Контакт

Култура

Првиот долгометражен документарен филм за Конески на Калајџиски со проекции во Струга

Објавено пред

На 16 ноември во Струга ќе се одржи премиерата на првиот долгометражен документарен филм за Блаже Конески, „Јанѕа“, според мотиви од „Дневник по многу години“ на Конески, од истакнатиот македонски документарист, Никола Т. Калајџиски. Филмот е подготвен во продукција на „Контраст филм“, а продуцент е Златко Димески.

dobivaj vesti na viber

Режисер и сценарист на филмот е Никола Т. Калајџиски. Монтажата е на Аристид Филактов, композитор на музиката е Златан Миливоевиќ, а дизајнер на звук е Дарко Спасовски. Како директори на фотографија се јавуваат Дејан Димески и Петар Кочишки.

Филмот се остварува сo поддршка од Агенцијата за филм на Северна Македонија. По премиерите во Скопје и Битола, филмот го продолжува својот пат во другите наши градови.

Следната проекција е закажана на 16 ноември 2023 (четврток), 18 часот, во НУ Центар за култура „Браќа Миладиноци“ – Струга. На 17 ноември, во 19 часот, следува уште една проекција на филмот во Струга.

Филмот „Јанѕа“ е подготвуван и сниман во период од три години и ги следи животот и делото на професорот, академик, поет и еден од кодификаторите на македонскиот литературен јазик, Блаже Конески. Огромното значење на делото на Конески за македонската култура и наука и воопшто за нашата држава се претставува преку кажувањата на повеќе истакнати академици, универзитетски професори и воопшто научници/истражувачи од областа на македонистиката и воопшто од областа на лингвистиката, книжевната наука и културологијата, вклучително и странски македонисти, кои важат за познавачи на делото на великанот – негови современици и потомци.

Сценаристот и режисер на филмот, познатиот документарист Калајџиски, зад себе има кариера со голем број документарни филмови, кои се прикажувани на домашни и меѓународни фестивали. Овој негов најнов филм, посветен на централната личност на македонскиот XX век, се очекува да фрли нова светлина врз ликот и делото на Конески затоа што не само што во целост го претставува неговиот влог за македонската култура и наука, како и воопшто за современата македонска држава, туку опфаќа и димензии на неговата личност, кои не се многу коментирани во досегашните осврнувања за великанот и малку познати сегменти од неговата биографија.

Во наредните месеци следуваат проекции на филмот во Штип на 28 ноември, како и во Прилеп на 13 декември.

Култура

Избрано ново раководство на Друштвото на писателите на Македонија

Објавено пред

Друштвото на писателите на Македонија одржа редовно изборно Собрание, на кое беа избрани новите раководни органи, а беа усвоени и измени и дополнувања во Статутот на Друштвото.

dobivaj vesti na viber

За претседател на Друштвото е избран Живко Грозданоски, а за членови на Управниот одбор се избрани: Зоран Анчевски, Виолета Танчева-Златева, Марина Мијаковска, Сузана В. Спасовска, Бранко Цветкоски и Димитар Пандев.

Избран е и Суд на честа, кој го сочинуваат: Лидија Капушевска-Дракулевска, Санде Стојчевски, Анастасија Ѓурчинова, Владимир Мартиновски и Славе Ѓорѓо Димоски.

Раководството на ДПМ наскоро ќе ја одржи својата конститутивна седница, на која ќе биде избран и потпретседател на Друштвото.

Прикажи повеќе...

Култура

Герасимовски: Преку културни настани ги промовираме малите еко производители на храна, угостителите и претприемништвото кај младите

Објавено пред

Во Паркот на Франкофонијата, вчера попладне центарци и многу љубители на вкусната храна се забавуваа на несекојдневно „афтер ворк“ дружење.

dobivaj vesti na viber

Манифестацијата „Нож и виљушка на Европска чинија“ претставуваше уникатно гастрономско доживување, надополнето со музички призвук за сите генерации, кое имаше за цел да ја доближи домашната и европската кујна кај присутните. Градоначалникот на Општина Центар Горан Герасимовски потенцираше дека настанот „Нож и виљушка на европска чинија“ има за цел да ги поддржи произведувачите на храна.

„Настанот беше одличен приказ на успешниот спој на гастрономијата и културата. Си поминавме одлично. Мило ми е што граѓаните дегустираа и купуваа разновидни несекојдневни специјалитети, еко производи и крафт пијалаци од нашето поднебје, но и од европските држави Австрија, Германија, Франција, Турција, Италија итн. На продажно-изложбените штандови, свои производи имаа компаниите Мелем од вкусови, Туф.мк, Моја бавча, Натурал 2020, Смидџин, Сакам пиво, ‘Вк крафт дестилерија, Нутрико, Натс како и многу угостители кои ги промовираа и продаваа своите производи и специјалитети кои можеби ги нема во супермаркетите, а посетителите со воодушевување ги пробуваа. Дефинитивно на сите ни недостигаат вакви настани. Се надевам дека со оваа организација доближивме нови вкусови до граѓаните кои ќе помогнат во поддршката на производителите“, порача Герасимовски.

На настанот, присутни беа и Активот на жени од здружението на пензионери на Општина Центар кои ги презентираа традиционалните македонски јадења и на лице место со своите вешти раце им прикажаа на помладите генерации како се меси, плете и везе. Исто така настанот беше збогатен со музичка програма на која настапија: музичкото дуо-слободни уметници, хорот „Елегија“ при Здружението на пензионери на Центар и играорците од ансламблот „Орце Николов“ како и претставници од дипломатскиот кор. Изведувани беа и традиционалните македонски танци, а граѓаните се потсетија и на популарните македонски, англиски, француски и италијански безвременски мелодии кои имаат трајни вредности во музичката култура.

Општина Центар покажа дека не само што поттикнува забава и дружење со многу позитивна енергија, туку и дава поддршка на малите еко производители, изложувачи и угостители преку промовирање на разновидна гастрономска култура. На тој начин општината помага во стимулирање и развој на иновации и претприемништво кај помладите генерации.

Прикажи повеќе...

Култура

Мојсова-Чепишевска: Треба да сме среќни што во нашето време имаме автор од форматот на Венко Андоновски

Објавено пред

Треба да сме среќни што во нашево време имаме автор од форматот на Венко Андоновски. Треба да се среќни и писателите што имаат таков колега по перо, и книжевните критичари, и читателите… Треба да е (и е) среќен и Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ при УКИМ што го има во својот колектив, на Катедрата за македонска книжевност и култура на која заедно работиме повеќе од три децении. Треба да е среќна и Македонската академија на науките и уметностите што го има во своите редови, како дописен член што може уште многу да придонесе за развојот и на книжевноста и на науката… Едноставно, треба да сме среќни сите како културна средина што го имаме за современик и што современата македонска книжевност има дела какви што се неговите!

dobivaj vesti na viber

Денес, истакнатиот македонски прозаист, драмски автор и универзитетски професор, Венко Андоновски полни 60 години. А по тој повод и по повод 30 години од објавувањето на неговиот прв роман, ова го порачува неговата колешка, универзитетската професорка и книжевна критичарка од Катедрата за македонска книжевност и култура, Весна Мојсова-Чепишевска, во новиот критички осврт за творештвото на Андоновски објавен денес во чест на двојниот јубилеј и како прва роденденска честитка.

Во текстот што пред сè се однесува на реизданието на неговата збирка раскази „Фрески и гротески“ и на романот „Азбука за непослушните“ во една книга, Мојсова-Чепишевска за Андоновски се осврнува како за реставратор на фреските и азбукословец на современата македонска книжевност, продолжувач на линијата на Стале Попов и Петре М. Андреевски во македонката проза и на Војдан Чернодрински и Горан Стефановски во македонската драма.

– Јубилеите, и оние што се однесуваат на некои случувања во книжевната, културната и општествената стварност, и оние што се поврзани со биографиите на личностите што се двигатели на таа стварност, не треба да се повод само за потсетување и вреднување, туку и за превреднување на постигнатото, запишаното, оставеното зад себе… Затоа, во годината кога чествуваме шест децении од раѓањето и три децении од објавувањето на првиот роман на еден од најчитаните и еден од најзначајните македонски автори на / во Македонија на преминот од XX кон XXI век, и особено во последниве две децении на овој век – Венко Андоновски, чувствувам дека на планот на издаваштвото, можеби и не можеше да се случи нешто посоодветно од тоа во една книга да се преобјават неговата збирка раскази „Фрески и гротески“ и неговиот прв роман „Азбука за непослушните“, во издание на „Три“, посочува Мојсова-Чепишевска.

Според неа, оваа нова книжевна објава е значајна не само затоа што за расказите од „Фрески и гротески“, Андоновски за првпат го доби „Рациновото признание“ и не само затоа што „Азбука за непослушните“ е неговиот прв роман за кој доби и прва награда на издавачот „Зумпрес“, туку затоа што едноставно, ваквото издание во кое на едно место се и двете дела им го должевме и на оние што се родија или што станаа читатели по почетокот на деведесеттите години на минатиот век.

– Зашто токму овие дела се оние коишто громогласно обзнанија дека Венко Андоновски е авторот што ја продолжува линијата на двајцата претходни најчитани и најзначајни македонски раскажувачи, но и негови книжевни татковци: Стале Попов и Петре М. Андреевски. Иако, до 1993 година кога беше објавена „Фрески и гротески“ и до 1994 година кога беше објавен „Азбука за непослушните“, веќе неколку години, Андоновски беше познато име на македонската книжевна сцена, и тоа и како книжевен истражувач – научник, теоретичар на книжевноста, и како книжевен критичар и антологичар со полемичен дух, и како писател што веќе ги имаше објавено поетската книга „Нежното срце на варварот“ (1986) и дебитантската збирка раскази „Квартот на лиричарите“ (1989), сепак, овие две дела, како да беа пресвртни. И за неговото творештво во кое најавија еден поинаков дискурс од оној што дотогаш го имаше во македонската проза, и за неговиот однос со читателите, а согледано од денешна перспектива – пресвртни и за современата македонска книжевност. Затоа, повеќе од потребно беше овие две клучни дела од опусот на Андоновски, одново да ги имаме, за обединети во ново издание да се подостапни за читање и за оние што тогаш во периодот на првообјавата не можеле да ги прочитаат, нагласува универзитетската професорка.

Според Мојсова-Чепишевска, ова издание е не само за оние што тогаш не можеле да ги прочитаат двете клучни дела на Андоновски поради своите години и затоа што во периодот на првообјавата уште не биле родени или не биле читатели, туку и за сите оние што до сега пропуштиле да ги прочитаат овие дела, како и за сите што веќе ги имаат прочитано, бидејќи одново треба да ги прочитаат за да ги доисчитаат.

– Наједноставно речено, вакво издание на „Фрески и гротески“ и на „Азбука за непослушните“ си го должевме и на себеси и на македонската книжевност и култура. И добро е што го имаме, за да нè поттикне на препрочитувања. Дури некои од поновите генерации можеби за првпат ќе го читаат ова писмо од она што Андоновски би го нарекол македонско лепословие, посочува Мојсова-Чепишевска.

Во критичкиот осврт, таа остварува одделни микроисчитувања на двете дела на Андоновски, со осврнување и во контекст на македонскиот книжевен развој и во контекст на јужнословенската книжевност.

– По „Фрески и гротески“ и „Азбука за непослушните“, од перото на Венко Андоновски како прозаист, во 2000 година следуваше „Папокот на светот“ – романот со кој тој го доживеа успехот за кој не еднаш сум рекла дека личи на вистинска експлозија. Овој роман понуди нов начин на читање и овозможи поинакво согледување на целокупната авторска традиција на Андоновски. Но, како и големи имиња од историјата на светската книжевност претходно, со него тој фрли дополнителна светлина на претходните книги – на „Фрески и гротески“ и на „Азбука за непослушните“ и насочи кон една следна. „Папокот на светот“ ги допишува и неговиот прв роман „Азбука за непослушните“ и неговата збирка раскази „Фрески и гротески” и го најави „Папокот на светлината“. Па така, секој што го прочитал „Папокот на светот“ и/или „Папокот на светлината“, се чини, треба/мора да ги прочита и „Фрески и гротески“ и „Азбука за непослушните“ што сега се обединети во една книга. И вистински, читателски и да ужива, и да размислува, сфаќајќи дека голем писател како Андоновски, во сиот свој живот пишува една, голема книга што ја сочинуваат сите негови дела, стои во завршницата на освртот на Мојсова-Чепишевска.

Таа напоменува дека во времето што е пред нас, потребно е во едно издание да ги имаме и првите објавени драми на Венко Андоновски – „Адска машина“ (1993) и „Бунт во домот за старци“ (1994) – врсници на „Фрески и гротески“ (1993) и на „Азбука за непослушните“ (1994), а можеби во истото издание и „Словенски ковчег“ (1998).

– Затоа што како што „Фрески и гротески“ и „Азбука за непослушните“ се темелот на она што го има во неговата проза, така и овие драмски текстови се темелот на она што го има во неговото натамошно драмско творештво, порачува универзитетската професорка и книжевна критичарка.

Прикажи повеќе...

Најново

Свет18 минути

(Видео) Поплави во јужна Германија, жителите евакуирани со хеликоптери

Невреме вчера и денеска погоди големи делови од јужна Германија, предизвикувајќи прекин на сообраќајот, а некои жители мораа да бидат...

Македонија1 час

(Видео) Мечка со мали мечиња излезе на патот во Маврово

На социјалните мрежи се појави видео од мечка со мали мечиња кои излегле на асфалтот во Маврово. Мечката се обидува...

Топ7 часа

Почина скопски таксист: возејќи патник на „Словенечка“ доживеал срцев удар

Таксист во Скопје почина од срцев удар. Се работи за 62-годишен скопјанец со иницијали Ќ.В., кому му се слошило на...

Свет7 часа

„Долга и тешка ноќ“ – Зеленски се огласи по рускиот напад, Полска го коментираше подигањето на авионите

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави, по масовниот воздушен напад утринава од страна на руската армија врз енергетската инфраструктура на Украина,...

Македонија8 часа

Започна полагањето на државната матура

Со тест по мајчин јазик, вкупно 14.834 ученици го започнаа полагањето на државната матура во учебната 2023-2024 година. По овој...

Македонија8 часа

Стоилковски: Дванаесетте директори на Хирургија да кажат колку операции и зафати се откажани во овие 15 дена

ВМРО-ДПМНЕ бара од директорите на Хирургија да кажат колку операции се одбиени, колку пацинети се препратени од Хирургија во овие...

Свет8 часа

Реакции по планот на Бајден за крај на војната во Газа, Хамас е подготвен за разговор

Дел од светските лидери го поздравија новиот мировен план за Појасот Газа што го претстави американскиот претседател Џо Бајден. Хамас...

Свет9 часа

(Видео) Масовен руски напад врз енергетски капацитети во Украина

Руската армија рано утринава нападна енергетски капацитети во пет региони на Украина, објави украинскиот министер за енергетика Херман Галушченко. Како...

Свет9 часа

По Италија и Белгија не дозволува Украина да го користи нивното оружје за цели во Русија

Белгискиот премиер Александре Де Кроа изјави дека Белгија нема намера да и дозволи на Украина да го користи оружјето што...

Свет11 часа

Шефот на ОН го поддржа планот на Бајден за мир во Газа: „Да завршиме со оваа војна“

Генералниот секретар на Обединетите нации, Антонио Гутереш, го поддржа новиот предлог за запирање на војната во Газа, претставен од американскиот...

Македонија13 часа

Претпладне топло, попладне нестабилно со пороен дожд и грмежи

Времето денес ќе биде сончево и топло со мала до умерена облачност. Ќе дува слаб до умерен, а во западните...

Свет23 часа

(Видео) „Никој не е над законот“ – се огласи Бајден по пресудата против Трамп

Американскиот претседател Џо Бајден изјави дека пресудата на Доналд Трамп во судскиот процес за поткуп на ѕвездата од филмовите за...

Свет1 ден

Блинкен потврди: САД му дозволија на Киев да користи американско оружје за цели во Русија

Американскиот претседател, Џо Бајден, одобри употреба на американско оружје од страна на Украина за цели во Русија, од каде се...

Македонија1 ден

Деспотовски ќе се кандидира за претседател на СДСМ: „Потребен е натпревар на идеи, а не пазарење“

Јован Деспотовски објави дека ќе се кандидира за претседател на СДСМ, а кандидатурата ќе ја поднесе во зависност од роковникот....

Топ1 ден

20-годишник од Радовишко настрада по удар од гром

20-годишно момче од село Коџалија, радовишко синоќа почина по удар од гром, извести МВР. Околу 20 часот во Полициската станица...

Македонија1 ден

За грабнувањето и свирепото убиство на Вања и Панче – обвинение против четворица, за Палчо и за возачот продолжува истрагата

Основното јавно обвинителство Скопје денеска до Основниот кривичен суд Скопје поднесе Обвинителен акт против четири лица. Тројца од обвинетите се...

Македонија1 ден

(Видео) Апасиев: Не сте вмровци ако не ја збиберите од почеток

Пратеникот и претседател на Левица, Димитар Апасиев, на собраниската седница праша како Билал Касами, инаку избран пратеник и градоналник, може...

Македонија1 ден

„Опасна зона на Водно, испитување на гасовод на висок притисок, опасно по живот“, предупредува ЦУК

ЦУК ја пренесува информацијата од фирмата „Рапид Билд ДОО“ дека заради безбедност, движењето на граѓаните во близина на гасоводната делница...

Македонија1 ден

Османи – Блинкен: Евроинтегративниот процес, функционалната мултиетничка демократија и почитувањето на трите договори се неопходни за зачувување на стабилноста на земјата

Министерот за надворешни работи, Бујар Османи, денеска се сретна со државниот секретар на САД, Ентони Блинкен, на маргините на неформалниот...

Македонија1 ден

ЛДП: Изгласана доверба на претседателката Зајкова и раководството

Либерално-демократската партија вчера вечер ја одржа првата седница на Централниот одбор по изборите. Централниот одбор донесе одлука со која дава...