Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата

Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп соопшти : Антифа ќе биде прогласена за терористичка организација

Претседателот на САД, Доналд Трамп, објави дека ќе ја прогласи организацијата составена главно од левичарски активисти, Антифа, за „голема терористичка организација“ и повика на истрага против луѓето кои наводно ја финансираат.
„Со задоволство ги информирам нашите бројни американски патриоти дека ја означувам Антифа, за болна, опасна, радикална левичарска катастрофа, како голема терористичка организација“, напиша Трамп во објава на Truth Social, објави CBS News.
Тој додаде дека „исто така, силно ќе препорача оние кои ја финансираат Антифа да бидат темелно истражени во согласност со највисоките законски стандарди и практики“.
Трамп даде слична најава дека Антифа ќе биде прогласена за терористичка група за време на неговиот прв мандат во 2020 година, кога земјата беше зафатена од насилни протести, но потоа тој не ја спроведе заканата, анализираат
Во текот на изминатата недела, Трамп и неговите сојузници се побунија против „радикалното левичарско политичко насилство“ по убиството на конзервативниот активист и интелектуалец Чарли Кирк.
Фото: принтскрин
Свет
Кина: Нема независност за Тајван

Вооружените сили на Кина никогаш нема да дозволат сепаратистичките сили во Тајван да успеат во нивната потрага по независност, изјави министерот за одбрана Донг Џун, објави „Синхуа“.
Според неговите зборови, Народноослободителната армија на Кина претставува непобедлива и моќна сила која отсекогаш била гарант за зачувување на територијалниот интегритет и обединување на земјата.
Во соопштението се наведува дека Кина ќе ги употреби сите средства за да спречи каков било развој на настаните што би довело до отцепување на Тајван.
Во исто време, Пекинг испрати барање до Вашингтон да го ограничи своето воено присуство во спорните води на Јужното Кинеско Море. Барањето дојде откако американскиот разорувач со водени ракети „УСС Хигинс“ беше забележан во близина на Скарборо Риџ, на територијата што ја бара Кина.
Фото: принтскрин
Европа
Путин сака да го освои целиот Донбас; Зеленски: Подготвуваат две големи офанзиви на есен

Руските сили подготвуваат уште две големи офанзиви откако три кампањи веќе не успеаја оваа година, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски.
„Тие се подготвуваат за уште две офанзивни операции на есен. Веќе имаше три, а пред нас се уште две тешки офанзивни кампањи“, рече Зеленски, кој верува дека Русија нема доволно сила за таков потфат.
Russia prepared offensive operations along four main axes this year: Sumy, Novopavlivka, Pokrovsk, and Zaporizhzhia.
The Sumy operation has already failed – Russia suffered heavy losses, especially in manpower, and has redeployed forces to other fronts. Ukrainian Armed Forces…
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) September 17, 2025
Целта на Путин е да го освои целиот Донбас
Изјавите доаѓаат откако Ројтерс објави дека рускиот претседател Владимир Путин им рекол на американските претставници дека сака да го освои целиот регион Донбас во источна Украина до крајот на 2025 година. Според истите извори, Путин верува дека неговите сили „победуваат“, и покрај многу скромните резултати.
Од ноември 2022 година, Москва ја прошири окупираната област за помалку од 1% од украинската територија, иако летната офанзива од 2025 година беше најбрзиот руски напредок од крајот на 2024 година.
Зеленски ги припиша руските неуспеси на големите загуби во човечка сила и опрема: „Тие загубија затоа што имаше многу мртви војници и многу уништена опрема. Она што им го кажав на Европејците и во Белата куќа – Русите нема да успеат да го окупираат нашиот исток“.
Зеленски: На Русите им е многу полошо
Претседателот ги отфрли тврдењата дека Русија би можела да освои градови како Суми во североисточна Украина како „лаги и манипулации“.
Руската војска отвори нов фронт во Сумската област во мај и освои неколку села, но на почетокот на септември Зеленски рече дека офанзивата „целосно запрела“. „Верувам дека на Русите им оди полошо отколку што очекуваа. Им оди многу полошо отколку што му кажуваат на Путин. Тој не знае ништо за тоа“, рече тој.
Според проценка на „Економист“, Русија изгубила околу 31.000 војници помеѓу 1 мај и 9 јули. Генералштабот на Украина тврди дека околу 1.100.000 руски војници се убиени или ранети откако започна инвазијата во февруари 2022 година.
Зеленски во август рече дека на Русија ќе ѝ бидат потребни уште четири години за целосно да го освои Донбас, кој се состои од веќе окупираната Луганска област и делумно окупираната Донецка област.
фото: принтскрин