѓу поддржувачите на СНС и Александар Вучиќ...
Британски „Тајмс“: Новиот план на Трамп – Украина ќе ги зачува своите граници, но територијата ќе биде окупирана од Русите?
Русија и САД разговарале за израелската окупација на Западниот Брег како можен модел за завршување на војната во Украина, дознава...
Трамп по разговорот со европските лидери и со Зеленски: Русија ќе се соочи со последици ако не се движи кон мировен договор
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека денешниот разговор со европските лидери и украинскиот претседател Володимир Зеленски бил „многу добар“. „Тој...
Зеленски не го промени својот став за територијалните отстапки
На прашањето дали го променил својот став за предавањето на источниот регион Донбас по денешните разговори, украинскиот претседател Володимир Зеленски...
Што сакаа да постигнат европските лидери преку разговорот со Трамп?
Можноста, американскиот претседател Доналд Трамп самиот да седне со Владимир Путин, предизвика нервоза кај европските лидери. Иако Трамп јавно покажа...
(Видео) Повторно излезе од контрола пожарот во Јасен
Состојбата со пожарот во ловиштето Јасен е променлива, и во моментот не е воспоставена контрола, информираше директорот на Дирекцијата за...
Според очевидците пожарот кај Јасен бил разгорен од удар на гром, Мицкоски вели се прават натчовечки напори
Премиерот Христијан Мицкоски денеска заедно со директорот на Дирекцијата за заштита и спасување беше во ловиштето „Јасен“, каде што веќе...
Уставен оформи предмет за вториот протокол меѓу Македонија и Бугарија
Уставниот суд оформи предмет по иницијатива на Лилјана Поповска, со која се оспорува протоколот од вториот состанок на Заедничката меѓувладина...
Почина оперската дива Милка Ефтимова
Почина оперската примадона Милка Ефтимова, доајен на Македонската опера и амбасадор на македонската уметност и култура во светот. Во својата...
(Видео) Мицкоски: Рамковниот договор 24 години потоа донесе мир и стабилност
Рамковниот договор е потсетник на една длабока вистина – дека државата ја имаме само ако ја чуваме заедно, по пат...
Уапсен скопјанец, фрлал камења кон полициски хеликоптер додека полнел вода за гаснење пожар
Вчера вечер, во 18:55 часот, полициски службеници од ПС Карпош го лишија од слобода И.А. (55) од Скопје поради сомнение...
ЦУК: Изгаснати 28, активни три пожари
До 08:00 часот, на територијата на Македонија имаше вкупно 33 пожари на отворен простор, од кои активни се три пожари,...
