Култура
Објавена книгата „Од онаа страна на Небиднината: разговори со Светлана Шопова за Ацо Шопов“ од Иван Антоновски

По повод 100 години од раѓањето на македонскиот класик Ацо Шопов, издавачката куќа „Дијалог“ ја објави книгата „Од онаа страна на Небиднината: разговори со Светлана Шопова за Ацо Шопов“ од Иван Антоновски. Ова е прва книга објавена во Македонија со разговори за писател водени со неговата сопруга, која во дадениот случај евоцира спомени за над четиристотини личности. Со широкиот дијапазон на разговорите книгата претставува скапоцен влог во македонската книжевна и културна историја.
Конкретно, со оваа книга се разоткриваат не само многу досега непознати информации за творечкииот чин и за професионална и интмната биографија на Шопов туку и податоци и информации за македонската и југословенската културна, политичка и општествена стварност во втората половина на XX век, што досега не биле достапни за јавноста. Како што е нагласено и во предговорот на книгата, во разговорите објавени во „Од онаа страна на Небиднината“ е кажано многу од она нешто што било „неизречено/нешто што те притиска и пече“. Но, во разговорите има не само спомени и фактографија туку и емоции, понекогаш и смеа, а речиси по секое отворено прашање, проговорува и самиот Ацо Шопов, и со запишаниот збор и со оној кажан само во разговорите со современиците.
Инаку, идејата за „Од онаа страна на Небиднината“ датира од 1993 година кога Анте Поповски ја упатува пораката да останат и запишани сведоштвата на Светлана Шопова.
„Зборовите на Анте Поповски ми останаа како негов аманет што требаше да го исполнам… И, еве, дојде времето и за тоа. Благодарение на идејната концепција и творечка вештина на Иван Антоновски и на сесрдната поддршка на соработниците на проектот, нагласува Шопова.
Како што истакнува Антоновски, по повеќе од четири децении од физичкото заминување на Шопов, кога чествуваме сто години од неговото раѓање, чекорењето од онаа страна на Небиднината на моменти не било лесно. Затоа што во разговорите е кажано многу од досега скриеното и непознатото не само за творештвото на Шопов и за неговата приватност туку и за неговото севкупно себевложување во вредностите и во развојот на нашата книжевна и општествена стварност во втората половина на XX век. Она што потврдува дека воопшто со своето дејствување и живеење, а не само во поезијата, тој има покажано дека „човекот што ја носи небиднината како свој сопствен крст е посилен и потраен од самата небиднина“, како што има истакнато Георги Старделов.
„Со оваа книга чинам ќе се оствари и аманетот што Анте Поповски го има оставено пред точно три децении. Но, се надевам дека од онаа страна на Небиднината се оствари не само морален долг, туку и дека се дојде до она што го очекувал Поповски: допојаснувања и ‘на сложената психобиографија на творецот’ и ‘на биографијата на времето во кое создаваше Ацо Шопов’. За да останат забележани и за времето сегашно и за времето идно. Затоа што ‘единствената, навистина болна, но и возвишена и херојска повест за судбината на човекот, за судбината на поезијата’, како што има нагласено и Старделов, ‘ќе трае сè дури трае јазикот на кој пееше Ацо Шопов’ – македонскиот“, напоменува Антоновски, кој важи и за исклучителен познавач на творештвото на Шопов меѓу поновите генерации македонски книжевни истражувачи.
Објавувањето на „Од онаа страна на Небиднината: разговори со Светлана Шопова за Ацо Шопов“ е остварено во рамките на националната програма „2023, година во чест на Ацо Шопов“, под покровителство на претседателот на државата, Стево Пендаровски, а со поддршка од Министерството за култура и од Фондацијата „Ацо Шопов – поезија“.
Корицата на книгата е илустрирана со „Портрет на Ацо Шопов“ (1983) од реномираниот македонски сликар Танас Луловски, а дизајнот на корицата му го должиме на академскиот графичар Тони Васиќ.
Набргу книгата ќе биде достапна за читателите и во поголемите книжарници, а нејзините први промоции се планираат кон крајот на ноември во рамките на програмските содржини за чествување на 100-годишнината од раѓањето на македонскиот великан.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
СДСМ: Нема плата за Влегден за културните работници

Денес е 17 април. Два дена после законскиот краен рок за исплата на платата, во Светата седмица, на Велики четврток – симбол на смирение и човечност, само три дена пред големиот христијански празник Велигден, вработените во културата сè уште немаат добиено плата за месец март, велат од СДСМ.
Според партијата ова не е само административен пропуст, туку директен удар врз достоинството на оние што ја чуваат нашата културна меморија, ја создаваат уметноста и се грижат за духовното богатство на нацијата.
Да не се исплати плата навреме, велат од СДСМ, а особено во овие празнични денови кога семејствата се собираат, кога традицијата повикува на трпеза, топлина и заедништво – значи да се покаже рамнодушност кон нивниот труд и живот.
„Министерот за култура,Зоран Љутков, потфрли. Потфрли не само како институционален раководител, туку и како човек кој некогаш самиот стоел на сцена и знае што значи љубовта кон културата. Разочарува фактот што токму тој, дојден од светот на уметноста, не покажа ни минимум емпатија и одговорност кон своите колеги – вработените во установите од културата низ целата земја“, велат од СДСМ.
Се додава дека културата не може да биде последна на листата. Луѓето што работат во театарите, музеите, библиотеките, галериите… заслужуваат почит и сигурност, не понижување и несигурност. Оваа ситуација не смее да се повтори.
СДСМ повика на одговорност.
Култура
Бесплатен концерт на македонско-турско дуо во Даутпашиниот амам

Овој четврток, со почеток во 20 часот, во Даут Пашиниот Амам – објект на Националната галерија на Северна Македонија, ќе се одржи концерт на интернационалното дуо составено од Даниела Неделковска (флејта, Северна Македонија) и Пинар Челик (пијано, Република Турција).
Концертната програма опфаќа дела од македонски и турски автори, нудејќи музичко доживување кое ги спојува традициите, културата и естетиката на Балканот и Анадолија. Настанот има за цел да ја потенцира блиската културна соработка помеѓу двете пријателски земји преку јазикот на музиката.
Настанот се одржува под покровителство на Амбасадата на Република Туркије во Скопје, а во организација на Институтот Јунус Емре – Скопје, кој континуирано работи на зближување на културите преку уметнички и образовни проекти.
Влезот за концертот е бесплатен.
Култура
Актерот Сашо Тасевски доби награда за улогата Фестер Адамс во претставата „Фамилијата Адамс“

Актерот на Драмски театар Скопје, Сашо Тасевски е добитник на наградата за најдобра споредна машка улога на четвртото издание на Театарскиот фестивал „5РЕ” во Велес. Наградата ја доби за улогата на Фестер Адамс во претставата „Фамилијата Адамс“ во продукција на Драмски театар Скопје.
Наградата за најдобра споредна машка улога ја донесе жирито во состав: Александар Георгиев, Александар Ивановски и Миле Вратеовски и во образложението на наградата се истакнува неговата фантастична изведба на ликот Фестер Адамс во претставата „Фамилијата Адамс“ и се додава: „Сашо Тасевски, со неговиот хумор, енергија и актерска виртуозност, ја донесе една од најзначајните улоги во оваа претстава. Неговата игра ги плени сите сетила, одржувајќи баланс меѓу забавата и длабоките емоции што го носат со себе карактерите од оваа комедија“.
Режисерката Теа Беговска воедно е и автор на текстот и адаптацијата на претставата. Во уметничкиот тим што ја работеше „Фамилијата Адамс“ се сценографот Никола Пијанманов, костимографите Ратка Џамбазовска Коцев и Раде Василев, а музиката е на Енес Беговски. Кореографија ја направи Бојан Лазаров.
Ликовите во претставата ги играат актерите на Драмски театар Скопје: Гомез Адамс – Предраг Павловски, Мортиша Адамс – Трајанка Илиева Вељиќ, Бабата – Гордана Ендровска, Венздеј Адамс – Нина Елзесер, Фестер Адамс – Сашо Тасевски, Пагзли Адамс – Томислав Давидовски, Лукас, момчето на Венздеј – Марјан Наумов, Деби, бившата љубов на Фестер – Емилија Мицевска, таткото на Лукас – Златко Митрески и мајката на Лукас – Маја Вељковиќ Пановска.
Ликовите на ДУХОВИ во претставата „Фамилијата Адамс“ ги играат студенти на Факултетот за драмски уметности и Факултетот за театарски уметности при Интернационалниот Универзитет Еуропа Прима: Јована Миладинова, Ема Лазарова, Луна Миќевиќ, Стефан Арсиќ, Кристијан Петковски, Енис Билаловиќ, Анастасија Митровска и Мартин Мазнев. Инспициент на претставата е Гоце Бојчев, а суфлер Жаклина Цветковска.
Режисерката Теа Беговска во програмската белешка истакнува дека: „Фамилијата Адамс, овие добро препознатливи и екцентрични ликови со мрачен хумор, сместени во т.н. гробница на Светот (каде се закопани нивните предци) – “танцуваат” во СВОЈАТА нормалност, во СВОИТЕ вредности за живот и смрт. Овој мрачен дом на Фамилијата Адамс е светилиште каде се слави смртта, но, се слави и љубовта – тајната состојка со која опстојува династијата Адамс“.
Претставата Фамилијата Адамс е на редовниот репертоар на Драмски театар Скопје и наредната изведба е на 26 април во 20 часот. Тоа ќе биде нејзина тринаесетта изведба по премиерата на 25 декември 2024 година.