Култура
Со традиционалното подигање главици кромид отворен е фестивалот „Македокс“ – најавена е богата програма

Со високо подигнати главици кромид во рацете, веќе традиционален поздрав на фестивалската екипа до публиката, која до последно место го исполни Куршумли-ан, на 17 август почна 14. Фестивал на креативен документарен филм „Македокс“.
Филмската програма на 14. „Македокс“ веќе е распостелена на три локации во Старата чаршија, во Куршумли-ан, на платото пред Музеј на Македонија и во Сули-ан, додека за време на викендот филмови од младинската и детската селекција ќе бидат прикажувани во Младинскиот културен центар, а мастеркласовите ќе се одржат во Даут-пашиниот амам.
На отворањето на фестивалот, на 17 август, Сара Ферро и Дарко Набаков од екипата на „Македокс“ го нагласија значењето на фактот што речиси целата програма е концентрирана во старото скопско јадро.
– Сакаме да ставиме акцент на важноста на чаршијата, да не го изгубиме тоа културно јадро и да го негуваме со што повеќе култура во самата чаршија, која како простор е значајна за „Македокс“, за градот Скопје, но и за сите нас – рече Дарко Набаков.
Со документарните филмови „Над рудникот“ на Тео Аудоар и Лова Карлсон (Франција) и „Танцувајќи ја Пина“ на Флоријан Хејсен Сиоб (Германија) првата вечер на фестивалот беше со танцувачки концепт, кој на крајот од вечерта со интензивни електронски звуци беше засилен со концертот на групата „Искра“.
На втората фестивалска вечер на 18 август ќе биде отворена програмата Земја во фокус – Данска. Заедно со Данскиот филмски институт е составена програма од 12 дански долгометражни документарни филмови, а светски познатиот дански монтажер Јеспер Осмунд ќе одржи и работилница за монтажа заедно со данскиот критичар Ту Стин Милер.
Во текот на викендот, покрај филмската програма од селекцијата за главната програма, кратките документарци, „Нови автори“ и студентската програма, во Сули-ан ќе се одвива филмската соработка со фестивалот на анимиран филм „Флипбук“, каде што ќе бидат прикажани неколку наградувани анимирани документарни филмови кои биле дел од програмата „Анидок“.
Тематски фокус на 14. „МакеДокс“ е монтажата на документарните филмови со мото #пресечи (#cutit).
Викендот е резервиран и за мастеркласовите на Мила Турајлиќ и Владимир Гојун. На програмата во Куршумли-ан на 20 август ќе биде прикажан документарниот диптих „Неврзаните: Сцени од фондот на Лабудовиќ“ и „Филмски герили: Сцени од фондот на Лабудовиќ“ на Мила Турајлиќ, додека на мастеркласот претходно таа ќе зборува за процесот на монтажа, кој во случајот со овие два филма траел цели три години. Тематски наслов на мастеркласот е „Верба во процесот: Режисер(к)ите во собата за монтажа“. Разговорот ќе го води Виктор Еде, продуцент (Cinephage Productions, Франција).
Мастеркласот на хрватскиот монтажер Владимир Гојун ќе биде фокусиран на повеќе прашања што се отвораат на монтажерската маса, а целта е да се открие процесот на разбирање на можностите што ги носи видеоматеријалот за креација на документарниот филм.
Владимир Гојун (роден 1979 во Дубровник, Хрватска) завршил филмска монтажа на Академијата за драмски уметности во Загреб каде што моментално работи како доцент. Тој е монтажер на меѓународно признати долгометражни филмови („Бујик ривиера“, „Зад стаклото“, „Ме носиш“, „Рударот“, „Мажите не плачат“, „Жабата“, „Сосема сам“, „Мурина“), документарни филмови („Плати и жени“, „Хјустон, имаме проблем!“, „Кралот“, „Русинот“, „Мојот превртен свет“, „Стил мил кафе“, „Ништо нема да биде во ред“, „Иследникот“), краткометражни филмови („Жолта месечина“, „Здив“, „Црвено светло“, „Вистинската вистина за борбата“) и експериментални филмови („Од – до“, „Првиот здив“). Режирал и четири документарни филмови („Циклуси“, „Времиња на големата депресија“). За својата работа како режисер и монтажер освоил голем број награди во својата земја и во странство. Разговорот со него ќе го води Петра Селишкар од екипата на „МакеДокс“.
Годинава фестивалот „МакеДокс“ е поддржан од Агенцијата за филм на Северна Македонија, Програмата МЕДИА на „Креативна Европа“, Националната фондација за демократија од Вашингтон, Министерството за култура, Институтот „Јунус Емре“ – Скопје, Чешката Амбасада во Скопје, Чешкиот културен цeнтар во Софија, Амбасадата на Кралството Шпанија, Францускиот институт, Грчкиот културен центар, Данскиот филмски центар, МЕДИА деск МК, „Вардар филм“, Младинскиот културен центар, Музеј на РСМ, Археолошки музеј, Факултетот за ликовни уметности, Националната галерија на РСМ, такси „Глобал“.
Медиумски покровители на „МакеДокс“ се МТВ – Прв програмски сервис, Слободен печат, Нова Македонија, Еспресо.мк, МКД.мк, УМНО.мк, СДК.мк (Сакам да кажам.мк), Плус Инфо, Окно, Офф.нет, Е-магазин, Лице в лице, Радио МОФ, Радио Џез ФМ, Радио Канал 103, Радио Антена5, Радио Бубамара, Лајф Радио, Поп-ап, Види Вака, Гледај.мк, Кајгана Медиа и Култура Бета.
Целосната програма може да се пронајде на официјалната веб-страница на „МакеДокс“ (makedox.mk), а може да се симне и фестивалската апликација. Ве поттикнуваме да ја искористите можноста за онлајн купување на билетите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Хуманитарен концерт на светски познатиот виолинист Роман Симовиќ и институтот ФЕЈМС за Кочани

На 29 април, во камерната сала на Македонската филхармонија, ќе се одржи хуманитарен концерт со исклучително значење – музичка вечер исполнета со класика, солидарност и поддршка. Концертот е во организација на институтот „ФЕЈМС“, со учество на светски познатиот виолинист Роман Симовиќ, концертмајстор на Лондонскиот симфониски оркестар.
Средствата од продадените билети ќе бидат донирани за фондот за поддршка на семејствата на жртвите и повредените во трагичниот пожар во ноќен клуб во Кочани, каде што животите ги загубија над 60 лица, а повеќе беа повредени.
„Во моменти кога зборовите не се доволни, музиката може да биде најчистата форма на утеха и солидарност. Овој концерт е наш начин, преку уметноста, да им дадеме поддршка на семејствата погодени од оваа незамислива трагедија. Исклучително сме благодарни на Роман Симовиќ што ја прифати поканата да настапи и ја стави својата уметност во служба на хуманоста“, изјавија од „ФЕЈМС“.
На концертот, публиката ќе има ретка можност да ужива во изведба на дела од Бетовен – Концерт за виолина и Симфонија бр. 7, под палката на маестро Симовиќ и оркестарот на „ФЕЈМС“ институтот составен од млади, исклучителни музичари од различни европски земји. Настанот се организира во соработка со Црвениот крст на РСМ, а на самиот концерт ќе бидат поставени и пунктови за дополнителна доброволна донација.
Инаку, Роман Симовиќ е еден од најценетите виолинисти на нашето време, со богата солистичка и оркестарска кариера. Тој е концертмајстор на Лондонскиот симфониски оркестар и настапувал на некои од најпрестижните сцени во светот како Barbican, Carnegie Hall, Rudolfinum и Salle Pleyel. Добитник е на бројни меѓународни награди (вкл. Wieniawski и Sion-Valais), и има настапувано под диригентство на имиња како Валери Гергиев, Антонио Папано и други. Симовиќ свири на автентична виолина Страдивариус од 1709 година, позајмена од познатиот колекционер Џонатан Моулдс. Билетите се веќе достапни преку mktickets.mk – со строго ограничен број места, оваа вечер ветува уникатно, интимно музичко доживување со длабок хуманитарен карактер.
Институтот „FAME’S“ е еден од водечките центри за оркестарски снимања и музичка едукација во Европа. Лоциран во Скопје, Македонија, институтот е посветен на создавање уникатни музички искуства преку едукативни програми, работилници и концерти кои инспирираат млади музичари од целиот свет. Нивните програми нудат можност за професионално усовршување во соработка со водечки уметници и диригенти, промовирајќи ја моќта на музиката како универзален јазик.
Роман Симовиќ е еден од најценетите виолинисти на нашето време, со богата солистичка и оркестарска кариера. Тој е концертмајстор на Лондонскиот симфониски оркестар и настапувал на некои од најпрестижните сцени во светот како Barbican, Carnegie Hall, Rudolfinum и Salle Pleyel. Добитник е на бројни меѓународни награди (вкл. Wieniawski и Sion-Valais), и има настапувано под диригентство на имиња како Валери Гергиев, Антонио Папано и други. Симовиќ свири на автентична виолина Страдивариус од 1709 година, позајмена од познатиот колекционер Џонатан Моулдс.
Култура
Народното позориште Сараево гостува во МНТ со две претстави

Сараевското народно позориште ќе гостува во Македонскиот народен театар со две претстави, на 21 и на 22 мај.
На 21 мај, во 20 часот, ќе се одигра првата претстава „Сараевскиот трговец“, по текст на Игор Штикс, во режија на Михал Дочекал. Во претставата играат 16 актери: Мона Муратовиќ, Мирвад Куриќ, Сањин Арнаутовиќ, Ведран Ѓекиќ, Амина Беговиќ, Фарук Хајдаревиќ, Нерман Махмутовиќ, Дино Бајровиќ, Ирфан Рибиќ, Сара Сексан, Белма Салкуниќ-Бектешевиќ, Милан Павловиќ, Ален Коњиција, Харис Биџан, Риад Љутовиќ и Амра Капиџиќ.
Авторот на претставата, Игор Штикс, ги поставува прашањата: „Книга или живот?“, „Театар или живот?“
Тој истакнува дека „Сараевскиот трговец“ поминал долг и необичен пат од идеја до реализација.
„Поминаа повеќе од 17 години од попладневниот разговор со пријателите Шејла Камериќ, Јован Марјановиќ, Огњен Диздаревиќ и Емина Кујунџиќ за филмска адаптација на познатото спасување на сараевскиот Хагада од Земаљскиот музеј во јуни 1992 година. Фактот што добив покана да напишам драма за стогодишнината од основањето на Националниот театар дополнително ја разгоре мојата имагинација. Така се роди ликот на Фридрих фон Дитрих – човек од Прага, кој непосредно пред Првата светска војна доаѓа во Босна за да изгради Народно позориште во Сараево. Како херцеговскиот Fitzcarraldo, кој сонува за опера среде Амазонија! А можеби токму тој, откако Лијешевиќ беше спречен да го режира овој текст, повика друг човек од Прага – овојпат од крв и месо – режисерот на оваа претстава, Михал Дочекал. Претставата е посветена на Јозеф Коен и на сите чувари и спасители на Хагадата“.
Во авторскиот тим се потпишуваат: Џорџо Урсини Уршиќ – драматург, Давид Марек – сценограф, Лејла Хоџиќ – костимограф, Мирза Реџепагиќ – композитор, Дино Хуиќ – видеодизајнер, Моамер Шаковиќ – дизајнер на светло, Бранко Векиќ – дизајнер на плакат, Велија Хасанбеговиќ – фотограф, Омар Шело – асистент сценограф, Ајла Бешиќ – асистент режисер, Мустафа Зрниќ – инспициент и Есмералда Абдиевиќ – суфлер.
На 22 мај, во 20 часот, ќе се изведе и претставата „Селска опера“ од авторот Д. Бенедек-П. Бела, во режија на Андраш Урбан, а драматург е Ведрана Божиновиќ.
Во претставата, покрај актерите што играат: Сањин Арнаутовиќ, Амра Капиџиќ, Алдин Омеровиќ, Санела Крсмановиќ-Бистривода, Сара Сексан, Ведрана Божиновиќ, Мирвад Куриќ, Санин Милавиќ и Мак Ченгиќ, е и музичкиот состав: Фауд Шетиќ – чембало, корепетитор и диригент, Амар Беширевиќ – виолина I, Ајнија Гермиќ – виолина II, Сара Касап – виолина III и Растко Зечевиќ – контрабас.
„Селска опера“ претставува бласфемија кон операта и кон квазисериозната уметност, но во исто време ја истражува суштината на универзалните вредности, исто како што тоа го прави големата уметност. Ова дело испраќа силна порака во време кога етничкото се претставува како есенција на националниот идентитет, а националниот или верскиот идентитет како врховна вредност, само тоа го прави на свој начин, слободоумен и немистификуван, кажувајќи ја вистината, смеејќи се на другите и на себе. Дали сме лицемерни? Дали нашето општество е лицемерно? Да. Ги криеме ли гревовите од минатото? Ги криеме. Дали ги оптоваруваме сите идни генерации? Да. Дали се мразиме? Да, се мразиме. Дали сме несреќни? Да. Дали е проблем да зборуваме за нашата несреќа? Проблем е. Дали нашите општество, влада, политика, државна и општествена инфраструктура се промискуитетни, инцестоидни? Да. Кога гледаме на сѐ околу нас и се соочуваме со нештата, дали на врвот на јазикот ни доаѓа реченицата: „Мајко, мила мајко, зошто ме роди?“ Да, ни доаѓа.
Во авторскиот тим се потпишуваат: Кристијан Гергеје – кореограф, Адиса Ватреш-Селимовиќ – сценограф и костимограф, Лејла Јусиќ – музичка соработничка за подготовка на актерите, Моамер Шаковиќ – дизајнер на светло, Вранко Векиќ – дизајнер на плакат и Велија Хасанбеговиќ – фотограф.
Билетите се достапни на билетарницата во МНТ и онлајн.
Култура
Нова изложба „Форми што летаат, меѓународни уметници во француските колекции“ во МСУ

Вечерва со почеток во 20 часот, во Музејот на современа уметност – Скопје ќе биде отворена изложбата „Форми што летаат, меѓународни уметници во француските колекции“, со бројни дела од четириесет реномирани уметници од колекцијата на МСУ-Скопје и 4 актуелни уметници од колекцијата на МСУ Лион.
Низ селекција на значајни дела од колекцијата на Музејот на современата уметност – Скопје, од автори како Карлос Круз-Диез, Хисао Домото, Ана-Ева Бергман, Пјотр Ковалски, Зоран Мушиќ, Енрике Пејсере, се истакнуваат уметници и од целиот свет, кои по Втората светска војна заминуваат во Париз, каде се формираат многубројни меѓународни уметнички заедници.
Селекција на дела од современи и реномирани автори од Музејот за современа уметност во Лион, како Јасмина Чибиќ, Даниеле Вале-Клајнер, Анж Лесија и Шурук Хриеш ќе бидат премиерно прикажани за време на изложбата. Тоа дополнително ќе влијае на размислата за миграциите на уметниците и важноста на културната размена.
Кураторот на изложбата е г. Матје Лелиевр, Директор на оделот на колекции во Музејот на современа уметност во Лион.
Изложбата ќе ја отворат Тихомир Топузовски, в.д Директор на Музејот на современата
уметност-Скопје, Филип Маршето, прв советник во Амбасадата на Франција и Матје Лелиевр, одговорен за одделот „колекции“ во Музејот на современа уметност во Лион и куратор на изложбата.