Полските пратеници денес гласаат за предлог за недоверба на владата на премиерот Доналд Туск, додека тој настојува повторно да ја преземе иницијативата за неговата проевропска централно-левичарска коалиција по шокантниот пораз на нивниот кандидат на претседателските избори.

Туск во телевизиско обраќање на 2 јуни изјави дека ќе побара гласање за недоверба на владата откако неговиот претседателски кандидат, градоначалникот на Варшава, Рафал Тржасковски, тесно ги загуби изборите претходниот ден.

Тржасковски, од Граѓанската коалиција на Туск, беше поразен од националистот Карол Навроцки.

Иако владејачкото мнозинство е речиси загарантирано дека ќе победи на парламентарните избори, анкетата спроведена за дневниот весник „Жечпосполита“ покажа дека околу една третина од Полјаците не веруваат дека владата на Туск ќе преживее до крајот на својот мандат во 2027 година. Туск денес ќе го презентира акциониот план на владата пред парламентот, по што ќе следи дебата, пред да се одржи гласање за доверба попладне.

Аналитичарите велат дека многу гласачи се разочарани од неуспехот на владата да ги исполни своите ветувања за либерализација на законите за абортус, реформирање на судството и зголемување на прагот за даночни ослободувања.

Претседателот Анджеј Дуда, сојузник на националистичката партија Право и правда (ПиС) која го поддржа Навроцки, блокираше елементи од програмата на владата на Туск со кои се бараше поништување на реформите на ПиС, кои ЕУ ги смета за поткопување на независноста на судството.

Владата се надеваше дека победата на Тржасковски ќе им овозможи целосно да ја спроведат својата агенда.

Критичарите на владата на Туск обвинуваат дека прави премалку за спроведување на промените и дека предолго ги држи некои иницијативи „на мраз“ во очекување на претседател кој им е наклонет, поради што гласовите на помалите коалициски партнери и бројни медиуми го доведоа во прашање лидерството на Туск.

Во оваа атмосфера, Туск повика на гласање за доверба на владата.

„Гласањето за доверба не е обид да се продолжи со сè што правиме, бидејќи по година и пол многу добро знаеме дека некои работи можат да се направат подобро и побрзо, а гласањето за доверба треба да биде нов почеток“, рече Туск на состанокот на владата.

„Би сакал да знаете дека ова е ден на нов импулс за целата коалиција и уверен сум дека ќе ја исполните оваа задача“, рече тој.

По гласањето за доверба, Туск објави реконструкција на кабинетот во јули. Во меѓувреме, членовите на кабинетот велат дека договорот за коалиција треба да се преговара повторно, што би можело да доведе до конфликт.

Сето ова, секако, оди во прилог на ПиС, според Ројтерс.

Лидерот на ПиС, Јарослав Качински, ги нарече резултатите од претседателските избори „црвен картон“ за владата и повика на создавање „аполитична и техничка влада“ составена од експерти.

Поранешниот министер за правда, Збигњев Зиобро, архитектот на судската реформа на ПиС што владата на Туск сака да ја ревидира, беше уште поотворен.

„Изгубените претседателски избори се крајот на Доналд Туск. Неговата судбина е веќе запечатена“, рече Зиобро.

Шефот на германската служба за надворешно разузнавање, Бруно Кал, предупреди дека Германија има „конкретни“ разузнавачки докази дека Русија планира напад врз територијата на НАТО за да ја тестира клучната клаузула во алијансата – Член 5, кој гарантира заемна одбрана.

Во ретко интервју за германскиот подкаст „Table Briefings“, Кал рече дека руското раководство повеќе не верува дека НАТО ќе застане на страната на своите членки и дека Москва би можела да се обиде да провери дали таа обврска всушност се почитува.

„Многу сме сигурни, а имаме и разузнавачки докази за ова, дека [руската инвазија на] Украина не е крај, туку само чекор на патот на Русија кон Западот“, рече Кал.

Тој додаде дека ова не значи дека Германија очекува „големи тенковски единици да се движат од исток кон запад“, туку дека има луѓе во Москва кои сериозно се сомневаат во ефикасноста на Член 5.

Неговите изјави се надоврзуваат на претходните предупредувања на германскиот министер за одбрана Борис Писториус, кој постојано нагласуваше дека Германија „мора да биде подготвена за војна“ до крајот на оваа деценија. „Во моментов не верувам дека е веројатен руски напад“, изјави Писториус за „Тагесшпигел“ минатата година. „Нашите експерти проценуваат дека ова би можело да стане можно во рок од пет до осум години“.

Слична проценка даде данското воено разузнавање во извештај објавен во февруари. Според нив, ако војната во Украина заврши, Кремљ би можел да ослободи значајни воени капацитети и да започне нов конфликт во соседната земја во рок од шест месеци.

Кал, кој наскоро ќе ја преземе својата нова функција како амбасадор на Германија во Светата столица, рече дека Москва сака да го врати НАТО на границите од 1990-тите, да ги истисне САД од Европа и да го прошири своето влијание со сите расположиви средства. „Мора да го спречиме ова додека сè уште можеме“, предупреди тој.

Тој истакна дека соработката со Соединетите Американски Држави останува стабилна и покрај повремените тензии. „Американците го сфаќаат Член 5 многу сериозно“, рече Кал, „но тие со право инсистираат дека Европа мора да го преземе својот дел од одговорноста“.

Иако војната е сè уште ограничена на украинска територија, германската агенција за внатрешна безбедност, Федералната канцеларија за заштита на уставниот поредок (BfV), предупредува дека Русија сè повеќе го шири конфликтот на Запад преку кибернапади и шпионажа.

Според годишниот извештај на BfV, презентиран во Берлин, Москва користи таканаречени агенти со низок профил за извршување саботажи. Овие агенти се осомничени за испраќање запаливи направи во пратки, што предизвика серија пожари во логистичките центри низ Европа минатата година.

„Забележуваме дека агресијата на Русија против Украина сè повеќе ги тестира нашите одбранбени способности во областите на кибер и разузнавачки операции“, рече Синан Селим, заменик-претседател на BfV.

Словачка би можела да го блокира новиот пакет санкции на Европската Унија кон Русија доколку Европската комисија не понуди решение за загриженоста на земјата-членка во врска со снабдувањето со енергија, изјави вчера премиерот Роберт Фицо.

„Словачката Република нема да го поддржи предложениот 18-ти пакет санкции против Руската Федерација доколку Европската комисија не понуди вистинско решение за кризата што ќе ја зафати Словачка по целосното прекинување на снабдувањето со гас, нафта и нуклеарно гориво од Русија“, напиша Фицо на Фејсбук.

Словачка, која граничи со Украина и е членка на ЕУ и НАТО, е во голема мера зависна од руската енергија. Прекинот на протокот на руски гас низ Украина влијаеше на снабдувањето, предизвикувајќи спорови со Киев и загриженост во Братислава.

Словачкиот парламент минатата недела со тесно мнозинство одобри необврзувачка резолуција со која се повикуваат владините претставници да се спротивстават на какви било идни санкции што се сметаат за штетни за економијата на земјата.

Фицо, левичарски националист, постојано јавно ги критикуваше поединечните санкции на ЕУ, тврдејќи дека тие ќе ѝ наштетат на Словачка повеќе отколку на Русија. Но, за разлика од конзервативниот премиер на Унгарија, Виктор Орбан, Фицо и други словачки владини претставници на крајот ги поддржаа сите санкции против Русија без исклучок.