Економија
Деветта Меѓународна истражувачка конференција на НБ: Геоекономската фрагментација може да го намали глобалното БДП до 12%
Геоекономската фрагментација е глобален ризик кој може позначајно да се одрази на глобалните трговски и финансиски текови, а со тоа и врз економскиот раст, особено кај помалите и помалку развиени економии. Проценките за загубите од долгорочното ограничување на глобалните текови на добра, услуги, финансии и технологија се проценува од 0,2 до 12% од глобалното БДП, во зависност од претпоставките и сценаријата. Долгорочно, беше посочено на конференцијата, само трговската фрагментација, односно поделбата на земји во блокови кои тргуваат само меѓусебе може да го намали годишниот БДП за 7% или 7 трилиони евра, односно колку БДП на Франција и Германија заедно. Ефектите ќе бидат поизразени за малите економии во развој, особено за земјите од Западен Балкан, каде глобализацијата делуваше како мотор на конвергенцијата на доходот, кој иако е удвоен во изминатите две децении, сеуште е 40% од ЕУ просекот. Оттаму, потребна е забрзана наместо забавена глобална интеграција поткрепена со засилено спроведување на структурните реформи, беше порачано на 9. Меѓународна истражувачка конференција во организација на Народната банка.
Во рамки на воведното обраќање гувернерката Ангеловска-Бежоска посочи дека “според одредени проценки деглобализацијата може да го намали глобалниот увоз за 30%, коешто особено неповолно би можело да се одрази на помалку развиените економии кои во поголема мера зависат од извозот и имаат поголема за потреба за надворешно финансирање на своите економии.”
На вториот и третиот панел од конференцијата, дискусијата продолжи во насока предизвиците кои ги носи геоекономската фрагментација во одделните сегменти, како и политиките за регионалната ЕУ перспектива во глобалното опкружување.
Панелот насловен „Отворена стратешка автономија, фрагментација и нејзиното значење за централното банкарство“, го модерираше поранешниот директор на Одделот на Европа на ММФ, Пол Томпсен, учествуваа раководителот за макроекономска анализа на Банката за меѓународни порамнувања, Беноа Мојон, , гувернерот на централната банка на Литванија, Гедаминас Симкус, гувернерот на централната банка на Ерменија, Мартин Галштајн, Елина Рибакова од Петерсон Институтот и раководител од Европскиот механизам за стабилност, Џовани Калегари. На панелот беше посочено дека во новата реалност, геополитичките случувања имаат силно влијание врз трговските и финансиските текови. Геоекономската фрагментација носи голем број макроекономски ризици поврзани со синџирите на снабдување, финансиските пазари, економскиот развој и стабилноста. Геополитичката фрагментација носи предизвици и за централните банки, кои треба да бидат подготвени за позачестени шокови на страна на понудата, која може да стане помалку еластична . Важно е, беше истакнато, да се работи на заштитните механизми, особено преку меѓународните финансиски институции.
На последниот панел на конференцијата, насловен „Панел на политики за регионалната ЕУ перспектива во новото глобално окружување“, модериран од Питер Санфеј, заменик директор на Европската банка за обнова и развој, а на којшто учество земаа министерот за финансии на Република Северна Македонија, Фатмир Бесими, гувернерот на централната банка на Албанија, Гент Сејко, заменик главниот економист на Директоратот за внатрешен пазар и индустрија на Европската комисија, Паоло Пасимени, раководителот на отсекот за економски студии во ЕИБ, Лорен Марин, Јулија Ворц од ОеНБ и Ранка Мињеновиќ, извршен директор на Центарот за европски политики. На панелот беше посочено значењето на доближување на Западниот Балкан до единствениот европски пазар, како и напредокот во изминатиот период од аспект на структурата на трговската размена, согласно што извозот на регионот кон ЕУ има повисок тренд на раст во однос на увозот. Новите трендови на селење на производствените капацитети поблиску до понудата, или пак во земји кои се политички и економски соработници, се шанса за забрзување на странските директни инвестиции во регионот на Западен Балкан.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Директна авиолинија Скопје – Прага, за Божиновска таа е реална врска меѓу двете економии
Со првиот лет на новата директна авиолинија Скопје – Прага, земјава прави значаен исчекор во унапредувањето на меѓународната поврзаност, економската соработка и мобилноста на граѓаните, истакнуваат во соопштението од Министерството за енергетика.
На настанот по повод воспоставувањето на авиолинијата се обрати министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска, заедно со чешкиот амбасадор Јарослав Лудва, генералниот директор на TAV Македонија, Неџат Курт, како и претставници на Wizz Air.
Како претседател на Мешовитата комисија за економска соработка, министерката информираше дека иницијативата за директна авионска линија била покрената на Заедничкиот македонско-чешки состанок во Прага, во март годинава, како дел од пошироката агенда за продлабочување на билатералните односи и олеснување на бизнис-комуникацијата.
Божиновска истакна дека воспоставувањето на директната линија не е случаен потег, туку резултат на јасна визија и конкретна иницијатива.
„Оваа авиолинија е реална врска меѓу две економии, два пазара и две општества. Поврзаноста е предуслов за развој, за мене, оваа линија има и силна лична димензија. На 20 август 1998 година се иселив во Прага, во време кога немаше директен лет меѓу нашите две земји. Поврзаноста беше комплицирана, скапа и временски исцрпувачка. Од 2005 до 2012 година постоеше директна линија и од лично искуство знам колку директната авионска врска значи – не само симболично, туку реално, за животот, за бизнисот и за секојдневната комуникација меѓу луѓето. Затоа, уште од првиот ден како министерка, силно се залагам за продлабочување на врските меѓу Македонија и Чешка и за создавање реални услови што ќе ја олеснат таа поврзаност“ , нагласи Божиновска.
Според надлежните, директната авиолинија Скопје – Прага ќе придонесе за зголемен туристички и деловен сообраќај, подобра мобилност на граѓаните и посилно вклучување на Македонија во европските економски текови.
Авиосообраќајот е важен сегмент од целокупната стратегија за модерна инфраструктура, економски раст и регионална интеграција, при што ваквите проекти се реализираат преку координирана соработка меѓу институциите и приватниот сектор.
Министерката Божиновска ја поздрави соработката меѓу TAV Македонија и Wizz Air, оценувајќи дека таа е пример за ефикасно партнерство кое носи конкретни резултати за граѓаните и економијата.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 2,09% во однос на одлуката од 12.12.2025 година.
Од 16.12.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 73,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 75,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 66,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 65,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 32,635 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се намалуваат за 2,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалува за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 0,248 ден/кг и сега ќе изнесува 32,635 ден/кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 4,932%, кај дизелот за 4,357%, кај екстра лесното масло за 1,790% и кај мазутот намалувањето е за 1,013%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,1167%.
Економија
СЕТЕК РОДЕНДЕН во СИНО – блискост, радост и исполнети желби
СЕТЕК го обои овој декември во сино – симбол на блискост, доверба и на вредноста на желбите што си ги упатуваме едни на други. Декември е месец кој поттикнува поврзување и ја истакнува магијата на споделената радост. Денес, многу од тие желби се поврзани со технологијата која го прави животот поедноставен, порадосен и поубав.
Веќе 32 години, СЕТЕК ја следи мисијата – да ги поврзува луѓето и технологијата, да креира успех и да инспирира радост.
Годинава, роденденот на СЕТЕК се поврзува со кампањата Blue December, која ја слави моќта на дарувањето и можноста за блискост со техниката. Поволностите што ги нудиме – роденденски и во текот на целиот месец – не се само обични попусти. Тие се внимателно осмислени решенија за сите кои сакаат да израдуваат некој свој близок, со вистинска вредност, значење и впечаток.
“Упатуваме искрена благодарност до сите кои низ годините се дел од нашата мисија – заедно растеме, се усовршуваме и го приближуваме светот на технологијата до секој човек. Вашата поддршка и доверба ни овозможуваат да продолжиме и да го подобруваме секојдневието на луѓето” – изјавија од Сетек.
Нека овој декември биде исполнет со топли моменти, споделена радост и остварени желби – вистински празнично син. Нека секој подарок, секоја насмевка и секое внимание, поттикне искрена поврзаност што ќе нѐ потсетува колку е важно да бидеме тука едни за други.
Сетек нуди голема палета на улуги како лојална програма, кешбек, премиум достава, можности за кредитирање.
Промотивните попусти ќе бидат достапни во сите салони на Сетек низ земјата, како и онлајн преку веб-страницата www.setec.mk
Придружете ни се во прославата со специјални роденденски попусти!
ПР

