Свет
Украина сака дипломатско решение со Полска и Словачка за житото

Украина се согласи да воведе дозволи за извоз на жито во Словачка и се заложи за договор со Полска за укинување на ограничувањата на нејзиниот сосед за житото што беше принудено да го испорачува преку копно од руската инвазија минатата година.
Словачка, Полска и Унгарија минатата недела воведоа национални ограничувања за увозот на жито од Украина, откако Европската комисија одлучи да не ја прошири забраната за увоз.
Земјите тврдат дека евтините украински земјоделски стоки наменети главно за транзит понатаму на запад и до пристаништата се продаваат локално, што им штети на нивните земјоделци.
ЕУ, која ја воведе забраната во мај, дозволи рокот да истече во петокот, откако Украина вети дека ќе ги заостри контролите.
Во поголемиот дел од минатата година, околу 60 отсто од житото од Украина, еден од најголемите светски извозници, помина низ петте источни земји на ЕУ.
Спорот ескалираше кога Украина, која се сврте кон копнените патишта кон запад по руската де факто блокада на нејзините црноморски пристаништа, поднесе жалба до Светската трговска организација (СТО) поради забраните и се закани со одмазднички ограничувања на увозот.
Словачкото Министерство за земјоделство објави дека се договорило со Украина за воспоставување систем за трговија со жито, што, откако ќе се воспостави, ќе овозможи укинување на забраната за увоз на четири категории украински производи во Словачка.
Украина се согласи да се откаже од жалбата до СТО, објави словачкото Министерство.
Украина соопшти дека нејзиниот министер за земјоделство, во телефонски разговор со својот полски колега, се согласил да се најде решение за спорот за житото во интерес на двете земји.
„Нема човек во Украина кој би бил заинтересиран да им создаде какви било проблеми на полските фармери“, изјави украинскиот амбасадор во Полска, Васил Цварич, за полската државна новинска агенција ПАП, додавајќи дека смета дека може да се постигне договор за прашањето за житото.
Минатиот месец, Украина објави хуманитарен коридор за ослободување на бродовите заглавени во нејзините пристаништа кои пловат кон африканските и азиските пазари.
Коридорот, кој го опфаќа западниот брег на Црното Море, има за цел да ја заобиколи де факто руската блокада откако Москва летово се откажа од договорот што го гарантираше извозот за време на војната.
Првиот брод натоварен со жито од Украина кој влезе и излезе од Црното Море користејќи го привремениот коридор пристигна во четвртокот во Босфорот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Стотици избегаа од непалските затвори, демонстрантите повикани на дијалог откако упаднаа и во парламентот

Во ден обележан со насилни протести, вклучувајќи палење и вандализирање на владини канцеларии, официјалните лица потврдија две бегства од затвори во западен Непал.
Полицијата во округот Каски објави дека 773 затвореници избегале попладнево откако демонстранти влегле во затворските простории.
Одделно, полицијата во градот Тулсипур во непалската покраина Данг објави дека 127 затвореници избегале од тамошниот затвор.
Локалните медиуми известуваат и за други случаи на бегство, но тие сè уште не се потврдени.
Началникот на Генералштабот на Непал ги повика демонстрантите да се вклучат во дијалог со цел да се најде решение за моменталната политичка криза во земјата.
Во видео објавено на социјалните медиуми, генералот Ашок Раџ Сигдел рече дека армијата е посветена на зачувување на националното единство и територијалниот интегритет.
Тој рече дека протестите досега предизвикале голема штета и загуба на човечки животи и ги повика демонстрантите да покажат воздржаност.
„Наша заедничка одговорност е да го одржуваме законот и редот, да обезбедиме национално единство и да спречиме понатамошни загуби на животи и имот“, рече Сигдел.
Тој ја опиша моменталната ситуација во Непал како „непријатна“ и повика на смирување на тензиите.
Тој, исто така, изрази сочувство до семејствата на загинатите за време на протестот.
Протестите започнаа откако владата минатата недела забрани 26 социјални мрежи, вклучувајќи ги „Ватс ап“, „Инстаграм“ и „Фејсбук“, поради тоа што не се регистрирале до крајниот рок.
Критичарите ја обвинија владата дека се обидува да ја задуши кампањата против корупцијата со забраната. Забраната беше укината во понеделникот вечерта, но демонстрантите продолжија да го изразуваат своето длабоко незадоволство од властите.
Ова се протести што никогаш не се видени во Непал. Движењето е предводено од Генерацијата „З“, а терминот стана симбол на собирање.
Студентите на колеџи и универзитети од најголемите градови во Непал – Катманду, Похара и Итахари – се поканети да се приклучат.
Постојат две клучни барања: укинување на забраната за социјалните мрежи, што веќе се случи, и крај на она што демонстрантите го нарекуваат „коруптивни практики“ од страна на владата.
Протестите против корупцијата станаа насилни во Катманду и други градови. Полицијата во главниот град употреби сила, додека демонстрантите ја нападнаа зградата на парламентот и домовите на неколку високи политичари. Според извештаите, најмалку три лица беа убиени само денес, со што бројот на жртви се искачи на 22 од почетокот на немирите.
Свет
(Видео) Демонстранти упаднаа во парламентот во Непал, премиерот поднесе оставка, расте бројот на жртви

Стотици демонстранти упаднаа во зградата на непалскиот парламент во Катманду, а чад сè издигна од едното крило на зградата.
Мотоцикли кружеа попладнево околу парламентарниот комплекс, а некои од нив носеа искорнати растенија од градината/
Демонстрантите танцуваа и скандираа слогани околу огнот на влезот во зградата, многумина од нив држејќи непалски знамиња.
Nepal’s burning parliament is a lesson for all rulers: when people hold their oppressors accountable, even the grandest palaces are reduced to ruins. There is still time—give Punjab its rightful due#Nepal pic.twitter.com/srfQkONOwF
— Pallvai sinha (@SPullvi) September 9, 2025
Дел од демонстрантите влегоа во самата зграда, каде што сите прозорци беа скршени. На надворешните ѕидови покриени со графити беа напишани антивладини пораки.
Една од пораките гласи: „Влеговте во погрешна борба“, објавува Би-Би-Си.
Кризата кулминираше со оставката на непалскиот премиер Шарма Оли, кој поднесе оставка како одговор на протестите што се проширија низ целата земја.
Во своето обраќање, тој изјави дека го сторил ова за да „го отвори патот за уставно решение на кризата“. Во бранот насилство, беа нападнати и вандализирани резиденциите на неколку истакнати политичари, вклучувајќи ја и онаа на самиот Оли и поранешниот премиер Шер Бахадур Деуба, а цел беа и седиштата на политичките партии.
За време на денешните протести во Непал, беше убиено уште едно лице, со што вкупниот број на жртви се искачи на 22. Меѓу нив, 19 лица беа убиени синоќа.
Директорот на Државната болница изјави за Би-Би-Си дека 209 лица биле примени. Раководителот на Националниот центар за траума, д-р Бадри Риџал, рече дека речиси 40 повредени лица биле донесени во таа болница.
Свет
Францускиот амбасадор во Израел: Признавањето на Палестина е од суштинско значење за разоружување на Хамас

Францускиот амбасадор во Израел, Фредерик Журн, изјави дека кампањата на Франција за признавање и собирање поддршка за признавање на палестинска држава е од суштинско значење за поддршката на арапските земји во разоружувањето на палестинската милитантна група Хамас.
„Нашето признавање на Палестина беше клучен лост што го искористивме заедно со Саудиска Арабија за да ги ангажираме муслиманските и арапските држави да прифатат идна нормализација на односите со Израел. Ова ги наведе земјите како Катар да кажат дека иднината на Газа мора да биде без Хамас“, изјави Журн за израелските новинари, како што објави „Тајмс оф Израел“.
Тој додаде дека иако одлуката на Франција да ја признае палестинската државност во Израел често се прикажува како награда за „теророт и заканата за израелската безбедност“ од палестинското милитантно движење Хамас, тоа „не е тоа“. Тој истакна дека процесот поддржан од Франција преку признавањето на палестинската државност „содржи предлог потпишан дури и од Арапската лига за иднината на нормализирање на односите со Израел заедно со палестинска држава“.
Фредерик Журн се осврна на декларацијата потпишана на конференцијата на Обединетите нации во јули од страна на арапските и муслиманските земји – вклучувајќи ги Саудиска Арабија, Катар, Египет, Јордан и Турција, во која тие за прв пат го осудија нападот на Хамас на 7 октомври 2023 година, заедно со барањето за ослободување на сите заложници и разоружување на Хамас. Тој повтори дека декларацијата ги повикува Палестинските власти не само да соработуваат со Израел, туку и да се обврзат да бидат демилитаризирана држава.
„Безбедноста на Израел е исклучително важна за нас. Мирот е тежок. Единственото нешто што е потешко е војната“, заклучи амбасадорот.
Фото: принтскрин