Свет
НАСА ја отвори сондата со примерок од опасниот астероид

Сондата со примероци од астероидот Бену слета на Земјата во неделата, а вчера научниците на НАСА го отворија материјалот од тоа далечно небесно тело. Експертите од институтот Johnson Space Center (JSC) во Хјустон го подигнаа надворешниот капак и со ентузијазам погледнаа што има таму.
„Научниците беа воодушевени кога го подигнаа капакот. Внатре во него пронајдоа темна прашина и честички со големина на песок“, напиша вчера на „Х“ Одделот за истражување на астроматеријали на НАСА (АРЕС). Таа прашина некогаш била на површината на далечен астероид.
Но, ова е само почеток бидејќи тимот се’ уште не пристапил до главниот примерок на астероидот. Ова ќе бара демонтирање на уредот за собирање примероци TAGSAM; што е комплициран процес кој ќе потрае одредено време.
НАСА ја лансираше сондата OSIRIS-REx кон Бену во септември 2016 година. Беа потребни две години за леталото да стигне до астероидот и уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере прашината. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
“A scientific treasure box.”
Scientists gasped as the lid was lifted from the #OSIRISREx asteroid sample return canister, showing dark powder and sand-sized particles on the inside of the lid and base.
Read more from the @NASA_Johnson curation lab: https://t.co/JBw6TCI7kB pic.twitter.com/t43QEDLH7G
— NASA Astromaterials (@Astromaterials) September 26, 2023
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот полета во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Се поставува прашањето зошто целиот овој долгорочен и комплексен проект е толку важен? Првата причина е што Бену е на врвот на листата на опасни астероиди на НАСА.
Но, Бену не е само извор на страв, туку може да открие нешто за нашето потекло. Имено, Бену е реликвија од времето на формирањето на Сончевиот систем пред 4,5 милијарди години, а всушност е совршено сочувана временска капсула.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројуваат меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 години, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што би можела да ја насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037% (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Макрон: Гренланд не е на продажба, ниту пак Антарктикот

Францускиот претседател Емануел Макрон денес изјави дека Гренланд не е на продажба, ниту пак Антарктикот.
„Гренланд не е на продажба, ниту Антарктикот, ниту длабокото море не се на продажба“, рече Макрон за време на својот воведен говор во францускиот крајбрежен град Ница на конференцијата на Обединетите нации за заштита на океаните, со што индиректно ги осуди континуираните закани на американскиот претседател Доналд Трамп за анексија на островот, објави BFM TV.
Во недела, Макрон ќе го посети Гренланд, каде што ќе разговара со премиерот на таа автономна територија што е дел од Данска, Јенс-Фредерик Нилсен, и премиерката на Данска, Мета Фредериксен, за безбедноста на Северниот Атлантик и Арктикот, за климатските промени, енергијата и критичните минерали, објави кабинетот на францускиот претседател.
Откако се врати во Белата куќа, американскиот претседател Доналд Трамп постојано ја изразува својата желба да го контролира овој стратешки позициониран остров богат со минерали. Шест месеци откако САД по втор пат под водство на Трамп го напуштија Парискиот договор за климата, чија цел беше намалување на емисиите на стакленички гасови, францускиот претседател силно го бранеше мултилатерализмот, пренесува Танјуг.
„За да ја добиеме битката за океаните, мора да го оживееме мултилатерализмот“, рече Макрон.
Европа
Ракот на кралот Чарлс е неизлечив, но под контрола, според новинарка на „Дејли телеграф“

Бакингемската палата на почетокот на минатата година објави дека кралот Чарлс има рак. Според новинарката и уредничка на „Дејли телеграф“, Камила Томини, неговиот рак не е излечив, но може да се контролира.
Ракот на кралот Чарлс (76) е ставен под контрола со ригорозен третман, но не е целосно излечив, рече Томини. Таа додаде дека ова веројатно значи дека кралот ќе умре со ракот, но не од него. Палатата официјално не го коментираше извештајот, што би можело дополнително да ги поттикне шпекулациите за здравјето на кралот.
Новинарот понатаму наведува дека кралот морал да направи одредени промени во животот откако му била поставена дијагнозата, од кои една е одлуката никогаш да не се пресели во Бакингемската палата, што е преседан во британското кралско семејство.
Исто така, постојат шпекулации дека поради болеста, но и влијанието на кавгата врз неговиот углед, тој може да се смири со принцот Хари. Се очекува наводното помирување да се случи на игрите „Инвиктус“ во 2027 година, а децата на Хари, Лилибет и Арчи, кои кралот Чарлс не ги видел три години, исто така би можеле да играат улога во настанот.
Самиот Хари зборуваше за можно помирување во неодамнешно интервју за Би-би-си, нагласувајќи дека не знае колку време му останува со татко му.
Кралот минатиот месец за прв пат отворено зборуваше за својата борба со ракот, истакнувајќи ја виталната улога на здравствените работници и волонтерите во грижата за засегнатите. За време на приемот за групите за поддршка на ракот во Бакингемската палата, кралот им подари на гостите брошура со лична порака во која се детално опишани неговото сопствено искуство со дијагнозата и третманот.
„Секоја дијагноза, секој нов случај, е застрашувачко и предизвикувачко искуство за засегнатото лице и неговите најблиски“, напиша 76-годишниот монарх, кој во февруари 2024 година откри пред јавноста дека има рак. „Но, како некој што самиот бил меѓу тие статистики, можам да потврдам дека искуството исто така фрла моќна светлина врз најдоброто кај луѓето.“
Свет
Русите го поправаат оштетениот севернокорејски воен брод: објавени сателитски снимки

Северна Кореја го премести новиот воен брод што беше оштетен за време на неуспешното лансирање во пристаништето Раџин, во близина на границата со Русија. Аналитичарите велат дека овој потег би можел да укаже на можна улога на Москва во неговите поправки.
Сателитските снимки направени во неделата од „Максар Технолоџис“ го покажаа разорувачот од 5.000 тони, сè уште неименуван, во сув док во пристаништето Раџин. Тој е дел од Специјалната економска зона Расон на крајниот североисток од Северна Кореја, во близина на нејзината кратка граница со Русија.
Иако Раџин не е големо бродоградилиште како она во градот Чонгџин, каде што се случи несреќата со лансирањето, постојат капацитети за помали поправки и одржување, рече Ју Џихун, директор за меѓународна соработка и истражувач во Корејскиот институт за анализа на одбраната. „Близината на Русија го прави Раџин клучна точка во напорите на Северна Кореја да ги продлабочи економските и потенцијално воените врски со Москва“, рече Ју.
Satellite imagery captured today shows North Korea’s new Choe Hyon-class destroyer in a dry dock at the Rajin repair facility, a little over two weeks after it was damaged during a failed launch. Third pic shows the partially capsized ship on May 23.
📸: @Maxar pic.twitter.com/VQ1nA3l13X
— Jake Epstein (@byjepstein) June 8, 2025
Според извештајот од 2024 година објавен од Институтот за модерна војна при Воената академија на САД во Вест Поинт, економската зона Расон беше опишана како „значајна точка на соработка меѓу Северна Кореја и Русија“ и неодамна беше поврзана со испораките на оружје од Северна Кореја во Русија за употреба во Украина.
Разурнувачот беше оштетен на 21 мај кога, за време на лансирањето, дел заврши во водата, но предниот дел остана заглавен на суво, што предизвика бродот да се преврти на страна.
Севернокорејскиот лидер Ким Џонг-ун присуствуваше на церемонијата на лансирање и бесно отпушти голем број воени лица и нареди бродот да се поправи на време за пленарната седница на Работничката партија закажана за крајот на јуни. Државните медиуми минатата недела објавија дека поправките во Раџин треба да траат од седум до десет дена, што се совпаѓа со рокот на Ким.